- برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر توان انفجاری پایین تنه تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.
- برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر درصد چربی تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.
- برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر وزن بدون چربی تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.
- برنامه تمرینی الاستیک مقاومتی بر شاخص توده بدن(BMI)تکواندوکاران نوجوان اثر معنی‌داری دارد.
۱-۶- محدودیت‌های پژوهش
۱-۶-۱- محدودیت‌های اعمال شده توسط پژوهشگر
- آزمودنی‌ها فقط از تکواندوکاران نوجوان شهرهای لشت‌نشا و کوچصفهان از توابع رشت انتخاب شدند.
- آزمودنی ها همه پسر بودند.
- آزمودنی ها دارای رده سنی تقریباً یکسانی(نوجوانان) بودند.
-
- نوع تمرین برای گروه تجربی مشخص بود و شدت و حجم تمرین کنترل شدند.
- هیچ یک از آزمودنی‌ها سابقه‌ی تمرین الاستیک مقاومتی را نداشتند.
- هیچ یک از آزمودنی‌ها سابقه‌ی آسیب دیدگی یا بیماری خاصی نداشتند.
- برای به حداقل رساندن خطا و از بین بردن آسیب، شکل درست تمرین آموزش داده شد.
۱-۶-۲- محدودیت‌های غیرقابل کنترل
- با وجود توصیه‌های عمومی برای کلیه شرکت‌کنندگان رژیم غذایی آن‌ها در طول تمرین به طور دقیق کنترل نشد.
- عدم کنترل دقیق فعالیت‌های روزانه و عملی آزمودنی‌ها از دیگر محدودیت‌های غیرقابل کنترل بود.
- با وجود تشویق به حداکثر تلاش، ممکن است شرایط روانی آزمودنی‌ها در نتایج تأثیر گذاشته باشد.
۱-۷- تعریف واژه‌ها
تمرینات الاستیک مقاومتی: یک نوع روش جدید از تمرینات پلایومتریک است که با بهره گرفتن از دو انقباض برون‌گرا و درون‌گرا علیه یک مقاومت ثابت یا متغیر اجرا می‌شود و موجب افزایش قدرت، سرعت و در نهایت توان انفجاری می‌شود(۲۹). در این تحقیق از کش الاستیکی و تمرین‌های مختلف در اندام تحتانی به همراه توپ طبی، استفاده شد.
- توان انفجاری: به کارگیری حداکثر قدرت عضلات درگیر با سرعت زیاد در کمترین زمان ممکن را توان انفجاری می‌گویند(۳۶). در پژوهش حاضر برای اندازه‌گیری توان انفجاری ازآزمون پرش عمودی سارجنت استفاده شده است.
- قدرت: توانایی یا ظرفیت یک عضله، برای اعمال حداکثر نیرو علیه یک مقاومت را قدرت عضله گویند(۲۳). در پژوهش حاضر برای اندازه‌گیری قدرت عضلانی به روش غیرمستقیم برای برآورد[۳](۱RM) از اسکات استفاده شده است.
- چابکی: توانایی افزایش و کاهش شتاب و تغییر مسیر با حفظ کنترل بدن و بدون کاهش سرعت است (۸۴). در پژوهش حاضر برای اندازه‌گیری چابکی از آزمون ایلینویز استفاده شده است.
- انعطاف‌پذیری: بهترین تعریف انعطاف‌پذیری عبارت است از: دامنه حرکتی ممکن پیرامون یک مفصل معین یا گروهی از مفاصل(۸). در این تحقیق از آزمون نشستن و رساندن دست به نوک انگشتان و تخته انعطاف‌پذیری استفاده شده است.
- سرعت: سرعت یعنی رسیدن از یک نقطه به نقطه دیگر در کوتاه‌ترین زمان ممکن(۱۳). در این تحقیق برای اندازه‌گیری سرعت از آزمون دوی ۳۰ متر استفاده شده است.
- درصد چربی: درصد چربی به معنی درصدی از ترکیب بدن است که از چربی تشکیل شده باشد. متداول‌ترین روش اندازه‌گیری درصد چربی بدن به شیوه غیرمستقیم اندازه‌گیری ضخامت چربی زیر پوست با بهره گرفتن از دستگاه کالیپیر یا ضخامت‌سنج می‌باشد. در این تحقیق نیز از دستگاه کالیپر و اندازه‌گیری چربی زیرجلدی دو نقطه‌ای(پشت و پشت بازو) و مقایسه با جدول اندازه‌گیری درصد چربی استفاده شد(۱۸).
- توده بدون چربی: توده بدون چربی شامل وزن عضله‌ها، استخوان‌ها و احشای داخلی و آب می‌باشد(۱۸). با بهره گرفتن از درصد چربی می‌توان مقدار وزن چربی را محاسبه کرد و پس از آن با کم کردن وزن چربی از وزن کل بدن، وزن خالص بدنی را به دست آورد(۱۳).
- شاخص توده بدن: شاخص توده بدن یک شاخص معتبر برای اندازه‌گیری ترکیب بدن و میزان چاقی افراد بر اساس قد و وزن می‌باشد. شاخص توده بدن، حاصل تقسیم وزن بدن به کیلو گرم بر مجذور طول قد به متر است(۱۸).
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه
برای هر پژوهشی ارائه زمینه‌هایی که به تبیین بهتر موضوع کمک نماید، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. از این رو، بررسی سوابق پژوهش توجیه‌کننده‌ی کار پژوهشگر و نشانگر کاستی و ابهامات موجود در موضوع پژوهش می‌باشد. بدیهی است فرضیه‌های پژوهش که در فصل پیش به آن‌ها اشاره شده است به نحوی از بحث حاضر استنتاج شده است. در این فصل ابتدا درباره موضوعاتی چون تاریخچه تکواندو و مبانی مکانیکی تمرینات الاستیک، اهمیت تمرینات قدرتی و توان انفجاری و عوامل مؤثر بر توان بحث شده و سپس پیشینه تحقیقات مرتبط با موضوع ارائه گردیده است.
۲-۲- مبانی نظری
۲-۲-۱- تکواندو
تکواندو در ابتدا در کره به عنوان یک استراتژی و یک هنر رزمی بود. ولی در حال حاضر به عنوان یک ورزش مورد توجه مردم در سراسر جهان قرار دارد. تکواندو را می‌توان به عنوان مبارزه‌ای توصیف کرد که شامل سرعت، حرکت قوی و با زاویه و حرکات دایره‌ای است که در آن یک ورزشکار با بهره گرفتن از دست و پای برهنه برای مقابله با حریف اقدام می‌کند. مهم‌ترین هدف در رقابت تکواندو کسب امتیاز با بهره گرفتن از لگد زدن تهاجمی و دفاعی توسط ورزشکار در مبارزه با حریف است(۴۶).
تکواندو از جمله ورزش‌هایی است که به ویژگی‌های بدنی، پیکری و توانایی‌های فیزیولوژیکی خاصی نیاز دارد(۵۱ و۶۳). این ورزش با توجه به ویژگی‌های بدنی و ابعاد روان‌شناختی و پرهیجان بودن، علاقمندان زیادی را در دنیای ورزش به خود جذب کرده است؛ به طوری که حدود ۷۵ تا ۱۲۵ میلیون نفر در سراسر دنیا در هنرهای رزمی شرکت می‌کنند که هر سال ۲۰ تا ۲۵ درصد به این تعداد افزوده می‌شود(۵۷). این ورزش در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی، ورزش رسمی المپیک شناخته شد و در ایران نیز یکی از ورزش‌های مورد توجه است. با وجود محبوبیت تکواندو در کشور و امکان کسب مدال‌های فراوان در سطوح بین‌المللی، به نظر می‌رسد تحقیقات علمی به رشد بیشتر این ورزش در کشور و حفظ عناوین کسب شده کمک شایانی کند(۲۴).
۲-۲-۲- تاریخچه تمرینات الاستیک
اصطلاح الاستیک به معنی قابل ارتجاع، کش‌سان، نرم و قابل انعطاف است(۱۵). تمرینات الاستیک به عنوان روش‌های نسبتاً جدیدی از تمرینات پلایومتریک برای بهبود توان معرفی شده‌اند(۲۲). تمرینات مقاومتی الاستیک برای بهبود سرعت ضربه و اثربخشی آن می‌باشد. از طریق این نوع تمرینات، سرعت ضربه‌های حمله‌ای چرخشی در ورزشکاران تکواندو بهبود یافته است. افزایش بهترین عملکرد در میادین مسابقات یکی از دغدغه‌های تمامی ورزشکاران و مربیان دنیا می‌باشد. به نظر می‌رسد تمرینات مقاومتی و الاستیک و پلایومتریک می‌توانند بر عملکرد ورزشکاران برای نتیجه‌گیری بهتر مؤثر باشند و باعث افزایش بازده و بالا رفتن کار آن‌ها شوند. همچنین اگر تمرینات به صورت صحیح و اصولی انجام شود، می‌تواند از بسیاری از آسیب‌دیدگی‌های رایج در مسابقات و تمرینات به طور چشمگیری جلوگیری نماید. با توجه به نتایج، به نظر می‌رسد تمرین الاستیک بتواند روش مفیدی در بهبود برخی عملکردهای بی‌هوازی ورزشکاران باشد(۵۴).
اصطلاح پلایومتریک از کلمه «پلایو» به معنای گسترده‌تر، وسیع‌تر و(متریک) به معنای اندازه‌گیری گرفته شده است(۶). «ورخو شانسکی» مربی روسی که به پدر تمرینات پلایومتریک معرفی شده است، نخستین کسی بود که در اواخر دهه ۱۹۶۰ اظهار داشت که ورزشکاران می‌توانند توانایی پریدن و سرعت خود را از طریق حرکات پرشی بهبود بخشند(۹۴). «والری بروزوف»[۴] دونده سرعت روسی پیشرفت خود را مدیون تمرینات پلایومتریک می‌دانست. وی در سال ۱۹۷۲ توانست مسافت ۱۰۰متر را در مدت ۱۰ ثانیه طی کند و مدال طلا را از آن خود سازد(۲۷).
