۱۱۵

جمع کل

۲۹۸۰

۱۰۰

۳۸

۳۸۲

به این ترتیب، از هر یک از خوشه­های سه گانه چند بلوک متناسب با حجم آن خوشه انتخاب و در مرحله­ بعد برای انتخاب خانوارها در هر بلوک به روش تصادفی سیستماتیک عمل شد.

۴-۵) روش گردآوری داده ­ها

در این پژوهش از ابزار پرسشنامه برای جمع­آوری اطلاعات استفاده شد.گردآوری داده ­ها از طریق مراجعه­ی مستقیم مصاحبه­گران توجیه شده صورت گرفت. ابتدا سه پرسشگر جهت پرسشگری دعوت شدند. پس از برگزاری جلسه­ توجیهی برای پرسشگرها و بررسی سؤالات پرسشنامه و رفع ابهامات موجود در سؤال­ها، جهت انجام پرسشگری به بلوک­های مورد بررسی اعزام شدند. نظارت بر عملیات پرسشگری و کنترل پرسشنامه ­ها توسط خود محقّق صورت گرفت. به طوری که هر روز پس از اتمام کار پرسشنامه ­ها جمع‌ آوری شده و بررسی می­شدند تا پرسشنامه­ مخدوشی وجود نداشته باشد.

۴-۶) متغیّرهای مورد بررسی

بررسی تجربی بدون تعریف مجموعه مفاهیمی که فرضیه ­ها را می­سازند میسّر نیست. بنابراین، لازم است مفاهیم به کار رفته در هر فرضیه به وضوح تعریف شوند. در این راستا، تعریف مفهومی^[۴۱] و عملیّاتی سازی^[۴۲] متغیّرها ضرورت می­یابد.

۴-۶-۱-۱) تعریف مفهومی (نظری):

مفهوم اصطلاحی است مجرد که برای توضیح یا فهماندن تجربه و منظورمان به کار می­رود (بیکر، ۱۳۸۸: ۱۲۹). در تعریف مفهومی معنای یک مفهوم از طریق مفهوم یا مفاهیم دیگر، تعیین و راه برای تعریف عملی هموار می­ شود. در تعریف مفهومی معنای مفهوم مشخّص می­ شود؛ امّا این تعریف مفهوم را از حالت انتزاعی خارج نمی­کند. تعرف مفهومی را می­توان در سه مرحله انجام داد: ۱) رجوع به ادبیات علم مخصوص مسأله یا جمع­آوری مجموعه تعاریف از طریق رجوع به دایره‌المعارف علوم اجتماعی؛ ۲) انتخاب یک تعریف از میان انواع تعریف موجود یا ساختن یک تعریف بر اساس عناصر مشترک چندین تعریف؛ ۳) تشریح ابعاد مفهوم (ساعی،۷۵:۱۳۸۷).

۴-۶-۱-۲) عملیاتی­سازی:

با تبدیل مفاهیم به متغیّرها و تعیین مفاهیم کلیدی مورد استفاده در مطالعه‌ای خاص به منظور تعریف آنها و طراحی روش­های اندازه ­گیری آنها، سروکار دارد (بلیکی،۱۷۵:۱۳۸۹). تعریف عملیاتی سطح نظری را به سطح تجربی متصل می­ کند و زمینه را برای رجوع به واقعیّت فراهم می­سازد. به عبارتی دیگر از طریق تعریف عملی، معرف­های قابل اندازه ­گیری برای هر یک از مفاهیم فرضیات اقامه می­ شود (ساعی،۷۶:۱۳۸۷).

۴-۶-۲) تعریف مفاهیم و متغیّرها

متغیّرهای تحقیق شامل دو دسته متغیّرهای مستقل و وابسته است. متغیّر وابسته در جریان یک تحقیق، متأثر از متغیّر یا متغیّرهای دیگری می­باشد؛ به عبارتی دیگر متغیّرهای دیگر می­توانند بر آن اثر گذار بوده و در آن تغییراتی را به وجود بیاورند. متغیّرهای مستقل نیز بر روی متغیّر وابسته تأثیر می­گذارند. در این پژوهش، متغیّر وابسته باروری و ایده­آل­های باروری زنان ۱۵-۴۹ ساله شهر سنندج می­باشد. متغیّرهای مستقل نیز به دو دسته عوامل فردی و مشخّصه­های فرهنگی تقسیم شدند (جدول زیر). عوامل فردی شامل پایگاه اقتصادی اجتماعی (وضع تحصیلات، محل تولد، درآمد ماهیانه و…) است. عوامل فرهنگی در برگیرنده­ی متغیّرهای سرمایه فرهنگی، گرایش به ترجیح جنسی، نابرابری جنسیّتی، تقدیرگرایی در رفتار باروری، اهمیّت بچه در زندگی، مدیریت بدن، خودحفاظتی روانی- عاطفی، توانمندی اجتماعی، کم‌فرزندآوری بازاندیشانه، می­باشد.
جدول ۴-۲ متغیّرها و شاخص­ های تحلیل به تفکیک متغیّرهای مستقل و وابسته

نوع متغیّر

معرّف

متغیّرهای مستقل:

۱) عوامل فردی

پایگاه اقتصادی- اجتماعی.

۲) مشخّصه­های فرهنگی