۵

روش های آماری برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها

تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده یکی از فرآیندهای مهم پژوهشی است که از طریق آن، کلیه ی فعالیتهای پژوهشی تا دسترسی به یک نتیجه، کنترل و هدایت می شوند. روش های تجزیه و تحلیل به سه دسته تقسیم می شوند:
الف- تجزیه و تحلیل توصیفی : که به منظور توصیف واقعیتهای جمع آوری شده به کار برده می شود و از شاخصهای آمار توصیفی (جدول توزیعی فراوانی – نمودار، شاخصهای مرکزی و پراکندگی) استفاده می شود.
ب- تجزیه و تحلیل مقایسه ای: در این روش علاوه بر محاسبه ی شاخصهای توصیفی از آزمونهای آمار استنباطی برای مقایسه ی عملکرد گروه ها نیز استفاده می شود. آزمونهای آماری در این نوع تجزیه و تحلیل به منظور تصمیم گیری درباره ی رد یا تأیید فرضیه ی پژوهشی به کار برده می شوند.
ج- تجزیه و تحلیل علیت : در این روش هدف تعیین روابط علت و معلولی بین پدیده های مورد مطالعه است. بنابراین، پژوهشگر با رد یا تأیید فرض های آماری درباره ی روابط بین متغیرهای پژوهشی تصمیم گیری می کند.
همانطور که از مطالب گفته شده بر می آید، تجزیه و تحلیلهای مورد استفاده در این مطالعه باید از نوع توصیفی و مقایسه ای باشند، زیرا هیچ یک از فرضیه های ما به روابط علّی بین متغیرها نپرداخته اند. بنابراین از آمار توصیفی و استنباطی در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. استفاده از آمار استنباطی به منظور برآورد و آزمون فرضیه هاست. تمام تجزیه و تحلیل های اشاره شده با بهره گرفتن از نرم افزارهای SPSS و Lisrel انجام شده است که نتایج آنها را در فصل بعد خواهیم دید. روش های استفاده شده در این تحلیل ها عبارتند از: تحلیل عاملی اکتشافی ، تحلیل عاملی تأییدی، آزمون اندازه های تکراری، آزمون میانگین یک جامعه.
تحلیل عاملی اکتشافی که با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS 19 انجام شده است، سعی در شناسایی متغیرهای اساسی یا عامل ها (Factors) به منظور تبیین الگوی همبستگی بین متغیرهای مشاهده شده دارد. این تحلیل، شاخص هایی را که همبستگی مناسبی با عامل ها ندارند شناسایی می کند. در گام بعدی، با بهره گرفتن از نرم افزار لیزرل، از صحت مدل مفهومی تحقیق، اطمینان حاصل می کنیم.
پس از این اقدامات، با بهره گرفتن از آزمون اندازه های تکراری و آزمون T به بررسی فرضیات تحقیق می پردازیم. در مواردی که تغییرات بین اعضاء نمونه بسیار زیاد است، برآورد واریانس خطا در تحلیل واریانس معمولی بزرگ (متورم) خواهد بود. درچنین وضعیتی تکرار در سنجش هر عضو نمونه، روش بهتری را برای محاسبه واریانس فراهم می‌کند که در نهایت منجر به کاهش واریانس خطا خواهد شد. بنابراین ما در این مطالعه از روش آزمون اندازه های تکراری استفاده کرده ایم. همچنین زمانی که به کارگیری تعداد زیادی آزمودنی (نمونه) مقدور نباشد، طرح‌های اندازه‌گیری مکرر به علت آنکه مقادیر مربوط به هر عضو از نمونه تحت تمامی شرایط در نظر گرفته شده، مکرراً سنجش می‌شوند، مقرون به صرفه و اقتصادی خواهد بود.
برای آزمون فرضیه های مطرح شده در مورد میانگین یک جامعه نیز، از آزمون T استفاده شده است.
آزمون و ارزیابی فرضیه ها
مقدمه
در این فصل از پایان نامه، به بررسی فرضیه هایی می پردازیم که در فصل اول ارائه شدند. بدین منظور با بهره گرفتن از روش های آماری، به تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از پرسشنامه ها می پردازیم تا بتوانیم به نتایج و اطلاعات قابل استفاده، دست پیدا کنیم. همانطور که در فصل قبل نیز گفته شد این تجزیه و تحلیلها با بهره گرفتن از نرم افزارهای SPSS و Lisrel انجام گرفته اند.
روش های مورد استفاده در این تحلیل ها شامل روش های توصیفی و مقایسه ای می گردد (مراجعه شود به بخش ۳-۱۱ از فصل ۳). بدین ترتیب که ابتدا با بهره گرفتن از روش های توصیفی به بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق پرداخته سپس با بهره گرفتن از روش های مقایسه ای، تحلیل های زیر را انجام می دهیم:
تحلیل عاملی برای سنجش روایی سازه.
آزمون اندازه های تکراری یا آنوای مکرر برای بررسی نگرش پاسخ دهندگان نسبت به سه کشور مورد مطالعه.
آزمون تی (T) برای بررسی معناداری میانگین ها.
بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق
ابتدا در این قسمت، آمار توصیفی مربوط به بخش اول پرسشنامه، یعنی بخش متغیرهای جمعیت شناختی را با هم مرور می کنیم. این متغیرها شامل برخی ویژگی های جمعیتی مانند جنسیت افراد، سن، تحصیلات، وضعیت تأهل آنان، درآمد ماهیانه و شغل آنها می باشد. در ادامه جدول فراوانی و نمودار مربوط به هر یک از این متغیرها را آورده ایم.
فراوانی جنسیت

جنسیت

فراوانی

درصد فراوانی

پاسخهای معتبر درباره نوع جنسیت

مرد

۱۱۸

۵۴٫۶

زن

۹۸

۴۵٫۴

جمع کل

۲۱۶

۱۰۰٫۰

نمودار میله ای مربوط به جنسیت پاسخ دهندگان
همانطور که در جدول و نمودار فوق نیز مشاهده می شود ۵۴٫۶ درصد از پاسخ دهندگان ما را مردان تشکیل داده اند و مابقی از بین خانم ها بوده اند. جدول فراوانی سنی آنها نیز حاکی از فراوانی ۹۶٫۷ درصدی افراد زیر ۳۰ سال است.