۵- دانش آموزان به روش سنتی داستان های تکراری با یک پایان مشخص می خواندند و یا برایشان می خواندند ولی در روش خلاق داستان ها پایان مشخصی ندارند و خودشان می توانند پایان داستان را تغییر بدهند یا خودشان نویسنده بشوند و داستان بنویسند آنها ذهن خلاق دارند.
۶- دانش آموزان با روش سنتی کنجکاو نبودند زیرا انگیزه ای برای این کار نداشتند ولی دانش آموزان با روش خلاق مایل به بیشتر دانستن هستند.
۷- در روش سنتی معلم در کلاس ایجاد انگیزه نمی کرد و خیلی جدی نبود و درسش را بدون مقدمه شروع می کرد دانش آموزان از ابتدا درگیر موضوع اند.
۸- در روش سنتی به عقاید بچه ها توجه نمی شد، ولی در روش خلاق ابراز عقیده مهم است.
۹- در روش سنتی اگر دانش آموز به یک سؤال پاسخ خنده دار می داد او را مسخره و توبیخ می کردند در صورتی که در روش خلاق مسخره کردن ممنوع است.
۱۰- در روش سنتی نظریه ها یکی است. ولی در روش خلاق نظریات متعدد است (واگرا). ولی همه به یک نتیجه مطلوب و مشخص می رسند (همگرا).
۱۱- در روش سنتی دانش آموزان به علت ترس از معلم اعتماد به نفس نداشته در صورتی که در این روش معلم نقش راهنما را دارد.
۱۲- در روش سنتی دانش آموزان از شکست می ترسیدند ولی در روش خلاق از شکست نمی هراسند.
۱۳- در روش سنتی سیستم نمره گذاری معمول بود ولی در روش خلاق نمره داده نمی شود.
۱۴- در روش سنتی دانش آموزان با هم مقایسه می شدند ولی در این روش هر دانش آموز با خودش مقایسه می شود.
۱۵- در روش سنتی دانش آموزان با هم رقابت می کردند ولی در این روش ما متوجه شدیم رقابت کشنده خلاقیت است.
۱۶- در روش سنتی پاسخ دانش آموزان مشخص بود ولی در این روش پاسخ ها ابتکاری و غیرمعمول است و حتی خنده دار.
۱۷- در روش سنتی دانش آموزان جرأت نداشتند روی حرف معلم و بزرگترها حرفی بزنند وبدون چون وچرا می پذیرفتند، ولی در روش جدید خیلی راحت با معلم بحث وگفت وگو می نشیند. (حسینی،۱۳۸۷).
دیدگاه ساخت گرا
دیدگاه ساخت گرا براساس مبانی معرفت شناختی و روانشناختی یادگیری ساخت گرایی، طراحی آموزشی را مشتمل بر فراهم آوردن منابع و فرایندهای یادگیری به منظور تسهیل یادگیری شاگردان که همان خلق معنا در ذهن آنان است می داند. در دیدگاه طراحی سازنده گرا به جای تأکید بر رعایت مراحلی شخصی برای طراحی، بر توجه به اصولی مانند گنجاندن یادگیری در زمینه های مربوط و واقعی، گنجاندن یادگیری در تجارب اجتماعی، تشویق تملّک و داشتن نظر در فرایند یادگیری، ارائه ی تجربه ی فرایند ساختن دانش، تشویق به خود آگاهی از فرایند ساختن دانش، ارائه ی تجربه و تقدیر از دیدگاه های مختلف و تشویق به استفاده از انواع روش های ارائه تأکید می شود (فردانش،۱۹۹۹).
براساس چنین دیدگاهی، هیچ تفاوتی بین روش بدست آوردن (ساختن) دانش بوسیله یک دانشمند و یادگیری آن به وسیله یک دانش آموز وجود ندارد. یادگیری هر دو، براساس نوعی توضیح و تفسیر واقعیت ها و یافته هایی است که بدست می آورند. وقتی که من یک مفهوم علمی را یاد می گیرم، یک فهم شخصی از آن مفهوم، براساس آنچه از کتاب ها، فعالیت ها یا گفته های معلم دریافت کرده ام، بنا می کنم و می سازم؛ درست همانطور که یک دانشمند، آزمایش ها را در پرتو تجربیات قبلی و پیش داشته های شخصی خود تعبیر و تفسیر می کند.
من نیز از طریق تفسیری که در پرتو دانش قبلی شخصی خود انجام می دهم یاد می گیرم؛ بنابراین می توان گفت تعریف ساختن گرایی با بهره گرفتن از اسم آن انجام می شود. یادگیری، فرایند فعال ساختن یا برهم نهادن چارچوب های مفهومی است (کوبرن، مترجم، امانی تهرانی،۱۳۸۰).
ساختگرایی چیست؟
ساختگرایی در معنای عام خود، قلمرویی وسیعتر از آموزش را در بر میگیرد. همچون بسیاری از معانی که زاییده در حیطه فلسفهاند و سپس به درون اجتماع و شاخههای علوم سیلان یافتهاند، خاستگاه ساختگرایی را نیز در درجه اول میتوان فلسفه و شناختشناسی دانست. نفوذ ساختگرایی در حیطههایی همچون روانشناسی، آموزش، جامعهشناسی، سیبرنتیک و تکنولوژی چشمگیر است.
سرشت نظریه سازندگی یا ساختگرایی با روح پستمدرنیسم پیوند خورده است. همانگونه که اندیشههای حاکم بر فلسفه، جامعه و علوم اندک اندک از قلمروی حاکمیت مدرنیسم و پوزیتیویسم فاصله گرفته و در بستر پستمدرنیسم به حرکت خود ادامه میدهند، آموزش پوزیتیویسمی نظریه رفتارگرایی نیز به سمت آموزشی آزادتر که محور اصلی آن فرد است سوق داده میشود.
ساختگرایی فلسفی معتقد است ما هیچ چیز را خارج از حوزه فعالیتها و تجارب خویش درک نمیکنیم و در واقع ما هستیم که جهان دانستههای خود را بر پایه تجربه و گسترش فعالانه دانش بنا میسازیم.
وظیفه یک معلم با دیدگاه ساخت و سازگرایی، خلق محیطی مناسب برای دانشآموزان است تا معانی ریاضیات خود را بسازند؛ دانستن، مرحلهای انعطافپذیر و سازگارشونده است که واقعیتی تجربی را سازماندهی میکند.
از دید ساختگرایان، یادگیری، نوعی کودکان در طرحوارههای عملکردی خود جهت خنثیسازی آشفتگیهای ناشی از تعامل ایشان با جهان بهعمل میآورند.
از دیدگاه پیاژه، هوش شامل دو مرحله بههم مرتبط میباشد: سازماندهی و سازگاری.افراد با جداسازی افکار پراهمیت و کماهمیت و ایجاد ارتباط بین اندیشهها و نظرات گوناگون، ذهن خود را سازماندهی میکنند. در عین حال آنها ذهن خود را برای پذیرش نظرات و اندیشههای نو که حاوی اطلاعات جدیدند، سازگار مینمایند. سازگاری به دو شکل صورت میپذیرد: همسانسازی و تطابق. در شکل اول اطلاعات جدید بهسادگی به نظام ادراکی موجود اضافه میشود. در نوع دوم نظام ادراکی فرد باید بهگونهای تغییر یابد که با اندیشه و ایده نو تطبیق یابد. (حسینی،۱۳۸۸)
اصول روش تدریس ساخت گرایی
اصول ساختن گرایی بر پایه آگاهی از یادگیری استوار است و پیام اصلی آن این است که اصولا دانش به یادگیرندگان منتقل نمی شود، بلکه این یادگیرندگان هستند که دانش را خود برای خودشان می سازند. یادگیری ساختن گرا فرآیندی است پویا و درونی که طی آن فراگیران به شکلی فعال و با ارتباط دادن اطلاعات جدید به آنچه قبلا آموخته اند دست به ساخت می زنند. (حسینی،۱۳۸۸).
در تدریس ساختن گرا با کنترل و نظارت بر فرایند یادگیری به فراگیران سپرده می شود و در واقع شکلی از اکتشاف هدایت شده وجود دارد تا یادگیرندگان، با راهنمایی معلم، فرصت کشف فعال، کاوشگری، بحث و گفتگو، ارزیابی نقطعه نظرات و استدلال وتبادل عقیده را پیدا کنندکلاس های درس ساختن گرا، غالبا شبیه کارگاه آموزشی دارند و دانش آموز از گروه می آموزد و به گروه یاد می دهد و تعاون و همکاری را به عنوان یک اصل در یادگیری می پذیرد ونقش معلم در رویکرد تعاملی تنظیم چارچوبی برای یاد گیری دانش آموزان و سازماندهی یک دوره اکتشافی است که در آن دانش آموزان آزادانه با مواد و وسایل ارتباط مستقیم داشته باشند و یاد بگیرند چگونه یاد بگیرند. نقش معلم تسهیل کننده است. هدف به وجود آوردن لحظه ((آهان)) است. لحظه ای که فراگیر ناگهان کلمه ((فهمیدم)) را بر زبان می (آورد.) (حسینی،۱۳۸۸).
معلمانی که علاقه دارند با بهره گرفتن از نظریه های ساخت گرایی به طراحی آموزشی اقدام کرده و به تدریس بپردازند، می پذیرند که نقش های متفاوتی را باید ایفا کنند. با این همه عمده ترین نقشی که معلم برای این کار به عهده می گیرد، نقش آسان سازی فرایند دانش سازی است. کسانی که بتواند فعالیت های مشروح زیر را به آسانی به انجام برسانند به دانش آموزان در ساخت دانش یاری می کنند.
ارائه دهنده
معلم باید ارائه دهنده باشد نه سخنران، معلم کسی است که درباره امور گوناگون توضیح می دهد، الگو ارائه می دهد و فعالیت های متعددی را برای گروه های همیار عرضه می کند.
مشاهده کننده
معلم باید در فعالیت های رسمی و غیر رسمی آموزش، باورهای دانش آموزان را باز شناسد، به نحو مطلوب با آنان به تعامل بپردازد و اختیارات یادگیری را به آنان عطا کند.
سوال کننده و ارائه دهنده مسئله
معلم باید دانش آموزان را برای ایده سازی هدایت کند. به آزمون ایده ها راغب کند و مفهوم سازی را مورد تشویق قرار دهد.
سازمان دهنده محیط
معلم باید با آگاهی از چشم اندازهای دانش آموزان، محیط را برای اخذ تجربه از سوی یادگیرندگان آماده سازد.
هماهنگ کننده روابط عمومی
معلم کسی است که همیاری را برای رشد و ارتقا روابط انسانی و سعه صدر و تحمل یا دیدگاه های گوناگون دیگران تشویق می کند.
مستندسازی یادگیری
معلم باید اندازه اثر گذاری تمرین های ارائه شده برای دانش سازی را بسنجد و انتظارات به وجود آمده را بررسی کند.
نظریه پرداز
معلم در حین فعالیت های خود به دانش آموزان یاری می رساند تا بین دو یا چند فکر و ایده ارتباط برقرار کند و روش معنا داری بسازد. (آقازاده،۱۳۸۸).
هدف روش تدریس فعال ساخت گرایی
روش ساخت گرایی از قدیم الایام مورد توجه بسیاری از صاحب نظران تعلیم و تربیت بوده و هست. با نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش روشن می شود که سقراط به ساخت گرایی نظر داشته است. سقراط در جریان آموزشهای خود مدام با ارائه سوالات، تلاش می کرد فراگیران را به تفکر درباره خود و محیط پیرامون هدایت کند. علاوه برسقراط پیروان او نیز به ترویج و توسعه روش ساخت گرایی توجه داشتند.
از جمله کسانی که به روش ساخت گرایی توجه ویژه ای داشتند ژان ژاک روسو بود. او معتقد است یادگیرنده باید خود به پدیده ها معنا دهد و شیوه عمل وفعالیت خود را تعیین نماید و یا جان دیوی بر محیط و تجربه مستقیم تاکید داشتند برونر نیز به عملیات ویژه ذهنی که از تجارت متفاوتی عاید می شد راغب بوده و یا پیاژه بر جذب و انطباق و تعادل جویی نظر داشتند و آزویل به شکل گیری ساختارهای ذهنی پافشاری می کردند.
ساخت گرایان به طرز ساختن یا پدیدآوری دانش بر مبنای تجارب شخصی، ساخت های ذهنی و باورها تاکید می کردند واین ذهن است که دنیای خاصی را برای انسان می سازد. از نظر آنان هیچ جهانی واقعی تر از دیگری نیست و دنیای هر کس به خود او واقعیتی ملموس تر دارد.
بر اساس نظریه ساخت گرایی هیچ واقعیت یا هستی به طور مستقل وجود ندارد. همه واقعیت وابسته به ذهن عامل های شناسایی (انسانها) هستند و ذهن اساس و ابزار تعبیر و تفسیر رخدادها، اشیا و چشم اندازهای جهان است و چنین تفسیرها و تعبیرهایی دانش را بنیان می نهند.
مفاهیم اساسی روش تدریس ساخت گرایی
یکی دیگر از مفاهیمی که توجه بیشتر روانشناسان، وفیلسوفان و مربیان تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده، واقعیت است، در نظریه ساخت گرایی آنچه در جهان و در مکان خاص و در خارج از ذهن انسان واقع اند نیست. ساخت گرایان بر این باورند که واقعیت معنایی هست که شخصی آن را از جهان ساخته است و برای این اساس نقش معلمان در حوزه تدریس گوناگون می شود و معلمان باورها و تصمیمات ویژه یادگیرندگان را در مورد حمایت قرار می دهند. (آقازاده،۱۳۸۸).
مفهوم ساخت
منظور از ساخت چارچوب مجموعه ای از مفاهیم است. مفاهیم مربوط به یک حادثه یا رخداد، یک نظام، دانش، یادگیرنده باید آگاهانه و به منظور معنا بخشیدن به انواع پدیده های هستی اقدام به ایجاد ساخت های ذهنی نمایند. براساس ساخت های ذهنی که همان باورها، اعتقادات و دانش را شامل می شود، به تفسیر هستی بپردازد.
مفهوم دانش سازی یا ساخت دانش
دانش سازی به معنی تولید ذهنی اطلاعات است. دانش آموز باید مسئولیت یادگیری و طرز یادگیری خود را بر عهده بگیرد و خود باید به انتخاب یک تدوین راهبردهای یادگیری اقدام نماید و اهداف یادگیری را خود معین سازد.
مفهوم واقعیت
در نظریه ساخت گرایی، واقعیت، آنچه در جهان و در مکان خاص و در خارج از ذهن انسان واقع اند نیست بلکه واقعیت معنایی است که فرد آنان را از جهان هستی در ذهن خود ساخته است.
مراحل اجرایی روش تدریس ساخت گرایی
درگیر کردن
این مرحله برای جلب توجه کلاس به موضوع مورد آموزش و ایجاد هیجان و انگیزه در فراگیران طراحی شده است. به طور کلی انگیزه را می توان به عنوان نیروی محرک فعالیت های انسان و عامل جهت دهنده آن تعریف کرد. انگیزه را به موتور و فرمان اتومبیل تشبیه کرد اند و در این مقایسه، موتور تامین کننده نیرو و فرمان مشخص کننده جهت حرکت اند عمده انگیزش هستند.
<p>شکل ۲-۴: انواع کلکتورهای مسطح خورشیدی<br />کلکتورهای مسطح برای کاربردهایی که نیازمند تحویل انرژی در دمای متوسط شاید تا ۱۰۰درجه سانتیگراد بالاتر از دمای محیط هستند، طراحی می شود. آنها از هر دو تابش خورشیدی مستقیم و پراکنده استفاده می کنند و نیازمند ردیابی خورشید نبوده و نگهداری ناچیزی نیاز دارند. از نظر مکانیکی نسبت به کلکتورهای متمرکزکننده سادهترند. اصلی ترین کاربرد این واحدها در آبگرمکنهای خورشیدی، گرمایش ساختمان، تهویه مطبوع و پروسههای گرمایش صنعتی میباشد. گرمایش غیر فعال ساختمان را میتوان به صورت موارد خاص کلکتورهای مسطح، جاذبهایی مثل اتاق یا دیوار ذخیرهای در نظر گرفت.<br /><a href="https://nefo.ir/"><img class="alignnone wp-image-54″ src="https://ziso.ir/wp-content/uploads/2021/10/S-8.png” alt="پایان نامه ” width="338″ height="125″ /></a><br />۲-۲-۳- تشریح کلکتورهای مسطح<br />اجزای اصلی معمول کلکتورهای خورشیدی مسطح گرمایش مایع، همان طور که در شکل ۲-۵ نشان داده شده، عبارتند از: سطح جاذب انرژی خورشیدی سیاه با راه های انتقال انرژی جذب شده به یک مایع، پوشش شفاف نسبت به تابش خورشیدی بر روی سطح جاذب انرژی خورشیدی که تلفات جابجایی و تابشی به اتمسفر را کاهش میدهد و عایق زیرین
۵۵
۱.۰۰
۲۴.۰۳۵
-
-
۱.۰۰۰
اگر اختلاف بین دو نسبت انتخاب معنی دار باشد می توان با بهره گرفتن از آزمون زیر که توسط منلی و همکارانش در سال ۱۹۹۳ ارائه شده آنها را با یکدیگر مقایسه نمود (Krebs, 1999):
ابتدا دو نوع زیستگاه دشتی و زیستگاه با شیب بالا و سنگلاخی را با یکدیگر مقایسه می کنیم و معنی داری اختلاف این دو نوع زیستگاه را با هم مقایسه می کنیم.
(۴-۵)
Variance = (۴-۶)
Variance =
این کای مربع (Chi-Square) دارای درجه آزادی ۱ است، و محاسبات ما نشان می دهد که این دو شاخص انتخاب با یکدیگر به احتمال ۹۹% اختلاف معنی داری دارند و زیستگاه با شیب بالا و سنگلاخی نسبت به زیستگاه دشتی دارای ارجحیت بیشتری است.
محاسبات در مورد دو نوع زیستگاه دشتی و حاشیه چشمه و دامنه های شرقی به قرار زیر است:
Variance =
این کای مربع نیز درجه آزادی برابر ۱ دارد، و نشان می دهد که بین این دو شاخص انتخاب نیز به احتمال ۹۹% با اختلاف معنی دار وجود دارد. و لذا زیستگاه با شیب بالا و سنگلاخی در فصل بهار نسبت به زیستگاه حاشیه ی چشمه و دامنه شرقی ارجحیت بیشتری دارد. و پیش بینی می شود این ارجحیت احتمالاٌ در فصل تابستان بدین گونه نخواهد بود.
بر این اساس باید نتیجه گرفت که زیستگاه با شیب بالا و سنگلاخی نسبت به دو زیستگاه دشتی و حاشیه ی چشمه و دامنه شرقی ارجحیت بیشتری برای گوزن زرد در فصل بهار در جزیره اشک داشته باشد. لذا در ادامه به بررسی رابطه بین دو نوع زیستگاه با شیب بالا و سنگلاخی و دامنه رو به شمال می پردازیم تا بهترین زیستگاه را برای گوزن زرد در جزیره اشک در فصل بهار مشخص نمائیم.
Variance =
بین دو شاخص انتخاب زیستگاه های با شیب بالاو سنگلاخی و دامنه رو به شمال با احتمال ۹۹% اختلاف معنی دار وجود دارد، لذا می توان نتیجه گرفت که زیستگاه های رو به شمال دارای ارجحیت بیشتری نسبت به سایر زیستگاه های موجود در جزیره اشک هستند. این ارجحیت در فصل بهار احتمالاٌ به دلیل وجود گیاهان پرآب تر در این نوع زیستگاه و همچنین وجود گیاهان خوش خوراک تر در این زیستگاه بوده است. که این روند احتمالاً در فصول دیگر بخصوص تابستان متغیر خواهد بود.
به منظور محاسبه شاخص انتخاب (wi) و شاخص انتخاب استاندارد شده (Bi) به همراه حدود اعتماد آنها می توان مقادیر در دسترس (مقادیر برآورد شده) و مقادیر استفاده شده ای که مشاهده شده است را به نرم افزار Ecological Methodology. وارد نمود. نتایج این محاسبات در جدول ۴-۷ آورده شده است.
جدول ۴-۵: شاخص انتخاب(w) و شاخص انتخاب استاندارد شده (Bi) محاسبه شده از طریق نرم افزار Ecological Methodology،(داده های مربوط به تغذیه گوزن زرد ایرانی در جزیره اشک دریاچه ارومیه، بهار ۱۳۹۰)
زیستگاه
نسبت استفاده شده ی نمونه
شاخص انتخاب (w)
شاخص استاندارد شده انتخاب
نسبت استفاده شده ی نمونه
شاخص انتخاب (w)
پایین ۹۵%
بالا ۹۵%
خطای استاندارد
پایین ۹۵%
بالا ۹۵%
دشت
۰.۵۴۰۳
۱.۴۳۰۵
۰.۴۳۰۵
۰.۲۰۳۸
برای کاهش تلفات هدایتی است.</p><p>شکل ۲-۵: برش مقطع یک کلکتور مسطح خورشیدی مبنا<br />۲- مخزن ذخیره همانطور که در شکل ۲-۶ مشاهده می شد ، همانند منبع آب گرم خانگی معمول دو جداره و یا دو کویل میباشد. مخزن ذخیره شامل المنت الکتریکی غوطهور در آب جهت تامین مازاد انرژی حرارتی است. سراسر مخزن به وسیله پشم شیشه و یا عایق پلی اورتان ۱۰۰ میلیمتری عایق بندی می شود.<br />شکل ۲-۶: مخزن ذخیره آبگرم بهداشتی با دو کویل<br />۳- سیستم کنترلر خورشیدی که متشکل از یک پمپ خورشدی و کنترلر می باشد. وظیفه این سیستم انتقال انرژی خورشیدی جذب شده توسط کلکتور های خورشیدی به درون مخزن ذخیره آبگرم می باشد. در این سیستم مادامی که دمای متوسط خروجی کلکتور بالاتر از دمای پایین مخزن ذخیره باشد پمپ به گردش در میآید و حرارت جذب شده به آب گرم مصرفی انتقال می یابد. در پایان نمایی کلی از یک سیستم آبرگرمکن خورشیدی جابجایی اجباری در شکل ۲-۷ مشاهده می شود.<br />شکل ۲-۷: یک سیستم آبرگرمکن خورشیدی جابجایی اجباری<br />فصل سوم:<br /><strong>روش اجرای تحقیق</strong><br />مقدمه<br />بی شک رشد اقتصادی و صنعتی جوامع همـراه با افزایش مصرف انرژی بوده است گر چه استفـاده روز افزون از منابع انرژی فسیلی به منظور تأمین رفاه و پیشرفت صنعتی ضرورتی اجتناب ناپذیر بوده لیکن موجب افزایش آلودگی محیط زیسـت شده است و بیم آن می رود که در صورت ادامه این روند، زندگی بشر با مشکلات جدی مواجه شود.<br />یکی از راه های کاهش آلودگی محیط زیست استفاده از انرژی های تجدید پذیر از قبیـل انرژی بـاد، آب، امواج، جذر و مد و . . . . . میباشد، منشاء اکثر این انرژی ها خورشیـد است. به علاوه میتوان از انرژی حرارتی خورشید به صورت مستقیم نیز استفاده کرد.خورشید منبع انرژی بادوام، پاک و ارزان است و میتوان به روش های مختلف از این انرژی بهره مند شد.باتوجه به اینکه منابع انرژیهای فسیلی روبه کاهش است و آلودگیهای زیست محیطی زیادی ایجاد میکند، از این رو این امر باعث شد تا جامعه بشری رویکرد بیشتری نسبت به این انرژی داشته باشد به طوریکه طبق توافق جهانی قرار است تا سال ۲۰۲۰ قیمتهای انرژی خورشیدی قابل رقابت با سوختهای فسیلی باشد.<br />نمودار ۳-۱: نمودار وضعیت منابع انرژی زمین تا ۱۰۰ سال آینده<br />در این تحقیق عملکرد فنی، اقتصادی و منطقهای یک سیستم گرمایش آب خورشیدی از نوع جابجایی طبیعی در ۳۱ استان ایران بررسی میگردد. و همچنین این تحقیق بر روی کاربرد سیستم گرمایش آب خورشیدی برای مصرف کنندگان در ایران تمرکز دارد که از منابع اولیه انرژی برای گرمایش آب استفاده میکنند. تغییرات در صرفه جویی انرژی مصرفی به واسطه استقاده از آبگرم مصرفی، دمای آب ورودی و منابع خورشیدی تخمین زده شد و اطلاعات به دست آمده برای محاسبه فنی اقتصادی استفاده گردید. پس از انجام تحلیل فنی-اقتصادی هزینه اجتماعی سیستم مد نظر بر اساس هزینه اجتماعی هر کیلووات ساعت برق تولیدی و میزان ماکزیمم صرفه جویی سیستم آبگرمکن خورشیدی مدنظر، در ۳۱ استان ایران محاسبه گردید.<br />بازدهی و بهره دهی اقتصادی سیستمهای خورشیدی وابستگی مستقیمی به میزان و شدت تابش در هر منطقه دارد. بدین منظور و برای مقایسه ی قابلیت کارایی انرژی خورشیدی در یک مکان از نمودارهای خورشیدی (solar map) NASA استفاده می شود . در این نمودارها شدت تابش مناطق مختلف جهان با هم مقایسه می شوند. در شکل ۳-۱ یک نمونه از این نمودارها دیده می شود و مناطقی که دارای استعداد تابشی بالاتری هستند با رنگ های تیره و مناطق با تابش کمتر با رنگ روشن نشان داده می شود.<br />شکل ۳-۱: نقشه خورشیدی مقایسه میزان تابش دریافتی مناطق مختلف جهان<br />در این نقشه، که به منظور تعیین مناطق مستعد برای استقرار نیروگاههای خورشیدی تهیه شده است، مناطق با قابلیت عالی با تیره ترین رنگ نشان داده شده است و به تدریج با کم رنگ شدن قابلیت کمتر می شود. لازم به توضیح است مناطقی قابلیت نصب و بکارگیری نیروگاه خورشیدی را دارد که دارای شدت تابش بسیار بالا و ممتد باشند. این مناطق در نقشه با برچسب excellent نشان داده شده اند. مناطقی که با عناوین very good و good نشان داده شده اند برای کاربرد انرژی خورشیدی در دماهای پایین تر – که شامل بقیه ی موارد کاربرد خورشیدی است – مناسب هستند.<br />همانطور که در این نقشه مشخص است قسمت عمده شهرهای ایران در ناحیه good و very good واقع است که نشان دهنده استعداد بالای تابشی مناطق مختلف ایران است. مناطقی که با برچسب very good نشان داده شده است شامل مناطقی ازاستانهای یزد، کرمان، زاهدان و بخشهایی از استانهای فارس و بوشهر است.<br />۳-۱- نرم افزارهای شبیه سازی سیستم های خورشیدی<br />۳-۱-۱- انواع نرم افزارهای شبیه سازی<br />در دنیا شرکت های متفاوتی نرم افزارهای طراحی و شبیه سازی را در اختیار مهندسین قرار داده اند تا تحلیل و شبیه سازی سیستم های خورشیدی سهل و آسان گردد و زمان رسیدن به اهداف مورد نظر بسیار کوتاه تر گردد.<br />از جمله نرم افزار های مختلفی که در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند می توان به نرم افزارهای TRNSYS ، Polysun ، T*SOL ، TSOL express Retscreen ، F-Chart و Web Tools و … اشاره نمود که هر کدام از این نرم افزارها با توجه به قابلیت هایشان توانایی های متفاوتی را در اختیار کاربران قرار می دهند . بطور کلی این نرم افزارها از سه سطح متفاوت تشکیل شده اند که در هر سطح با توجه به قابلیت ها با دریافت یک سری داده های اولیه از سوی کاربر ، سیستم مورد نظر را شبیه سازی نموده و به تحلیل داده ها پرداخته و نتایج مورد نظر را در اختیار کاربر قرار می دهند.<br />نسخه Light این نرم افزار پکیجی است که توسط این شرکت ها به بیشتر شرکتهای فعال در زمینه سیستمهای انرژیهای تجدیدپذیر پیشنهاد داده میشود. خصوصیت بارز این سطح از نرم افزار این است که برای تمام اجزای مختلف سیستم خورشیدی ، حاوی مجموعه ای از محصولات شرکتهای مختلف شامل تمام اطلاعات مربوط به آن جزء خاص از سیستم است و با انتخاب محصول مورد نظر از شرکت، نرم افزار به تحلیل می پردازد.<br />سطح Professional این نرم افزار ها علاوه بر قابلیتهای موجود در سطح light، قابلیت تعریف جزء جدید برای پروژه و اضافه کردن آن به لیست کاتالوگهای موجود را دارد. بدین صورت که تمامی اطلاعات سیستم در این پکیج قابل تعریف است.<br />سطح Designer این نرم افزارها کاملترین و دارای بیشترین انعطاف پذیری در بین سطوح مختلف است و امکان بیشترین تغییرات را در پروژه فراهم می کند؛ بدین معنی که پس از تعریف سیستم و انتخاب یک شکل از الگوهای چیدمان موجود، میتوان به هر تعداد اجزای مختلف را به صورت دلخواه در نقاط مختلف سیستم اضافه یا حذف کرد. این سطح از نرم افزار به علت قابلیت بالای تغییر در نوع، نحوه و شکل چینش اجزا برای مقاصدی با سطح علمی و انعطاف پذیری بالاتر مناسب است و امکان مطالعه اثر چیدمانهای مختلف و محل و نوع آنها را در نوع رفتار سیستم خورشیدی فراهم می کند.<br />در نرم افزار Polysun سطحی به نام Customized وجود دارد که این سظح امکان سفارشی کردن نرم افزار را برای یک سری از ترکیب بندی های مشخص با اجزای تعریف شدۀ ثابت برای خریدار فراهم کرده است؛ بدین معنی که برای تحلیل و شبیه سازی، لزومی به انتخاب اجزاء از کاتالوگ موجود نبوده و در هر بار استفاده تنها نوع و میزان مصرف و شرایط تابشی از مصرف کننده گرفته می شود. این قالبها (templates) دقیقاً منطبق با خصوصیات محصول قابل عرضه به مشتری خورشیدی است که توسط نرم افزار polysun به صورت قالبهای آماده و سهل الوصول در نرم افزار تعبیه شده است. لازم به ذکر است که قالبهای تعریف شده برای شرکتهای مختلف در هر سه سطح نرم افزار وجود داشته و قابل استفاده می باشند.<br />در نمودار ۳-۲ میزان راحتی کار و تواناییهای نرم افزارهای گوناگون شبیهسازی سیستم های خورشیدی آمده است. در این نمودار همانطور که مشاهده میشود نرم افزارهای TRNSYS ، Polysun ، T*SOL ، TSOL express Retscreen ، F-Chart و Web Tools به ترتیب بهترین نرمافزار شبیه سازی از لحاظ توانایی و راحتی در کار میباشد .<br />نمودار۳-۲ مقایسه انعطاف پذیری انواع نرمافزارهای شبیه سازی سیستمهای خورشیدی<br />در نمودار ۳-۳ نیز میزان دقت نرم افزارهای متفاوت مقایسه شده است، همانطور که مشاهده میشود نرم افزارهای TRNSYS ، Polysun ، T*SOL ، TSOL express Retscreen ، F-Chart و Web Tools Polysun به ترتیب دارای بالاترین دقت میباشد.<br />نمودار ۳-۳ : مقایسه دقت انواع نرمافزارهای شبیه سازی سیستمهای خورشیدی<br />در این تحقیق از نرم افزار شبیه سازی Polysun استفاده شده است که چه از نظر توانایی و چه از نظر دقت انجام محاسبات و تحلیل ها بعد از نرم افزار TRNSYS در جایگاه دوم بین نرم افزار های شبیه سازی سیستم های خورشیدی قرار گرفته است. بهمین منظور لازم است تااز برخی ویژگی های این دو نرم افزار مطلع شویم.<br />۳-۱-۲- نرم افزار شبیه ساز TRNSYS<br />از نظر قابلیت و انعطاف پذیری در بین نرم افزارهای تحلیلی موجود، نرم افزار TRNSYS دارای بیشترین انعطاف پذیری در طراحی سیستمهای انرژیهای تجدیدپذیر به ویژه سیستمهای حرارتی انرژی خورشیدی به طور خاص است.<br />جنبهی علمی و تحقیقاتی این نرم افزار قوی تر بوده و برای بهینه کردن سیستمهای حرارتی همراه با قابلیت اضافه کردن ریزترین اطلاعات اعم از جزئیات سیستم و نوع بارگذاری سیستم بوده و قابلیت برنامه نویسی به زبان FORTRAN و اضافه کردن subroutine به نرم افزار را دارا میباشد. لازم به ذکر است استاندارد آمریکایی SRCC بر مبنای این نرم افزار میباشد.مشکل عمده در استفاده از نرم افزار دارا بودن رابط گرافیکی (GUI) نسبتاً پایین و بالابودن سطح علمی و جزئیات الزامی در آن میباشد. در شکل ۳-۲ نمایی از نرم افزار TRNSYS قرار داده شده است.<br />شکل ۳-۲ : نمایی از صفحه ورود داده ها در نرم افزار TRNSYS<br />۳-۱-۳- نرم افزار شبیه ساز Polysun<br />در این تحقیق از نرم افزار شبیه ساز Polysun بهره گرفته شده است و در همین راستا ابتدا اطلاعات کامل و مدون در مورد این نرم افزار و شرکت تولید کننده آن بیان می شود. نرم افزار شبیه ساز Polysun پس از نرم افزار شبیه ساز TRNSYS بهترین نرم افزار برای شبیه سازی سیستمهای انرژیهای تجدیدپذیر میباشد. این نرم افزار شبیه سازی شامل چهار پکیج نرم افزاری solar thermal simulation، photovoltaic simulation، heat pump simulation و cooling simulation است.<br />شرکت polysun امکان خرید مجموعهی دوتایی از بخشهای بالا و همچنین نرم افزار simulation solar thermal شامل تمام بخشهای بالا به صورت یک محصول جداگانه در اختیار قرار می دهد. مجموعههای دوگانه شامل:<br />ترکیب سیستمهای حرارتی خورشیدی و هیت پمپ<br />ترکیب سیستمهای حرارتی خورشیدی و فوتوولتایک<br />ترکیب سیستمهای فوتوولتایک و هیت پمپ<br />شرکت velasolaris نرم افزار Polysun را در سه سطح Light، Professional و Designer عرضه میکند. علاوه بر این امکان سفارشی کردن نرم افزار و ارائه یک سطح از نرم افزار به صورت سفارشی نیز مجود دارد. نسخه Light این نرم افزار پکیجی است که توسط این شرکت به بیشتر شرکتهای فعال در زمینه سیستمهای انرژیهای تجدیدپذیر پیشنهاد داده میشود. خصوصیت بارز این سطح از نرم افزار، با توجه با اینکه نرم افزار polysun اصولاً یک نرم افزار Catalogue Based است، برای تمام اجزای مختلف سیستم خورشیدی حاوی مجموعه ای از محصولات شرکتهای مختلف شامل تمام اطلاعات مربوط به آن جزء خاص از سیستم است. نحوهی استفاده از این نرم افزار، انتخاب از لیست کاتالوگ مربوط به آن جزء سیستم و اضافه کردن آن به پروژه است. انتخاب نوع خاصی از یک جزء سیستم یا بر اساس استفادهی مستقیم از محصول موجود در کاتالوگ است یا بر اساس حدأکثر نزدیکی خصوصیات آن جزء از سیستم به مورد استفاده شده در پروژه می باشد. نکته قابل توجه در این سطح از نرم افزار عدم امکان تغییر خصوصیات اجزای موجود در کاتالوگ است و فقط امکان انتخاب یک جزء و استفادهی آن در پروژه وجود دارد. در شکل ۳-۳ نمایی از نرم افزار polysun قرار داده شده است.<br />شکل ۳-۳ : نمایی از صفحه ورود داده ها در نرم افزار Polysun<br />در این تحقیق از نرم افزار Polysun نسخه Designer جهت انجام شبیه سازی استفاده گردیده است. در این تحقیق یک سیستم ترموسیفون که در شکل ۳-۴ نشان داده شده است با این نرم افزار طراحی گردید. در طراحی انجام شده میزان دمای آب گرم مصرفی ،۵۰ درجه سانتیگراد و میزان مصرف آبگرم ۳۰۰ لیتر در روز بر اساس پروفیل مصرفی استاندارد Ashrae در نظر گرفته شده است.<br />شکل۳-۴ : طرح سیستم ترموسیفون در نرم افزار Polysun<br />در طراحی انجام گردیده با این نرم افزار فرض گردیده است که این سیستم در تمام مدت سال هر روز مصرف میگردد. و همچنین سنسور دمایی سیستم کمکی در لایه ۱۰ در مخزن ذخیره آبگرم بهداشتی میباشد.<br />نرم افزار Polysun بعد از دریافت داده ها از سوی کاربر اقدام به تحلیل و محاسبات خورشیدی کرده که در نهایت به شبیه سازی سیستم مورد نظر پرداخته و بازه ای کامل از اطلاعات مورد نیاز را در اختیار کاربر قرار می دهد . این اطلاعات برگرفته شده از محاسباتی از قبیل عملکرد کلکتور خورشیدی ، سهم خورشیدی کلکتور ، و دیگر اطلا عات مورد نیاز می باشد و در نهایت برای کاربر بیان می کند که سیستم انتخابی توانایی برآورده کردن میزان تقاضای درخواستی انرژی کاربر را دارد با خیر.<br />۳-۲- محاسبات خورشیدی</p>
(۱‑۱۷) | A(s) ⎯→ B(s) + C(g) |
سرعت واکنش فوق اغلب با غلظت (مقدار مطلق یا نسبی) واکنشگر یا محصولات رابطه توانی (کسری یا صحیح) دارد.
(۱‑۱۸) |
که در آن [A]o غلطت آغازین گونه A و n مرتبهی واکنش است.
سرعت یک واکنش معمولاً از طریق دنبال کردن تغییرات غلظت مواد اولیه یا محصولات بررسی می شود. بنابراین قانون سرعت واکنش فوق می شود:
(۱‑۱۹) |
اگر واکنش، بنیادیِ تکمولکولی باشد (۱= n)، داریم:
(۱‑۲۰) |
که طبق این رابطه، سرعت واکنش فقط به غلظت واکنشگر ربط دارد. انتگرالگیری از این رابطه میدهد:
(۱‑۲۱) |
در رابطه فوق از غلظت گونه واکنشگر استفاده می شود و غلظت (و یا فشار) معمولاً در سینتیک فاز همگن اندازه گیری می شود. ولی در سینتیک حالت جامد، غلظت و فشار اغلب معنای چندانی ندارند، چرا که نمونه همگن نیست و انجام واکنش و همچنین واکنشپذیری در سرتاسر نمونه جامد به یک شکل نیست. از این رو در فاز جامد غلظت و فشار، معیارهای مناسبی برای تعیین واکنشپذیری نیستند. نقاط سیاه در شکل ۱-۴ مکان های انجام واکنش در فاز همگن و غیر همگن را نشان میدهد.[۱۴]
الف
ب
شکل۱‑۴ : مکانهای انجام واکنش در فاز همگن (الف) و فاز غیرهمگن (ب)
در جامدات، واکنشها اغلب در شکستگیها، نقصها، لبهها، گوشهها و روی سطح شبکه بلوری اتفاق میافتند. در حالت ایدهآل، بلور نقصی ندارد و از این رو کمترین میزان واکنشپذیری را دارد. ولی در عمل، بلورهای کامل بسیار کمیاب اند و اغلب شبکه های بلوری نقصهایی دارند. این نقصها میتوانند اتمها، مولکولها یا یونهایی باشند که از شبکه بلوری جدا شده اند. همچنین نقصها میتوانند از طریق اشغال شدن برخی از مناطق شبکه بلور توسط ناخالصیها نیز ایجاد شوند. یکی دیگر از نقصها در شبکه بلوری، جابجاشدگی هستند. بهصورت کلی، بینظمیها به دلیل نبود زمان کافی برای بهدست آوردن حداقل انرژی در تبلور به وجود میآیند. بهعبارت دیگر مناطق دارای نقص، مناطق پرانرژی هستند. یعنی این مناطق نسبت به نواحی منظم دارای انرژی آزاد بیشتری هستند. زیاد بودن انرژی آزاد، سبب می شود تا بخش عمدهای از انرژی فعالسازی مورد نیاز برای انجام واکنش تأمین شود و بدین طریق مشخص می شود که چرا نواحی دارای نقص برای انجام واکنش بهتر هستند و واکنش ابتدا در این نواحی آغاز می شود.[۱۵]
سینتیک حالت جامد را میتوان با بهره گرفتن از روشهای تجزیهای حرارتی بررسی نمود. در این روشها با اندازه گیری تغییرات خاصیت سادهای که طی تبادل حرارت یا ثابت نگاه داشتن دما تغییر می کند، سینتیک واکنش را بررسی می کنند. اگر واکنشی شامل کاهش جرم باشد، تغییرات وزن اندازه گیری می شود و سینتیک با بهره گرفتن از تکنیک وزنسنجی حرارتی (TGA) یا وزنسنجی حرارتی تفاضلی (DTG) بررسی می شود. گرمای تولید شده یا مصرف شده یکی دیگر از خواص قابل اندازه گیری است که در تعیین سینتیک واکنش با بهره گرفتن از تکنیک کالریمتری روبشی تفاضلی (DSC) یا آنالیز حرارتی تفاضلی (DTA) بهکار میرود. داده های حاصل از تغییرات جرم یا شار گرما به فرم نرمالایز شدهای که به آن کسر تبدیل (α) گفته می شود برگردانده میشوند. گسترهی تغییرات α از صفر تا یک است و مقیاسی از پیشرفت واکنش به صورت تابعی از زمان یا دما میباشد. در تکنیک TGA همدما، α در هر لحظه از رابطه زیر بهدست می آید.
(۱‑۲۲) |
اندازه شرکت قابلیت دسترسی منابع شرکت را افزایش می دهد. بر طبق نظر هلنسن هر چه سازمان بزرگتر باشد منابع بیشتری برای درگیری در بازار های خارج دارد. کسب و کارهای کوچک و متوسط اغلب از طریق صادرات وارد بازارهای خارجی می شوند به این دلیل که آنها منابع لازم برای کنترل مناسب بر سرمایه گذاری های سنگین در خرج را ندارند. گرچه هرچه سازمان رشد می کند و منابع بیشتری کسب می کند، ممکن است شروع به سرمایه گذاری در بازارهای خارجی نماید و تعهد منابع را افزایش دهد.
۲-۴-۷- فناوری شرکت
بازار یابی و استراتژی های بازار یابی در طول تاریخ حیات خود به شدت متأثر از تکنولوژی ها و فناوری ها ی اعصار خود بوده است . با ظهور دستگاه چاپ ورادیو و تلویزیون ورایانه و بازار یابی نیز نقش های خاص خود را ایفا نموده است سعی نموده تا با بهره گرفتن از این ابزار ها ی تکنولوژیک به نحوی در راستای دستیابی به اهداف خود استفاده نماید . ( استوارت[۸۵] ، ۲۰)
ظهور شبکه های مجازی ارتباط آسان سودمند فرایند های درونی شرکت ها و مشتریانشان را سرعت بخشیده است . که در فرآیندهای کسب و کار ابزار زیادی ایجاد کرده است . که پیش ازاین با شبکه های قبلی امکان پذیر نبود.این تغییرات و ارتباطات عمدتا در فرایند های تولیدو توزیع و پرداخت و توسعه محصول جدید شده است.
تسریع و سرعت بخشیدن فرایند های کسب و کار شامل خرید و فروش و تولید وتوزیع مزیت اصلی حاصلاز تلاش های کسب کارالکترونیکی می باشد . این گرایشات در کسب کار الکترونیکی می باشد این گرایشات در کسب و کار در طول چندین سال رخ داده است و بسیاری از بنگاه ها به منظور طراحی فرایند های کار آمد پروژه های مهندسی مجدد را اجرا نموده اند ازاین با شبکه های قبلی امکان پذیر نبود.این تغییرات و ارتباطات عمدتا در فرایند های تولیدو توزیع و پرداخت و توسعه محصول جدید شده است . ( دیوید تیلر[۸۶] ، ۲۰۰۲)
پیشرفت های آتی اینترنت به عنوان تجارت الکترونیک به طور قابل توجهی به درک مراحلی که توسط مردم از این تکنولوژی ارتباط استفاده می کنند بستگی دارد گرایش عمده عصر اینترنت حرکت به سمت بازار یابی یکپارچه می باشد . ظهور اینترنت بعنوان ابزاری که در این جا حضور دارد تمرکز بر فرایند ها به جای وظایف را تسهیل نموده است . ( پترسون و همکاران[۸۷] ، ۱۹۹۷ )
در راستای شبکه های خصوصی مجازی EDI) )توسعه مبادلات اطلاعات الکترونیکی در دهه ۱۹۷۰ میلادی این شانس را به شرکت های بزرگ تر داد تابه صورت داخلی و خارجی با ارگان های تجاری دیگر سازگاری و وفاق داشته باشند . امروز تجارت الکترونیکی یک روش کلیدی برای قرار دادها مذاکرات بازاریابی و فرایند های زنجیره عرضه فراهم می آورد .( پرتر[۸۸] ، ۲۰۰۱ : ۶۲)
نقش وفاداری در این استراتژی بهبود ارتباطات بین خریدار و فروشنده می باشد .به طور ی که اینترنت به عنوان یکی از ابزار های اصلی فناوری اطلاعات ارتباطات فردی بین دو طرف را افزایش میدهد. شرکت با درک و شناخت نیازها و انتظارات مشتریان رضایتمندی هرچه بیشتر آنان را فراهم می آورد . از جمله روش های بازار یابی در گروه استراتژی بازار یابی رابطه ای؛
مدیریت روابط مشتریان
بازار یابی یک به یک
بازار یابی تعاملی
بازاریابی مقایسه ای – میباشد . ( بوید[۸۹] ،۲۰۰۰)
به طور کلی یک شرکت می تواند ادعا کند از رابطه ای به طور کامل استفاده میکند که بتواند مشتریان را از طریق اینترنت جذب نماید آنان را برای ماندن و بازگشت به شرکت و خرید مجدد از آن متعهد نماید خواسته ها انتظارات و تمایلات مشتریان را درک نماید ( جاجدیش[۹۰] ،۲۰۰۲ : ۴۴ )
۲-۴-۷- ۱- اینترنت وبازاریابی بین الملل
شرکت ها تجربه لازم در زمینه تجارت بین اللمل را ندارند اما به تدریج ازطریق فعالیت های بین المللی روز به روز تجارت بین الملل افزایش می یابد.زیرا این فرایند توسط انگیزاننده های مختلفی شرکت ها را به سمت جهانی شدن پیش می برد.توسعه ابتکارهای سازمانی همانند استفاده از اینترنت(تجارت الکترونیکی)واستفاده از شبکه های گسترده روز به روز شرکت ها را به سمت جهانی شدن پیش می برد.امروزه استفاده از اینترنت و"وب"باعث شده است که طبیعت روابط بین بازاریابان تجاری ومشتریان تغییر کند.فرصت های بازاریابی بین المللی همانند فرصت های صادراتی دلیل اصلی برای وجودچنین شرکت هایی می باشد که عملیاتشان به درستی درسطح جهانی است.مفهوم اینترنتی کردن فعالیت ها تحت عنوان بین المللی کردنشان باید بتوانند موثر وکارا بودن ومفهوم تجارت الکترونیکی واستفاده از منابع به صورت بهینه را توجیه کند. اینترنتی کردن فعالیت ها وبین المللی کردنشان به صورت جداگانه به کار نمی رود بلکه هردوباهمدیگر بایدانجام شود.
(آلوری[۹۱]، ۲۰۰۷ : ۱۰ )
۲-۴-۷ -۲- ارتباطات و مذاکرات در فعالیتها
امروزه بازار مدرن از محدوده تولید، قیمتگذاری، شناسایی بازار و توزیع کالا فراتر رفته و شرکتها را مجبور به ایجاد تماس و ارتباط با خریداران بالقوه و بالفعل می کند. وظیفه ارتباطات، هدایت افراد یا سازمانها در شناخت کالا و خدمات و ترغیب آنها نسبت به ترجیحدادن کالا و در نهایت خرید و مصرف کالا است. لیکن باید رضایت بعد از خرید خریداران را نیز جلب کند و موضوع برتر بودن کالا را به آنها یادآوری نماید. (امامی خوئی،۱۹۷۳)
یک مذاکره کننده اعم از خریدار، فروشنده،واسطه یا بازاریاب بینالمللی که در زمینههای حرفهای فعالیت مینمایند با اصولگرایی،عدالت منطقی،ملایمت بجا و خشونت به موقع و بالاخره با نگرش سیستمی به موضوع میتواند مذاکرات را به طرف هدف راهبردی نماید.
تحولات و تغییرات مستمر در بازارهای جهانی منشا تهدیدات و ایجاد فرصت های اقتصادی و بازرگانی فراوانند. جایگاه کشورهایی در این بازارها ارتقاء می یابد که در موقعیت بهتری برای مقابله با تهدید ها و بهره گیری از فرصت ها قرار دارند. (امامی خوئی،۱۹۷۳)
۲-۵- مارک گذاری کالا یا نام گذاری
اعتقاد به قدرت مارک های تجاری و مدیریت تجاری شرکت به طور گسترده ای در صنایع مصرفی و بازار برای این محصولات ریشه دوانده است و این محصولات که به طور سنتی فعالیت خود را انجام می دهند و برای فعالیت های خود قاعده کار تعریف می کنند ، بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. یک مارک تجاری خوب قدرت آن را دارد که مشتریان را مجبور به پرداخت بهای بیشتری کند . سرمایه گذاران را علاقه مند به خرید سهام شرکت حتی به قیمت بالاتر نماید .
جدول( ۲-۲ ) : برخی از مارک های تجاری برتر و با ارزش جهانی
ردیف | نام مارک | ارزش مارک تجاری در سال ۲۰۱۲ ( بر حسب میلیارد دلار) |
۱ | کوکاکولا | ۹/۶۸ |
۲ | مایکروسافت | ۱/۶۵ |
۳ | آی بی ام | ۸/۵۲ |
تعاونیهای بخش حُمیل
ارتفاع، شیب، جهت شیب، گسل، نوع اقلیم و …
سیستم اطلاعات جغرافیای (GIS)
دما و بارش
سایت هواشناسی ایستگاه سینوپتیک اسلامآباد غرب
بقیه موارد
پرسشنامه و توزیع آن در میان دهیاران یا شوراهای روستاهای بخش حُمیل
روش تجزیهوتحلیل داده ها:
بعد از جمعآوری داده ها، مقادیر هر یک از آنها وارد نرمافزار اکسل[۲۲] شده و ازآنجاکه واحد دادهای خام واردشده یکسان نیست برای استانداردسازی از فرمول زیر استفادهشده است:
متغیر موردنظر
کمترین مقدار همان متغیر
بیشترین مقدار همان متغیر
با انجام استانداردسازی، مقادیر هر یک معرفها بهصورت عددی مابین صفرتا یک به دست می آید. بهنحویکه روستای دارای بهترین وضعیت در متغیر X عدد یک و روستای دارای نامناسبترین حالت در همان متغیر عدد صفر و سایر روستاها بهتناسب وضعیت متغیرX مقادیری مابین صفر و یک را به خود اختصاص می دهند.سپس از مقادیر استاندار شده متغیرهای هر معرف در اکسل میانگین گرفته می شود و میزان استاندارد هر معرف برای هر سکونتگاه به دست خواهد آمد. همین عمل را برای مرحله شاخص ها و ابعاد نیز انجام میگیرد. درنهایت میزان استانداردشده سنجهها، معرفها، شاخص ها و ابعاد تهیهشده نمایی کلی از وضعیت هر یک از سکونتگاهها را تداعی می کند. برای تجزیهوتحلیل اطلاعات بهدستآمده، بعد از استانداردسازی از نرمافزار ونسیم[۲۳] استفاده گردید.
ونسیم:
یکزبان شبیهسازی پیوسته میباشد که برای شبیهسازی سیستمهای پویا استفاده میشود . در سیستمهای پویا وضعیت آینده سیستم با توجه به وضعیت فعلی آن و مکانیزم های درونی تعیین میشود .
پویاییشناسی سیستم بر پایه ساخت مدل بنانهاده شده است . شکل (۳-۱) فرایند مدلسازی را به ما نشان میدهد و همانطور که در شکل ۲ دیده میشود این فرایند ، فرآیندی تکراری است .
شکل۳-۱: فرایند مدلسازی
فرایند مدلسازی در پویاییشناسی سیستم بهصورت شکل (۳-۲) نمود پیدا میکند . مدلسازی بر اساس پویایی سیستم دربرگیرنده تکرار دائمی بین آزمایشها و یادگیری در دنیای مجازی و تجربهها و یادگیری در دنیای واقعی میباشد . استراتژیها ، ساختارها و قوانین تصمیم بهکاررفته در دنیای واقعی را میتوان در دنیای مجازی ( مدل ) ارائه و آزمون کرد . تجربهها و آزمونهای بهعملآمده ، مدلهای ذهنی ما را تغییر داده ، منجر به طراحی استراتژیهای جدید ، ساختارهای جدید و قوانین تصمیم جدید میگردند . سپس این سیاستهای جدید در دنیای واقعی به کار میرود . بازخورد اثرهای آنها به دیدگاههای جدید و اصلاحات بیشتر در هر دو مدل رسمی و ذهنی ما منجر میشود .
شکل۳-۲: فرایند مدلسازی در پویاییشناسی سیستم
فرایند مذکور شامل مراحل زیر میباشد :
بیان مسئله :
مهمترین مرحله در مدلسازی بیان مسئله است . در بیان مسئله داشتن هدفی روشن و واضح ، مهمترین جزء در مدلسازی موفق است. با داشتن هدف و بر اساس واقعیتها مدلی ذهنی از مسئله ایجاد میشود . در بیان مسئله دو پارامتر اصلی موردتوجه عبارتاند از :
الف - اهداف : معمولاً مدلساز توصیف اولیه مسئله را از طریق مذاکره با گروه کارفرما ، بررسی دادههای موجود در بایگانی ، جمع آوری داده ، مصاحبه و مشاهده مستقیم بر اساس اهداف اصلی تدوین و تعیین میکند .
ب - افق زمانی : در کنار اهداف تعیین افق زمانی مناسب و توجه به تأخیرهای زمانی نیز بسیار مهم است . انتخاب افق زمانی بهطور قابلملاحظهای ادراک ما از مسئله را ، تحت تأثیر قرار میدهد . در مدلسازی بر اساس پویاییشناسی سیستم معمولاً افقهای زمانی درازمدت مدنظر قرار میگیرد و این قدرت زیادی به مدل ما خواهد داد .
تدوین فرضیههای پویا :
بهمحض اینکه مسئله طی یک افق زمانی مناسب شناسایی و مشخص گردید ، مدلسازان باید شروع به تدوین نظریهای به نام فرضیه پویا بهمنظور شرح رفتار نمایند . فرضیه موردنظر میبایست توضیحی از مشخصه پویایی مسئله برحسب بازخوردهای مهم و ساختار انباشت و جریان سیستم ارائه نماید . سپس کل متغیرهای تأثیرگذار بر مدل در جدول شرایط مدل نمایش داده میشوند .
در کل متغیرهای مدل را میتوان به سه دسته تقسیم کرد :
الف - متغیرهای درونی : متغیرهای هستند که برخاسته از خود مدل هستند .
ب - متغیرهای بیرونی : متغیرهای میباشند که از بیرون به مدل اعمال میشوند .
ج - متغیرهای در نظر گرفته نشده : متغیرهای را شامل میشوند که در مدل مدنظر قرار نگرفتهاند درواقع از آنها بهعنوان خطاهای مدل میتوان نام برد .
نمودار حلقههای علی ( CLD )[24] :
در فرایند مدلسازی بعد از تشخیص متغیرهای مؤثر بر مدل در یک دیاگرام ضمن تعیین روابط علی بین دو یا چند متغیر ، جهت تأثیر آن متغیرها را مشخص میکنیم . در رسم ارتباط بین متغیرها نوع ارتباط مثبت و منفی بین متغیرها را مشخص کرده و بعدازآن حلقههایی توسط این ارتباطات حاصل میشود . که این حلقهها میتوانند حلقههای مثبت (R ) یا حلقههای منفی ( B) باشند . این حلقهها ابزارهای مفیدی برای ترسیم ساختار بازخوردهای سیستم در موارد مختلف هستند .
دیاگرام انباشت و جریان مدل :
نمودارهای حلقههای علی مجموعه مناسبی برای نشان دادن همبستگیهای متقابل و فرآیندهای بازخوردی ، بودند . این نمودارها بهصورت مؤثر در ابتدای پروژههای مدلسازی بهمنظور دست یافتن به مدلهای ذهنی و همچنین برای ایجاد ارتباط بین نتایج حاصل از مدلسازی بکار میروند . بااینحال دارای محدودیتهایی نیز میباشند که یکی از مهمترین این محدودیتها عدم توانایی در به دست آوردن ساختار جریان و انباشت سیستمها است . انباشتها و جریانها به همراه « بازخورد » دو مفهوم اصلی در تئوری سیستمهای پویا به شمار میآیند .
فرموله کردن :
بهمحض اینکه ، فرضیۀ پویای اولیه ، مرز مدل و مدل مفهومی تدوین گردید ، باید آن را آزمون کرد . قبل از آزمون مدل لازم است فرمولها و معادلات مربوط به متغیرهای سطح ( انباشتها ) و متغیرهای نرخ( جریانها ) و سایر متغیرهای مدل تعیین گردد تا بر اساس این معادلات شبیهسازی مناسبی در جهت آزمون مدل صورت گیرد . درواقع با واردکردن معادلات ، مدلهای ذهنی به دنیای واقعی پیوند داده میشود .
برای این منظور روش معمول در رسم دیاگرامهای انباشت و جریان منطبق بر استعاره هیدرولیک میباشد. جریان آب وارد منبع میشود و ازآنجا خارج میشود( شکل۳-۳ ). درواقع ، این استعاره میتواند برای این تفکر که انباشت را همانند وان آب در نظر بگیریم کمککننده باشد . مقدار آبی که در هرلحظه در وان وجود دارد برابر است با مجموع آبی که با جریان ورودی از شیر وارد وان میشود منهای مقدار آبی که از طریق لوله تخلیۀ ته وان خارج میشود(فرض میکنیم هیچ آبی به اطراف پاشیده نمیشود و تبخیر نیز نمیگردد) دقیقاً به همین ترتیب در دیاگرام انباشت و جریان ، مقدار مواد موجود در انباشت برابر است با مجموع جریان ورودی مواد به انباشت ، منهای جریان خروجی . اگرچه دیاگرام انباشت و جریان ظاهراً یکنواخت و تکراری است اما ازنقطهنظر علم ریاضی ، بسیار دقیق و دارای معانی بدون ابهام میباشد. « انباشتها » جریانها را انباشته و جمع نموده یا آنها را ترکیب میکند ؛ نرخ تغییرات انباشت برابر است جریان خالص ورودی به انباشت.
بهطورکلی میتوان گفت جریانها تابعی از انباشت و دیگر متغیرها و پارامترهای حالت هستند. شکل(۳-۳) دو نمایش معادل از ساختار عمومی انباشت و جریان را نشان میدهد.
استعاره هیدرولیکی انباشت و جریان
شکل انباشت و جریان
شکل۳-۳: دو نمایش معادل از ساختار انباشت و جریان.
آزمون مدل ( شبیهسازی توسط نرمافزار Vensim ) :
بعد از تبدیل مدل ذهنی به نمودار حلقههای علی و سپس تبدیل آنها به دیاگرامهای انباشت و جریان و فرموله کردن آن درنهایت برای شبیهسازی و اجرا از نرمافزار ونسیم استفاده میشود . در این نرمافزار معادلات ریاضی و اعداد مربوط به هرکدام از پارامترها واردشده ، سپس تجزیهوتحلیلهای موردنظر روی مدل صورت پذیرفته و نتایج حاصل به دست میآید . با نوشتن اولین معادله ، آزمون شروع میشود .
در این نرمافزار برای انجام مدلسازی و شبیهسازی باید ابتدا نمودار علت و معلولی شاخص های اصلی در محیط ونسیم ترسیم شود. نمودار سه بعد زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی به صورت مجزا رسم و سپس حلقههای اتصال هریک از ابعاد شناسایی و در نهایت نمودار علت و معلولی شاخص های توسعه پایدار رسم گردید.
جمعبندی و نتیجه گیری: ارائه مدل تحلیلی در تحقیق:
با توجه به مطالب ذکر شده میتوان گفت که بخش حُمیل براساس سرشماری نفوسو مسکن سال ۱۳۹۰ دارای ۱۷۵۸۱ نفر جمعیت، ۷۸۱ کیلومترمربع وسعت،سه دهستان و ۶۵ روستا است.اکثر روستاهای این بخش در دشت اسلامآباد غرب و در ارتفاع متوسط ۱۴۰۰ متر قرار گرفته است. در محدوده سیاسی آن گسل فعالی وجود ندارد اما در قسمت شمال شرقی و در فاصله ۲۰ کیلومتری از منطقه گسل مروارید- صحنه فعال است. شیب اکثر سکونتگاهها نیز بین ۱-۱۰درصد است. دو اقلیم خشک و مدیترانهای به ترتیب شرق و غرب بخش حُمیل را پوشش میدهد. میانگین بارش سالانه منطقه ۴۰۰ میلیمتر، و میانگین دمای سالانه آن ۹/۱۴ درجه سانتی گراد است.
این پژوهش ازنظر روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی میباشد.همچنین در این مدل از روش اسنادی و میدانی برای جمعآوری اطلاعات استفادهشده است. شاخص های لازم برای ارزیابی توسعه پایدار منطقه نیز با رویکردی سیستمی و کلنگر و با بهره گرفتن از تجربیات مطالعات پیشین ساخته و انتخابشدهاند. سپس با توجه به شاخص های انتخابی پرسشنامه تدوین شد. جهت گردآوری داده ها علاوه بر تنظیم پرسشنامه از روش مشاهده، مراجعه به مراکز بهداشت و جهاد سازندگی و تعاونیهای بخش حمیل، سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ و سال ۱۳۸۵ استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با دو نرمافزار اکسل و ونسیم انجام گرفته است.از نرم افزاز اکسل برای استاندارد سازی داده ها و از ونسیم برای مدلسازی و شبیهسازی توسعه منطقه و ارزیابی آن استفاده شد. مدل تحلیلی پژوهش در شکل(۳-۴) شرح داده شده است.