۳-۲-۲-روش پژوهش بر حسب نوع داده ها
این پژوهش از نظر نوع داده ها توصیفی و از نوع همبستگی می باشد.
هدف هر مطالعه ی توصیفی عبارت است از تشریح جنبه هایی از پدیده موردنظر پژوهشگر و با دیدگاهی فردی، سازمانی، صنعتی و نظایر آن. ارزش مطالعات توصیفی در این است که منجر به شکل گیری فرضیه هایی می شود که می تواند به وسیله مطالعات تحلیلی یا تجربی مورد آزمون قرار گیرد.(طبیبی و همکاران، ۱۳۹۲)
در تحقیق همبستگی هدف اصلی آن است که مشخص شود آیا رابطه ای بین دو یا چند متغیر کمی(قابل سنجش) وجود دارد و اگر این رابطه وجود دارد اندازه و حد آن چقدر است؟ هدف از مطالعه همبستگی ممکن است برقراری یک رابطه یا نبود آن، و به کارگیری روابط در انجام پیش بینی ها است. مطالعات همبستگی تعدادی از متغیرهایی را که تصور می رود با یک متغیر پیچیده عمده مرتبط هستند ارزیابی می کند. متغیرهایی که معلوم شود وابستگی زیادی ندارند، حذف شده و مورد بررسی بیشتر قرار نمی گیرند متغییرهایی که وابستگی زیادی دارند(برای تعیین علّی بودن این روابط) نیاز به مطالعات علّی تطبیقی یا تجربی هست. نکته مهمی که باید به خاطر سپرد این است که تحقیق همبستگی هرگز یک رابطه علت و معلولی تبیین نمی سازد، بلکه صرفاً یک رابطه را توصیف می کند.(خاکی،۱۳۷۸)
۳-۳-منابع و ابزار اندازه گیری داده ها و اطلاعات
در فرایند پژوهش، یکی از مهم ترین بخش ها را گردآوری داده ها و شیوه های آن تشکیل می دهد. قدر مسلم، ابزار گوناگونی برای گردآوری داده ها وجود دارد و هر پژوهشگر بنا به نوع پژوهش و ضرورت، یکی از روش های کلی گردآوری داده ها شامل: مرور بر پژوهش ها، مصاحبه، پرسشنامه و یا مشاهده را انتخاب می کند.(طبیبی و همکاران،۱۳۹۲)
ابزاری که در این پژوهش استفاده شده، یکی کتابخانه ای، جهت تدوین ادبیات بخشهای نظری مخصوصاً قسمتهای مربوط به پیشینه و مبانی نظری پژوهش. و مرور بر پژوهش های قبلی. و همچنین از مصاحبه استفاده کرده ایم که از مهندسین شرکت پتروشیمی ایلام مصاحبه و گفتگو به عمل آمده است. مهمترین ابزار پژوهش، ابزار پرسشنامه است که به صورت ۴۵ سوال که از طیف مقیاس لیکرت به صورت کاملاً موافقم، موافقم، بی تفاوتم، مخالفم و کاملاً مخالفم استفاده کرده ایم. که پرسشنامه بین کارکنان شرکت پتروشیمی ایلام که از طریق نمونه گیری طبقه بندی انتخاب شدند پخش نمودیم.
۳-۳-۱-پرسشنامه
پرسشنامه شاید اصلی ترین ابزار جمع آوری داده ها تلقی شود، زیرا پژوهشگر در طراحی پرسشنامه با دقت و براساس سوالات تحقیق و در راستای پاسخگویی به سوالات پژوهش، پرسشها را تنظیم می کند. البته پرسشنامه بایستی با دقت کافی و با احاطه کامل تنظیم شود، بطوری که بتواند زبان مشترکی را بین محقق و پاسخ دهنده برقرار کند تا پاسخ دهنده بتواند جواب مورد نظرخود را با کمال اطمینان ارائه کند. تلاش شده است تا پرسش ها منطقی و در راستای فرضیات پژوهش باشد و تا حد ممکن شفاف و قابل فهم ارائه گردیده است.(امیری،۱۳۹۱)
۳-۳-۱-۱-روایی پرسشنامه
برای بررسی روایی این پرسشنامه با توجه به ماهیت موضوع، روش وابسته به محتوا، مناسب ترین روش می باشد.
روش روایی محتوا اطمینان می دهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسش های مناسب برای اندازه گیری مفهوم مورد سنجش را در بر دارد. هر قدر عناصر مقیاس گسترده تر و قلمرو مفهوم مورد سنجش را بیشتر در بر گیرند، روایی محتوا بیشتر است(طبیبی و همکاران،۱۳۹۲).
در تحقیق حاضر، با بهره گرفتن از پرسشنامه ارائه شده در مطالعه های مشابه خارجی و با تأیید صاحبنظران، پس از حذف و اصلاح برخی سوالات از تأئید روایی پرسشنامه اطمینان حاصل شده است. با توجه به اینکه سوالات پرسشنامه موارد مورد نیاز تحقیق را اندازه گیری می کند، بنابراین وسیله گردآوری اطلاعات دارای روایی محتوایی است.
۳-۳-۱-۲-پایایی پرسشنامه
پایایی یا قابلیت اعتماد یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است. پایایی بدین معنی است که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد و پایدار است. پایایی در یک آزمون می تواند از موقعیتی به موقعیت دیگر و از گروهی به گروه دیگر متفاوت باشد. معمولاً دامنه ضریب پایایی از صفر(عدم ارتباط) تا ۱+ (ارتباط کامل) است. توانایی ابزار در حفظ پایایی خود در طول زمان، حاکی از پایداری آن و تغییر پذیری اندک آن می باشد.(طبیبی و همکاران، ۱۳۹۲)
در پژوهش حاضر پایایی پرسشنامه به وسیله آزمون آلفای کرونباخ سنجیده شده است. دامنه ضریب آلفای کرونباخ بین صفرتا یک است و هرچه این ضریب بیشتر باشد، اعتبار مقیاس بیشتراست. طبق قاعده، آلفا، دست کم باید۷۰% باشد تا بتوان مقیاس را دارای اعتبار دانست. فرمول محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ در فرمول ۳-۱ آورده شده است. میزان آلفای کرونباخ برای پرسشنامه حاضر برابر با ۰٫۷۵۰ می باشد، که با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS محاسبه شده است. بنابراین پرسشنامه مورد استفاده در پژوهش از پایایی لازم برخوردار است.
فرمول ۳-۱
K: تعداد سؤالات
Si2 : واریانس هر سؤال
S2 : واریانس کل سؤالات
α : ضریب آلفای کرونباخ
حال برای هر مؤلفه به صورت جداگانه ضریب آلفای کرونباخ را حساب میکنیم.
مؤلفه | ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده |
پیچیدگی جزء فرایند زنجیره تأمین | ۰٫۷۶۳ |
پیچیدگی هماهنگ فرایند زنجیره تأمین | ۰٫۷۳۹ |
پیچیدگی پویا فرایند زنجیره تأمین | ۰٫۷۰۱ |
ثبات فرایند | ۰٫۷۱ |