نمونه گروه کوچکی از جامعه است که برای مشاهده و تجزیه و تحلیل انتخاب شده است. معمولاً در مسایل مختلف تحقیق، مطالعه درباره تمام جزئیات جامعه از توان محقق خارج است و در صورتی که بتوان با مطالعه تعداد محدودی از افراد یک جامعه، اطلاعات مورد نیاز کافی راجع به همه افراد و جامعه بدست آورد، ضرورتی ندارد که همه افراد جامعه مورد مطالعه قرار گیرند.

در این تحقیق برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده کرده‌ایم. در روش نمونه‌گیری تصادفی ساده ابتدا با بهره گرفتن از یک نمونه مقدماتی میانگین و واریانس را محاسبه می‌کنیم. سپس با بهره گرفتن از فرمول کوکران به محاسبه حجم نمونه می‌پردازیم.
در فرمول کوکران
n= حجم نمونه
N= حجم جمعیت آماری (حجم جمعیت شهر، استان و …)
t یا z= در صد خطای معیار ضریب اطمینان قابل قبول
p = نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین (مثلا جمعیت مردان)
q (1-p)= نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین (مثلا جمعیت زنان)
d = درجه اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب
طبق فرمول بالا اگر بخواهیم حجم نمونه را با شکاف جمعیتی ۵/۰ (یعنی نیمی از جمعیت حایز صفتی معین باشند. نیمی دیگر فاقد آن هستند.
معمولا p و q را ۰٫ ۵ در نظر می گیریم. مقدار z معمولا ۱٫ ۹۶ است. d می‌تواند ۰٫ ۰۱ یا ۰٫ ۰۵ باشد.
در برخی از تحقیقات برای تصحیح حجم نمونه از فرمول تصحیح کوکران نیز در ادامه فرمول اصلی استفاده می شود.
با بهره گرفتن از روش کوکران حجم نمونه N=380ا. بنابراین حجم انتخاب شده برابر با ۱۸۳ است.
۳-۸- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده می‌شود. با بهره گرفتن از آمار توصیفی به بیان جداول توصیفی و رسم نمودارها می‌پردازیم. برای آزمون فرضیات تحقیق از آمار استنباطی استفاده می‌کنیم. برای آزمون فرضیات ابتدا با بهره گرفتن از آزمون کلموگروف اسمیرنوف فرض نرمال بودن متغیرها را بررسی می‌کنیم، سپس با توجه به نرمال بودن توزیع متغیر وابسته با بهره گرفتن از رگرسیون خطی ساده رابطه‌ی میان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته را بررسی می‌کنیم. چون در مدل مفهومی ارائه شده بیش از یک متغیر وابسته دارد با بهره گرفتن از نرم افزار آموس مدل را طراحی کرده و با در نظر گرفتن معیارهای مناسبت مدل، با تحلیل اکتشافی بهترین و مناسب ترین مدل را استخراج کرده و پیشنهاد می‌دهیم.
در ادامه به معرفی مدل ها و آزمونهای مورد نیاز می پردازیم.
۳-۸-۱- رگرسیون خطی
رگرسیون روش آماری است که به بررسی ارتباط دو یا چند متغیر می پردازد که با بهره گرفتن از آن می‌توان یک متغیر را بر اساس یک یا چند متغیر دیـگر پیش بـینی نمود. حال در صورتیکه یک متغیر مستقل داشته باشیم با مدل رگرسیون خطی ساده و در صورتی که بیش از یک متغیر متغیر مستقل داشته باشیم با مدل رگرسیون چندگانه مواجه می‌شویم.
الف) رگرسیون ساده
فرض کنید X یک متغیر مستقل،Y یک متغیر وابسته و e متغیر خطا باشد.
در مدل رگرسیونی خطی ساده متغیر مستقل تحت کنترل است و تصادفی نیست در صورتی که متغیر وابسته تصادفی است. با بهره گرفتن از تحلیل رگرسیون می توانیم فرض وجود ارتباط بین دو متغیر مستقل و وابسته را آزمون کنیم. به منظور آزمون کردن
فرض:
«مدل رگرسیون خطی برازش داده شده، معنی‌دار نیست»
در برابر فرض:
«مدل رگرسیون خطی برازش داده شده، معنی‌دار است».
از جدول تجزیه واریانس استفاده می‌کنیم که به صورت زیر می‌باشد.

ائتلاف‌های استراتژیک برای توقف و کم کردن ریسک، مکانیزم جذابی هستند زیرا هیچ‌کدام از اعضا به تنهایی تمام ریسک را تحمل نخواهد کرد. در صورت ائتلاف، یافتن راه‌ها و مسیرهای جدید پروازی به مراتب کمتر مخاطره‌آمیز خواهد شد و وجود راه‌های مطمئن بیشتر باعث استحکام بازار ایرلاین می‌شود.

اقتصاد مقیاس، دامنه و یادگیری^[۳۷]
اقتصاد مقیاس جایی است که متوسط هزینه بر واحد خروجی همزمان با افزایش سطح خروجی، کاهش یابد. شواهد نشان می‌دهد که هزینه‌ی واحد ایرلاین ها همزمان با موقعی که آن‌ها شبکه‌ی خود را گسترش می‌دهند، تا حد زیادی سقوط نمی‌کند، جذب ترافیک بیشتر، هزینه‌ها را بیشتر کاهش می‌دهد تا گسترش شبکه.
اقتصاد دامنه زمانی رخ می‌دهد که هزینه تولید دو محصول یا بیشتر به طور مشترک، کمتر از هزینه تولید هر یک به تنهایی باشد. اگر اعضای ائتلاف شبکه‌های موجود خود را باهم ادغام کنند در آن صورت می‌توانند برای بازارهای جدید سرویس دهند و هزینه‌های بازار می‌تواند میان آن‌ها تقسیم شود که این کار به تثبیت موقعیت آن‌ها در بازار کمک می‌کند.
تعداد زیادی از محققین اعتقاددارند که مهم‌ترین محرک ایجاد ائتلاف، سودی است که از اقتصاد یادگیری به دست می‌آید. تازه‌واردان به ائتلاف ممکن است دارای اطلاعات یا منابعی باشند که بتواند باعث پیروزی ایرلاین در رقابت شود.
دسترسی به دارایی‌ها، منابع و شایستگی
منبع خاص، توانایی‌ها یا بی‌کفایتی یا عدم تعادل در یک مجموعه را می‌توان با همکاری کردن با شریکی که در این صفت‌ها دارای توانایی است، جبران کرد. چارچوب قانونی حقوق دو طرفه^[۳۸]و حقوق فرود آمدن و تراکم در یک فرودگاه خاص، بدان معناست که توانایی ایرلاین ها در انجام دادن پروازها در مسیرهای فرودگاه‌های متراکم نقش بسیار مهمی در ایجاد ائتلاف دارد.
رقابت قالب^[۳۹]
ائتلاف‌های استراتژیک ابزارهایی در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند که آن‌ها می‌توانند با وصل شدن به شرکت‌های رقیب به عنوان متحد، از تلاش آن‌ها برای مقابله به مثل کردن، جلوگیری کنند. پس ائتلاف‌های استراتژیک می‌توانند اقدام‌های دفاعی مناسبی برای کاستن رقابت میان شرکت‌ها باشند. متناوباً شکل دادن ائتلاف می‌تواند به شرکت‌ها این توانایی را بدهد که با بهره گرفتن از توانایی‌های هم به رقبای مشترک حمله کنند.
۲-۸-۲ فرموله کردن گزینه‌ها برای توسعه‌ی استراتژیک
برای مشخص کردن روشی که به وسیله‌ی آن پیشرفت استراتژیک باید اتفاق بیفتد، مدیران سازمانی مجبورند از میان سه راه زیر یکی را انتخاب کنند.
پیشرفت به طور ارگانیک و اساسی^[۴۰]
ادغام و یا به دست آوردن شرکت‌های دیگر
ایجاد یکی از حالات آرایش‌های مشترک^[۴۱]
۲-۸-۳ پیاده‌سازی ائتلاف استراتژیک
انتخاب شریک^[۴۲]
دلایل متعددی ممکن است برای اجرای موفقیت‌آمیز ائتلاف استراتژیک در نظر گرفته شود، ولی محققین زیادی تاکید بر اهمیت انتخاب شریک در این فرایند دارند. برای انتخاب شریک مناسب مدکف^[۴۳]( ۱۹۹۷) چهار عامل را بیان کرده است.
اولین معیار این است که شریک باید گنجایش انجام دادن نقش مربوط به خود در ائتلاف را داشته باشد. معیار دوم مربوط است به سازگاری شرکا از لحاظ فرهنگی و عملیاتی. سومین معیار این است که شرکا باید در مقابل ریسک، قادر به نشان دادن تعهد برابر نسبت به ائتلاف باشند. معیار چهارم مربوط به کنترل ائتلاف است و اینکه آیا به اثربخش بودن ائتلاف کمک می‌کند یا خیر.
در زمینه‌ی ائتلاف‌های استراتژیک ایرلاین ها می‌توان این‌گونه استدلال کرد که معیار پنجمی نیز وجود خواهد داشت که آن تناسب جغرافیایی^[۴۴] شرکاست. از شکل دادن ائتلاف با ایرلاین هایی که باهم تداخل بازاری^[۴۵] داریم (به جز در مرزها)، باید دوری کرد.
ساختار و دامنه‌ی ائتلاف^[۴۶]
زمان و تلاش قابل‌توجهی ممکن است در توسعه‌ی ساختار یک ائتلاف هزینه شود. ماهیت منحصربه‌فرد و محیط عملکرد خاص ایرلاین تاکید می‌کند که ائتلاف باید حول نیازهای متنوع ساخته شود. مکلر و کارناولی^[۴۷](۱۹۹۹) تصمیمات را در پنج دسته گروه‌بندی می‌کنند. بازاریابی^[۴۸]، تولیدات و سرویس^[۴۹]، تکنولوژی سیستم­های کامپیوتری^[۵۰]، تجهیزات^[۵۱] و تدارکات^[۵۲].
۲-۸-۴ ارزیابی عملکرد ائتلاف
ارزیابی عملکرد ائتلاف کار بسیار پیچیده‌ای خواهد بود. این وضعیت اکثراً به خاطر وجود عملکرد نامتقارن^[۵۳] پیچیده است. محققان تلاش‌های زیادی برای رسیدن به عملکرد ائتلاف‌ها انجام شده است و برای رسیدن به آن به عامل‌هایی که منجر به پایان دادن به ائتلاف می‌شود اشاره می‌کنند. این عامل‌ها شامل: وجود شریک نامتقارن، همپوشانی رقابتی بین شرکا، وجود ارتباطات همزمان دیگر و عوامل درون ائتلافی مانند استقلال از عملیات و انعطاف‌پذیری.
دو عامل مطالعه‌ی عملکرد ائتلاف‌ها را محدود می‌کنند. اولاً، هر اتمام ائتلافی را نمی‌توان به عنوان شکست تلقی کرد زیرا بعضی موارد ممکن است به عنوان آرایش انتقالی موقت در نظر گرفته شوند. دوما، وجود هر ائتلاف مداومی را هم نمی‌توان به عنوان یک ائتلاف موفق تصور کرد زیرا ممکن است هزینه‌ی خروج از ائتلاف بالا باشد.
در نهایت از چهار معیار زیر که توسط مکلر(۱۹۹۹) ارائه شده است می‌توان برای پیش‌بینی موفقیت ائتلاف استفاده کرد. اول اینکه ائتلاف باید به شرکت‌کنندگان ارزش اضافه کند. دوم، شرکت‌کننده توانایی این که از همکاری آموزش ببیند را داشته باشد. سوما اینکه شرکت‌کننده باید توانایی حفظ شایستگی^[۵۴] خود را حتی در صورتی که ائتلاف در چند بازه زمانی انجام شود، داشته باشد. چهارم اینکه شرکت‌کننده باید انعطاف‌پذیری خود را حفظ کرده و بیش از حد به یک شریک وابسته نباشد.
۲-۹ بحث و گفت‌وگو
به طور واضح، رشد ائتلاف‌های استراتژیک ایرلاین ها یکی از اساسی‌ترین پیشرفت‌هایی است که در سال‌های اخیر در صنعت حمل‌ونقل هوایی رخ داده است. ایرلاین ها از ترس عقب ماندن در رقابت جهانی، باعجله، به دنبال ایجاد ائتلاف با شرکت‌های دیگر هستند و بسیاری از آن‌ها همزمان با اینکه کشف کردن استراتژی های مناسب پیچیده‌تر شده‌اند، شریک خود را تغییر داده‌اند. در بعضی مواقع تشکیل ائتلاف را می‌توان به عنوان یک نتیجه‌ی اجتناب‌ناپذیر از چارچوب نظارتی در جایی که صنعت ایرلاین عمل می‌کند، مشاهده کرد. اکثر مواقع محدودیت‌های نظارتی و قانونی از اینکه کل مالکیت ایرلاین ها در اختیار بیگانگان قرار بگیرد، جلوگیری می‌کند و در نتیجه ائتلاف‌ها تنها سازوکار بادوام ورود به بازار، حداقل در کوتاه مدت و میان‌مدت، خواهند بود.
صنعت ایرلاین، حقیقتاً، با مثال‌هایی از ائتلاف‌ها که شکسته شده‌اند و ائتلاف‌های طراحی ‌شده‌ای که محقق نشده‌اند، بد جلوه داده می‌شود(برای مثال ائتلاف میان British Airways و US Airways). هرچند، نقش و مشخصات ائتلاف‌های استراتژیک به تکامل خود ادامه داده‌اند. فرنچ^[۵۵] (۱۹۹۷) ارزیابی‌های اخیر در مورد ائتلاف‌ها را این‌گونه خلاصه کرده است. در اواخر دهه ۸۰ میلادی ائتلاف‌های استراتژیک به عنوان راه‌ حل ‌های خامی برای رشد دیده می‌شدند که از طریق اجتناب از محدودیت‌های دو جانبه، عمل می‌کردند. رکودهای ادواری و شکست‌های سنگین در اوایل دهه ۹۰ میلادی توجهات را به سمت بهبود کارایی ائتلاف برد و در نتیجه ایرلاین ها تمرکز بیشتری بر روی انتخاب شریک گذاشتند. اهمیت تناسب استراتژیک^[۵۶] بیشتر مورد توجه قرار گرفت یا به عبارت دیگر شریک پیشنهادشده باید دارای فرهنگ، سبک مدیریت و پوشش جغرافیایی^[۵۷] سازگار باشد. نتیجتاً ائتلاف‌های جدید زیادی شکل گرفت و بسیاری از ائتلاف‌ها به همکاری خود پایان دادند.
تحقیقات زیادی راجع به نحوه‌ی برقراری رابطه‌ی پایدار بین ایرلاین ها و بالا بردن بهره وری آن‌ها و موضوعاتی در این سبک انجام شده است ولی سؤال کلیدی ای که کمترین توجهات را در تحقیقات اخیر به خود اختصاص داده این است که: این ائتلاف‌ها از دید مشتریان و مصرف‌کنندگان چگونه‌اند و چگونه یک ائتلاف می‌تواند از دید آن‌ها موفق باشد؟.
مصرف‌کننده هم می‌تواند از شکل‌گیری ائتلاف بهره‌مند شود. با شکل‌گیری ائتلاف و استفاده از شبکه‌ی ایرلاین های دیگر، مصرف‌کننده در انتخاب مقصد و نحوه‌ی رسیدن به آن با گزینه‌های بیشتری روبه رو می‌شود. برنامه‌ریزی هماهنگ بین شرکا زمان پرواز را بین مقصدها پایین می‌آورد.
منافع مصرف‌کنندگان شامل موارد زیر می‌شود
چک شدن یک مرحله‌ای برای مسافران
ادغام برنامه‌های پروازی مکرر
امکانات سالن فرودگاه به اشتراک گذاشته می‌شود
بهبود ترتیبات حمل‌ونقل زمینی
۲-۹-۱ تأثیر ائتلاف بر میزان کرایه‌ها
در نهایت، یک سؤال بی‌جواب باقی می‌ماند: آیا مصرف‌کنندگان به خاطر ایجاد ائتلاف، باید تغییرات در میزان کرایه‌ها را هم بپذیرند. اگر شرکت‌های حامل روی تمام فعالیت‌های خود همکاری کنند، چه انگیزه‌ای برای رقابت در قیمت وجود دارد؟
در اواسط دهه ۹۰ میلادی KLM و Northwest ادعا کردند که ائتلاف آن‌ها ترافیک جدیدی ایجاد کرده^[۵۸] و تأثیر کاهنده‌ای بر میزان کرایه‌ها خواهد داشت، درحالی‌که در مقابل ادعای آن‌ها، بعضی از مدارک مستقل نشان می‌داد که افزایش کرایه‌ها در ایرلاین های اروپایی که به ائتلاف پیوسته‌اند در مقایسه با آن‌هایی که نپیوسته‌اند، بیشتر است. همچنین چندین مطالعه^[۵۹] به روشنی بیان می‌کنند که محدود کردن تعداد پروازها در یک مسیر، که معمولاً در ائتلاف رخ می‌دهد^[۶۰]، منجر به افزایش کرایه‌ها می‌شود.
قاعدتاً باید این‌گونه باشد که ائتلاف ایرلاین ها به دلیل افزایش بهره وری و کاهش هزینه‌ها، کرایه‌ها را کاهش دهد. در مقابل، به خاطر اینکه ائتلاف ایرلاین ها به بهتر شدن نحوه‌ی جابه‌جایی و هماهنگ شدن پروازها کمک می‌کند، مسافران حاضر به پرداخت بیشتر برای دریافت خدمات بهتر خواهند بود. به خاطر همین موارد است که تأثیر واقعی ائتلاف بر روی کرایه‌ها معلوم نیست.
مدل تحلیلی زو و همکارانش (۲۰۱۱)^[۶۱] نشان می‌دهد که ۱) اگر ایرلاین ها متعهد شوند که فقط قیمت‌ها را به صورت تعاونی تنظیم کنند، بدون ارائه کردن هیچ‌گونه سرویس اضافی دیگر، باید در میزان کرایه‌ها کاهش را شاهد باشیم. ۲) کاهش در میزان کرایه‌ها افزایش می‌یابد مادامی که اقتصاد تراکم ترافیک^[۶۲] قوی تر شود. ۳) اگر ائتلاف خدمات اتصال خود را بهبود بخشد، نتیجتاً تقاضای بیشتری را ایجاد می‌کند. در این صورت قیمت تعادلی کرایه‌ها نسبت به حالتی که ائتلاف نباشد، افزایش خواهد یافت. و بنابراین ۴) تأثیر کلی ائتلاف بر روی میزان کرایه‌ها به قدرت نسبی این اثرات جبرانی، وابسته است. البته زو با مشاهدات تجربی و تجزیه و تحلیل کردن آن‌ها، نظرات و تحلیل خود را تأیید کرده است.
۲-۹-۲ نتیجه
در نهایت تعدادی از روندهای مربوط به ائتلاف‌های ایرلاین ها که قابل‌تشخیص‌اند، در زیر نوشته شده است.
تعداد ایرلاین هایی که به دنبال ایجاد ائتلاف هستند رو به افزایش است.
ایجاد ائتلاف‌های جدید و رقابت با غول‌های فعلی در صنعت حمل‌ونقل هوایی کاری بسیار سخت شده است
ایرلاین های کشورهایی که از ائتلاف‌های بزرگ فعلی خارج هستند به شدت درگیر ساختن و یا وارد شدن به یک ائتلاف هستند
توجه کم به حقوق مصرف‌کنندگان در ایجاد ائتلاف‌ها باعث به وجود آمدن تحقیقات شدید در مورد تأثیرات ائتلاف بر روی حقوق مصرف‌کننده شده است.
رقابت میان ائتلاف‌ها در حال افزایش است.

. البیهقی،جلیل بن ابی بکر احمد بن حسین بن علی؛ السنن الکبرى، ۹/۲۰۵، اسدالغابه، ج ۴، ص ۲۴٫ ↑
. . ابن الأشعث السجستانی،ابو داود سلیمان، سنن أبی داود، ۳/ ۱۶۹، حدیث ۳۰۴۵٫ ↑
.حرّ عاملى، محمد بن حسن بن على‏، تفصیل وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه،۲۹/ ۲۱، حدیث ۳۵۰۵۱٫ ↑
. النجفی،محمد حسن؛جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،۲۱/۲۹۴٫ ↑
. حرّ عاملى، محمد بن حسن بن على‏، تفصیل وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه، باب ۱۸، جهاد، حدیث ۱ ↑
. کلینی،محمد بن یعقوب؛ الکافی،۵/۱۰-۱۲،حدیث ۲٫ ↑
. طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن‏، المبسوط فی فقه الإمامیه،۲/۴۳٫ ↑
. عمیدزنجانی،عباسعلی، اسلام و حقوق ملل،۱۹۸٫ ↑
. حرّ عاملى، محمد بن حسن بن على‏، تفصیل وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه،۳/۵۶۵٫ ↑
. متقی الهندی، علاءالدین علی بن حسام؛ کنزالعمّال فی سنن الاقوال و الافعال،۱/۱۷٫ ↑
. طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن‏، المبسوط فی فقه الإمامیه،۲/۴۶٫ ↑
. عمیدزنجانی،عباسعلی، حقوق اقلیتها،۱۷۸٫ ↑
. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الأئمه الأطهار۷، ۴۱/۵۶(تاریخ امیرالمؤمنین۷، حدیث ۶، باب ۱۰۵). ↑
. «و حق را برای آنکه شایسته است از نزدیک و دور(خویش و بیگانه)اجراء کن، و در آن شکیبا و(از خدا)پاداش خواه باش اگرچه از به کار بردن حق به خویشان و نزدیکانت برسد هر چه برسد(مثلاً لازم آید که از روی حق یکی از خویشان را قصاص نمائی)و پایان حق را با آنچه بر تو گران(و بر نزدیکان سخت و دشوار)است بنگر که پسندیده و فرخنده است. »فیض الاسلام،ترجمه و شرح نهج البلاغه،نامه۵۳،فراز۷۲٫ ↑

. القرآن الکریم:المائده/۴۲٫ ↑
. القرآن الکریم: المائده /۴۳٫ ↑
. النجفی،محمد حسن؛جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،‌۲۸/‌۳۴۶؛ الراوندی،قطب الدین سعیدبن هبه الله؛فقه القرآن، ‌۱/‌۴۱۷٫ ↑
. النجفی،محمد حسن؛جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،‌۲۸/‌۳۴۷؛ الموسوی الخمینی،روح الله؛ تحریر الوسیله، ‌۲/‌۳۹۸٫ ↑
. القرآن الکریم:المائده/۱۰۶٫ ↑
. طبرسی،فضل بن حسن؛مجمع البیان فی تفسیر القرآن۳/‌۳۹۶؛ الراوندی،قطب الدین سعیدبن هبه الله؛فقه القرآن، ‌۱/‌۴۱۷٫ ↑
. طبری،ابوجعفر محمد بن جریر؛جامع البیان فی تفسیر القرآن،‌۵‌ و ‌۷/۶۷؛ شهادت غیر مسلمان، در صورتى قبول است که شما در حال سفر، گرفتار فاجعه مرگ بشوید. طبرسی،فضل بن حسن؛مجمع البیان فی تفسیر القرآن،‌۳/۳۹۴؛ النجفی،محمد حسن؛جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،‌۲۸/‌۳۴۹٫ ↑
. طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن‏؛ الخلاف‏، ‌۶‌/‌۲۷۲؛ابن العلامهالحلی، ابی طالب محمدبن الحسن بن یوسف بن المطهر؛إیضاح الفوائد، ‌۲/‌۶۳۴‌. ↑
. الحلی،ابومنصور بن الحسن بن یوسف بن المطهر الاسدی؛مختلف الشیعه، ۸‌/۵۱۷‌ـ۵۲۱‌؛ الخوانساری، احمد؛جامع المدارک، ‌۶‌/‌۱۰۲؛ السرخسی، شمس الدین؛المبسوط،‌۸‌/‌۱۰۵-۱۰۷٫٫ ↑
. الحلی، ابومنصور بن الحسن بن یوسف بن المطهر الاسدی؛ تحریر الأحکام، ‌۳/‌۳۸۴؛الشهید الثانی(العاملی)،زین الدین بن علی؛ مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الاسلام، ‌۶‌/‌۲۰۳‌ـ ‌۲۰۴٫ ↑
. القرآن الکریم:المائده/۱۰۶٫ ↑
. طبرسی،فضل بن حسن؛مجمع البیان فی تفسیر القرآن،‌۳/‌۳۹۷؛ قرطبى،محمد بن احمد؛الجامع لأحکام القرآن(تفسیر قرطبی)‏،۶/‌۲۲۸٫ ↑
. «همان:‏گونه(که قبله شما، یک قبله میانه است)شما را نیز، امت میآن هاى قرار دادیم(در حد اعتدال، میان افراط و تفریط)تا بر مردم گواه باشید»القرآن الکریم:البقره/۱۴۳٫ ↑
. النجفی،محمد حسن؛جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،‌۴۱/‌۲۲٫ ↑
. طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن‏؛ الخلاف‏، ‌۵‌/‌۵۵۳‌. ↑
. القرآن الکریم:المائده/۴۲٫ ↑
. الجزائری،احمدبن اسماعیل؛تفسیرفقهی قلائدالدررفی بیان آیات الاحکام بالأثر، ۳۷۸به نقل از تهذیب الاحکام. ↑
. عبده،محمد/رشید رضا،محمد؛تفسیرالقرآن الحکیم(تفسیر المنار)، ۶/۳۹۴٫ ↑
. حرّ عاملى، محمد بن حسن بن على‏، تفصیل وسائل الشیعهإلى تحصیل مسائل الشریعه،۱۲/بابهای۲۵؛۷؛۱۰٫ ↑
.موسوی بجنوردی، محمد؛ قواعد فقهیه، ۳۳۵٫ ↑
. طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن‏، المبسوط فی فقه الإمامیه، ۲/۴۶٫ ↑
. أوغلو، تامر باجن؛ حقوق أهل الذمه فی الفقه الإسلامی،۱۶٫ ↑
. طباطبائی،محمّد حسین،المیزان فی تقسیر القرآن۹/۲۳۶٫ ↑
. نهایت در مواردی که طرف معامله مسلمان است معاملاتی که مطابق با موازین اسلامی نیست از نظر یک فرد مسلمان نمی تواند رسمی و مؤثر باشد و در این گونه موارد باید طرفین در تطبیق معاملات خود با مقررات اقتصادی اسلام توافق نمایند.. عمیدزنجانی،عباسعلی، حقوق اقلیتها،۱۹۳-۱۹۴٫ ↑
. قمّى، شیخ صدوق، محمّد بن على بن بابویه‏، من لا یحضره الفقیه‏، ۲/۵۰، حدیث ۱۶۶۹-۱۶۷۹٫ ↑
. «و(همچنین)بخاطر ربا گرفتن، در حالى که از آن نهى شده بودند و خوردن اموال مردم بباطل و براى کافران آن ها، عذاب دردناکى آماده کرده‏ایم. »القرآن الکریم:النساء/۱۶۱٫ ↑
. شهید ثانى، زین الدین بن على بن احمد عاملى‏،مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام‏، ۳/۷۸-۷۹٫ ↑
. القرآن الکریم:البقره/۱۳۶٫ ↑
. همان:البقره/۲۸۵؛آل عمران/۷۵،۵۰،۱۱۳؛النساء/۴۷؛هود/۱۲۰؛فاطر/۴،۳۱؛الاحقاف/۳۵٫ ↑
. همان م:البقره/۱۳۶؛المائده/۴۴،۶۸؛الانعام/۹۱؛الاعراف/۱۵۷٫ ↑
. همان:المائده/۵۰،۶۶٫ ↑
. همان:الحج/۴۰٫ ↑
. الحلی، ابومنصور بن الحسن بن یوسف بن المطهر الاسدی؛ تذکرهالفقهاء،۱/۴۴۶٫ ↑

که مقدار برای هسته­های زوج-زوج ، برای هسته فرد-فرد و برای هسته های زوج-فرد می­باشد.

برای تصحیحات لایه­ای مربوط به حالت­های پروتونی و نوترونی بر حسب و شکل­های (۳-۳) و (۳-۴) آورده شده ­اند.
شکل۳-۳ تصحیح لایه­ای نوترونی برحسب N، عدد نوترونی [۲۸]
شکل ۳- ۴ تصحیح لایه­ای پروتونی برحسب Z، عدد پروتونی [۲۸]
در این مدل پارامتر چگالی تراز و جابجایی انرژی برانگیختگی بصورت پارامترهای آزاد در نظر گرفته شده ­اند که از طریق برازش برای هر هسته تعریف شده ­اند، در جدول (۳-۱) تعدادی از این مقادیر برازش شده برای هسته­های مختلف ارائه شده است.[۳۹-۴۱]

۳-۴ مدل جابجایی گاز فرمی با a وابسته به انرژی (BSFGM-ED)

مطالعات میکروسکوپیکی روی چگالی تراز نشان داده است که اثرات لایه­ای در انرژی­های برانگیختگی پایین بسیار قوی می­باشند و در انرژی­های برانگیختگی بالا ناپدید می­شوند. در مدل جابجایی گاز فرمی پارامتر چگالی تراز بصورت مستقل از انرژی در نظر گرفته شده است به این معنا که اثرات لایه­ای در انرژی­های بالا نیز همانند نواحی انرژی پایین همچنان اثرات خود را نشان می­ دهند. برای رفتار میرایی آثار لایه­ای، رابطه وابسته به انرژی پارامتر چگالی تراز (۳-۶) بایستی در نظر گرفته شود، که از رفتار میکروسکوپیکی چگالی تراز ناشی می­ شود و وابستگی پارامتر چگالی تراز را به انرژی نشان می­دهد.
در مرجع [۳۹] رابطه (۳-۶) به صورت در نظرگرفته شده است که در آن همان مقدار حدی پارامتر چگالی تراز در انرژی­های برانگیختگی بالا می­باشد. برای تابع رابطه زیر معرفی شده است
(۳-۲۳)
که در آن همان تصحیح لایه­ای می­باشد، در نتیجه این مدل نیز شامل دو پارامتر آزاد و است. جابجایی انرژی متناظر می­باشد که در بخش مربوط به برازش، مقادیر برازش شده این پارامترها نیز ارائه شده است.

۳-۵ مدل دمای ثابت (CTM)

مدل دمای ثابت (CTM) برگرفته از رفتار تجربی نواحی ترازهای انرژی جدا از هم و فرمول جابجایی گاز فرمی است که در بخش قبلی معرفی شده است. چگالی تراز هسته­ای در این مدل با بهره گرفتن از رابطه زیر بدست می ­آید[۴۲]
(۳-۲۴) .
این مدل دارای دو پارامتر آزاد دمای هسته وانرژی جابجایی است که برای تنظیم فرمول با تراز­های جدا از هم آزمایشگاهی برازش می­ شود.
از رابطه (۳-۲۳) تنها در نواحی انرژی پایین استفاده می­ شود و در نواحی انرژی بالاتر از رابطه چگالی ترازهای مشاهده پذیر استفاده می­ شود که با رابطه زیر تعریف شده است
(۳-۲۵)
که درآن مربوط به چگالی تراز گاز فرمی تغییر یافته است.
برای پارامتر قطع اسپین در مرجع [۳۹] رابطه زیر معرفی شده است که با بهره گرفتن از برازش حاصل شده است، فرمول­های وابسته به پارامتر قطع اسپین برای این مدل مناسب نیست.

۳-۶ مدل ابر شاره (GSM)

مدل ابر شاره (GSM) با بهره گرفتن از انتقال فازی از رفتار ابر شاره در انرژی­های پایین که در آن همبستگی­های جفت شدگی به شدت روی چگالی تراز هسته­ای اثرگذار می­باشند به نواحی انرژی باالا که با بهره گرفتن از مدل گاز فرمی توصیف شده ­اند، مشخص می­ شود.
این مدل تا حدودی به مدل دمای ثابت شباهت دارد، برای توصیف چگالی تراز در این مدل بازه انرژی به دو بخش نواحی انرژی پایین انرژی بحرانی و نواحی بالای این انرژی تقسیم شده است. برای نواحی پایین انرژی بحرانی رابطه زیر تعریف شده است
(۳-۲۶) .
انرژی بحرانی با بهره گرفتن از رابطه زیر تعریف می­ شود
(۳-۲۷)
در این رابطه دمای بحرانی است که در مرجع [۳] برای آن رابطه ارائه شده است و تابع همبستگی جفت شدگی است که از رابطه بدست می ­آید.
همچنین این تابع همبستگی انرژی چگالش را تعیین می­ کند که کاهش وابستگی فاز ابر شاره را به فاز گاز فرمی توصیف می­ کند و با رابطه زیر معرفی می­ شود
(۳-۲۸)
که درآن پارامتر چگالی تراز بحرانی است و از معادله تکراری زیر بدست می ­آید
(۳-۲۹)
که در آن ، و پارامترهایی هستند که در بخش­های قبلی معرفی شده ­اند و این معادله نشان می­دهد که اثرات لایه­ای به درستی در محاسبات وارد شده ­اند برای محاسبه چگالی تراز در این مدل برای آنتروپی بحرانی رابطه زیر معرفی شده است
(۳-۳۰)
همچنین دترمینان بحرانی به صورت تعریف شده­است و پارامتر چگالی تراز بحرانی به شکل زیر داده شده است
(۳-۳۱)
و در نواحی انرژی بالای انرژی بحرانی مدل گاز فرمی مورد استفاده قرار می­گیرد[۳].

۳-۷ مشاهده پذیرها

بیشتر مدل­های معرفی شده در بررسی چگالی تراز بطور صریح به داده ­های قابل قبول وابسته می­باشند که مهمترین این داده ­ها، فاصله میانگین تشدید و ترازهای جدا ازهم می­باشند.
در مدل­های معرفی شده پارامترهای مورد نظر با بهره گرفتن از وابستگی چگالی تراز به فاصله میانگین تراز نوترونی تابع در انرژی جدایی نوترون برای هسته­های مرکب محاسبه می­شوند. برای تمامی مدل­های مربوط به چگالی تراز وابستگی چگالی تراز، فاصله میانگین تشدید بصورت رابطه زیر تعریف می­ شود
(۳-۳۲)
که در آن اسپین هسته هدف می­باشد. داده ­های مختلفی برای مقادیر موجود می­باشد زیرا در بسیار از موارد مقادیری که از آزمایشات مختلف ارائه شده است متفاوت می­باشند.
در نواحی کم انرژی، چگالی تراز مناسب بایستی بتواند ترازهای جدا از هم تجربی را بازتولید نماید و پارامتر چگالی تراز قابل تنظیم نیز بایستی علاوه بر بازه تراز جدا ازهم، فاصله میانگین تشدید را باز تولید کند.
برای محاسبه طرح تراز جدا از هم از چگالی تراز هسته­ای کل استفاده می­ شود، که چگالی تراز هسته­ای کل طرح تراز جدا از هم را از پایینترین تراز با انرژی تا بالاترین تراز با انرژی را توصیف می­ کند و رابطه آن به صورت زیر است
(۳-۳۳) .
یک سری آزمایشات با دقت بالا روی تمام مقادیر موجود انجام شده و نتایج حاصل برای ترازهای جدا ازهم و فاصله میانگین تشدید در مرجع [۲۷] ارائه شده است که در برازش از این داده ­ها استفاده می­ شود.

۳-۸ روش­های برازش

برازش برای فرمول­های چگالی تراز برای تعداد زیادی از هسته­ها مورد استفاده قرار گرفته است. برای این هسته­ها از اطلاعات مربوط به چگالی تراز در انرژی تشدید نوترون در نواحی حالت­های برانگیخته کم انرژی با یک اسپین معین تا یک انرژی برانگیختگی معین استفاده می­ شود. برای تعیین درستی نتایج حاصل از برازش از مقایسه داده ­های آزمایشگاهی مربوط به طرح تراز حاصل از تعداد زیادی برهمکنش، با انتظارات تجربی استفاده می­ شود.
در مرجع [۳] روش حداقل مربعی برای برازش معرفی شده است که در این روش برازش فرض شده که اکثریت ترازهایی که مورد بررسی قرار می­گیرند به درستی در جای خود قرار دارند. یکی دیگر از روش­های برازش در مرجع [۳۹] ارائه شده است که در آن مدل­های دمای ثابت، مدل جابجایی گاز فرمی و مدل جابجایی گاز فرمی وابسته به انرژی مورد بررسی قرار گرفته­اند. هر یک از این مدل­ها دارای دو پارامتر آزاد می­باشند که با توجه به داده ­های مربوط به جفت شدگی دوترون، تصحیح لایه­ای و مشتقات آنها مورد برازش قرار می­گیرند.
بطور کلی فاصله تراز های محاسبه شده در اسپین مشخص تا که با توجه به رابطه (۳-۳۲) که بصورت می­باشد، به فواصل تجربی برازش شده­است که این فواصل تجربی شامل فاصله میانگین تشدید نوترون می­باشند و با رابطه تعریف شده ­اند.
برای هر هسته برای رابطه زیر تعریف شده است که به حداقل رسانده می­ شود
(۳-۳۴)
که در آن مقدار معادل فاصله تجربی بین ترازهای مجاور است که باستفاده از توزیع فاصله بطور مثال نوسانات فاصله تراز، بدست می ­آید. فاصله ترازها باتوجه به اینکه اختلاف اعداد کوانتومی از همبستگی بین ترازها جلوگیری می­ کند، برای اسپین­ها و پاریته­های مختلف از رابطه زیر بدست می ­آید
(۳-۳۵) .

باولینگ^[۴۸] و هاموند^[۴۹] (۲۰۰۸ ) ، براساس مطالعه و فراتحلیل ۲۱ هزار و ۹۶۸ تحقیق طی سالهای ۱۹۷۹-۲۰۰۷ در زمینه پرسش نامه ی رضایت شغلی ( براساس پرسشنامه ی ارزشیابی سازمانی میشیگان ) به ارائه ی مدلی پرداخته اند که متغیرهای مربوط به رضایت شغلی در سه دسته ی اصلی قابل تقسیم بندی می باشند : الف ) متغیرهای پیش آیند که موجبات شکل گیری رضایت شغلی را فراهم می کنند . متغیرهای مورد بررسی ، به عنوان پیش نیازهای رضایت شغلی تلقی شده اند . ب ) همبسته های رضایت شغلی ج ) پس آیندهای رضایت شغلی . متغیرهایی می باشند که به عنوان پی آمدهای و اثرات رضایت شغلی در نظر هستند (نمودار۲).
پس آیندهای رضایت شغلی :
۱ ) عملکرد شغلی
۲ ) رفتار شهروندی سازمانی
۳ ) رفتارهای ضد بهره وری کار
۴ ) رفتارهای تعاقبی : ترک خدمت ، تمیل به جابه جایی و غیبت
پیش آیندهای رضایت شغلی :
۱ ) پیچید گی شغلی :
تنوع مهارت ، هویت شغلی ، اهمیت شغل ، خود مختاری در شغل و بازخورد
۲ ) استرس های شغلی :
تضاد نقش ، ابهام در نقش ، فشارهای سازماانی ، تعارضات بین فردی ، تضاد بین کارخانه
۳ ) حمایت های سازمانی و اجتماعی
۴ ) کامل بودن فرد و سازمان
همبسته ها رضایت شغلی:
۱ ) نگرش های شغلی : تعهد سازمانی ، الزام شغلی ، رضایت کارکنان و عدالت سازمانی
۲ ) فشارهای شغلی : تنش های شغل ، اضطراب ، افسردگی ، واکنش های هیجانی ، احساس محرومیت و فشارهای جسمانی .
۳ ) رضایت از زندگی
رضایت شغلی
نمودار ۲
– انواع متغیرهای پیش آیند ، همبسته ها و پس آیندهای رضایت شغلی ( مدل باولینگ و هاموند ، ۲۰
عوامل فردی :
جنسیت ، سن
سنوات شغلی
وضع تآهل
سطح تحصیلات
عوامل شغلی :
هویت شغل
تنوع در شغل
منظم بودن شغل
استرس های شغلی
تمایل به ماندن
رضایت شغلی
عوامل سازمانی :
پیشرفت و ارتقاء نوبت کاری حمایت همکاران ، حمایت مدیریت ، فشار وبار کار ، التزام شغلی ، خودمختاری و استقلال در شغل ، حقوق و پرداخت انصاف ، شناخت و اهمیت
تمایل به ترک خدمت
نمودار۳ – انواع عوامل مؤثر بر رضایت شغلی و نقش آن بر تمایل به ترک خدمت ( مصدق راد ، ۲۰۰۸ )
۲-۲-تعاریف و مفاهیم رضایت شغلی
رضایت شغلی عبارت است از رضایت نسبت به شغل خود ( اسمیت و همکاران ۱۹۶۹ ). رضایت شغلی عبارت است حدی از احساسات و نگرشهای مثبت که افراد نسبت به شغل خود دارند ، وقتی که یک شخص می گوید ، دارای رضایت شغلی بالایی است این بدان مفهوم است که او واقعا ” شغلش را دوست دارد ، احساسات خوبی درباره کارش دارد و برای شغل خود ارزش زیادی قائل است . در یک تعاریف دیگر رضایت شغلی عبارت است از رضایت به مفهوم لذت روحی ناشی از ارضاء نیازها وتمایلات و امیدهایی که افراد از کار خود بدست می آورند ( محبی ، ۱۳۷۸ ) .

رضایت شغلی عبارت است از (( نگرش کلی افراد نسبت به شغل خود )) ( رابینز ترجمه پارسیان و اعرابی ، ۱۳۷۴ ،ص ۲۷۹ ) .نگرش مثبت به شغل رضایت شغلی بالا و نگرش منفی به شغل رضایت شغلی پایین را موجب می گردد .
اغلب گفته می شود که (( کارمند خوشحال یا کارمند کار است )) یک کارمند خوشحال بایستی با شغلی ارضاء شود اهمیت رضایت شغلی از آنجا ناشی می شود که بیشتر افراد تقریبا” نیمی از ساعات بیداری خود را در محیط کار می گذرانند (( رضایت شغلی مجموعه ای از احساسات و باورهاست که افراد در مشاغل کنونی خود دارند )).
( جورج^[۵۰] و جونز^[۵۱] ۱۹۹۱ ) . رضایت شغلی یکی از عوامل مهم در موقعیت شغلی است ، عاملی که موجب افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی می گردد .
رضایت شغلی یعنی دوست داشتن شرایط و لوازم یک شغل ، شرایطی که در آن کار انجام می گیرد و پاداشی که برای آن دریافت می شود . ( شرترز^[۵۲] ۱۹۶۹ ) . در کل می توان گفت : (( رضایت شغلی )) یعنی احساس خرسندی و خشنودی که فرد از کار خود می کند و لذتی که از آن می برد و در پی آن به شغل خود دلگرمی و وابستگی پیدا می کند . (( رضایت شغلی )) حالتی مطبوع ، عاطفی و مثبت حاصل از ارزیابی شغل یا تجارت شغلی است ( لاک^[۵۳] ۱۹۷۶ ) . مفهومی دارای ابعاد ، جنبه ها و عوامل گوناگون که باید مجموعه آنها را در نظر گرفت . از جمله این عوامل می توان به صفات کارگر ، کارمند ، نوع کار ، محیط کار و روابط انسانی کار اشاره نمود .
رضایت شغلی نگرشی است که چگونگی احساس مردم را نسبت به مشاغلشان به طور کلی و یا نسبت به حیطه های مختلف آن نشان می دهد ( اسپکتور^[۵۴] ، ۲۰۰۰ ) . فیشر و هانا ، رضایت شغلی را عامل درونی می دانند که آن را نوعی سازگاری عاطفی با شغل و شرایط اشتغال می انگارند . یعنی اگر شغل مورد نظر رضایت و لذت مطلوب را به فرد ندهد در این حالت او کار خود را فرمت می کند و در صد تغییر آن بر می آید . ( شفیع آبادی ، ۱۳۷۶ ) به نظر هاپاک^[۵۵] ، (( رضایت شغلی )) مفهومی پیچیده و چند بعدی است و با عوامل روانی ، جسمانی و اجتماعی ارتباط دارد . تنها یک عامل موجب رضایت شغلی نمی شود . بلکه ترکیب معینی از مجموعه عوامل گوناگون سبب می گردد که شاغل در لحظه ای معین از زمان از شغلی احساس رضایت کند و به خود بگوید که از شغلش راضی است و از آن لذت می برد . ( سفیری ، ۱۳۷۷ )
از تعاریف ارائه شده در باره ی (( رضایت شغلی )) چنین بر می آید که این مفهوم بیانگر احساسات و نگرشهای مثبتی است که شخص نسبت به شغلی دارد . وقتی گفته می شود که کسی از رضایت شغلی سطح بالایی برخوردار است یعنی بطور کلی شغلش را دوست دارد ، برای آن ارزش زیادی قائل است و به گونه ای مثبت به آن می نگرد در یک کلام از احساس خوب و مطلوبی نسبت به آن برخوردار است .
رضایت شغلی : صاحبنظران معتقدند که رضایت شغلی نوعی نگرش است و در تعریف آن می گویند که رضایت شغلی عبارت از نگرش کلی فرد نسبت به شغل می باشد .
تحقیقات نشان می دهد که علت دیدگاه مثبت و منفی افراد نسبت به شغل و کارشان در علل زیر می باشد :
عواملی که مربوط به سیاست ها و رویه های سازمان است .
عواملی که مربوط به شرایط به خصوص از کار و یانحوه قرار گرفتن افراد در محل انجام کار می باشد .
عواملی که در ارتباط با شخصیتها ی فردی کارکنان می باشد . ( مدیریت منابع انسانی و امور کارکنان ، جوادین .۱۳۹۱ ص ۱۱۳-۱۱۴).
از عوامل سازمانی که سبب می شود افراد تصور رضایت مندی از کار در آن سازمانها پیدا نمایند و اغلب مشغول به کار در آنجا شود نظام حقوق و دستمزد، پاداش ، ارتقاء و دیگر مزایای سازمان است که به صورت عادلانه توضیع می گردد و اینکه افراد تا چه حد در تعیین سرنوشت شغلی و نوع حضور خود در سازمان می توانند موثر باشند و آیا کیفیت و نوع نظارت سرپرستان مبتنی بر رعایت شئونات انسانی است یا نه ، عامل مهمی در تمایل افراد به انتخاب مشاغل دارد .
تلاش کلاسیک برای تعریف رضایت شغلی در سال ۱۹۳۵ به وسیله رابرت پاک انجام شد او به دلیل میزان محدود دانش موجود و قابل استفاده در این موضوع در خصوص دشواری تنظیم یک تعریف مناسب هشدار داد، با وجود این او رضایت شغلی را به عنوان ترکیبی از شرایط روانشناسی ، محیطی و فیزیولوژیک توصیف کرد که فرد را وا می دارد تا بگوید (( من از شغلم راضیم )) یعنی رضایت شغلی حدی است که در آن افراد شغل هایشان را دوست دارند .
عوامل تعیین کننده رضایت شغلی : اینکه بحث درباره رضایت شغلی ، به عنوان یک متغیر وابسته ، می پردازیم . یعنی در پی آنیم که برای این پرسش پاسخی بیابیم ؛ چه عواملی برای کار تعیین کننده رضایت شغلی هستند ؟
یک بررسی جامع از ادبیات موجود نشان می دهد که عوامل زیر ، در صحنه ی رضایت شغلی نقش مهمی ایفا می کنند و دوستان و همکاران مساعد . ( رفتار سازمانی / استیفن پی^[۵۶] .رابینز^[۵۷] ۱۹۴۰ .ص ۲۹۷-۲۹۸ )
کارهایی که هماورد طلب هستند. افراد مشاغل یا پست ها یی را ترجیح می دهند که بتوانند با توجه به فرصت هایی که در آنجا پیش می آید از توانایی ها و مهارتهای خود استفاده کنند و در نهایت دستاوردهای موفقیت آمیز خود را آزادانه به نمایش بگذارند . این ویژگی شغلی را هماورد طلبی اندیشه ای یا چالشگری فکری می نامند . کارهایی که هماورد طلب نباشند باعث کسالت فرد می شوند و از سوی دیگر ، اگر چالشگری شغلی بسیار زیاد باشد باعث خواهد شد که کارگر یا کارمند مستاصل شود و احساس سرخوردگی ، ناکامی و شکست به وی دست دهد . در مواردی که کار ، از نظر چالشگری یا هماورد طلبی ، حالت افراط و تفریط نداشته باشد ، شادی آفرین و رضایت بخش می گردد .