4-3-3) اعتبار پرسشنامه
تحلیل عاملی تأییدی
تحلیل عاملی به­منظور سنجش اعتماد یا پایایی و اعتبار یا روایی مقیاس­های اندازه ­گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تحلیل عاملی تأییدی محقق مطالعه خود را بر مبنای ساختار عاملی از پیش تعیین شده دنبال می­ کند و درصدد است تا صحت‌وسقم ساختار عاملی مجموعه ­ای از متغیرهای مشاهده شده را مورد آزمون قرار دهد. این تکنیک به محقق اجازه می‌دهد تا به آزمون این فرضیه که بین متغیرهای آشکار و سازه­های نهفته رابطه وجود دارد را موردبررسی قرار دهد (کلانتری، 1387، ص 190). تحلیل عاملی تأییدی در پی تعیین این مطلب است که آیا تعداد عامل‌ها و متغیرهای اندازه‌گیری شده مربوط به آن‌ها، آنچه را که از چارچوب نظری انتظار می‌رود، تأیید می‌کنند، یعنی آیا مدل پیشنهادی با داده‌ها برازش دارد یا نه. متغیرهای اندازه‌گیری شده (که به‌عنوان متغیرهای نشانگر یا مشاهده شده نیز نامیده می‌شوند) بر اساس نظریه پیشین انتخاب می­شوند و تحلیل عاملی تأییدی برای تعیین این‌که آیا متغیرها با عامل‌های مربوط همبستگی دارند یا نه به کار می‌رود. این عامل­ها، سازه­های مکنون (پنهان یا غیرقابل مشاهده) هستند که از طریق نشانگرها یا متغیرهای قابل‌مشاهده شناسایی می‌شوند (میزر و همکاران، 1391، ترجمه شریفی و همکاران، ص 39).

از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی جهت بررسی اعتبار سازه مقیاس­های پرسشنامه استفاده شد. با بهره گرفتن از نرم‌افزار لیزرل به بررسی اعتبار هرکدام از سؤالات با بهره گرفتن از بار عاملی و معنی‌داری بار عاملی پرداخته شد. بارهای عاملی به دست آمده برای هرکدام از سؤالات مورد ارزیابی قرار گرفت و چنانچه بارهای عاملی هر سؤال بیشتر از 3/. بود و ازنظر آماری معنی‌دار شده بود، آن سؤال در مدل باقی ماند و سؤالاتی که بار عاملی به دست آمده برای آنان معنی‌دار نبود، از سؤالات حذف شدند و تحلیل نهایی بر اساس سؤالاتی انجام شد که دارای بار عاملی بیشتر از 3/. و معنی‌دار بودند.
اینکه بار عاملی باید چه مقدار باشد تا چشمگیر تلقی شود، تا حدودی اختیاری است. اصرار بر این‌که تمام بارها بزرگ­تر از 8/. هستند کاملاً غیرواقعی و گمراه‌کننده است؛ زیرا به‌عنوان‌مثال یک بار 7/. بدین معناست که تقریباً 50/. واریانس متغیر به‌وسیله آن عامل تبیین می­ شود. به‌طورکلی در نظر گرفتن ملاک [حداقل] 3/. به‌عنوان بار چشمگیر، رهنمودی عاقلانه است (کلاین، 1380، ترجمه: صدرالسادات و مینایی، ص 232). در این پژوهش مقدار بار عاملی حداقل 3/. به‌عنوان مبنا مفروض شد. در ادامه مدل‌های اندازه‌گیری برای هرکدام از مقیاس‌ها (متغیرها) ارائه شد که در هر مدل بارهای عاملی هر سؤال مشخص شده ­اند.
بررسی اعتبار مقیاس رفتار سازمانی مثبت‌گرا
شکل 4-10 و 4-11 مدل تحلیل عاملی تأییدی مقیاس رفتار سازمانی مثبت‌گرا را در حالت بار عاملی (ضرایب استانداردشده) و مقدار معنی‌داری (مقدار t) نشان می‌دهد. با توجه به مقدار بارهای عاملی به دست آمده برای تمامی سؤالات مقیاس رفتار سازمانی مثبت‌گرا که بیشتر از 30/. است و در سطح معنی‌داری کمتر از 01/. (01/. >P) قرار دارند، نتیجه می­گیریم که اعتبار سازه مقیاس رفتار سازمانی مثبت‌گرا تأیید می‌شود. مقدار رابطه ابعاد رفتار سازمانی مثبت‌گرا با رفتار سازمانی مثبت‌گرا هم قابل‌قبول بوده و روابط ابعاد با متغیر اصلی هم تأیید می‌شود.

شکل 4-10. مدل اندازه‌گیری متغیر رفتار سازمانی مثبت‌گرا در حالت ضرایب استاندارد (بار عاملی)
شکل 4-11. مدل اندازه‌گیری متغیر رفتار سازمانی مثبت‌گرا در حالت معنی‌داری (مقدار t)
جدول 4-11. مقادیر بار عاملی و مقدار t سؤالات متغیر رفتار سازمانی مثبت‌گرا

شماره سؤال

ضریب استاندارد (بار عاملی)

مقدار t

خودکارآمدی

1

68/.

ــ

2

78/.

11.10

3

74/.

10.61

4

71/.

10.29

5

70/.