(آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه)
الف) نوع اول: پیمانکاران حقیقی و اشخاص حقوقی بخش خصوصی ایرانی که در صد در صد سهم الشرکه یاسهام آنها متعلق به اشخاص حقیقی ایرانی باشد.
ب) نوع دوم : پیمانکارانی که صد در صد مالکیت سهم الشرکه یا سهام آنها متعلق به دولت، شهرداری ها، موسسات یا نهادها و ارگانهای انقلاب اسلامی یا دیگر موسسات عمومی و عام المنفعه باشد.
تبصره ۱: شرکتهای دولتی که با اجازه قانونی تشکیل می شوند در این دسته قرار می گیرند.
پ)نوع سوم : گروه های مشارکت و سایر پیمانکارانی که حائز شرایط نوع اول و دوم نباشند، نوع سوم محسوب می شوند.
تبصره۲: شرکتهایی که صد در صد سهام آنها متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی نوع اول و دوم باشد، نوع یک محسوب می شوند.
تبصره ۳: سایر اشخاص حقوقی عمومی (نظیر دولت، سازمانهای دولتی، شهرداری ها، نهادها و موسسات عمومی غیر دولتی، موسسات خیریه و موقوفات و … ) از نظر این آیین نامه پیمانکار محسوب نمی شوند.
پیمانکاران بر حسب نوع فعالیت به شرح زیر طبقه بندی می شوند:
(آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه)
الف: رشته ساختمان
ب: رشته آب
ج)رشته راه و ترابری
ت) رشته صنعت و معدن
ث) رشته نیرو
ج) رشته تأسیسات و تجهیزات
چ) رشته کاوش های زمینی
ح) رشته ارتباطات
خ) رشته کشاورزی
د) رشته خدمات
ذ) رشته مرمت آثار باستانی
۲-۱-۵-۲-۵ گرید پیمانکاری
پیمانکاران با توجه به معیارهای صلاحیت در پنج پایه – از بزرگ به کوچک از نظر توان و ظرفیت- به شرح زیر طبقه بندی می شوند.
الف) پیمانکاران پایه یک
ب) پیمانکاران پایه دو
پ) پیمانکاران پایه سه
ت) پیمانکاران پایه چهار
ث) پیمانکاران پایه پنج
۲-۱-۵-۲-۶ معیار صلاحیت
تشخیص صلاحیت پیمانکاران بر اساس معیارهایی که در زیر آمده است صورت می پذیرد و پیمانکاران بر اساس آنها دارای رتبه های پیمانکاری می شوند.
(آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران سازمان برنامه و بودجه)
الف) ارزشیابی:ضریب ارزشیابی بر اساس رویه ها و ظوابط دستورالعملهای ارزشیابی تعیین می گردد.
ب) تخصص و تجربه: امتیاز تجربه و تخصص بر اساس رابطه امتیاز مدیران و کارکنان که از روی میزان تحصیلات، تجربه مدیران و کارکنان بدست می آید و امتیاز کارهای انجام شده و امتیاز تداوم فعالیت پیمانکار محاسبه و تعیین می گردد.
پ) توان مالی
۲-۱-۵-۳ مشاور
دستگاه نظارت مهندس مشاور
شخصی حقیقی یا حقوقی است که برای نظارت بر اجرای کار در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارک پیمان از سوی کارفرما به پیمانکار معرفی می شود.
۲-۱-۶ قراردادهای پیمانکاری
قراردادهای پیمانکاری در انواع بسیار متنوعی منعقد می گردند. در اینجا به صورت خلاصه سه نوع از مهمترین اقسام این قراردادها معرفی می گردد:
۲-۱-۶-۱ قراردادهای طراحی مهندسی (E)
حرف E مخفف کلمه طراحی مهندسی ۱است. در این نوع قرارداد، پیمانکار مکلف است کلیه امور مربوط به طراحی مهندسی پروژه اعم از طراحی پایه وطراحی تفصیلی پروژه را انجام دهد. پیمانکاران بزرگ، این بخش از پروژه را به پیمانکاران فرعی و شرکتهای مشاورهای برون-سپاری می کنند.
۲-۱-۶-۲ قراردادهای تامین تجهیزات (P)
مخفف کلمه تجهیزات۲ است. در این نوع قرارداد، پیمانکار مکلف است کلیه مطالعات لازم برای تامین تجهیزات مورد نیاز پروژه را انجام داده و پس از مذاکره با فروشندگان مختلف و تأیید آنها توسط کارفرما اقدام به انعقاد قرارداد و خرید تجهیزات نماید. این امر مستلزم تشریفاتی چون گشایش اعتبار اسنادی، تهیه ضمانتنامه بانکی، بازرسی کالا در کارخانه، حمل، بیمه و … می باشد.
۱-Engineering
Procurement-2
۲-۱-۶-۳ قراردادهای طراحی، تأمین تجهیزات و ساخت و نصب (EPC )
مخفف کلمات مهندسی (طراحی)، تامین کالا و ساخت و اجرا می باشد. در سالهای اخیر اجرای پروژه های بزرگ به روش EPC مورد توجه کارفرمایان دولتی قرار گرفته است.
سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، پیمان های EPC را پیمانهایی میداند که طراحی تفصیلی، تأمین تجهیزات و کالا، عملیات ساختمانی و نصب در یک پیمان واحد منظور شده باشد. اجرای پروژه به صورت تک عاملی به دلیل یکی شدن منافع طراح، سازنده و مجری به تعامل بیشتر، ارتباطات نزدیکتر، هم سویی بیشتر دست اندر کاران اجرای پروژه و افزایش باز خوردهای سیستم، به کاهش تضادها، کاهش بوروکراسی یا کاغذ بازی منجر می شود. هچنین همکاری بهتر گروه برای تسریع در اصلاحات لازم در مواقع ضروری را در بر دارد.
شرکتی که مسئولیت اجرای پروژه به روش EPC را بر عهده می گیرد متعهد به اجرای یک سلسله فعالیتهای موازی در قالب برنامه زمانبندی پروژه می گردد. اصلی ترین ویژگی اجرای پروژه به این روش، انجام همزمان و سریع چندین بخش اصلی یک پروژه با حفظ کیفیت اجرا می باشد. این بخشها شامل اجرای:
- طراحی مهندسی (E)