غذاهای محلی و سنتی شهر زرند
از جمله غذاهای محلی و سنتی شهر زرند می توان به قاتق بنه، قاتق عدس، قاتق تخم خیار، قاتق بابونه، قاتق انار با گردو، قاتق آب گرمو، قاتق آب قفلو یا آب داغو، قاتق گوشت، پخت و پیاز با سیب آب پز، اماچو، آش رشته، آش انار، بزقورمه، خاگینه، یتیمو، کشک کله جوش، آب روغنو، بلغور با برگ رز، دلمه با شیر گاو یا گوسفند و چلو گوشت زرندی، اما از مهمترین شان که مردم این منطقه زیاد با آنها سر و کار دارند عبارتند از:
قاتق تخم خیار
پیاز را سرخ می کنند و با آرد گندم و زردچوبه تفت می دهند در ظرفی جدا تخم خیار (خربزه) را برشته می کنند و بعد می کوبند و با آب جوش مخلوط می کنند سپس با دست ورز می دهند، صاف می کنند و با مواد بالا مخلوط می کنند و می گذارند تا جا بیفتد.
آب داغو
روغن و زردچوبه و یک لیوان آب با هم مخلوط کرده و روی اجاق گاز می گذارند تا به جوش بیاید بعد از جوش امدن یک تخم مرغ داخلش شکسته و هم می زنند تا پخته شود و بعد از پخته شدن با کمی آبلیمو و نان سرو می کنند.
آب روغنو
روغن حیوانی را داغ کرده با دو قاشق آرد برنج سرخ می کنند بعد از آن چهار زیره، زردچوبه و آب گل گاو زبان را مخلوط کرده و هم می زنند بعد چهار مغز (گردو، پسته، بادام، فندق) را اضافه می کنند و در آخر با عسل یا نبات یا شکر شیرین می کنند (برای زنی که تازه زایمان کرده آب روغنو درست می کنند او هر صبح باید آب روغنو بخورد و بعد قهوه مخصوص زائو را داخل عرق بید کاسنی یا عرق بیدمشک ریخته به او می دهند).
یتیمو
بادمجان ها و کدوها را حلقه حلقه می کنند و در روغن سرخ می کنند و بعد زردچوبه و آب داخلش می ریزند تا بپزد بعد از اینکه پخت در ظرفی جدا می ریزند و با کشک سرو می کنند.
قاتق بابونه
پیازها را در روغن سرخ می کنند بعد زردچوبه و دو قاشق آرد مخلوط کرده و سرخ می کنند بابونه ها را که از قبل دم کرده اند صاف می کنند و با مواد بالا مخلوط می کنند و هم می زنند تا غلیظ مثل حلوا شود.
چلوگوشت زرندی
این غذا در شهر زرند خیلی معروف است و مردم این منطقه آن را به شیوه خاص خودشان درست می کنند و بسیار نیز خوشمزه می شود زرندیها ابتدا گوشت را (گوشت گوسفند یا گاو) به اندازه های کوچک و مساوی بریده و با کمی آب روی اجاق گاز ساعت ها می گذارند تا خوب بپزد و روغن بیاندازد و بعد با پلو قاطی کرده و یا در کنار پلو سرو می کنند.
عقاید و خرافات
بیهوده گویی در اثر ترس، اضطراب و نگرانی که حاصل از عدم اطمینان به آینده باشد، خرافات تلقی می شود در مواقع حساس که انسان در مقابل حوادث آتی روزگار امیدی ندارد دست به انجام بسیاری از امور می زند که باعث پدید آمدن خرافات می گردد، از آنجایی که آدمی نمی توانسته است از راه علم و منطق مسائل همچون مرگ، تولد، فقر، جنگ و سایر حوادث طبیعی را که باعث اضطراب می شوند تشخیص دهد دچار ترس، شکست و نگرانی می شوند و از اعتقادات خرافاتی و پیشگویانه برای آرامش خود استفاده می کردند.
لازم است یادآور شویم که امروزه اعتقاد مردم به خرافات بسیار کم رنگ شده است اما به علت رواج آنها در گذشته هنوز مقداری از آنها در اذهان برخی از مردم باقی است در ذیل به طور مختصر به بخشی از آنها می پردازیم.
- انار میوه بهشت: معتقدند که انار میوه بهشتی است و در هر انار یک دانه وجود دارد که از بهشت آورده شده است و اگر فردی بخواهد آن دانه بهشتی را تناول کند باید تمام دانه های انار را بی کم و کاست بخورد.
- موقع تحویل سال تخم مرغی را روی آینه میگذارند و معتقدند که موقع تحویل سال تخم مرخ روی آینه خواهد چرخید.
- اگر کسی بخواهد مسافرت برود و در همان حال کسی عطسه بکند می گویید باید صبر کنید و یا از آن مسافرت صرف نظر نماید.
- مارمولک و شمارش دندان: معتقدند که اگر کسی چشمش به مارمولک بیفتد باید دهان خود را ببندد والا مارمولک دندان های او را شمرده و آن فرد خواهد مرد.
- ابرها در موقع غروب، آفتاب اگر قرمز رنگ شد و به اصطلاح سوخت زلزله خواهد شد.
- در شب به آیینه نباید نظر کرد.
- ستاره مرگ: اعتقاد دارند که هر کس در آسمان دارای یک ستاره است ولی هنگامیکه آن فرد از دنیا رفت ستاره او نیز در آسمان از جای خود حرکت نموده و در مسیر خود از نظر ها ناپدید و به اصطلاح آنها پاره میشود.
- اگر گاو دو قلو بزاید می گویند یک نفر از آن خانواده می میرد.
- آب پاشیدن پشت سر مسافر که می گویند با این کار زود برمی گردد.
- اگر قران از دست شخصی بیفتد باید هم وزن آن خرما، شیرینی یا .. بدهند.
- زمان دیدن یا کریم(نوعی پرنده) صلوات می فرستند و معتقدند آن روز، روز خوبی برایشان خواهد بود.
- کلاغ و خبر: اعتقاد دارند که اگر کلاغ در حیاط خانه یا لب دیوار خانه نشست و او را دور کردند و مجدداً نشست خبری را برای صاحب خانه دارد و منتظر می مانند که ببینند و بشنوند خبر چیست و اگر کلاغی قارقار کند و یا نوک به زمین بزند می گویند کلاغ خوش خبر باشی.
- ریختن نمک در کفش میهمان که زودتر برود.
- کسی که به تشییع جنازه میت می رود موقع برگشت از قبرستان اول به مسجد می رود بعد به منزل می آید (مستقیماً به منزل خود وارد نمی شود)
- از میان دو زن رد شدن بخت دختران و پسران جوان را می بندد.
- هنگام غروب روشن کردن چراغ حیاط رزق و روزی را زیاد می کند.
- اگر در فنجان چای یک پر چای روی چای آمد مهمان می آید.
- اگر گربه دست و صورتش را لیسید نحس است و او را می زنند.
- گنجشک و باران: مردم شهر زرند از قدیم بر این باور بودند که اگر گنجشک ها در مسیر راه جمع شوند و نوک به زمین بزنند آن سال بارندگی زیاد شده و سال پربرکتی خواهد بود.
- لباس بریدن روز یکشنبه میمنت ندارد.
- اگر هنگام خواستگاری آیینه شکست دیگر خواستگاری نمی رفتند.
- اگر آیینه عروس می شکست آن را بدیمن می دانستند.
- اگر کودکی دندان از بالا درمی آورد او را از روی پشت بام روی چادر که چهار نفر آن را گرفته بودند می انداختند.
- رعد و برق: مردم شهر زرند اعتقاد دارند که در اواخر شهریور و یا اوایل مهرماه صاعقه شود و رعد و برق بوجود آید و باران به صورت رگبار ببارد می گویند سال کره انداز شده و دیگر باران نمی بارد و ابرها خودشان را خالی کردند و لذا سالی خشک و کم باران در پیش است.
- پخش خمیر و آمدن مهمان: مردم معتقد می باشند اگر موقع چانه کردن خمیر تکه ای از خمیرها جهش کرد و به سمتی پرت شد برای صاحب خانه از همان سمت مهمان می آید این جهت را نسبت به خانه محاسبه می کنند. (شمال- جنوب- شرق- غرب) و لذا صاحب خانه منتظر می ماند که مهمانش از در وارد شود به این جهش خمیز عجیب اعتقاد داشتند.
- اعتقاد داشتند که اگر کسی بینی اش بخارد کسی دارد پشت سر او حرف می زند.
- زن حامله هنگام شب تنها بیرون نرود چون آل او را اذیت می کند یا اجنه به او آسیب می رسانند.
- اگر زن حامله در این دوران ماری را ببیند چشم بچه اش سبز می شود.
- اگر زن حامله چیزی را مثلاً خوراکی دست کسی ببیند و از ان نخورد چشم بچه اش کور می شود.
- در هفته دو بار خوب نیست که به سر مزار کسی رفت.
- اگر قند در استکان کسی بیافتد می گوید مهمان می آید.
- اگر کسی در هنگام غذا خوردن جلوی خود را بیش از حد غذا بریزد می گویند عیال وار می شود.
- اعتقاد داشتند که اگر یک تار موی زن از زیر روسری بیرون بیاید مسافری از سفر می آید یا فردی به عنوان مهمان وارد خانه می شود.
پژوهش های کارشناسی ارشد درباره بررسی فرهنگ و ادبیات عامه شهر زرند۹۰- فایل ...