آنتونی و همکاران (۱۹۹۸) مقیاس مذکور را مورد تحلیل عاملی قرار دادند که نتایج پژوهش آنان مجدداً حاکی از وجود سه عامل افسردگی ، اضطراب و تنیدگی بود . نتایج این مطالعه نشان داد که ۶۸ درصد از واریانس کل مقیاس توسط این سه عامل مورد سنجش قرار می گیرد. ارزش ویژه عوامل تنیدگی ، افسردگی و اضطراب در پژوهش مذکور به ترتیب برابر ۰۷/۹ ،۸۹/۲،۲۳/۱وضریب آلفا برای این عوامل به ترتیب ۹۷/۰، ۹۲/۰ ، ۹۵/۰ بود . همچنین نتایج محاسبه همبستگی میان عوامل در مطالعه آنتونی و همکاران (۱۹۹۸) حاکی از ضریب همبستگی ۴۸/۰ میان دو عامل افسردگی و تنیدگی ، ضریب همبستگی ۵۳/۰ بین اضطراب و تنیدگی و ضریب همبستگی ۲۸/۰بین اضطراب و افسردگی بود . روایی و اعتبار این پرسشنامه در ایران توسط سامانی و جوکار (۱۳۸۶) مورد برسی قرار گرفته است که اعتبارباز آزمایی را برای مقیاس افسردگی ، اضطراب و تنیدگی به ترتیب برابر ۸۰/۰ ، ۷۶/۰ و ۷۷/۰ و آلفای کرونباخ را برای مقیاس افسردگی ، اضطراب و تنیدگی به ترتیب برابر ۸۱/۰ ، ۷۴/۰ و ۷۸/۰ گزارش نموده اند. در بررسی روایی این مقیاس شیوه ی آماری تحلیل عاملی از نوع تاییدی و به روش مولفه های اصلی مورد استفاده قرار گرفت . مقدار عددی شاخص KMO برابر با ۹۰۱۲/۰ و نیز شاخص خی دو در آزمون کرویت بارتلت برابر ۹۳/۳۰۹۲ بود که در سطح ۰۰۰۱/۰ معنی دار بود و حکایت از کفایت نمونه و متغیرهای انتخاب شده برای انجام تحلیل عاملی داشت . بر اساس تحلیل عاملی انجام شده توراُم با چرخش وایماکس بر روی گویه های پرسشنامه و با ملاک قرار دادن مقادیر ویژه وشیب نمودار اسکری سه مقیاس فرعی استخراج شد که عبارتند از : افسردگی ، اضطراب و تنیدگی که در راستای عامل های آزمون اصلی DASS می باشد .
۳-۳-۳- پرسشنامه پرخاشگری باس و پری[۹۲](AQ)( پیوست شماره۳)
ابزار دیگر پرسشنامه پرخاشگری باس و پری(AQ) می باشد که این هم در کودکان هر دو گروه طلاق رسمی و عاطفی استفاده شده است. ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﻓﺮم ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺑﺎ سوﭘﺮی(AQ) (1992)ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ. اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﯾﮏ اﺑﺰار ﺧﻮد ﮔﺰارﺷﯽاﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ۲۹ ﻋﺒﺎرت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻋﺒﺎرات در ﯾﮏﻃﯿﻒ ۵ درﺟﻪای ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽدﻫﻨﺪ و ﺑﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ دارای ۴ ﺧﺮده ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮیﮐﻼﻣﯽ، ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ، ﺧﺸﻢ، ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺮﭼﻪ ﻧﻤﺮه ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮد ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺑﯿﺶﺗﺮی دارد (ﺳﺮوﻗﺪ،داﻧﺶﭘﺮور، ۱۳۸۹).
اﻋﺘﺒﺎر ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی از راه ﺳﻪ روش آﻟﻔﺎیﮐﺮوﻧﺒﺎخ، ﺑﺎز آزﻣﺎﯾﯽ و ﺗﻨﺼﯿﻒ ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ، ﺿﺮاﯾﺐ ۷۸/۰، ۸۹/۰ و ۷۳/۰ﺑﻪ دﺳﺖآﻣﺪ. رواﯾﯽ اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﻧﯿﺰ، از راه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی رواﯾﯽﻫﻤﮕﺮا، ﻫﻤﺰﻣﺎن و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺖ. رواﯾﯽﻫﻤﮕﺮای ﭘﺮﺳشﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ زﯾﺮ ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎی اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﺑﺎ ﮐﻞ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ، ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﯿﺎن۳۷/۰ﺗﺎ۷۸/۰ ﻣﺘﻐﯿﯿﺮ و ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻮدﻧﺪp<0/100 (ﻣﺤﻤﺪی، ۱۳۸۵).
۳-۳-۴- مقیاس طلاق عاطفی(پیوست شماره۱):
برای انتخاب زنان طلاق عاطفی از مقیاس طلاقعاطفیکه توسط استاد راهنما(هاشمی،۱۳۹۲)طراحی شده بود، استفاده شد که شامل ۳۰ گویهدرباره جنبه های مختلف زندگی زناشویی بود . نمونه گویه:« در حال حاضر از زندگی ام راضی نیستم و فقط به خاطر فرزندانم تحمل می کنم». روایی مقیاس با روش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. نمودار اسکری و بررسی بارهای عاملی مؤید وجود یک عامل کلی بود که ۷۰ درصد واریانس متغیر را تبیین می کرد. بررسی پایایی با محاسبه آلفای کرونباخ صورت گرفت و ضریب ۹۴/۰ بدست آمد.
۳-۴- روش اجرا
به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز برای این پژوهش،همانگونه که پیش از این گفته شد از چهار مقیاس سازگاری بل، پرسشنامه افسردگی-اضطراب-استرسDASS ، پرسشنامه پرخاشگری باس و پری(AQ) و مقیاس طلاق عاطفی استفاده شد.پس از اطمینان نسبت به پایایی آزمونها این مقیاسها برای کل نمونه پژوهش به مرحله اجرا درآمد. عملیات گردآوری اطلاعات با مراجعه به دفاتر وکالت وکلای طلاق و مراکز مشاوره خانواده در سطح شهر شیراز انجام شد.لازم به ذکر است که پیش از تکمیل پرسشنامه توسط شرکت کنندگان، توسط اجرا کننده مقیاسها (محقق) توضیحاتی در مورد هدف و نحوه تکمیل مقیاسها ارائه می گردید.
۳-۴-۱- روش تحلیل داده ها
پس از گردآوری اطلاعات توسط محقق، ابزارها کد گذاری شده و به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از این مطالعه، جهت کسب اطلاعات توصیفی آزمودنی ها، از شاخص های آمار توصیفی همچون میانگین، انحراف معیار وفراوانی و درصد استفاده گردید که جداول و شرح آن در فصل چهارم ارائه شده است. برای پاسخگویی به سئوال اول و دوم پژوهش، آزمون تحلیل واریانس چند متغیره اجرا شد.
فصل چهارم
یافته های پژوهش
در این فصل یافته های پژوهش ارائه می شوند. در این راستا،یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش، نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره برای مقایسه دو گروه طلاق عاطفی و طلاق رسمی در متغیرهای پژوهش ارائه می شوند.
۴-۱- یافته های توصیفی مربوط به متغیر های پژوهش
یافته های توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش(ناسازگاری و مؤلفه های آن، اضطراب، افسرگی، استرس و پرخاشگری) در گروه های طلاق عاطفی و طلاق رسمی در جدول شماره ۴-۱ آورده شده است.
جدول شماره ۴-۱-یافته های توصیفیمتغیرهای پژوهشمربوط به نمراتگروه های طلاق عاطفی و طلاق رسمی
متغیر | تعداد | حداقل | حداکثر | میانگین | انحراف استاندارد | |||||
طلاق عاطفی | طلاق رسمی | طلاق عاطفی | طلاق رسمی | طلاق عاطفی | طلاق رسمی | طلاق عاطفی | طلاق رسمی | طلاق عاطفی | طلاق رسمی | |
ناسازگاری بهداشتی | ۳۴ | ۴۹ | ۷۲ | ۶۶ | ۹۹ | ۸۸ | ۶۷/۷۸ | ۳۰/۷۸ | ۰۶/۵ | ۵۵/۴ |