از نظریه بین فردی که سالیوان[۱۳۸] (۱۹۷۴) منشاء آن بود و توسط لری[۱۳۹] (۱۹۵۷) گسترش یافته، این مفهوم دریافت شده که افراد مهم اطراف ما چگونگی عملکردمان را به ما میآموزند. تمام افراد به صورت ناهشیاری به روش خاصی برای پاسخ به دیگران عمل میکنند که احساس راحتی میکنند و به میزان کمتری اضطراب را به همراه دارد. بسیاری از روش های عادتی رفتار (آنهایی که هدفشان در ابتدای زندگی بود) آنچنان ناخودآگاه و خودکار شدند که لری (۱۹۵۷) آنها را “انعکاسها[۱۴۰]“نامید. نظریه REبیان میدارد که آوردن دامنه وسیعی از رفتارهای بین فردی به حوزه انتخاب خودآگاه، کلید روش های کارآمد و مقرون به صرفه برای بهبود رضایت فردی و بین فردی میباشد.
بنابراین REبه شرکتکنندگان میآموزد که تشخیص دهند هر سکون و حرکتی از طرف شخص دیگر فرصتی ایجاد میکند تا بصورت خودآگاه طبیعت پاسخ دیگری را تغییر دهد و متعاقبا پاسخ تمام افراد دیگری که به دنبال میآیند را هم تغییر میدهد. بجز در روابط شیدایی که در آنجا نیز فرد فاقد اختیار نیست.
همیشه فرد این انتخاب را دارد که به گونهای عمل کند تا پاسخهای مطلوب بیشتری از طرف مقابل در پی داشته باشد. در حوزه هر ارتباط بین فردی، مخصوصا ارتباطات زناشویی و خانوادگی هدف REاین است که به شرکتکنندگان بیاموزد که چگونه به صورت خودآگاه چنین انتخابهایی داشته باشند.
افزایش توانایی افراد برای انتخاب کردنهای انعطافی و خودآگاه در خدمت رسیدن به اهداف اجتماعی و شخصی مثبتشان، به عنوان سریعترین و مطمئنترین راه تقویت سازگاری و کارایی ارتباطات مورد بررسی قرار گرفته است. از منظر REپیشگیری و غنیسازی به عنوان نقاط مختلف روی یک زنجیره دیده میشود. اهداف پیشگیری، درمان و غنیسازی هر کدام بعنوان “کمک به مردم برای تغییر به سمتهای مثبت"دیده میشوند. اینکه پیشگیری است یا درمان فقط بستگی به زمان استفاده از آن دارد، برای مثال آیا آموزش در اوایل ازدواج یا بعد از آن دریافت کنند (اگر شما آموزش مهارتها به زوجین را زود انجام ندهید، مسلما مجبور خواهید بود بعدا این کار را انجام دهید). اگر این کار را زود انجام ندهید، افزایش متعاقب بافتهای زخمی روانی، یادگیری الگوهای جدید را پیچیدهتر و مشکلتر خواهد کرد. در این حالت بجای پیشگیری از درمان کمک گرفته میشود. (سیندر[۱۴۱]، ۲۰۰۰).
۲-۳-۲-۳- شیوههای مداخله
مهارتهایی که در ساختار REمورد استفاده قرار گرفتهاند، آنهایی هستند که به احتمال زیاد برای برآورد کردن شدیدترین تمایلات خانوادهها تقریبا در همه فرهنگها کاربرد دارند. این تمایلات شامل عشق، دلسوزی، تعلق، اعتماد، وفاداری، امنیت و لذت هستند که در بین بقیه از اهمیت بیشتری برخوردارند. برآورده کردن هر یک از این تمایلات برای طرف دیگر و اعضای دیگر خانواده توسط فرد به عنوان یک کارکرد روانی- اجتماعی اساسی که در روابط نزدیک صورت گرفته است، تلقی میشود که با ایجاد یک فضای ثابت و پایدار، عشق و صمیمیت، خودباوری و رشد روانشناسی هرعضو را تقویت میکند. دلسوزی و علاقهمندی میتواند مهمترین عامل فردی در بهبود ارتباطات صمیمی سازنده، محبت دوگانه و قابل اعتماد و فضایی برای رشد شخصی باشد. به عبارتی از دیدگاهRE آنچه در بلندمدت مهم است و در دورههایRE بدست میآید روابط زوجی سالم، توانایی حل مسئله به روشی دو سونگر و منصفانه، توانایی حفظ جو مراقبتی در طول بحث و حل مسئله، توانایی اتخاذ دیدگاه فرد دیگر، توانایی تعامل با دیگر شرکتکنندگان، توانایی بوضوح دیدن خود و دیگری، توانایی مانع شدن یا کاهش دادن چرخههای تعامل منفی-منفی وخشم، توانایی تغییر در الگوهای رفتاری مورد انتظار فرد، کمک به فرد جهت رسیدن به تغییرات مطلوب مورد انتظار خودش و کمک به شریک خود تا تغییراتی که میخواهد انجام دهد. اینها هم تغییراتی است که از طریق تسلط برمهارتهای برنامهRE ایجاد میشوند. جنبه دیگر ایجاد و نگهداری ارتباطات رضایت بخش و پایدار شامل توانایی درنظر گرفتن تصویر کامل زمانیکه در رابطه به مشکل یا تضاد برخورد میکنیم. در این شرایط جنبهی خیلی رایج، نادیده گرفتن افکار و احساسات مثبت در طرف مقابل است. با ایجاد پنداشت مثبت، افکار و احساسات منفی زیر افکار و احساسات مثبت پوشانده میشود و رابطهای دوستانه ایجاد میشود. در یک رابطهی دوستانه انگیزه برای تغییر خیلی افزایش مییابد (گینزبرگ، ۲۰۰۰).
یک اصل عمومی کلیدی برای ایجاد تغییرات ساختاری در ارتباط، بیان صادقانه احساسات و افکار به روشی است عزت نفس طرف مقابل را تهدید نکند. انجام این کار یعنی یادگیری برای ابراز خویش به روشی دلسوزانه یک نوع ابزار است که توانایی همسر را برای درک و پذیرش افکار و احساسات گویند بالا میبرد وهم به نوبهی خود گوینده را راحتتر میکند تا به صورت باز و صادقانه و دلسوزانه خود را ابراز کند. در حقیقت دلسوزی و صداقت دو ارزشی هستند که از طریق REارتقا یافته و تقویت میشوند. کاربرد مناسب این دو مهارت در ارتباطات بین فردی بصورت ثابت باعث میشود دوستان صمیمی (وتقریبا هر کس دیگر) به رشد ارزش دیگری به نام تساوی حقوق برسند. در برنامهها و درمانهای RE، زوجین ۹ مهارت بهم پیوسته را میآموزند که باعث ترویج ارتباطات سالم میشود. استفاده از این مهارتها، فعل و انفعالات در مسیر احترام متقابل بیشتر، تفاهم، همکاری و علاقهمندی را تغییر میدهد.
در ادامه توضیحی مختصر از هدف هر مهارت آورده میشود. تفاسیری که هر مهارت را تعریف میکنند خیلی خاص هستند. شبیه قوانین یک بازی هستند که اگر به قوانین عمل شود نتیجه آن رفتار با مهارت است. مهارت ابرازگری به شرکتکنندگان توانایی میدهد تا بتوانند منابع استرس، نیازها و امیال خویش را بهتر درک کرده و آنها را به دیگران به گونهای ابراز کنند که به احتمال خیلی کم حالت تدافعی، عصبانیت، خشونت و تضاد ایجاد کرده و بیشتر منجر به تفاهم، همفکری، همکاری و حمایت شود. این تخصص صاحبش را بر آن میدارد تا دیگران را در پروسه تضاد و حل مسئله با سرعت و موفقیت بیشتر و عصبانیت کمتر درگیر کند. مهارت تلقین، به شرکتکنندگان توانایی میدهد تا بتوانند با دلسوزی بیشترنیازها و آمال بین فردی، روانشناختی و عاطفی دیگران را درک کنند ودر طی زمان رفتارهای باز، صادقانه، مرتبط، متعهدانه، با همکاری، همدردی، حمایتی و صمیمی از دیگران استخراج کنند. مهارت بحث و مذاکره، به زوجین کمک میکند در زمانی که موارد مشکل را بحث میکنند فضای احساسی مثبت را حفظ کنند تا از تشدید عصبانیت و انحرافات تدافعی جلوگیری شود واحساسات عمیق و موارد ریشهای ضروری برای حل این موارد مشکل را با موفقیت و وسعت بیشتر درک کنند. مهارت تسهیلگری، به شرکتکنندگان توانایی میدهد تا از مارپیچهای ارتباطی منفی-منفی خارج شوند و با بهره گرفتن از مهارتهای RE ارتباط را دوباره از سر بگیرند. مهارت حل تعارض، به شرکتکنندگان این توانایی را میدهد تا راه حلهایی خلاق برای مشکلات شان تدبیر کنند. راه حلهایی که رفع نیاز دو جانبه را افزایش دهد و کارآمد و بادوام باشند.
مهارت تغییر خود، به شرکتکنندگان توانایی میدهد تا به دیگران کمک کنند طرز فکر، احساسات و رفتارهایشان را تغییر دهند تا اهداف شخصی و بین شخصی شان را بهتر انجام دهند. مهارت انتقال و عمومی سازی، به زوجین آموزش میدهد تا از مهارتها در زندگی روزمره و با افراد مهم دیگر علاوه بر همسر (مانند بچهها، والدین، دوستان و همکاران) استفاده کنند. مهارت نگهداری، به شرکتکنندگان توانایی میدهد که مهارتها را در طی زمان حفظ کنند. برنامههای غنیسازی و پیشگیری از مشکل که برگرفته از درمان RE است برنامهای برای کمک به زوجین است تابه سطوح عمیق احساسات و کسب بینشهای درون شخصیتی مهم برسند. یک عامل مهم در این رابطه راهی است که به زوجین پاسخ به جملات خودابرازی همسرشان را آموزش میدهند. در بسیاری از برنامههای دیگر و در آموزش اساسی بیشتر تراپیستها در رابطه با نوع پاسخ مورد استفاده ارباب رجوعشان، شرکتکنندگان یاد میگیرند آنچه که فرد دیگرمی گوید را تفسیر و منعکس کنند. در REبه اولین پاسخ به فردی که خودش را اظهار کرده است، پاسخ موکد میگویند. این همان پاسخی است که توسط تراپیست در زمان درمان به زوجین آموزش داده میشود.
شکل (۲-۲) نشان میدهد که چگونه ۹ مهارت RE میتوانند برای ارتقای روابط زوجها به کار روند و در صورتی که به درستی آموخته شده و در موقعیتهای مختلف در طول زمان به کار روند به خوبی میتوانند سلامت جسمی و روانی مورد انتظار را ایجاد کنند. شکل (۲-۲) نشان میدهد که RE سعی دارد تغییرات مثبت در عواطف، شخصیت و رفتار ایجاد کند که همگی با یکدیگر تغییراتی را در یک مدل پیوستگی منسجم نشان دهند. روند این شکل شامل: در صحبتهای منزل، همچنان که زوجین بر روی موضوعی برای ارتقای روابطشان، یا حل مسئلهای کار میکنند، مهارت همدلی، دلسوزی و ارتباط، اعتماد و صداقت و احترام بین آنها را افزایش میدهد. مهارت بحث و مذاکره به زوجین اجازه میدهد که بر تمرکز خود ادامه داده و به ریشهی مشکل دست یابند، حتی زمانی که بحث آنها انواع تعارضات سخت و رنجآور و اضطرابزا را به دنبال دارد. در حالت کلی شریکها به یکدیگر کمک میکنند تا به استفاده از مهارت به صورت توافقی و مشترک ادامه دهند. بعضی اوقات خود گفتگو همه چیزی است که برای حل تعارض یا مشکل نیاز است زیرا برطرف نمودن مشکل، چیزی نیست که به توسعه الگوی رفتاری جدید از طرف یک یا هر دوی زوجین باشد. وقتی که الگوی جدیدی از رفتار نیاز باشد، مهارت حل مشکل یا تعارض زوجین را قادر میسازد توافقی واضح را توسعه دهند که تا حد امکان به رفع نیاز صد در صدی هر نفر نزدیک شوند و توافق کنند که چه کسی دقیقا چه چیزی، چه موقع و چند مرتبه انجام دهد. همچنین به آنها کمک میکند تا طرحی را گسترش دهند جهت ارزیابی اینکه این توافق چقدر خوب عمل کرده و در طی زمان تغییرات لازم را انجام دهند. در چنین مواردی، توافقات بیشتری انجام میشود که امکان استفاده از مهارتهای تغییرخود و کمک به تغییر دیگران را میدهد تا دائما منجر به تغییر در زندگی روزانه شود. افراد تحت آموزش از رفتارهای جدید با افراد دیگر در شرایط دیگر میتوانند کار کنند که مهارت انتقال و عمومیسازی میشود. همان طور که زوجین طرحهای بهبودی را توسعه داده و اجرا میکنند و در حل مشکلات و تعارضات موفق میشوند، آنها میل و توانایی خود و همسرشان برای ایین کار را گسترش میدهند. نتیجه آن هماهنگی بیشتر، صمیمیت بهینه و رضایت بالاتر از ارتباط است. بعلاوه از طریق عمومیسازی و انتقال و ظرفیت آنها برای استفاده از مهارت نگهداری برای حفظ تغییرات مثبت در طی زمان، شرکتکنندگان ارتباطات مهم دیگر را بهبود میبخشند. پیوستگی کلی مهارتها تغییر شخصیت مهمی را ایجاد و در کل موفقیت در بهبودی سلامت روانی و جسمانی را ایجاد خواهد کرد. و در آخرباید در نظر داشت که RE شامل مهارتهای مشتق از تغییر رفتار است، بنابراین مهارتهایRE کاملا برای مشکلات رفتاری مانند سیگارکشیدن و مصرف مواد مخدر یا الکل نیز کاربرد دارد (سوکا، ۲۰۰۵).
۲-۳-۲-۴- استراتژیهای مداخله و فرمتهای زمانی برای برنامههای RE
غنیسازی و برنامههای پیشگیری از مشکل و درمانهای REبرای اشخاص، زوجین و افراد یک خانواده همگی قابل استفاده هستند. هیچ فرمت زمانی ثابت وجود ندارد. برنامههای غنیسازی و پیشگیری از مشکل میتواند به دو برنامه یک روزه تقسیم شوند (یک روز برای مهارتهای اصلی و یک روز برای مهارتهای پیشرفته) یا دو روز متوالی برگزارشود. همچنین میتوان در یک سری از جلسات هفتگی انجام داد، که به صورت دو ساعت در هفته به مدت ده تا پانزده هفته انجام میشود. نمونه دیگر فرمتهای زمانی، برنامه نیم روزه است که هفتهای یک روز طی چهار هفته اجرا میگردد. مزایای زیادی برای برنامهای که طی چند هفته به صول می انجامد وجود دارد. در این صورت زوجین فرصت بیشتری برای مطالعه مهارتها در خانه و استفاده از مهارتها برای حل مشکلات و توسعه مهارتها در خانه خواهند داشت. همچنین تکلیفهای خانه و کاربرد روزمره، کنترل و نظارت مهارتها را بصورت خیلی ارزشمند فراهم میسازد.
یک فرمت منحصر به فرد برای برنامههای غنیسازی مطالعه در خانه با مربیگری است. این برنامه آموزش از راه دور میباشد. منحصر به فرد بودن آن بخاطر این است که شامل چهار ساعت آموزش است که میتوان زوجین را بدون حضور فیزیکی مربیگری کرد. هر زوجی را با یک تلفن داخلی یا بلند گودار میتوان آموزش شخصی داد. حتی با چهار ساعت آموزش خصوصی مهارتها در حالی که زوجین روی موارد مهم یا مشکلات ارتباطیشان کار میکنند، هزینه چنین برنامهی مطالعه خانگی خیلی کمتر از یک کارگاه است. نام برنامه مطالعه خانگیRE مربیگری تلفنی است.
۲-۳-۲-۵- روش های درمان RE
روش حل بحران-این روش زمانی استفاده میشود که بحرانی وجود دارد و باید ظرف یک تا پنج ساعت حل شود زیرا تنها تعداد ساعات کمی برای درمان در دست است. این روشی است که برای حل یک تعارض تنها ظرف مدت یک تا پنج ساعت طراحی شده است. بسته به ضرب العجل، جلسات میتوانند دریک یا نیم روز ماراتن طراحی شوند. تراپیست نقش ارباب رجوعان را با استفاده گسترده از روشهایی درمانیRE بنام شستشو و شدن که در قسمتهای بعدی توضیح داده میشود، با طول زیاد اجرا میکند.
روش تجربی-این روش زمانی استفاده میشود (جورنی، ۱۹۸۹) که محدودهی زمانی برای درمان بخاطر چند علت از پنج تا ده ساعت درمانی میباشد. این درست است که شروع مراجعان به کار روی مشکلات جدی خود بسیار سریعتر از زمانی است که منتظر بمانند تا اینکه کاملا مسلط بر مهارتهای هستهای و محوریREشوند و باعث صرفه جویی در وقت میشود ولی این خطر را ایجاد میکند که مراجعان نتوانند به صورت کامل و مطمئن مثل روش زمانبندی شده مهارتها را یاد بگیرند.
روش زمانبندی شده- در این روش تخمینی زده میشود راجع به مدت زمانی که طول میکشد تا ارباب رجوعان مسائل اصلی یشان را برطرف کرده و بتوانند از مهارتها در زندگی روزمره شان استفاده کنند، اینکار بر اساس اطلاعات جمع آوری شده در ورودی انجام میگیرد. زمان آن بین ده تا بیست ساعت میباشد اما ممکن است بیشتر طول بکشد، اگر مشکلات خاصی باشد که نیاز به زمان بیشتری داشته باشد و همچنین تلاش میشود تعهدی از زوجین برای این مدت زمانی گرفته شود.
۲-۳-۲-۶- روش های مداخله
یکی از نشانههای مهم برای فهم فرایندRE این است که زمانی که مهارتهای اصلی یاد گرفته میشوند و این کار خیلی زود انجام میگیرد، به ارباب رجوعان هرگز اجازهی اینکه با یکدیگر به صورت غیر حرفهای تعامل کنند داده نمیشود. وقتی یک یا هر دو نتوانندماهرانه عمل کنند، درمانگر از روش های حل مشکل، مدلسازی، شدن و شستشو استفاده میکند (روشهایی که در قسمتهای بعدی توضیح داده میشود). همچنین مهم است بدانیم که بعد از یادگیری مهارتهای اصلی تعاملات بین ارباب رجوعان تقریبا انحصاری وبین شریکها میباشد. مهارت بحث و مذاکره تضمین میکند که هر دو همسر هر زمان خودشان را ابرازمیکنند دلسوزی دریافت کنند. بدین معنی که در تمام لحظات گفتگو به نوبت یکی از همسران در نقش ابراز کننده و دیگری در نقش پاسخ همدلانه است. دستورالعملهای بحث و مذاکره به آنها نشان میدهد که چگونه به روش سازنده و هماهنگ از یک حالت به حالتی دیگر بروند به طوری که هم زمان به نیازهای عاطفی شان نیز پرداخته شود. وقتی به شرکتکنندگان یک مهارتRE آموخته میشود، عموم مراحل زیر در قالبهایی به کار برده میشود که بیش از یک روز یا آخر هفته طول میکشد:
۱- ارائه دلیلی عقلانی برای یک مهارت و اینکه چگونه میتواند برای رسیدن به اهداف ارتباطی کمک کند.
۲- ارائه تکالیف خواندن برای مطالعهی مهارتهای پایهRE شامل: الف) راهنمای برنامهی غنیسازی روابط (جورنی، ۱۹۹۱)، یا راهنمای کمکی غنیسازی روابط (جورنی، ۱۹۹۱)؛ ب) برنامه شنیداری غنیسازی روابط (جورنی، ۱۹۹۴) و ج) نوارهای سمعی غنیسازی روابط (جورنی واگلسنگ[۱۴۲]، ۱۹۸۱).
۳-استفاده از نوارهای ویدیویی یا نقش بازی کردن زنده در جلسه برای نشان دادن مهارت.
۴-طراحی و پاسخ دادن به سوالاتی در مورد قسمتهای مختلف مهارت.
۵-نظارت بر زوجین در تمرین مهارت، با کار بر روی موضوع خاصی که برای زوجین اهمیت دارد.
۶-ارائه تکالیف منزل برای تمرین هر مهارت، که کاربرد غنیسازی روابط را در خانه نشان میدهد.
۷-به تدریج ارائه تکلیف منزل برای تمریت مهارتها در خانه سختتر از زمانی میشود که عنوان، موضوعات و طرحهای غنیسازی و مسائل و تعارضات واقعی وجود دارد.
۸-تکمیل پرسشنامه روابط، چک لیستها و گزارشهای کوتاه و نوارهای صوتی که افراد از جلسات حل مسئله و تعارض در خانه تهیه میکنند.
۹- نظارت بر پیشرفت کامل و تاثیرگذاری کامل مهارتها با بهره گرفتن از آنچه در بالا آمد. ۱۰- چنانکه شرکتکنندگان کاملا در کاربرد مهارت ماهر شدند، ممکن است نظارت روزمره برنوارهای صوتی کنار گذاشته شود، ولی گزارش تمرینات و سایر تکالیف ادامه مییابد (گینزبرگ، ۲۰۰۰).
۲-۳-۲-۷- پاسخهای خاص رهبر یا درمانگر
چندین پاسخ رهبر یا درمانگر مورد استفاده در RE وجود دارد که در این تحقیق فقط بر روی آنهایی که منحصر به RE هستند بحث میشوند.
۲-۳-۲-۷-۱- تبدیل شدن
در شدن (سیندر، ۱۹۹۶) پیش از آنکه مراجع با گفتگو آماده شود و یا مثل سرمشق دهی صورت گیرد یا پیشنهادی ارائه شود که متناسب با مراجع باشد و او را برانگیزد، درمانگر بیشتر نقاب و شخصیت مراجع آن را گرفته و با شریک"الف” یعنی"ب” صحبت میکند، چنانکه گویی درمانگر به “الف"تبدیل شده باشد. شدن در شرایط بحرانی که یک موضوع مشکل باید مورد بررسی قرار گیرد استفاده میشود. زمانی که زوجین هنوز انجام درست مهارتها را یاد نگرفتهاند و مراجع مغلوب احساسات شده و نمیتواند صحبت کند یا وقتی که احساسات و پویاییهای زیر بنایی درگیرند که برای شکل دهی و برانگیختن بسیار پیچیده هستند. (این مورد بخصوص در مورد نوجوانانی که در صحبت کردن خیلی مقاوم هستند بکار میرود).
۲-۳-۲-۷-۲- رفع مشکل
رفع مشکل در هر نوع شرایط مشکل استفاده میشود. در حل مشکل رهبر یا درمانگر از مهارتهای RE مستقیما با شرکتکنندگان استفاده کرده و زوجین را در مهارتها مربیگری میکند. برای مثال زمانی که یک شرکت کننده بخاطر احساسات خیلی قوی قادر به ادامه استفاده از مهارتها نمیباشد و همسرش نیز مهارت کافی برای مدیریت این وضعیت بصورت همدلی را ندارد. درمانگر با شرکت کننده همدلی میکند تا احساسات کاملا آزاد شود تا بتوانند استفاده از مهارتها را خودشان ادامه دهند. نمونه دیگر میتواند زمانی باشد که شرکت کننده مایل به دنبال کردن فرایندRE نباشد، در این صورت رهبر به صحبتهای شرکت کننده گوش میدهد و پاسخهای همدلانه میدهد تا زمانی که روشن شود که شرکت کننده میخواهد دیدگاه رهبر را گوش کند. در این هنگام رهبر از مهارت ابرازگری برای انتقال دیدگاهش در مورد مسئله استفاده میکند و سپس مجددا به شنیدن و همدلی با مراجع میپردازد. (سوکا، ۲۰۰۵).
۲-۳-۲-۷-۳- شستشو دادن
شستشو دادن روشی پیچیده است که در آن درمانگربرای دو زوجی که هر دو بیمهارت هستند نقش شدن را انجام میدهد و به هر دو نفر پاسخهای همدلانه میدهد. هر زمان که درمانگر با نفر الف صحبت میکند یا نفر الف با او صحبت میکند، باید به گونهای به درمانگرنگاه کند ومخاطب قرار بگیرد گویا که درمانگر همسر اوست، وبرعکس. تفاوت این روش با روش های دیگرRE این است که مراجعان به جای صحبت با یکدیگر با درمانگر صحبت میکنند وراه حلهای تعارضات و مشکلات معمولا در ابتدا توسط درمانگر در نقش یک مراجع پیشنهاد میشود. از این روش برای حل سریع مشکلات عاطفی شدید در زمان کوتاه استفاده میشود. و روش اصلی حل مسئله و حل بحران در درمان RE میباشد. (سیندر، ۱۹۹۶؛ به نقل از سیندر، ۲۰۰۰).
۲-۳-۲-۸- انتخاب برنامهRE
در رابطه با برنامه RE یا هر برنامه غنیسازی و حل مشکل باید به مراجع در رابطه با اینکه چه توقعی از درمان داشته باشد آموزش داده شود. و در زمان ثبت نام مشخص شود که آیا مراجع میتواند انتظارات بیشتری از آنچه در برنامه ارائه میشود داشته باشد. اگر مراجع برای برنامه پایان هفتهای کوتاه مدت ثبت نام کرده است، باید ببینیم آیا برنامهRE بلند مدت یا درمان شخصی گزینههای بهتری هستند، و این احتمالات با شرکتکنندگان بحث شود. اینکه آیا درمان زوجی یا خانوادگی یا درمان کمکی خانوادگی میتواند بکار رود، درمان خانواده-زوجی بعنوان درمان استفاده میشود. برای مثال اگر یک مراجع بالغ قادر به صحبت کردن معنی داربخاطر روان پریشی یا هوش نباشد، روشهایی مثل شدن میتواند کارگشا باشد. حتی اگر مراجع بالغ نتواند شرکت کند، اعضای دیگر خانواده میتوانند بعنوان عوامل روان درمانی برای کمک به فرد نیازمند شرکت کنند.
۲-۳-۲-۹- اهداف برنامهRE
به منظور ایجاد تغییرات مورد انتظار در افراد و زوجین آموزش ۹ مهارت در اهداف برنامه RE گنجانده شده است (جورنی، ۱۹۷۵، پرستون[۱۴۳] و جورنی، ۱۹۸۲؛ به نقل از برگر وهانا، ۱۹۹۹).
۱-مهارت بیانی (خود ابرازی): این مهارت مراجع را مجهز میسازد به فهم بهترخواستها و نیازهای هیجانی- روانی و بین فردی، بیان خواستها و نیازها به افراد نزدیک بدون ایجاد اضطراب و تعارض و دفاعی برخورد کردن، رویارویی با تعارضات و مشکلات با اضطراب کمتر به طور جراتمندانه و مثبت. برخورد کردن.
۲- مهارت همدلی: این مهارت مراجع را مجهز میسازد به فهم بهتر نیازها و خواستهای روانی-هیجانی و بین فردی با دیگران، برانگیختن رفتارهای خودجوش و صادقانه و صمیمانهتر در دیگران.
۳- مهارت گفتگو و مذاکره: این مهرت مراجعان را قادر میسازد تا در هنگام کاربرد مشکلات و تعارضات یک جو عاطفی مثبت را حفظ نمایند. این امر باعث ممانعت از حاشیه رفتن از موضوعات اصلی و معطوف ساختن بحث به موضوعات اساسی میگردد.
۴-حل مسئله یا تعارض: این مهارت این توان را به فرد میدهد تا به همسر خود در یافتن راه حلهای خلاقانه برای مشکل خود کمک نماید. مراجعان یاد میگیرند راه حلهایی را برگزینند که به بهترین نحو ممکن نیازهای زن و شوهر را برآورده سازد.
۵-خود تغییر دهی: این مهارت این توان را به افراد میدهد تا به نحو موفقیتآمیزی توافقات خود را از همسرشان به مرحله اجرا در آورند. این مهارت به آنها کمک میکند تا یاد بگیرند چگونه هر چه سریعتر و همسانتر به تغییر نگرشها، احساسات و رفتارهای خود مطابق توافقات به عمل آمده بپردازند.
۶-کمک به تغییر دیگری: این مهارت هر یک از زوجین را از این توان برخوردار میسازد که به دیگری در تغییر دهی نگرشها، احساسات و رفتارها به نحوی موفقیتآمیز و همسان طبق توافقات به عمل آمده کمک نمایند.
۷-تعمیم دهی و انتقال: این مهارت به مراجعان در به کارگیری مهارتهای ارتقاء روابط در زندگی روزمره کمک میکند.
۸-مهارت آموزش نظارت: این مهارت مراجع را توانمند میسازد تا به آموزش استفاده همسانتر از مهارتهای RE در زندگی روزمره با دیگران بپردازد. یعنی آن که این مهارت به مراجع آموزش میدهد که به دیگران آموزش دهد به طرقی رفتار نماید که موجب ارتقاء خود انگاره فردی مراجع و سلامت روانی و بهبود رابطه شود.
۹-نگهداری: این مهارت مراجع را قادر میسازد تا همچنان و برای مدتهای مدید برای پیشگیری، حل مسئله و غنیسازی از مهارتها ی آموخته شده استفاده نمایند.
مقالات و پایان نامه ها درباره اثر بخشی آموزش غنیسازی ازدواج بر تعهد و ...