مستندات جرمانگاری پولشویی به دو بخش تقسیم میشود:الف- مستندات بینالمللی و منطقهای؛ب- مستندات داخلی
در دهه های اخیر در اسناد و کنوانسیونهای بینالمللی و منطقهای متعدد و مهمی اقدام به جرم انگاشتن پولشویی شده است ومستندات جرمانگاری پولشویی در ایران به مستندات فقهی و مستندات حقوقی تقسیم میشود.
۱.مستندات فقهی موجود در اینباره، آیاتی از قرآن کریم و نیز روش برخورد امام علی(ع) با اموال نامشروع است.
-
-
- منظور از مستندات حقوقی در مورد پولشویی، بررسی متن «قانونی» و به عبارت دیگر،«عنصر قانونی» پولشویی نیست؛ زیرا صرف نظر از فقدان چنین متنی در حقوق ایران، در صورتی که چنین قانونی وجود داشت، دیگر نیازی به جست و جوی «مستند حقوقی » برای آن نبود. بنابراین مقصود از این عبارت، یافتن زمینه و بسترهایی است که بتواند در جهت جرمانگاری پولشویی مورد استفاده قرار گیرد.
-
درایران نیزقبل از تصویب قانون مبارزه با پولشویی قوانینی در خصوص جلوگیری از ارتکاب به این جرم وجود داشت اما کافی نبوده و به دنبال گسترش اقدامات جهانی برای مبارزه با پولشویی ،در اواخر دهه هفتاد شمسی ،بانک های کشور با موج در خواست بانک های کار گزار بین المللی برای ارائه خط مشی و دستورالعمل مبارزه با پولشویی مواجه شدند،واژه ای که در آن زمان بانک های کشور کمتر با آن آشنا بودند . عدم وجود خط مشی ودستورالعمل در این رابطه ،حیات بانک داری بین المللی کشور را با تهدید مواجه می ساخت و لذا بانک مرکزی ج.ا.ا،راسا اقدام به تدوین مقررات پیشگیری از پولشویی در موسسات مالی و تصویب آن در شورای پول و اعتبار نمود و در ماده ۷ آن کلیه بانک ها و موسسات اعتباری غیر بانکی را مکلف به تدوین دستورالعمل نظام بانکی کشور نمود .از آنجا که بانک ها راسا اقدامی در این خصوص به انجام نرساندند و با توجه به عدم وجود تجربه و آموزش چنین امکانی نیز برای آنها وجود نداشت،بانک مرکزی ج۰ا۰ا، دستورالعمل مقررات پیش گیری از پولشویی در موسسات مالی را نیز تنظیم و اواخر سال ۱۳۸۱،آن را به شبکه بانکی کشور ابلاغ نمود .
در تاریخ ۲۷/۶/۱۳۸۱ هیئت وزیران نیز لایحه مبارزه با پولشویی را تصویب و برای طی مراحل قانونی به مجلس شورای اسلامی تقدیم نمود . لیکن تصویب این لایحه در مجلس با وقفه ای طولانی مواجه شد ،به طوری که این لایحه در دو دوره مجلس در دستور کار قرار داشت .اقدامات جدی تر از سوی مقامات ذیربط برای مبارزه با پولشویی در ایران صورت گرفت و در تاریخ ۱۷/۱۱/۱۳۸۶، قانون مبارزه با پولشویی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید ودر تاریخ ۲۶/۱۲/۱۳۸۶نیز آیین نامه مستند سازی جریان وجوه در کشور به تصویب هیات دولت رسید.
۱.بیان مسئله
۱.چه تمهیداتی در جهت مبارزه با پولشویی در حقوق ایران وبین الملل اندیشیده شده است ؟
۲.قوانین وضع شده به چه میزان اثر بخش می باشد ؟
۲.سوالات وفرضیه های پژوهش
۱.قوانین ومقررات پولشویی در حقوق ایران در مقایسه با حقوق بین الملل در مراحل ابتدایی واولیه آن قرار دارد.
-
- نهادهای مالی-بانکی اقدامات نظارتی موثری در جهت تقویت فرایند مبارزه با پولشویی دارند.
۳.پیشینه تحقیق
تجلی(۱۳۹۰)کتابی تحت عنوان مبارزه با پولشویی وتامین مالی تروریسم در بانکها تالیف کرده است .
هدف از تالیف ،ارائه آموزشهای لازم به مدیران و کارکنان بانکهاو اشخاص مشمول قوانین ومقررات مبارزه با پولشویی می باشد.
تذهیبی (۱۳۸۹)کتابی تحت عنوان پولشویی وروشهای مبارزه با آن مورد تالیف قرار داده است.
هدف از تالیف،جمع آوری ضوابط ورویدادهای مربوط به پولشویی وارایه آن وراهکارهای جلوگیری از ارتکاب جرم آمده است .
شهریاری (۱۳۸۶)کتابی تحت عنوان پولشویی در اسناد بین المللی حقوق ایران تالیف نموده است.
هدف از تالیف،به بررسی ابعاد جرم مذکور وراههای مبارزه با آن وضررورت مبارزه با جرم پولشویی پرداخته است.
جزایری در سال(۱۳۸۳ )مقاله ای تحت عنوان ارکان مهم مبارزه با پولشویی انجام داده است .
هدف این مقاله پرداختن به دو مورد از ارکان مهم پولشویی که عبارتند از :شناسایی مشتریان و واحد اطلاعات مالی است .
میرمحمدصادقیدرسال(۱۳۸۲)مقالهای تحت عنوان پولشویی وارتباط آن باجرایم دیگرنجام داده است.
هدف از این مقاله میزان پولشویی درسطح جهان وشیوه های انجام آن مورد بررسی قرار گرفته است .
یار احمدی در سال(۱۳۸۸)پایان نامه ای تحت عنوان تطبیق قوانین مبارزه باپولشویی در ایران وفرانسه پرداخته است .
هدف از این پایان نامه شناسایی قوانین مبارزه با پولشویی و روش های مقابله با آن در حقوق ایران وفرانسه است.
دراین پایان نامه هدف تعاریف پولشویی در حقوق ایران وبین الملل بوده وضرورت مقابله با این جرم واقدامات صورت گرفته مورد بررسی قرار می گیرد.که در موارد بالا به مشاهده نمی گردد.
۴.سازماندهی
این تحقیق شامل دو بخش بوده که هر بخش شامل دو فصل می باشد .
در بخش اول پیرامون تعاریف ،تاریخچه وانواع روش های پولشویی پرداخته است .
در بخش دوم ضرورت جرم انگاری واقدامات صورت گرفته در ایران و عرصه بین الملل مورد بررسی قرارگرفته است
۵.اهداف تحقیق
۱.بررسی تعاریف در مورد پولشویی وبیان روش های ارتکاب جرم می باشد .
۲.شناساییقوانین پولشوییرا درسطح بینالملل وایران بوده وتبیین ضرورت مبارزه باپولشویی میباشد.
۶.نوع وروش تحقیق
روش تحقیق در این پژوهش توصیفی است استفاده از روش تحلیلی نیز بر مبنای آمارها ونظرات پژوهشگران واسناد بین المللی ومنطقه ای ومقررات داخلی صورت گرفته است .گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بوده وتحریر مطالب با بهره گرفتن از کتب و مقالات فارسی ،عربی ،متون ترجمه شده از زبانهای خارجی توسط محققین می باشد .
بخش اول
کلیـات
فصل اول- تعریف مفاهیم و تاریخچه
در ابتدای این فصل که متشکل از دو گفتار می باشد در گفتار اول به معانی پول کثیف و پولشویی در ایران و عرصه بین الملل به دو جنبه لغوی واصطلاحی پرداخته و در گفتار دوم به تاریخچه وزمینه های پولشویی خواهد پرداخت.
گفتار اول- مفاهیم اساسی
بند اول- تعریف پول کثیف
در ابتدابه تعریف پول کثیف در ایران (لغوی و اصطلاحی )خواهیم پرداخت با توجه به اینکه اصطلاح جدیدی در ایران وحتی عرصه بین الملل می باشد .
الف- درحقوق ایران
-
- معنای لغوی
پول کثیف متشکل از دو کلمه ی پول و کثیف می باشد که در این قسمت به تعریف لغوی این دو خواهیم پرداخت ،پول: آن چه که معیار ارزش مادی است و به عنوان وسیله مبادله مورد استفاده قرار می گیرد[۲].کثیف: به معنای آلوده-ناپاک [۳]میباشد که می توان برای هر مورد نیز مواردی را بیان نمود که در بهتر فهمیدن مطلب موثر می باشد ناپاک غیرخالص ، مغشوش وآلوده را در همان منبع مالیده به چیزی ، آغشته معنا نمود که با توجه به اینکه پول کثیف در فرهنگ لغت یافت نمی گردد میتوان از لحاظ لغوی این گونه معنا نمود هر نوع وسیله مبادله ای که با تماس و یا عملیاتی ناپاک و مغشوش شده باشد حال در این بین محسوس بوده ویا اینکه غیر محسوس باشد.