تعداد دفعات تهیه دان در هفته در مزارع پرورش جوجه گوشتی مورد مطالعه قرار گرفت. براساس نتایج حاصل ۸۵ درصد مزارع پرورش جوجه گوشتی به صورت روزانه، ۱/۱۰ درصد سه نوبت در هفته، ۲/۴ درصد دو نوبت در هفته اقدام به تهیه دان مینمایند. در بین سه گروه خوب، متوسط و ضعیف نیز به ترتیب روزانه (۸/۷۰،۶/۸۲،۵/۳۷)، سه نوبت (۵/۱۲،۵/۱۱،۲۵) و دونوبت (۰،۰،۵/۱۲) تهیه دان درهفته صورت میپذیرد.
به منظور بررسی نحوه مدیریت و نظارت بر تهیه جیره در مزارع پرورش جوجه گوشتی بین سه گروه ضعیف، متوسط و خوب به سه مورد کارگر مخصوص و فنی، خود مدیریت، مسئول فنی واحد تقسیم و مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل ۵۵/۳۵ درصد کارگر مخصوص و فنی ۳۰ درصد خود مدیریت و ۲۶ درصد مسئول فنی در مزارع پروش جوجه گوشتی جنوب استان تهران نظارت بر تهیه جیره را به عهده دارند. در بین سه گروه خوب، متوسط و ضعیف به ترتیب ۸/۲۰،۲۳/۱۹ و صفر درصد مسئول فنی واحد نظارت بر تهیه جیره را به عهده دارند.
همگن کردن اندازه ذارت کلیه مواد توسط آسیاب در مزارع پرورش جوجه گوشتی بین سه گروه ضعیف، متوسط و خوب مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل ۳/۸۸ درصد مزارع پرورش جوجه گوشتی استان از اندازه همگن مواد توسط آسیاب استفاده مینمایند. در بین سه گروه خوب، متوسط و ضعیف به ترتیب ۶/۸۲،۶/۹۱ و ۳/۸۳ از اندازه همگن مواد توسط آسیاب استفاده مینمایند. بر اساس سن پرنده قطر منافذ آسیاب را باید تنظیم نمود. بر این اساس ۱/۷۳ درصد پرورش دهندگان توری ۲ میلیمتری را برای دروه آغازین، ۹/۶۷ درصد توری ۴ میلیمتری را برای دوره رشد و ۶/۵۲ درصد توری ۸ میلیمتری را برای دوره پایانی استفاده می نمودند و بین سه گروه خوب، متوسط و ضعیف اختلاف زیادی وجود نداشته است.آسیاب مورد استفاده در واحدها هم بیش از ۸۵ درصد به صورت چکشی بوده است. یکی از موارد مهم در تهیه جیره مدت زمان میکس است. بر اساس نتایج این تحقیق حدود ۳۵ درصد مزارع مدت زمان میکس بالای ۴۵ دقیقه داشتند، که به لحاظ علمی زمان بسیار بالایی است لذا توصیه میشود با بهره گرفتن از تعیین سدیم جیره در زمان های مختلف (۵،۱۰،۱۵،۲۰،۲۵،۳۰،۳۵) و پیدا کردن زمان مناسبی که غلظت نمک در جیره ساخته شده با فرمول اصلی تطابق داشته شود سپس این زمان به عنوان زمان میکس در نظر گرفته شود.
برای جیره نویسی اصولی، داشتن آنالیز اقلام خوراکی ضروری است. بر اساس نتایج این تحقیق بیش از ۸۵ درصد از مزارع پرورش جوجه گوشتی استان تهران آنالیزی از اقلام خوراکی مورد استفاده در جیره ندارند، که این موضوع در بین سه گروه نیز صادق است. همچنین واحدهای مورد بررسی از ضایعات مواد خوراکی کارخانجات بندرت در تغذیه جوجه های گوشتی استفاده مینمایند.
برای تهیه جیره وفرمولاسیون در واحد های مورد بررسی در جنوب استان تهران ۱۳درصد از NRC و ۸۷ درصد از واحد ها از تجربه فردی یا به صورت تجربی مورد استفاده بوده است. یکی از مشکلات پرورش جوجههای گوشتی امروزی ناهنجاریای متابولیکی مرتبط با تغذیه است. بر اساس این تحقیق ۵/۴۱ درصد از واحدهای مورد مطالعه مشکلات ذکر شده را دارا بودند که گروه ضعیف با ۵۰ درصد بالاترین و گروه متوسط با ۷۷/۲۸ درصد کمترین مشکلات را دار بودند.
شکل فیزیکی جیره در مزارع جوجه گوشتی مورد مطالعه در جنوب استان تهران در جدول ۴-۲۱ نشان داده شده است. همانطوریکه مشاهده میشود شکل فیزیکی جیره به چهار موردآردی، کرامبل و پلیت و آردی همراه باپلیت تقسیم گردید. براساس مطالعه صورت گرفته ۸/۴۸ درصد از آردی، ۹/۱۸ درصد از کرامبل و ۲/۴ درصد از پلیت و۳۳/۲۸ درصد از میکس استفاده میکنند. در مقایسه بین سه گروه، گروه خوب (۵۵ درصد) بالاترین سهم و گروه ضعیف (۴۰ درصد) کمترین سهم از جیره آردی استفاده مینمایند.
جدول ۴-۲۱- بررسی شکل فیزیکی جیره مورد استفاده در مزارع پرورش جوجههای گوشتی مورد مطالعه( درصد) | ||||
گروه | آردی | کرامبل | پلیت | آردی - کرامبل |
خوب | ۵۵ | ۶۶/۱۶ | ۳۳/۸ | ۹/۲۴ |
متوسط | ۵۰ | ۳۰ | - | ۳۰ |
ضعیف | ۴۰ | ۱۰ | ۵ | ۳۰ |
کل | ۳۳/۴۸ | ۸۸/۱۸ | ۴۴/۴ | ۳۳/۲۸ |
در تمامی واحدهای مورد مطالعه دان کپک زده از واحد حذف می گردید و نیز دان باقیمانده و یا دان برگشتی نیز در واحدها با درصد نسبی مساوی مورد استفاده مجدد قرار می گرفت.
تغییر نوع جیره درفصول مختلف بر اساس پروتئین آن در واحدها بیش از ۹۰ درصد صورت گرفته است. فرمولاسیون وتهیه جیره در واحدها در طول دوره ۱۶ درصد دوبار در دوره،۵۲ درصد سه بار در دوره، ۲۷ درصد چهار بار در دوره انجام گرفته است.
۴-۱-۱۳- جوجه ومدیریت آن
سویههای آمیخته مورد استفاده در واحدهای جوجه گوشتی مورد مطالعه در استان تهران در جدول۴-۲۲ نشان داده شده است. همانطوریکه مشاهده میشود نژاد به سه مورد راس، کاپ، راس و کاپ تقسیم گردید. فراوانی هریک براساس مطالعه صورت گرفته به ترتیب ۶/۴۴ ، ۶/۹ ، ۱/۴۶ درصد است.