شکل (‏۴‑۱۵) تغییرات جریان نرمالیزه­شده نسبت به ولتاژ DC نرمالیزه­شده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰،۰) با  .

در شکل (‏۴‑۱۵) نمودار تغییرات جریان نسبت به ولتاژ DC نرمالیزه­شده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ با ضریب مشخصه (۱۰،۰) برای  نشان داده شده است. در این حالت اُفت جریانی در شکل مشاهده نمی­ شود و تنها تفاوت این حالت با نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ با ضریب مشخصه (۱۲،۰)، کاهش دامنه جریان عبوری از درون نانولوله کربنی است.

نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ با ضریب مشخصه (۱۰۰،۰)

در این بخش ضریب مشخصه نانولوله کربنی را افزایش می­دهیم و به (۱۰۰،۰) می­رسانیم تا تاثیر افزایش ضریب مشخصه که تعیین کننده شعاع نانولوله کربنی نیز هست را بر جریان عبوری از نانولوله کربنی بررسی کنیم.

شکل (‏۴‑۱۶) تغییرات جریان نرمالیزه­شده نسبت به ولتاژ DC نرمالیزه­شده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰۰،۰) با  .
شکل (‏۴‑۱۶) جریان عبوری از نانولوله کربنی با ضریب مشخصه (۱۰۰،۰) با در نظرگرفتن  را نشان می­دهد. روند تغییرات جریان در این حالت مشابه جریان عبوری از نانولوله­های کربنی با ضریب مشخصه­های (۱۲،۰) و (۱۰،۰) است، با این تفاوت که برای این حالت دامنه جریان بسیار بیشتر شده است.
با تغییر ω_Bτ و رساندن آن به ۱ شاهد اُفت جریان خواهیم بود. شکل (‏۴‑۱۷) جریان عبوری از نانولوله کربنی با ضریب مشخصه (۱۰۰،۰) را در شرایطی نشان می­دهد که ω_Bτ را برابر ۱ در نظر گرفته­ایم. تفاوت این حالت با نانولوله­های کربنی با ضریب مشخصه­های کوچک­تر افزایش بیشتر دامنه جریان است.
در شکل (‏۴‑۱۸) تغییرات جریان عبوری از نانولوله کربنی نسبت به میدان DC اعمالی کاملا خطی است و هیچ­گونه اُفت جریانی دیده نمی­ شود. در این شکل  در نظرگرفته شده است. میدان DC اعمالی در دو سر نانولوله کربنی، E₀، و میدان AC اعمالی به­آن به­ صورت  بیان می­ شود.

شکل (‏۴‑۱۷) تغییرات جریان نرمالیزه­شده نسبت به ولتاژ DC نرمالیزه­شده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰۰،۰) با  .

شکل (‏۴‑۱۸) تغییرات جریان نرمالیزه­شده نسبت به ولتاژ DC نرمالیزه­شده اعمالی برای نانولوله کربنی از نوع زیگزاگ (۱۰۰،۰) با  .

نتیجه ­گیری

در این بخش با بهره گرفتن از معادله بولتزمن و با بهره­ گیری از تقریب­هایی که در فصل دوم بیان شد توانستیم جریان عبوری از نانولوله­های کربنی را برحسب میدانDC اعمالی به دو سر نانولوله کربنی به­دست آوریم. همان­طور که در شکل­ها مشاهده شد با کاهش  به ۱/۰، اُفت جریان کاملا از بین رفت و رسانایی تفاضلی مثبت شد، ولی با افزایش دادن بسامد زاویه­ای شاهد اُفت جریان بودیم و توانستیم نواحی با رسانایی تفاضلی منفی را مشاهده کنیم. با توجه به­شکل­های به­دست آمده برای نانولوله­های کربنی با ضریب مشخصه­های مختلف به­این نتیجه رسیدیم که با افزایش ضریب مشخصه که بیان­گر شعاع نانولوله کربنی نیز است، دامنه جریان عبوری افزایش پیدا خواهد کرد.

شبیه­سازی ساختار مناسب برای تطبیق امپدانس نانولوله­های کربنی

دیباچه

با توجه به­مباحث گفته شده در فصل سوم، می­دانیم امپدانس نانولوله کربنی در حد ۶ کیلواهم است و برای به­ کارگیری نانولوله کربنی در دنیای مقیاس بزرگ که امپدانس آن ۵۰ اهم است، بازتاب انرژی بسیار زیادی را به­ دلیل عدم تطبیق امپدانس خواهیم داشت. به­همین دلیل در این فصل سعی می­کنیم ساختاری را شبیه­سازی کنیم که این عدم تطبیق امپدانس را کاهش داده و مشکل بازتاب انرژی ورودی به نانولوله کربنی را به کم­ترین مقدار برساند.

شبیه­سازی ساختار مناسب برای تطبیق امپدانس نانولوله کربنی

با توجه به­ساختار پیشنهادی در فصل سوم به­بررسی امواج عبوری از درون این ساختار می­پردازیم. این ساختار متشکل از موج­بر هم­صفحه است که توسط کابل هم­محور تغذیه می­ شود. در موج­برهای هم­صفحه، مانند شکل (‏۵‑۱)، هر دو رسانا که در دو طرف قرار دارند توسط کابل هم­محور زمین می­شوند و تنها رسانای میانی عبور­دهنده سیگنال است.
جنس رساناهای کناری و رسانای میانی و زمین که در زیرِ لایه عایق قرار گرفته است، رسانای خوب^[۶۴] فرض می­ شود و زیرلایه مورد نظر برای شبیه­سازی توسط نرم افزار CST^[65] سیلیکون گزینش شده است که دارای امپدانس ذاتی بالایی است. H ضخامت زیرلایه، S فاصله رساناهای کناری از رسانای میانی است و L طول رساناهای کناری و میانی است [۱۲]. دو نوع موج­بر هم­صفحه وجود دارد که یکی دارای زمین در زیرِ لایه عایق مطابق شکل (‏۵‑۱) و دیگری بدون زمین است.

شکل (‏۵‑۱) ساختار موج­بر هم­صفحه برای بررسی عبور موج از درون نانولوله کربنی [۱۴].
ساختاری که در این فصل برای اندازه ­گیری پاسخ بسامد بالای نانولوله­های کربنی شبیه­سازی نمودیم از نوع اول است که دارای زمین در زیر لایه عایقش است. روش­های مختلفی برای تغذیه این ساختار وجود دارد که از روش تغذیه با کابل هم­محور استفاده نموده­ایم. سیگنال­های ورودیAC از طریق کابل هم­محور به­رسانای میانی فرستاده می­ شود.

شکل (‏۵‑۲) ساختار پیشنهادی برای بررسی تطبیق امپدانس نانولوله کربنی.
با توجه به­شکل (‏۵‑۲) که نشان­دهنده ساختار پیشنهادی فصل سوم است، مشاهده می­کنیم که در مسیر عبور سیگنال (رسانای میانی) شکافی قرار دارد که محل قرار­گیری نانولوله­های کربنی است، تصویر بزرگ­شده این ناحیه در شکل (‏۵‑۳)، نحوه قرار­گیری نانولوله کربنی را به­حالت معلق بین دو رسانا نشان می­دهد. برای بررسی دقیق­ترِ ویژگی انتقال امواج از درون نانولوله کربنی، بهتر است که تنها یک نانولوله کربنی را در شکاف قرار دهیم.

شکل (‏۵‑۳) نحوه قرارگیری نانولوله کربنی (مسیر آبی­رنگ) درون ساختار پیشنهادشده با بزرگ­نمایی محل قرار گیری نانولوله کربنی درون شکافِ شکل (‏۵‑۲).
به­دو دلیل کم کردن عرض شکاف مفید خواهد بود:

1. 1. محدود کردن تعداد نانولوله­های کربنی که در شکاف قرار می­گیرد.

1. 1. افزایش امپدانس مشخصه موج­بر هم­صفحه و بنابراین کاهش عدم تطبیق امپدانس که بین موج­بر هم­صفحه و نانولوله کربنی وجود دارد [۱].

همان­طور که در شکل (‏۵‑۲) دیده می­ شود، دو رسانای کناری در ساختار موج­بر هم­صفحه به­ کمک واسط­هایی^[۶۶] از جنس رسانای خوب به­زمین متصل شده ­اند. شکل (‏۵‑۴) نحوه­ زمین کردن رسانای کناری را نشان می­دهد. در شکل (‏۵‑۴) صفحه بالا، رسانای کناری است که توسط استوانه­هایی از جنس رسانای خوب به صفحه پایین که زمین است متصل شده ­اند، مشابه همین ساختار را در رسانای کناری دیگر که در شکل (‏۵‑۲) مشاهده می­ شود خواهیم داشت. همان­طور که در فصل سوم گفته شد، رساناهای کناری را زمین می­ کنند تا در شرایطی­که پتانسیل رسانای میانی متغیر است، مدهای زوج پاشنده کمتری تحریک شود. شکل (‏۵‑۵) تاثیر خطوط پاشنده مد زوج و فرد را برروی رسانای میانی نمایش می­دهد.

شکل (‏۵‑۴) نحوه زمین کردن رسانای کناری در موج­بر هم­صفحه.

تعریف مفهومی نگرش

نگرش (attitude) بر گرفته از ریشه لاتین کلمه aptitude به معنی برازندگی و صلاحیت است و در اصطلاح نوعی کشش عاطفی درونی است که قادر به توجیه اعمال شخص باشد. این کشش چهار منبع دارد که شامل شناختی، عاطفی، ارزش‌گذاری، و رفتاری که با توجیه موضوع نگرش تاثیر هر منبع متفاوت می‌شود. (پورافکاری، ۱۳۸۲، ۱۳۴) ارونسون معتقد است نگرش، عبارتست از آن نوع عقیده‌ای که دارای دو جزء باشد.
الف) جزء ارزیابی کننده ب) جزء هیجانی لذا در مقایسه با عقاید نگرشها، خیلی به دشواری تغییر می‌کنند. (ارونسون، ترجمه شکرتن، ۱۳۶۹، ۹۷)

تعریف عملیاتی نگرش

منظور از نگرش در این پایان‌نامه تمایلی است که آزمودنی به یک یا چند شاخص نشان می‌دهد. بنابراین مثلاً کسب نمره ۵ در این نگرش‌سنج به معنی وجود نگرش یا تمایل و کسب نمره ۱ به معنی عدم وجود نگرش خاص در این زمینه است چند مورد از گویه‌های نگرش‌سنج که در این قسمت می‌توان استفاده کرد در پرسشنامه‌ای که برای مساله افت تحصیلی طراحی شده است. بیان شده و چگونگی محاسبات امتیازات آن بر اساس طیف کیلرت، کاملاً موافق، موافق، بی‌نظریه، مخالف، کاملاً مخالف گفته شده است.

فرضیه‌های اصلی و مکمل

چهار فرضیه کلی که به نظر نگارنده مهمتر تلقی می‌شد قبلاً گفته شده و بر اساس آن مدل افت تحصیلی بیان شده است و تا حد امکان با بهره گرفتن از منابع و پایان‌نامه‌های مختلف تعریف نظریه و عملیاتی شده است. و مهمترین شاخصهای آنها بیان شد. در این قسمت بر اساس مدل تحلیلی گفته شده سعی شده است ۹ فرضیه مکمل را که با مساله افت تحصیلی در رابطه است گفته شود و در مرحله آزمون قرار گرفته و درستی و صحت یا نادرستی آن مورد بررسی قرار گیرد.
۱- بین پایگاه اجتماعی – اقتصادی خانواده با افت تحصیلی فرزندان معناداری وجود دارد.
۲- هر چه سطح تحصیلات خانواده پایین تر باشد افت تحصیلی فرزندان بیشتر است.
۳- به نظر می‌رسد که بین نگرش فرد نسبت به آینده شغلی خود با افت تحصیلی دانش‌آموز ارتباط وجود دارد.
۴- هر چه گسیختگی روابط عاطفی در خانواده بیشتر باشد افت تحصیلی فرزندان بیشتر است.
۵- هر چه سطح تحصیلات خانواده بیشتر باشد عدم توجه کلی به فرزند کمتر است.
۶- بین امکانات تحصیلی فرزندان در خانواده و افت تحصیلی دانش‌آموزان رابطه معناداری وجود دارد.
۷- به نظر می‌رسد که بین عدم توجه کلی به فرزند در خانواده با افت تحصیلی دانش‌آموزان ارتباط وجود دارد.
۸- هر چه سطح تحصیلات پدر بیشتر باشد توجه و درگیری او در فرایند تحصیل فرزندش بیشتر خواهد بود.
۹- بین کنترل درسی فرزندان از سوی والدین با افت تحصیلی دانش‌آموزان رابطه معناداری وجود دارد.
فصل سوم
روش‌شناسی تحقیق

روش و فنون تحقیق

روش ما در اینجا، روش پیمایشی (Survey) است «پیمایش (Survey) روشی در تحقیق اجتماعی است که فراتر از یک تکنیک خاص در گرد‌آوری اطلاعات است که علاوه بر فنون دیگر از قبیل مصاحبه ساختمند، ‌مشاهده عمدتاً در آن از پرسشنامه استفاده می‌شود» (خاکی، ۱۳۸۲، ۲۱۳)

۳-۱- جامعه آماری

جامعه آماری ما در این تحقیق، مجموع دانش‌آموزان پسر و دختر سال سوم متوسطه که در خرداد ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و چهار دچار افت شده‌اند. یعنی مجموع دانش‌آموزانی که نتوانستند در خرداد ماه همان سال مدرک قبولی را دریافت کنند و نمرات یک یا چند درس آنها به حد نصاب (۱۰) نرسیده و در نتیجه معدل امتحان نهایی آنها کمتر از ده بوده است. با مراجعه به اداره آموزش و پرورش آمل و بررسی امتحانات آنها مشخص شد که مجموع دانش‌آموزانی که نتوانستند مدرک دیپلم بگیرند ۱۹۸۰ نفر بودند که از این طریق تعداد ۱۱۳۰ نفر پسر و ۷۵۰ نفر دختر بودند.

۳-۲- شیوه برآورد حجم نمونه

برآورد حجم نمونه از شیوه بر فاصله اطمینان استفاده شد که فرمول آن به شرح زیر است.

در فرمول یاد شده

شکل۱-۱۴دو چیلر مونتاژ شده ۲۵ تنی مستقیم اشتعالی و هوا خنک شونده آب-آمونیاک [۲۸]
در حال حاضر سیستم­های دو یا چند مرحله­ ای لیتیم برماید-آب ضرایب عملکرد بالاتری را نسبت به این گونه سیستم ها نشان می­ دهند. اما سیستم­های لیتیم برماید-آب نیز دارای محدودیت هایی می­باشند. یکی از بزرگترین محدودیت­های سیستم­های لیتیم برماید آب که در همین فصل به آن اشاره خواهد شد، عدم توانایی عملکرد این چیلرها در کارکرد در دماهای پایین اواپراتور (دماهای زیر ۴/۴ درجه سانتیگراد)می­باشد [۲۸].در سیستم­های جذبی آب- آمونیاک این مشکل وجود نداشته و می توانند به طور نا محدودی در درجه حرارت های بسیار پایین اواپراتور عمل و از این لحاظ با سیستم های تراکمی چه از نظر قیمت و چه از نظر راندمان قابل رقابت هستند. این امر کاربرد این سیتم ها را در موارد سرمایش­های فرآیندی و صنعتی و به عنوان مثال ذخیره سازی یخ مناسب می سازد.
سیستم­های آب-آمونیک همچنین قادرند تا در فشار های کندانسور در حدود ۱/۲۰بار و فشار های اواپراتور در حدود ۸/۴ بار کار کرده و نیاز به قطر مخزن تحت فشار پایین ۶ اینچ می باشند. در این چیلرها پمپ لازمه برای بالا بردن فشار محلول ضعیف، می­بایست از نوع جابجایی مثبت^[۳۲] باشد.همچنین با توجه به فشار بالای کندانسور می­توان در این سیتم ها از خنک کاری هوایی ^[۳۳]به جای خنک کاری تبخیری یا توسط برج خنک کن ،استفاده نمود که از این منظر از هزینه های کلی تجهیزات،تعمیرات و پیچیدگی سیستم های تبخیری اجتناب می شود.در شکل ۱-۱۳ نمونه ای از فلو دیاگرام اینگونه سیستم ها نمایش داده شده است.در شکل ۱-۱۴ نیز مونتاژ یک مدل چیلر جذبی آب-آمونیاکی با خنک کاری هوایی نشان داده شده است.

۱- ۴ بلورینگی^[۳۴]
بلورینگی یا تشکیل ذرات جامد، در سیستم های جذبی لیتیم برماید-آب یک مسأله نگران کننده تاریخی در زمینه عملکرد این سیستم­ها می باشد. چنانچه دمای محلول کاهش یابد، میزان غلظت مجاز حداکثر نیز کاهش و ذرات جامد شروع و تشکیل و مسیر سیال در سیستم­های لوله کشی چیلر بسته شده و عملکرد دستگاه متوقف خواهد شد. یکی از مکان­هایی در سیکل که بیشترین امکان را برای این امر دارد، خروجی مبدل حرارتی مابین ژنراتور و جذب کننده و قبل از جذب کننده است. در این حالت گرم کردن مسیر لوله به منظور ذوب ذرات جامد و روان نمودن حرکت محلول امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. بلورینگی می ­تواند از عواملی مانند درجه حرارت بسیار پایین آب مایع در کندانسور یا عوامل دیگری مانند عیوب توانی و یا نشتی هوا به سیستم و یا عملکرد در بار بسیار پایین چیلر به وجودآید.
معمولا دمای آب کندانسور به حداقل درجه حرارت ۱۳ تا ۱۶ درجه سانتیگراد محدود و این امر توسط یک شیر کنار گذر^[۳۵]تامین خواهد شد. همچنین در اغلب طرح­ها یک لوله جریان مازاد^[۳۶]که سبب گرمایش مسیر سیال از ژنراتور به جذب کننده شده و امکان رفع بلورینگی و توقف حرکت سیال را در هر کجای سیکل با اعمال حرارت به وجود می ­آورد، تعبیه می­ شود. [۲۸]
یکی از موارد مهم توسعه و تحقیق در تجهیزات جذبی، امکان استفاده از طرحها­ی متفاوت جریان سیال در سیکل است که امکان عملکرد در بارهای پایین با درجه حرارت و غلظت های پایین محلول را به وجود آورده و در عین حال امکان بلورینگی نیز از بین برود. تحقیق در این زمینه جهت استفاده از تجهیزات کنترلی پیشرفته جهت این مشکل و امکان پذیر کردن استفاده ازآنان در مدل­های تجاری توجه محققان را به خود معطوف ساخته است.

فصل دوم-تکنولوژی چیلرهای جذبی خورشیدی

مقدمه

در فصل قبل به اجزاء جذبی و حرارتی سیستم های جذبی خورشیدی اشاره شد. در این فصل به معرفی کامل این سیستم ها و تلفیق اجزاء فوق می­پردازیم. همانطور که اشاره شد در سیستم­های جذبی خورشیدی حرارت لازمه در ژنراتور توسط کالکتورهای خورشیدی تأمین می­ شود. اما کنار هم قرار دادن اجزاء جذبی و حرارتی مستلزم تکنولوژی مجزا و متفاوت از سیستم های جذبی معمولی است. در این فصل به مهمترین تکنولوژی­ها و مزایا و معایب این سیستم ها اشاره می شود.
در سه دهه گذشته پروژه­ های بسیاری با بهره گرفتن از انرژی خورشیدی برای سیستم­های تبرید جذبی خصوصاً با سیال آب-لیتیم برماید (در سیستم جذبی تک اثره) مورد بهره برداری قرار گرفته­اند. سیستم­های اولیه مورد استفاده در اصل برای سوخت­های فسیلی طراحی شده بودند. به همین دلیل، بسیاری از تجهیزات از کارآیی بالایی برخوردار نبودند (به علت کم بودن دمای ژنراتور در سیستم خورشدی نسبت به استفاده از سوخت فسیلی). پس از آن تلاش­ های بسیاری جهت اصلاح سیستم فوق و بهره گیری از حرارت انرژی خورشیدی انجام گرفت.
با وجود پتانسیل بسیار بالای بازار برای چیلرهای جذبی خورشیدی، سیستم­های خورشیدی موجود به علت قیمت­های اولیه کلی بالای اجزاء آن با سایر سیستم­های راننده جذبی مانند الکتریسیته و گاز طبیعی قابل رقابت نیستند. سیستم­های برودتی خورشیدی متفاوتی همانند سیستم های جذبی بخار–مایع(سیکل بسته)^[۳۷]،سیستم های جذبی بخار-جامد(سیکل باز)^[۳۸] و سیستم­های تراکمی عادی و فوتو ولتیک^[۳۹] توسط محققان مورد آزمایش قرار گرفته اند که بسیاری از آنان به مرحله تجاری و تولید عمده نرسیده اند. [۲۹]
مهمترین مشکل سیستم­های برودتی خورشیدی، وابستگی شدید آنها به پارامترهای محیطی مانند دمای آب خنک­کن، دمای هوا، میزان تشعشع محلی خورشیدی، سرعت باد و …است. به عبارتی دیگر، راندمان تبدیل انرژتیک آنان پایین و از منظر اقتصادی قابل قیاس با سیستم­های قدیمی نیستند.
همانطور که در قسمت­ های قبل اشاره شد، معمولاً سیستم­های برودتی خورشیدی را بر اساس تفاوت در تکنولوژی های مورد استفاده در دو بخش حرارتی و جذبی آنان تقسیم بندی می­ کنند. حال در این قسمت نیز به طور خلاصه به بیان کلی تقسیم بندی هر دو جزء سیستم که توسط Best and Ortega [29]در سال ۱۹۹۸ ایجاد شد می­پردازیم:
انواع اجزاء حرارتی در سیستم­های جذبی خورشیدی عبارتند از:

• • کالکتور های تخت،

• • کالکتور های لوله ای غیر متمرکز^[۴۰]،

• • کالکتور های ایستگاهی به صورت فشرده و بدون شکل^[۴۱]،

• • کالکتور های فشرده بشقابی^[۴۲]،

• • کالکتور های فشرده با زوم خطی^[۴۳]،

• • استخر های خورشیدی^[۴۴]،

• • سیستم­های فوتوولتیک و ترمو الکتریک^[۴۵].

انواع اجزاء جذبی در سیستم­های جذبی خورشیدی عبارتند از:

• • سیستم­های جذبی مداوم از نوع سیکل بسته،

• • سیستم­های جذبی متناوب از نوع سیکل بسته،

• • سیستم­های جذبی جامد-گاز(سیکل باز)،

• • سیستم­های تصعیدی^[۴۶].

تحقیقات اخیر اغلب به علت طبیعت تناوبی تابش خورشید در طول روز بر توسعه سیستم­های جذبی خورشیدی متناوب معطوف گشته­اند. اما برای سیستم­های دائمی به علت توسعه دانش در طی سالیان دراز در بهبود راندمان و ضریب عملکرد بالای آنها در طی این تحقیقات، نتایج مفیدی حاصل شده و تقریباً به طورکامل برای مصارف تهویه مطبوعی سازگار گشته­اند.
همانطور که در قسمت قبلی اشاره شد، یک نوع بسیار مهم تقسیم بندی سیستم­های جذبی بر اساس نوع سیال عامل آنها است. در سیستم­های جذبی خورشیدی نیز فاکتور سیال عامل امری مهم در بررسی این گونه سیستم­ها می­باشد. WilburوMitchell [30]در سال ۱۹۷۵ضرایب عملکرد سیستم­های جذبی را با سیالات عامل متفاوت مقایسه نمودند. بر اساس دلایل و تفاوت­های مابین سیستم­های لیتیم برماید-آب وآمونیاک-آب و معایب و مزایای آنها و به طور خلاصه بر اساس دلایل زیر که در قسمت قبل نیز به آن اشاره شد، از سیال عامل لیتیم برماید-آب در سیستم­های جذبی خورشیدی استفاده می­ شود. هر چند که به دلیل مشکل تشکیل کریستال در سیکل­های لیتیم برماید-آب امروزه بیشترین تلاش محققان در توسعه این گونه تجهیزات بر استفاده از سیالات عامل دیگر معطوف گشته است:

• • ضریب عملکرد سیستم­های جذبی لیتیم برماید-آب از سیستم­های با سیالات عامل آب-آمونیاک بالاتر است. به طور کلی این سیستم­ها به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد از نظر جزء خورشیدی نسبت به سیستم­های آب- لیتیم برماید عملکرد پایین­تری دارند. [۳۱]

• • سیستم­های آب- آمونیاک نیازمند دمای ورودی ژنراتور بالاتری هستند. این میزان برای سیستم­های لیتیم برماید- آب در حدود ۷۰ تا ۸۰ درجه سانتیگراد (نوع تک مرحله­ ای)بوده در حالیکه برای این سیستم­های آب- آمونیاک در حدود ۹۰ تا ۱۰۸ درجه سانتیگراد است. چنانچه این سیستم­ها با کالکتورهای نوع تخت کار کنند، دارای ضریب عملکرد بسیار پایینی می­باشند.

• • سیستم­های آب-آمونیاک نیازمند فشار بالاتری در ژنراتور بوده و در نتیجه نیازمند توان الکتریکی بالای پمپ می­باشند.

• • به علت وجود سیستم تفکیک تقطیری در ژنراتور، سیکل­های جذبی آب-آمونیاک نیازمند تجهیزات بیشتر و پیچیده­تری هستند(مانندبرج تفکیک­گر^[۴۷] و یکسوساز^[۴۸]).

• • به علت طبیعت خطرناک آمونیاک، در کاربردهای خانگی و تجاری دارای محدودیت استفاده هستند.

در مطالب بالا به ساختار کلی و نوع سیال عامل سیستم­های جذبی خورشیدی متدوال پرداخته شد. حال در قسمت بعد به بیان انواع این سیستم­ها می­پردازیم. به طور کلی در اغلب این سیستم­ها از کالکتورهای مسطح یا لوله­ای خلاء استفاده می­ شود. انواع سیستم­های جذبی خورشیدی از نوع سیکل بسته عبارتند از:

• • چیلرهای جذبی خورشیدی تک مرحله­ ای،

• • چیلرهای جذبی خورشیدی تک مرحله ای با تانک ذخیره مبرد،

• • چیلرهای جذبی خورشیدی تک مرحله ای با تانک ذخیره آب داغ،

• • چیلرهای جذبی خورشیدی دو اثره،

• • چیلرهای جذبی خورشیدی دو مرحله­ ای^[۴۹]،

• • چیلرهای جذبی خورشیدی دو سیکلی^[۵۰].

۲-۱ چیلرهای جذبی خورشیدی تک مرحله ای

۲- منطبق بر قضاوت حرفه­ای و در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری باشد.
۳- تاثیر آن بر تغییر سود قابل ملاحظه باشد.
۴- نیاز به انجام یک مبادله واقعی با طرف دوّمی را ایجاد ننماید. (در واقع یک جابجایی در مانده حسابهای داخلی باشد)
۵- به تنهایی یا همراه رویه­های دیگر در طول دوره زمانی پی در پی مورد استفاده قرار نگیرد.
بیدلمن دو ویژگی اصلی را لازمه یک ابزار مناسب مدیریت سود می­داند:
۱- مدیران بتوانند با بهره گرفتن از این ابزار نوسانهای سود را به گونه ­ای کاهش دهند که آنها را به تحقق اهداف بلند مدتشان در گزارشگری سود نزدیک سازد.
۲- استفاده از این ابزار شرکت را در آینده متعهد به عمل خاصی ننماید.
ویژگی دوم از آن جهت مهم است که برخی از ابزارهای مدیریت سود وقتی یک بار مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است در دوره­ های بعد واکنش ضد مدیریت داشته باشند. مانند استفاده از معافیت مالیاتی سرمایه گذاریها. (معتصمی، ۱۳۷۶)
۲-۳-۱۱) عوامل موثر بر مدیریت سود
نسبت به دو زمینه قبلی در تحقیقات مدیریت سود (انگیزه‌ها و ابزار مدیریت) پژوهش در زمینه عوامل موثر بر مدیریت سود از سابقه کمتری برخوردار است و شاید به همین دلیل تحقیقات اخیر به این سمت گرایش یافته است.
از جمله عوامل مشخصی که در اغلب تحقیقات به آن‌ها پرداخته شده است می­توان از نسبت سودآوری، اندازه شرکت، نوع صنعت، نوع مالکیت، ملیت و غیره نام برد.
نسبت سودآوری: سودآوری یا میزان سوددهی از عواملی است که دراغلب تحقیقات به آن پرداخته شده است از جمله می­توان از تحقیقات انجام شده توسط میچلسون، آشاری و همکاران، وایت و آرچیبالد^[۱۷۶]۱ نام برد.
به نظر می­رسد یافته‌های تجربی در مورد متغیر سودآوری نسبت به متغیر اندازه شرکت و نوع صنعت در وضعیت روشن­تری قرار دارد به گونه ­ای که اغلب تحقیقات انجام گرفته در مورد این فر ضیه نشان دهنده تاثیر میزان سودآوری برمدیریت سود بوده است. به علاوه در این پژوهش‌ها عموماً شرکتها برخوردار از سودآوری نسبی پائین تر، به عنوان مدیریت سود مورد شناسایی قرارگرفته­اند. به لحاظ نظری محققین معتقدند تمایل شرکت‌ها دارای سودآوری پائین تر به مدیریت سود، ممکن است از این واقعیت نشأت گرفته باشد که وجود نوسان در جریان سود، تاثیر نامطلوب شدیدتری بر این نوع شرکت‌ها دارد.
به عنوان مثال آرچیبالد نتیجه ­گیری کرد که نسبت زیادی از شرکت‌ها سود خود را هنگامی مدیریت می­ کنند که سود دهی آنها نسبتاً کم است. همچنین وایت مدارکی ارائه کرد دال براین که شرکت‌های با سود دهی نزولی تمایل بیشتری به مدیریت سود خود دارند، احتمالاً جریانات سود تأثیر شدیدتری بر شرکت‌ها با سود دهی کمتر دارد، از این رو این شرکت‌ها انگیزه قوی تری برای مدیریت سود دارند. (آشاری، ۱۹۹۴)

اندازه شرکت: اندازه شرکت از جمله عواملی است که در اغلب تحقیقات به آن اشاره شده است. از آنجائیکه اندازه شرکت می ­تواند نمایانگر اهرم شرکت، برتری رقابتی شرکت، توانایی مدیریت و کیفیت طرحهای حسابداری، کارایی اطلاعات و نهایتاً می ­تواند نمایانگر ریسک کلی شرکت باشد. مشارکت بین مدیریت سود واندازه شرکت (مجمع دارائیها) مورد توجه برخی از تحلیگران حسابداری بوده است. (علامه حائری، ۱۳۷۸)
بطور کلی محققینی که روی اندازه شرکت تمرکز دارند، سوالشان این است که آیا شرکها با اندازه‌های مختلف عکس العمل‌های متفاوتی نسبت به مدیریت سود نشان می­ دهند. در ارتباط با متغیر اندازه شرکت محققین معتقدند ازآنجائیکه شرکت‌های بزرگتر در معرض توجه و بررسی بیشتری قرار دارند ممکن است انگیزه کمتری نسبت به شرکت هایی کوچکتر برای مدیریت سود داشته باشند.
به بیانی دیگر احتمال کمی وجود دارد که مدیران شرکت‌های بزرگ بتوانند از طریق گزارش سود‌های هموار ارزش اضافی بدست آورند زیرا سایر منابع به طور مستمر علائم اطلاعاتی مربوط را به بازار منتقل می­ کنند (آشاری، ۱۹۹۴). از بعد نظری برخی پژوهشگران استدلال کرده ­اند که شرکت‌های بزرگتر انگیزه بیشتری برای مدیریت سود دارند زیرا نیاز آنها به گزارش سودهای هموار بیشتر است. در واقع منشأ این نیاز آن است که شرکت‌های بزرگتر در معرض پاسخگویی بیشتری به طیف وسیعی از مدعیان قرار دارند. از طرفی گفته شده است که شرکت‌های بزرگتر ممکن است تمایل کمتری به مدیریت سود داشته باشند زیرا این شرکت‌ها در معرض رسیدگیهای دقیق­تری قرار دارند و تجزیه و تحلیل‌های بیشتری که بازار در مورد این شرکت‌ها انجام می­دهد در واقع منجر به این نتیجه می­ شود که شرکت‌های بزرگتر از رهگذر مدیریت سود کمتر موفق به تاثیر گذاری بر رفتار بازار شوند و این معنی است محتوای اطلاعای سودهای هموار شده برای آنها کمتر است.
به عنوان مثال موسز تحقیقی را انجام داد که نشان می­داد متغیرهایی نظیر اندازه شرکت، میزان اختلافات سود واقعی و مورد انتظار و طرحهای پاداش مدیران بر رفتار مدیریت سود موثر است. وی هم چنین نتیجه گیری کرد که شرکت‌های بزرگتر به علت مورد توجه بودن تحلیگران شناخته شده تر بوده لذا انگیزه کمتری جهت مدیریت سود دارند. (آشاری، ۱۹۹۴) همچنین از تحقیقات دیگری که در زمینه عامل اندازه شرکت برمدیریت سود انجام گرفته است می­توان از تحقیق آشاری و همکاران، میچلسون^[۱۷۷]۱، آلبرشت و ریچاردسون^[۱۷۸]۲، بلکویی و پیکو نام برد که خلاصه­ای از این تحقیقات در بخش پیشنه تحقیق ارائه شده است.
نوع صنعت: صنعت نیز از عواملی است که در تحقیقات مختلف به آن پرداخته شده است. به نظر می­رسد که شرکت‌ها در صنایع مختلف سود خود را به درجات متفاوتی مدیریت می­ کنند. پشتوانه نظریه اتخاذ شده در برخی تحقیقات بر مبنای تئوریهای اقتصاد دوگانه است که در آن صنعت به دو بخش محوری وجانبی تقسیم می­ شود. بخش محوری شامل فعالیت‌های تولیدی کالاهای با ارزش، تولید کالاهای انحصاری، صنایع مادر و سوددهی بالا و بخش جانبی شامل بخش­های کشاورزی کم بازده، صنایع تولیدی کم ارزش، خدمات غیر تخصصی یا نیمه تخصصی می­باشد. (معتصمی، ۱۳۷۶)
بر مبنای این تئوری شرکت‌های صنایع جانبی در درجه بالاتری از عدم اطمینان محیطی قرار دارند و لذا مدعی هستند که شرکت­های جانبی هم تمایل و هم امکان بیشتری برای مدیریت سود دارند. به همین دلیل میزان مدیریت سود در بخش جانبی به طور قابل ملاحظه­ای از بخش محوری بیشتر است. همچنین برخی محققین معتقدند که نوع صنعت می ­تواند به میزان قابل ملاحظه­ای تحت تأثیر محیط اقتصادی جامعه مورد مطالعه باشد. همچنین معیارهای تفکیک صنایع نیز تا حدی گزینشی است در حالیکه عواملی نظیر اندازه و سودآوری عوامل کمی بوده و به طور دقیقی تعریف شده هستند.
به عنوان مثال در تحقیقی که آشاری و همکاران انجام داده­اند باتوجه به وضعیت اقتصادی جامعه مورد بررسی صنایع به دو گروه کلی تفکیک شده و تأثیر این عامل بر مدیریت سود بررسی و نتایج بدست آمده حاکی از موثر بودن متغیر نوع صنعت بر مدیریت سود بوده است همچنین شرکت‌ها با ریسک بالاتر از تمایل بیشتری به مدیریت سود دارند. (آشاری، ۱۹۹۴)
همچنین رونن و سادن به این نتیجه رسیدند که شرکت‌ها در صنایع مختلف به درجات متفاوتی دست به مدیریت سود می­زنند به ویژه درجات بالایی از مدیریت سود در شرکتهای نفت و گاز و صنایع دارویی مشاهده می­ شود .(آشاری، ۱۹۹۴) بلکویی و پیکور نیز رفتار مدیریت سود را در صنایع محوری و جانبی مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافتند که شرکت‌های زیر مجموعه صنایع جانبی در مقایسه با صنایع محوری بیشتر به مدیریت سود تمایل داشته اند (آشاری؛ ۱۹۹۴)
نوع مالکیت :نوع مالکیت نیز از عواملی است که در برخی تحقیقات به آن پرداخته شده است. بر منبای تئوری نمایندگی تفکیک مالکیت از مدیریت در شرکت‌های سهامی این امکان بالقوه را برای مدیران به وجود آورده تا حداقل بخشی از ثروت گروه های درون سازمانی را به سمت خود منتقل نماید زیرا: اولاً مدیران به اطلاعاتی دسترسی دارند که سایر افراد حداقل به بخشی از آن دسترسی نخواهند داشت، ثانیاً به خاطر تهیه و ارسال بخشی از اطلاعات از جمله اطلاعات مالی توسط مدیران این امکان برای آنها موجود آمده تا بتوانند در حفظ منافع خود اطلاعات مذکور را دستکاری نمایند. به عنوان مثال اسمیت^[۱۷۹]۱به شواهدی دست یافت که نشان می­داد شرکت‌های مدیر کنترلی نسبت به شرکت‌های مالک کنترلی تمایل بیشتری به مدیریت سود نشان می­ دهند. (آشاری، ۱۹۹۴) همچنین در تحقیقی که هیلی^[۱۸۰] بر مبنای فرضیه حداکثر سازی پاداش و حق الزحمه مدیریت انجام داد به این نتیجه رسید که در شرایطی که بین حق الزحمه و پاداش مدیریت با ارقام سود حسابداری رابطه وجود داشته باشد ، مدیریت گونه ­ای از روش­های حسابداری را برمی­گزیند که مدیریت سود را در پی داشته باشد. (آشاری، ۱۹۹۴)
دیگر عوامل موثر بر مدیریت سود که می­توان از آن‌ها نام برد، پراکندگی سهامداران، طرح­های پاداش مدیران، تأمین مالی از طریق بدهی ،میزان اختلاف سود واقعی و مورد انتظار، مالکیت نهادی می‌باشد.
۲-۳-۱۲) رویکردهای مختلف مطالعه مدیریت سود
کاپلند۳ روش ممکن برای شناسایی رفتار مدیریت سود را به شرح زیر پشنهاد کرده است:
۱- تحقیق مستقیم از مدیران به روش مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه
۲- تحقیق از افراد مستقل حرفه­ای (نظیر اعضای AICPA)
۳- آزمون اطلاعات مشاهده­ای (تاریخی)
روش آزمون اطلاعات مشاهده­ای که در متون تخصصی روش تحقیق با عنوان روش پیش رویدادی از آن نام برده شده است. با بهره گرفتن از مدل­های مختلفی در تحقیقات و مطالعات مربوط به مدیریت سود به کارگرفته شده است. (ایراندوست، ۱۳۷۹)
۱- رویکرد سنتی : بسیاری از محققین از چارچوب نظری یکسانی در تحقیقات مدیریت سوداستفاده کرده ­اند. در این چارچوب که در واقع می ­تواند توصیف تمامی مدل­های سنتی باشد یک محور اصلی وجود دارد که فرض می­ کند هر گاه نوسان پذیری سود (از طریق یک متغیر هموار کننده) بر اساس یک مدل مورد انتظار کاهش داده شود می­توان نتیجه گیری کرد که مدیریت سود رخ داده است.
اولین مشکل مدل این است که آزمون‌ها نیازمند طراحی یک مدل مورد انتظار برای سودهای مدیریت شده است که در واقع کاری پیچیده و تا حدی ذهنی است، زیرا ممکن است مدل مورد انتظار نتواند فرایند ایجاد سری زمانی سود را به نحو مطلوب و قابل قبولی توصیف نماید.
دومین مشکل مدل­های سنتی مربوط می­ شود به آزمون فقط یک متغیر مدیریت سود برای جریان سودهای مدیریت شده در یک زمان معین که ممکن است به نتایج متعصبانه­ای منجر شود. و نهایتاً این که در برخی مطالعات اثر یک متغیر بالقوه مدیریت فقط در یک دوره مورد آزمون قرار گرفته است. (معتصمی، ۱۳۷۶)
۲- رویکرد تغییر پذیری سود: الف – مدل ایمهاف^[۱۸۱]: ایمهاف با بهره گرفتن از روش های سنتی مطالعه مدیریت سود چارچوب کاملاً متفاوتی را برای شناسایی رفتار مدیریت سود ارائه نمود. در این مدل برای تشخیص رفتار مدیریت سود برای یک شرکت معین دو معیار تعریف می­ شود:
۱- مدیریت سود زمانی واقع می­ شود که یک جریان هموارسود وجود دارد و در همان زمان رابطه­ای ضعیف بین فروش و سود برقرار است.
۲- یک جریان هموار سود وجود دارد در حالیکه (و در همان زمان) جریان فروش ناهمواری مشاهده می‌شود.
مشکل این مدل آن است که تعیین نمی­کند جریان هموار سود کدام است (یعنی چقدر باید هموار باشد تا آن را هموار بنامیم) و یا ارتباط ضعیف بین فروش و سود کدام است یا جریان فروش ناهموار کدام است. (بررسی، ۱۳۷۸)
ب- مدل ایکل: درچارچوب نظری مدل ایکل موسسه ای که مدیریت سود می کند را بعنوان واحدی تعریف می­ کند که چنین متغیر حسابداری را به گونه ­ای بکار می­گیرد که فرایند تأثیرات آنها نوسان پذیری سود را به حداقل ممکن برساند. مدیریت سود مورد نظر در این مدل بطور مشخص مدیریت مصنوعی سود است، چون مدیریت طبیعی سود اصولاً به هیچ اقدام و یا تصمیم مدیریتی ارتباط ندارد.
مدل ایکل تغییر پذیری سود را با تغییرپذیری فروش مقایسه می کند. منطق اصلی بکار رفته در این مدل به رفتار هزیه­های ثابت برمی­گردد. و به عبارت دیگر وجود هزینه‌های ثابت باعث می­ شود تا در حالت عادی (حالتی که هیچ نوع دستکاری در سود صورت نگرفته باشد) تغییر پذیری سود بیشتر از تغییر پذیری فروش باشد. یعنی با افزایش هزینه‌های ثابت درجه اهرام عملیاتی نیز افزایش یافته و فاصله بیشتری از ۱ می­گیرد. با شاخص ایکل برای تشخیص شرکت‌های که مدیریت سود می کنند در یک نمونه آماری شرکت هایی مورد شناسایی واقع می­شوند که به طور کامل در این اقدام موفق بوده اند. (آشاری، ۱۹۹۴)
رویکرد اقتصاد دوگانه : یکی از راه­های مطالعه شرکت‌ها به شیوه­ای سازمان یافته از طریق دیدگاه اقتصاد دوگانه امکان پذیر می­باشد. آوریت^[۱۸۲]، بلوستون و مورخی و استیونسن^[۱۸۳] توضیح می­ دهند که سرمایه داری آمریکا (یا به عبارتی سرمایه داری هر کشور) دارای یک اقتصاد دو بخشی است که به بخش­های محوری و جانبی صنعت تقسیم می­ شود. بخش­های محوری به صنایعی گفته می­ شود که بافت سیاسی و اقتصادی آمریکا (یا هر کشوری) را در برگرفته و بیشترین منابع مالی را به خود اختصاص داده است. ازخصوصیات بخش­های محوری صنعت می­توان به فعالیت‌های تولیدی کالاهای با ارزش، تولید کالاهای انحصاری، صنایع مادر، تجارت کالا به صورت عمده و سود دهی بالا اشاره کرد.
بخش­های جانبی به صنایعی اطلاق می­ شود که تقریباً خصوصیات بیان شده قبلی را ندارند. این نوع صنایع، بخش‌های کشاورزی کم بازده، صنایع تولیدی کم ارزش، خدمات غیر تخصصی یا نیمه تخصصی را دربرمی­گیرند، در ضمن این شرکت‌ها فاقد دارایی و قدرت سیاسی لازم برای سوددهی هستند. (معتصمی، ۱۳۷۶)
۴- شاخص نسبت RSI، طبق این شاخص میانگین تفاوت بین نسبت‌های مالی شرکت با نرخ‌های صنعت مربوط می­باشد که روش‌های آماری مورد استفاده شامل آمار توصیفی، آزمون آنالیز واریانس می­باشد. بدین ترتیب اگر شاخص مدیریت سود نسبت مثبت باشد آن شرکت به عنوان مدیریت سود و در غیره این صورت (منفی یا صفر) در طبقه غیر مدیریت سود طبقه بندی می­گردد. (شباهنگ و همت فر، ۱۳۸۴)
بخش سوم: پیشینه پژوهش
در این بخش با توجه به موضوع بحث به برخی از پژوهشهای انجام شده در داخل و خارج از کشور اشاره خواهد شد:
۲-۴-۱) تحقیقات خارجی
دارابی و همکاران،(۲۰۱۲) ^[۱۸۴]۱به بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و مدیریت سود در ۱۵۸ شرکت فعال در بورس پرداختند. تعداد مشاهدات محقق ۹۴۸ مشاهده و سرمایه فکری دارای سه مولفه و مدیریت سود هم بواسطه قدر مطلق اقلام نعهدی اختیاری بوده است. آزمون های آماری نشان می دهد که سرمایه های فکری و مؤلفه سرمایه انسانی تاثیر مثبت قابل توجهی بر کیفیت سود داشته که نتیجه آن است که سرمایه های فکری نقش مثبت در فعالیت های مالی و گزارش دهی دارد
شن­تای و تونگ چن،(۲۰۰۸)^[۱۸۵] در تحقیق خود تحت عنوان” یک مدل ارزیابی جدید برای سرمایه فکری بر اساس محاسبات متغیر زبانی ” یک مدل جدید را برای ارزیابی سرمایه فکری بوسیله ترکیب رویکرد فازی ۲-tuple با روش تکنیک تصمیم ­گیری چند متغیره (MCDM) ارائه کرده و برای شرکت­های پیشرفته تخصصی در تایوان آزمون کرده ­اند. در این تحقیق با استفاده پرسشنامه چند متغیره و با دو طیف مجزا، داده ­ها را جمع­آوری و با بهره گرفتن از مدل­های برنامه­ ریزی فازی، اجزای سرمایه فکری را در شرکت­ها اندازه ­گیری نمودند.
بوزبورا و بسکث،(۲۰۰۷)^[۱۸۶] در مقاله­ای تحت عنوان “اولویت­ بندی شاخص­ های اندازه ­گیری سرمایه فکری و انسانی شرکت با بهره گرفتن از AHP فازی” شاخص­ های اندازه ­گیری سرمایه فکری را با بهره گرفتن از AHP فازی اولویت بندی کردند و نتایج تحقیق نشان داد که خلق و انتشار ارزش­های استراتژیک در سازمان مهمترین شاخص سرمایه فکری می­باشد.
گارسیا و مارتینز،(۲۰۰۷)^[۱۸۷] در تحقیقی تحت عنوان “استفاده از اطلاعات سرمایه فکری در تصمیم ­گیری سرمایه ­گذاری؛ یک مطالعه تجربی با بهره گرفتن از تحلیل گزارشات” در یک مطالعه تجربی به بررسی ارتباط بین اطلاعات سرمایه فکری استفاده شده در تصمیمات سرمایه ­گذاری در شرکت­های اسپانیایی پرداختند. در این تحقیق، آنها گزارشات تحلیلی مورد استفاده تحلیل­گران را بصورت درون­زا مطالعه کرده و دریافته­اند که تحلیل­گران در تصمیمات سرمایه ­گذاری خود از گزارشات و اطلاعات سرمایه فکری شرکت­ها استفاده می­ کنند، همچنین آنها دریافتند که تحلیل­گران از این اطلاعات در تجزیه و تحلیل شرکت­هایی که دارای سودآوری بالایی می­باشند، استفاده می­ کنند.

همانطور که در جدول ۴-۳ مشاهده میشود، میانگین نمرات نشانگان اختلال نارسایی توجه – بیشفعالی گروه آزمایش در مرحله پیشآزمون برابر با ۱۲/۲۷ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۷۲/۲۶ است. در حالیکه در پسآزمون میانگین نمرات در گروه آزمایش ۵۰/۲۱ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۵۵/۲۶ است. همچنین میانگین نمرات مولفه بیتوجهی در گروه آزمایش در مرحله پیشآزمون برابر با ۷۵/۱۳ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۰۰/۱۲ است. در حالیکه در پسآزمون میانگین نمرات در گروه آزمایش ۶۲/۱۱ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۲۲/۱۳ است. میانگین نمرات مولفه بیشفعالی در گروه آزمایش در مرحله پیش آزمون برابر با ۳۱/۹ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۴۴/۱۰ است. در حالیکه در پسآزمون میانگین نمرات در گروه آزمایش ۹۳/۷ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۱۱/۱۱ است. میانگین نمرات مولفه تکانشگری در گروه آزمایش در مرحله پیش آزمون برابر با ۰۶/۴ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۲۷/۴ است. در حالیکه در پسآزمون میانگین نمرات در گروه آزمایش ۴۳/۳ و این میانگین در گروه کنترل برابر با ۷۲/۴ است.
بخش دوم: یافته‌های مربوط به فرضیه های پژوهش
فرضیه اول پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر سلامت روان مادران تأثیر معنیداری دارد.
با توجه به اینکه در این پژوهش از طرح پژوهشی پیش آزمون،پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است و در این گونه طرحها تاثیر متغیرمستقل بر متغیر وابسته سنجیده میشود. آنچه حائز اهمیت است کنترل متغیرهای همگام و مداخلهگر میباشد. در واقع آن بخش از واریانس متغیر وابسته که ناشی از واریانس متغیرهای همگام و مداخلهگر است. از واریانس کل کم میشود تا تفاوتهای گروهی از لحاظ واریانس تعدیل شده مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین در این پژوهش اثر پیشآزمون با بهره گرفتن از روش آماری تحلیل کواریانس در پس آزمون کنترل گردیده است. علاوه بر آن سایر متغیرهای ناخواسته نیز با توجه به گزینش تصادفی نمونهگیری و گمارش تصادفی کنترل شده است.

جدول ۴-۴٫ نتایج تحلیل کواریانس تاثیر عضویت گروهی بر میزان نمرات سلامت روان مادران