نقدشوندگی سهام یکی از ابعاد مهم فرایند تخصیص بهینه منابع به شمار میآید (آمیهود[۹۲]، ۲۰۰۲). سهام دارای قابلیت نقدشوندگی بالا، طبیعتاً ریسک نگهداری کمتری دارد، زیرا سرعت تبدیل به نقد آن بالا است (بکر و استین[۹۳]، ۲۰۰۳). بنابراین یکی از مهمترین شاخصها در بررسی وضعیت بازار، قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار موجود در آن است (بکر و استین[۹۴]، ۲۰۰۳). رتبه نقد شوندگی سهام عددی است که رتبه نقد شدن یک سهم در بازار را نشان می دهد (مانوز، ۲۰۱۳). عددی است که رتبه نقد شدن یک سهم در بازار را نشان میدهد. پس از محاسبه فرمول فوق برای هر شرکت یک ضریب محاسبه میشود، سپس با مرتب کردن آن برای شرکت بر اساس بیشترین ضریب، اوّلین رتبه و رتبههای بعدی محاسبه میشود .رتبه برتر نقد شوندگی الزامی برای خرید و فروش سهام شرکت در هر وضعیتی از بازار نیست اما نسبتی است که میزان نقد شدن را نسبت به سایر شرکتهای بورسی نشان می دهد. فرمول محاسبه رتبه نقد شوندگی سهام در این پژوهش به صورت زیر می باشد (مانوز، ۲۰۱۳).:
بازده قیمتی ( ):
برای اندازه گیری بازده قیمتی اوراق بهادار از فرمول زیر استفاده می کند.
: بازده شرکت i دردوره زمانی t .
: قیمت هرسهم درپایان دوره زمانی t .
: قیمت هرسهم درپایان دوره زمانی t-1 .
: سود تقسیمی متعلق به هرسهم دردوره t .
: ارزش گواهینامه اختیارخرید سهم اعطا شده دردوره زمانی t .
: ارزش حق تقدم خرید سهام اعطایی دردوره زمانی t .
بازده نقدی ( ):
برای اندازه گیری بازده نقدی اوراق بهادار از فرمول زیر استفاده می کند.
=( - )+ + + /
: بازده شرکت i دردوره زمانی t .
: قیمت هرسهم درپایان دوره زمانی t .
: قیمت هرسهم درپایان دوره زمانی t-1 .
: سود تقسیمی متعلق به هرسهم دردوره t .
: ارزش گواهینامه اختیارخرید سهم اعطا شده دردوره زمانی t .
: ارزش حق تقدم خرید سهام اعطایی دردوره زمانی t .
بازده کل سهام ( ):
بازده کل سهام از جمع بین بازده قیمتی و بازده نقدی به دست می آید.
تفاضل بازده قیمتی سهام با میانگین بازدههای شرکت ( ):
در ابتدا میانگین بازده کل شرکت های نمونه محاسبه شده و سپس تک تک بازده قیمتی سهام شرکت ها از میانگی بازده سهام کسر می گردد.
متغیر وابسته:
اعلامیههای سود نقدی شرکت ( ):
برابر است با نسبت تغییرات سود سهام نقدی شرکت در سال جاری نسبت به سال قبل.
متغیرهای کنترلی:
بازده غیر عادی ( ):
برای تعیین بازده غیر عادی سهام در دوره زمانی پژوهش در هر سال مالی از مدل تعدیل شده بازار استفاده شده است . در این مدل فرض شده است ، بازده بازار نتیجه فرایند مورد انتظار بازده سهام شرکت ها در هر دوره زمانی به شمار می رود . بنابراین تفاضل بازده واقعی سهام و بازده بازار در دوره زمانیt نشان دهنده بازده غیر عادی سهام در دوره t است :
ABRit = Rit – Rmt
: ABRitبازده غیر عادی سالانه سهامi درزمان t
Rit : نرخ بازده سالانه سهام i در زمان t
Rmt : نرخ بازده سالانه بازار در زمان t
Pit : قیمت سهام i در انتهای زمان t
Pio : قیمت سهام i در ابتدای زمان t
Dit : سود سهام پرداختی توسط شرکت i در زمان t
Imt : شاخص کل بورس در پایان زمان t
Imo : شاخص کل بورس در ابتدای زمان t
نسبت قیمت سهام به سود ( ):
برای محاسبه نسبت قیمت سهام به سود هر سهم از پژوهش کاپلن و همکاران (۲۰۱۲)، پیروی کرده و نحوه محاسبه آن به صورت زیر میباشد:
= | قیمت سهام |