• تواناییِ تکمیل سفارش کامل(کامل، بدون هیچ تأخیر و آسیبی)

اقتصادی

• بهبود قابل توجهی در فروش و سهم بازار

• کاهش قابل توجه در زباله و هزینه های دفع آن

• بهبود قابل توجهی در بهره وری مدیریت منابع

اجتماعی

• بهبود قابل توجه از تصویر خود در چشم مشتریان

• بهبود قابل توجهی در روابط با ذینفعان جامعه، به عنوان مثال، سازمان های غیر دولتی (NGO) و فعالان اجتماعی

• بهبود قابل توجهی در تصویر محصول

زیست محیطی

• بهبود قابل توجهی در انطباق آن با استاندارد های زیست محیطی

• کاهش قابل توجه در مصرف مواد خطرناک/مضر/سمی

• کاهش قابل توجه در مصرف انرژی

• • درون پرور و همکاران (۱۳۸۸) در مقاله ای با عنوان ((ارزیابی عملکرد صنایع تولید آهن و فولاد بر اساس شاخص های مؤثر بر توسعه پایدار آن با بهره گرفتن از روش تصمیم گیری سلسله مراتبی در محیط فازی)) با بهره گرفتن از روش تصمیم گیری سلسله مراتبی در محیط فازی (FHDM) به ارزیابی عملکرد صنایع تولید آهن و فولاد در بازه زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ میلادی و بر اساس شاخص های پایداری که توسط مؤسسه بین المللی آهن و فولاد (IISI) در سال ۲۰۰۳ میلادی برای ارزیابی عملکرد این صنایع معرفی گردید، پرداختند. در این مطالعه، از شاخص های یازده گانه توسعه پایدار شامل سیستم مدیریت زیست محیطی، آموزش نیروی انسانی، مدت زمان هدر رفته (بعد اجتماعی)، شدت مصرف انرژی،گازهای گلخانه ای، بازده مصرف مواد، بازگشت فولاد (بعد زیست محیطی) ، سود ناخالص عملیات، ارزش افزوده، سرمایه گذاری برای فرآیندها و محصولات نو،بازدهی سرمایه در گردش(بعد اقتصادی) استفاده گردید. نتایج این مطالعات نشان داد که عملکرد این صنایع در سال ۲۰۰۵ میلادی مطلوب تر بوده است. هرچند در بازه زمانی ذکر شده تمایل اغلب شرکت ها به پایداری اقتصادی بیش از موضوعات اجتماعی و زیست محیطی بوده است.(درون پرور و همکاران،۱۳۸۸)

• فتاحی و همکاران (۱۳۸۹) با هدف ارزیابی عملکرد زنجیره فرآورده های گوشتی، برای زنجیره تأمین صنایع گوشت ایران، هفت حلقه شامل تهیه کننده خوراک دام، دام داری و پرورش دام، کشتارگاه ، سردخانه، کارخانه، سوپرمارکت، مشتریان نهایی در نظر گرفتند. پس از آن، با توجه به ویژگی های خاص این صنعت، معیارهای رعایت ایمنی و کیفیت، تحویل به موقع، سرویس دهی مناسب به مشتریان، قیمت مناسب و رقابتی و تنوع محصولات به عنوان نکات کلیدی در این صنعت در بازار معین شد. در این تحقیق شاخص ها در دو سطح استراتژیک و سازمانی تعریف شدند. شاخص های تعریف شده در این دو سطح با نظرسنجی از خبرگان و به کمک روش TOPSIS رتبه بندی شد. در سطح استراتژیک شاخص های مالی،کیفیت و ایمنی، سرویس دهی به مشتری، کارایی، انعطاف پذیری، هماهنگی در زنجیره معرفی گردید. در سطح سازمانی علاوه بر رتبه بندی شاخص ها به صورت کلی، به رتبه بندی شاخص ها در هر حلقه از زنجیره تأمین نیز پرداخته شد و نتایج نشان داد که با توجه به شرایط کاری مختلف در هر یک از حلقه ها، رتبه بندی شاخص های مختلف با یکدیگر متفاوت است.(فتاحی و همکاران،۱۳۸۹)

• امیر هاشمی و دهقانیان(۱۳۹۰) در مقاله ای تحت عنوان((ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان در محیط توسعه پایدار به کمک تکنیک فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) )) با در نظر گرفتن شاخص های توسعه پایدار در کنار شاخص های سنتی انتخاب تأمین کننده، به معرفی معیارهای کیفیت (نرخ خرابی پایین، گواهی های کیفی، ^[۱۸۳]TQEM، گارانتی)، تکنولوژی (قابلیت تولید آتی، قابلیت جلوگیری از آلودگی، تکنولوژی پاک، قابلیت طراحی، سرعت در توسعه،قابلیت تکنولوژیکی)، تحویل(زمان تحویل، نرخ تحویل عالی، زمان توسعه محصول)، اجتماعی(توسعه شغلی،تنوع جنسیت، سلامت و ایمنی شغلی، تحقیق و توسعه، آموزش)، تجاری و اقتصادی (سیستم تحلیل هزینه، فعالیت های کاهش هزینه، ثبات اقتصادی، موقعیت مالی، روابط بلندمدت، ساختار سازمانی و پرسنل تأمین کننده)، کارایی زیست محیطی(مصرف انرژی، مصرف آب، طراحی سازگار با محیط زیست، بسته بندی سبز، تولید محصولات سمی، تولید ضایعات، استفاده از مواد اولیه سازگار با محیط زیست)، عملکرد زیست محیطی (ایزو ۱۴۰۰۱، برنامه ریزی برای اهداف زیست محیطی، جلوگیری از آلودگی، حمایت مدیریت ارشد) پرداختند. در این مقاله، مطالعه موردی برای رتبه بندی سه تأمین کننده با بهره گرفتن از تکنیک ANP و در نظر گرفتن روابط میان معیارها ارائه گردید.(امیرهاشمی و دهقانیان،۱۳۹۰)

• اشرفی و چهار سوقی(۱۳۹۰) در مقاله ای به منظور تعیین معیارهای انتخاب تأمین کننده در زنجیره تأمین پایدار، ابتدا با بررسی تعاریف مطرح، محورهای اصلی پایداری(عملکرد اقتصادی،عملکرد اجتماعی، عملکرد زیست محیطی) را استخراج و با مرور ادبیّات، حوزه های مربوط به محورهای اصلی را به عنوان عوامل پشتیبان (مدیریت ریسک، شفافیت، استراتژی و فرهنگ سازمانی) در پایداری شناسایی نموده اند. طبقه بندی ارائه شده در این مقاله برای شاخص های تأمین کننده پایدار به صورت شکل های (۵-۲) تا( ۷-۲) می باشد.( اشرفی و چهار سوقی،۱۳۹۰)

شکل ۵-۲- دسته بندی شاخص های گروه اقتصادی

شکل ۶-۲- دسته بندی شاخص های گروه زیست محیطی

شکل ۷-۲- دسته بندی شاخص های گروه اجتماعی
در مقایسه پژوهش حاضر با سایر پژوهش های صورت گرفته در این حوزه می توان گفت که با وجود اینکه توسعه پایدار و پایداری مبحث جدیدی نمی باشد و تحقیقات داخلی و خارجی زیادی در این حوزه صورت گرفته است، اما در ایران تاکنون مطالعات انگشت شماری در زمینه توسعه پایدار در صنعت انجام شده است و در زمینه پایداری زنجیره تأمین مواد غذایی در ایران نیز تحقیقات بسیار کمی صورت گرفته است.
از این رو باتوجه به مدل های مطرح شده و بررسی هریک توسط محقق، به منظور ارزیابی پایداری زنجیره تأمین صنعت تولید فرآورده های لبنی استان مازندران، مدل جامعی که دربرگیرنده ی همه جنبه های پایداری برای این صنعت باشد و سراسر زنجیره (از بالادست تا پایین دست زنجیره تأمین) را نیز پوشش دهد، مدل ارزیابی پایداری سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد(فائو ۲۰۱۱) پس از مشورت با خبرگان دانشگاهی و این صنعت، انتخاب گردید.
همچنین این مدل به علت استفاده از یک چارچوب جامع، ترکیبی از معیارهای کمی و کیفی ارزیابی پایداری سیستم های غذایی را در برگرفته و بر خلاف بسیاری از پژوهش ها به یک مرحله از زنجیره تأمین محدود نشده و تمام مراحل زنجیره تأمین را پوشش می دهد. از این چارچوب می توان برای ارزیابی بخش های مختلف زنجیره تأمین فرآورده های لبنی(تأمین کنندگان اولیه، شرکت های تولیدی، توزیع کنندگان و خرده فروشان) و سنجش میزان پایداری آنها استفاده نمود. تفاوت دیگر این چارچوب با سایر پژوهش ها را می توان در نظر گرفتن بعد حکمرانی خوب به عنوان نحوه اداره شرکت ها برای همسویی با توسعه پایدار در کنار سه بعد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی دانست.
در ادامه به تشریح این چارچوب جامع می پردازیم:
۹-۱-۲- سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد و پایداری
مطابق اساسنامه فائو(امضا شده در ۶ اکتبر ۱۹۴۵)، مأموریت این سازمان ارتقاء سرمایه گذاری در زمینه کشاورزی، بهبود بیش تر مدیریت خاک و آب، پیشبرد حوزه محصولات و دام ها، ایجاد فضایی برای انتقال تکنولوژی و توسعه تحقیقات کشاورزی برای کشورهای در حال توسعه است. بنابراین جای تعجب نیست که فائو در زمینه حفاظت از منابع طبیعی فعالیت کند. اولین کار قابل توجه فائو در اینباره، اعلام اصولی بود که با نام ((منشور جهانی خاک)) در سال ۱۹۸۱ معروف شد. این منشور دولت ها و سازمان های بین المللی را بهبود حفاظت از خاک و احیاء فعالیت ها از طریق اصلاح سیاست های ملی، آموزش و پرورش و آگاه سازی فراخوانده بود. پس از کنفرانس ریو، فائو برای اجرای مصوبات این کنفرانس به خصوص چهارفصل دستور کار قرن ۲۱، دپارتمان توسعه پایدار را تشکیل داد. در این دپارتمان بر روی موضوعات کشاورزی، جنگلی، ماهیگیری و امور اقتصادی اجتماعی کار می شود.
نمایندگان ۱۸۶ کشور در سال ۱۹۹۶ در رم تعهد کردند که گرسنگی و سوءتغذیه را خصوصاً با سیاست های زیست محیطی پایدار، بر اساس ملاحظه تمام حقوق انسانی بوسیله تضمین تساوی و فرصت ها برای همه به ویژه برای زنان و به وسیله اتخاذ سیاست های اجتماعی و اقتصادی که حرکت های عمومی و خصوصی را در زمینه تأمین امنیت محیط زیست تشویق کند، ریشه کن کنند.
توسعه پایدار توسط فائو به عنوان ((مدیریت و حفاظت از منابع طبیعی پایه، جهت گیری تغییرات تکنولوژیکی و نهادی در چنین رویکردی، که برای اطمینان از دستیابی و تداوم تأمین نیازهای بشر برای نسل های حال و آینده است)) تعریف شده است.چنین توسعه پایداری(در بخش های کشاورزی،جنگلداری و شیلات) منابع ژنتیکی خاک؛آب، گیاه و حیوانات را حفظ می کند، از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه تر و از منظر اجتماعی قابل قبول است.(صدر،۱۳۷۸).
این سازمان در سال ۲۰۱۲ دستورالعملی را برای ارزیابی پایداری سیستم های کشاورزی و مواد غذایی، برای کنفرانس توسعه پایدار در سازمان ملل متحد(UNCSD) توسعه داده است. در این دستورالعمل که ^[۱۸۴]SAFA نام دارد، چارچوبی برای ارزیابی پایداری سیستم های کشاورزی و مواد غذایی ارائه گردید که شامل ۴ بعد (حکمرانی خوب، تمامیت زیست محیطی، انعطاف پذیری اقتصادی، رفاه اجتماعی)، ۲۰ معیار و ۶۳ زیرمعیار می باشد.SAFA در چهارسال گذشته در یک فرایند مشارکتی از طریق جلسات خبرگان و انجمن های مجازی در حال تکامل بوده است. تاریخچه SAFA، با جزئیات بیش تری نشان می دهد که SAFA، چگونه تاکنون توسعه یافته است.
۱-۹-۱-۲- تاریخچه کوتاه SAFA
- چارچوب مفهومی برای پایداری (۲۰۰۹): مباحث پایداری ، اهداف بالقوه و شاخص ها تعریف شدند. جلسه کارشناسان برای بررسی و ارزیابی ابزارهای پایداری بوسیله ذینفعان متعدد، برگزار شد و به عنوان نتیجه، یک پیش نویس چارچوب پایداری اولیه طراحی گردید.
- نقشه برداری شاخص های پایداری برای بخش مواد غذایی (۲۰۱۰): در حال ایجاد چارچوب پایداری، فائو شاخص های عملکرد، استانداردهای اجتماعی و زیست محیطی و گزارش های پایداری ِ بازیگران زنجیره مواد غذایی را گردآوری نمود. این امر منجر به تجدیدنظر در پیش نویس اهداف و حوزه ها گردید و برای اولین بار امکان تشکیل انجمن مجازی فراهم گردید.