شاخص استراتژیک

×

هدف ۴

شاخص استراتژیک

۳-۲-۵- بررسی نیاز به بازطراحی

پس از تکمیل جدول چارچوب بررسی روابط در گام چهارم (بخش ۳-۲-۴، جدول ۳-۲)، فرآیندهایی که به واسطه شاخص‏ها دارای ارتباطی تنگاتنگ با اهداف استراتژیک تشخیص داده شدند، به‌عنوان فرآیندهای اصلی معرفی می‏َشوند. جهت بازبینی و صحه‏گذاری بر طراحی فرآیندهای اصلی، می‏توان این ارتباطات دوبه‏دو را با خبرگان و متخصصان بررسی و بازبینی کرد تا در صورت عدم تایید، گام‏های ۱ الی ۴، مجددا بررسی و پیموده شود. در پژوهش حاضر، صحت و کفابت روابط استخراجی مابین اهداف استراتژیک و فرآیندهای کلیدی، با بهره گرفتن از یک پرسشنامه امتیازدهی و میزان همراستایی سنجیده می‏شود.
در صورت صحت داشتن روابط ترسیمی، با در نظر گرفتن فرآیندهای انتخابی به‌عنوان فرآیندهای اصلی، می‏توان به گام بعدی رفت.

۳-۲-۶- طراحی مجدد نقشه فرآیندها

با تائید صحت روابط ترسیم شده مابین اهداف استرتژیک و فرآیندها، مدل وارد گام ششم و آخر خود می‏شود. در این گام فرآیندهای دارای ارتباط تنگاتنگ با اهداف استراتژیک، به‌عنوان فرآیندهای اصلی سازمان، در دستیابی به اهداف و مضامین استراتژیک شناخته می‏شوند. با بهره گرفتن از این فرآیندها و روابط آن‏ها با اهداف استراتژیک، می‏توان نقشه فرآیندی با همراستایی مدنظر را طراحی و یا در صورت نیاز بازطراحی کرد. حال انتظار می‏رود تا ساختار شکل گرفته در مرحله پایانی از مدل، با یک چارچوب استاندارد همخوانی داشته باشد. پیش از این نیز گفته شد که PCF یکی از چارچوب‏های خوب در دسته ‏بندی و مدل‏سازی گروه‏های فرآیندی می‏باشد(آفسی، ۱۹۹۷؛ هه^[۱۵۷] و همکاران، ۲۰۱۰؛ بابا^[۱۵۸] و همکاران، ۲۰۰۶؛ معصومی^[۱۵۹] و همکاران،۲۰۱۳). فرآیندهای تیین شده به همراه اهداف آن‏ها، در مدل PCF مطالعه می‏شوند و جایگاه قرارگیری آن‏ها در چارچوب PCF مشخص می‏شود و سنجه‏های استاندارد با سنجه‏های فرآیندهای اصلی سازمان تطابق داده می‏شوند.
همچنین در این مرحله با توجه به جایگاه فرآیندهای اصلی، می‏توان سنجه‏های عملکردی متناظر تعریف‌شده در ساختار PCF را بررسی کرد و از آن‏ها در طراحی مجدد نقشه فرآیندی و یا بررسی صحت و در صورت نیاز اصلاح نقشه فرآیندی سازمان که پیش از این طراحی شده، استفاده کرد. این پژوهش مدعی است که نقشه فرآیندی طراحی شده با بهره گرفتن از روابط دوبه‏دوی فرآیندها و اهداف استراتژیک، یک نقشه فرآیندی همسو خواهد بود که در آن فرآیندهای کلیدی با اهداف استراتژیک سازمانی در چارچوب کارت امتیازی متوازن همراستا می‏باشد.

۳-۳- جمع‏بندی

در این فصل، مدل مفهومی پژوهش ارائه و تشریح شد. این مدل شش مرحله‏ای، در راستای ایجاد همسویی مابین اهداف استراتژیک و فرآیندهای کلیدی ارائه گردید و مدعی بود که نقشه فرآیندی ترسیم شده با بهره گرفتن از گام‏های این مدل، ارائه دهنده یک نقشه با خاصیت همراستایی فرآیندهای کلیدی و اهداف استراتژیک می‏باشد.
همچنین در این فصل سعی شد تا گام‏های ارائه‌شده، با ساختار لازم برای مدل‏های همراستایی طبق گفته پریتو و کاروالهو (۲۰۱۱)، تطابق داشته باشد. در این راستا در مورد اول فاکتورهای تاثیرگذار بر این همراستایی را، طبق شرحی که بر مدل رفت، می‏توان شامل پیچیدگی فرایند، پیچیدگی اهداف استراتژیک و شاخص‏های تعریفی برای هر یک از اهداف و فرآیندها نام برد؛ چرا‏که می‏توانند ابعاد مسئله و نیز تکنیک تصمیم‏ گیری لازم در مورد اوزان را تغییر دهند.

هدف از این همراستایی نیز، همان‌طور که تشریح شد، همراستایی فرآیندهای کلیدی سازمان با اهداف استراتژیک می‏باشد، تا آنچه در سازمان شکل می‏گیرد، در راستای اهداف تعریف‌شده باشد. برای ابزار سنجش همراستایی نیز، مطالعه حاضر، در کنار مرور روابط شکل گرفته مابین اهداف و فرآیندها با بهره گرفتن از تیم متخصصین، استفاده از یک پرسشنامه را جهت امتیازدهی روابط استخراجی و سنجش صحت و کفایت آن، پیشنهاد داد.
در فصل پنجم جهت بررسی مدل ارائه‌شده به صورت کاربردی و بررسی اعتبار آن، مدل مفهومی تشریح شده در قالب یک سازمان پیاده‏سازی و گام‏های مدل به ترتیب بررسی می‏شود.

فصل چهارم

مطالعه موردی

شرکت طرح‏های آب و انرژی فرآب

۴-۱- مقدمه

با توجه به مدل مفهومی ارائه‌شده در فصل چهار، در این فصل مدل موردنظر در یک شرکت بزرگ پیاده‏سازی و به ارزیابی فاکتورهای همسویی در شرکت مذکور می‏پردازد. در این فصل کاربردی بودن و عملکرد مدل در ساختار سازمان بررسی می‏شود.

۴-۲- شرکت فرآب

شرکت فرآب در سال ۱۳۷۰ با مشارکت بخش دولتی و بخش خصوصی تأسیس شده است. این شرکت که ازنظر ماهیت عملیات اجرایی، به‌عنوان یک شرکت پیمانکار اصلی فعالیت دارد، از اعتبار خاصی در زمینه طراحی، تأمین، نصب و راه‌اندازی نیروگاه‌های آبی برخوردار است. از دیگر زمینه‏های کسب‏وکار این سازمان می‏توان به نیروگاه‏های حرارتی، طرح‏ تابلوهای کنترل هوشمند، طرح‏های ریلی و نیروگاه‏های بادی اشاره کرد. یکی از مأموریت‌های اصلی فرآب آن است که با بهره‌گیری از توانمندی‌های فنی و کارشناسی کارکنان خود و تلفیق آن‌ها با قابلیت‌های بالقوه در سایر شرکت‌های وابسته، به نیازهای موجود در بازارهای داخلی و خارجی در رابطه با کسب‏وکارهای خود، به شکلی مقتضی پاسخ دهد. با تکیه‌بر این توانمندی‌ها است که شرکت می‌تواند هر پروژه را به‌صورت کلید در دست (کلید گردان^[۱۶۰]) اجرا نموده و درنهایت رضایت کامل کارفرما را فراهم آورد.
در این پایان‌نامه، سازمان مذبور به‌عنوان یک پیمانکار پروژه‏های طراحی مهندسی، تامین تجهیزات و ساخت مطالعه می‏گردد. سازمان مذبور استراتژی خود را در سال ۱۳۹۱ مبتنی بر کارت امتیازی متوازن تدوین و در سازمان جاری کرده است. همچنین نقشه فرآیندی، برای سازمان به‌عنوان پیمانکار طرح‏های مهندسی^[۱۶۱]، تامین^[۱۶۲] و ساخت^[۱۶۳] و نیز به عنوان پیمانکار مهندسی، تامین، ساخت و سرمایه‏گذاری^[۱۶۴] طراحی شده است. هر دو طرح یا قرارداد EPC و EPCF ازجمله ویژگی‏های قرارداد کلید چرخان می‏باشد. در این قراردادها مسئولیت طراحی، اجرا و راه‏اندازی به‌طور کامل بر عهده پیمانکار است به‌گونه‌ای که بعد از تکمیل پروژه کارفرما فقط با چرخاندن یک کلید قادر خواهد بود فاز بهره‏برداری از پروژه را آغاز کند. تفاوت EPCF با EPC در این است که پیمانکار خود به‌عنوان سرمایه‏گذار طرح پروژه را شروع و درنهایت بهره‏برداری می‏کند. همان‌طور که گفته شد در مطالعه حاضر، فرآیندهای سازمان به‌عنوان پیمانکار EPC تشریح و مطالعه خواهد شد.

۴-۳- استراتژی، ماموریت، کارت امتیازی متوازن و نقشه فرآیندی

جهت پیاده‏سازی گام‏های مدل همسویی در شرکت فرآب، ابتدا اطلاعات زیر از شرکت گردآوری گردید:
ماموریت، چشم‏انداز و ارزش‏های سازمان
نقشه استراتژی
کارت امتیازی متوازن
نقشه‎‏ فرآیندی
اطلاعات فوق ضمن هماهنگی با مدیران ذی‌ربط از طریق رجوع به اسناد و مدارک موجود سازمان تهیه گردید و در گام‏های مدل مفهومی، مورد بهره‏برداری واقع شد. این اطلاعات در بخش‏های بعد به اقتضا ارائه خواهد شد.

۴-۴- پیاده‏سازی مدل مفهومی در سازمان

مدل ارائه‌شده در فصل چهارم، ضمن پیاده‌سازی در سازمان فرآب مورد تجزیه‌وتحلیل واقع شد. سازمان استراتژی خود را بر مبنای مدل BSC اجرا و ارزیابی می‏کند و با بهره گرفتن از کارت امتیازی و نقشه استراتژی سازمان، اهداف سازمان در ابعاد چهارگانه مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری قابل حصول می‏باشند. همچنین به‌واسطه پیاده‌سازی نظام مدیریت یکپارچه در سازمان، نقشه فرآیندی سازمان، مشتمل بر فرآیندهای اصلی در سازمان فرآب به‌عنوان یک پیمانکار EPC و نیز EPCF در اسناد این سازمان تدوین و قابل بهره‌برداری بود. این نقشه همچنین فعالیت‏های پشتیبانی سازمان را نیز به همراه تشریح سطوح زیرین فرآیندهای اصلی و پشتیبانی در برمی‌گیرد. لذا شرکت فرآب ازلحاظ سازمانی جهت پیاده‌سازی و بررسی مدل مفهومی همسویی بسیار مستعد می‏باشد. چراکه از طرفی سازمان از مدل BSC تبعیت می‏کند که مطابق با ساختار همسویی موردمطالعه در این پژوهش می‏باشد. از طرف دیگر، نقشه فرآیندی این سازمان با مدل پورتر تطابق کامل دارد.

۴-۴-۱- نقشه فرآیندی، اهداف استراتژیک و شاخص‏ها

باوجود نقشه فرآیندی، استراتژی و نیز کارت امتیازی متوازن، گام‏های ۱ الی ۳ مدل مفهومی، حصول می‏گردد. همان‌طور که گفته شد، نقشه فرآیندی سازمان فرآب در قسمت فرآیندهای اصلی، برای سازمان فرآب تحت عناوین پیمانکار EPC و EPCF ترسیم شده است. در این پژوهش ساختار EPC جهت ادامه مطالعات برگزیده می‏شود. فرآب به‌عنوان پیمانکار EPC دارای فرآیندهای اصلی به شرح زیر می‏باشد:
تهیه پیشنهاد مذاکره/ مناقصه و عقد قرارداد
طرح‌ریزی و سازمان‌دهی