شکل ۳‑۱۷ ساختار عامل انطباق دهنده رسالت و چشم انداز
این عامل نیاز مبرمی به بهره گیری از تکنیکهای داده کاوی برای انجام وظیفهی خود خواهد داشت و همانطور که پیشتر نیز ذکر شد ممکن است به دو شیوه فعال یا منفعل پیادهسازی شود.
ساختار عامل مراقب PESTEL
شاید در بین عاملهای مدل پیشنهادی این عامل یکی از صریحترین و شفافترین وظایف را بر عهده داشته باشد که آن هم رصد محیط پیرامون سازمان و آگاهسازی سایر عاملها از رویدادهایی است که ممکن است بر عملکرد هر یک از آنها تأثیرگذار باشد.
شکل ۳‑۱۸ ساختار عامل مراقب PESTEL
همانطور که در شکل ۳‑۱۸ مشاهده می شود، این عامل قابلیت های ششگانهی تحلیل در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، محیطی، تکنولوژیکی و قانونی را داراست. ورودیهای موردنیاز عامل میتوانند به سادگی بانکهای اطلاعاتی رابطهای یا فیدهای خبرخوان تا پیچیدگی پایگاههای دانش چندبعدی و معکبهای اطلاعاتی باشد. خروجی آن بسته به عملکرد درونی عامل به صورت هوشمند ایجاد شده و ممکن است به یک یا چند عامل از عاملهای مدل پیشنهادی (به صورت همزمان یا غیرهمزمان) ارسال شود. تصمیم گیری در مورد انتخاب عاملهایی که ممکن است نیاز باشد از وقوع یک رویداد خارجی در حوزه خاص با خبر شوند تماما بر عهده منطق درونی خود عامل است و از نظر پیادهسازی چندان پیچیده به نظر نمیرسد. بلکه شاید حتی بتوان با دستهبندی مناسب رویدادها، رویداد تأثیرگذار بر هر عامل از چارچوب پیشنهادی را که نیاز به اطلاع از وقوع رویداد دارد، مشخص نمود. عاملهای دیگر چارچوب پیشنهادی ضمن دریافت پیام مبنی بر وقوع رویداد که با ساختار مناسب و قابل فهم برای تمامی عاملها ایجاد و ارسال می شود، میتوانند از آن رویداد در جهت به روز رسانی پایگاه دانش درونی خود استفاده نمایند.
ساختار عامل تحقیق و توسعه
این عامل از نظر عملکرد درونی و سطح هوشمندی موردنیاز پیادهسازی بسیار پیچیدهای خواهد داشت، زیرا بایست بتواند ضمن بررسی عوامل محیطی و به کمک دانش سازمانی و نیز دانش درونی خود (ورودیهای عاملی) راهکارهای خلاقانهای جهت بهبود عملکرد سایر عاملها ارائه نماید (خروجی عامل). از جمله قابلیت های بدیهی این عامل میتوان به یافتن راه هایی برای ارتقای بازدهی و کارایی سازمان، یافتن راهکارهایی برای حل معضلات کنونی سازمان، بررسی و تجزیه و تحلیل بر روی فیلدهای مختلف مربوط به سازمان همچون بازار و مباحث مرتبط با فناوری اشاره نمود. همانگونه که در فاز طراحی ساختاری بیان گردید بخشی از هوشمندی این عامل ممکن است به کمک منطق استنتاجی قابل پیادهسازی باشد. به هر حال کیفیت عملکرد این عامل علاوه بر منطق و الگوریتمهای هوشمند مورداستفاده در آن، به کیفیت پایگاه دانش درونی و نیز ارتباط صحیح و دید مناسب از محیط پیرامون نیز بستگی خواهد داشت. هر زمان که این عاملبه نتیجه قابل ملاحظهای در حوزه های تحت کنکاش خود برسد، بایست نتیجه را به صورت یک رویداد به هر یک از عاملهایی که ممکن است نتیجه حاصله در بهبود عملکرد و دانش درونی آنها تأثیرگذار باشد، ارسال نماید.
شکل ۳‑۱۹ ساختار عامل تحقیق و توسعه
البته اینکه عامل دریافت کننده، با پیام دریافتی چه خواهد کرد از حیطهی وظایف این عامل خارج است و کاملا به خود عامل دریافت کننده و پیادهسازی درونی آن بازمیگردد. همچنین ممکن است عاملهای دیگر لازم باشد برای ارتقای کیفیت عملکرد و هوشمندی این عامل با آن مراوده داشته باشند که این مراودات صرفا از طریق پایگاه دانش عمومی سازمان انجام خواهد گرفت.
ساختار عامل تنظیم کننده منابع انسانی
منابع انسانی یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در دستیابی یا عدم دستیابی به وضعیت موردانتظار سازمان است و به همین روی ما در چارچوب پیشنهادی عاملی جهت بررسی و تحت نظر داشتن این وجه مهم و حیاتی سازمان منظور کردهایم. این عامل با دارا بودن قابلیتهایی از جمله تحلیل نیروی انسانی و سعی در شناسایی و تعیین حوزه هایی که در آنها به استخدام یا احیانا تعدیل نیرو نیاز است، همچنین محاسبه کمی و کیفی نیرو و تخصصهای انسانی موردنیاز و تعداد کارکنان و نیز بررسی نقشهای فعلی سازمانی و نیز نقشهای جدید یا نقشهایی که وجود آنها در چارت سازمانی می تواند مفید و تأثیرگذار باشد، همچنین با محاسبه و درنظر گرفتن منابع مالی موردنیاز برای به کارگیری و تأمین رضایت شغلی کارکنان، همچنین حوزه های تخصصی که کارکنان آنها نیاز به آموزشهای مداوم یا مقطعی دارند، سعی دارد نیاز سازمان را در زمینهی تأمین و نگهداری و حفظ رضایت شغلی نیروی انسانی به عنوان یکی از ارکان سیستم اطلاعاتی راهبردی براورده نماید.
شکل ۳‑۲۰ قابلیت های مذکور را به زبان متدلوژی پرامتئوس نمایش میدهد. ورودیهای متعدد این عامل عبارتند از رویدادهای محیطی و تحقیق و توسعهای، رویدادهای مالی و وضعیت محصولات و خدمات سازمان و نیز وضعیت مالی و رویدادهای مالی که همگی آنها مستقیما بر وضعیت، نیاز و یا عدم نیاز، کیفیت و نیز رضایت نیروی انسانی سازمان تأثیر گذارند. این عامل به عنوان خروجی بایست بتواند تعیین کند که سازمان در هر مقطع با توجه به محصولات و خدماتی که ارائه میدهد و وضعیت مالی که در آن قرار دارد، نیازمند چه تعداد نیرو با چه تخصصها و سطح مهارتی است و به چه منابع مالی جهت تأمین نیروی انسانی نیاز خواهد داشت. همچنین این عامل بایست بتواند با توجه به دانش درونی خود و دانش سازمانی، نیازهای نیروی انسانی سازمان را به نحو قابل قبولی تخمین زده و پیش بینی نماید و هوشمندی مدنظر برای این عامل در انجام همین تخمینها و پیش بینیهاست.
شکل ۳‑۲۰ ساختار عامل تنظیم کننده منابع انسانی
ساختار عامل تحلیلگر بازار
شکل ۳‑۲۱ نمایشدهنده قابلیت های عامل تحلیلگر بازار میباشد. این عامل قابلیتهایی از جمله بررسی نیاز بازار به محصول یا خدمتی خاص، تجزیه و تحلیل محصولات رقبا، تحلیل و تشخیص تمایلات مشتریان، تحلیل قدرت خرید مشتریان، میزان قدرت رقابتی رقبا، پیش بینی شرایط بازار و قابلیتهایی از این دست را دارا بوده و برای تمامی تجزیه و تحلیلهای فوق می تواند از الگوریتمهای هوش مصنوعی استفاده نماید که البته نرمافزارهایی به منظور تحلیل بازار هماکنون نیز طراحی و ایجاد شده و برای کاربردهای موردنیاز در دسترس میباشند.
شکل ۳‑۲۱ ساختار عامل تحلیلگر بازار
عامل تحلیلگر بازار به عنوان ورودی رویدادهای محیطی، تحقیق و توسعهای، رویدادهای مربوط به امکان یا عدم امکان تدارک و تأمین کالاها یا خدمات خاص را دریافت نموده و با توجه به چشمانداز و رویکرد استراتژیک سازمان برای آینده آن در حوزه بازار برنامه ریزی نموده و خروجی را در قالب پیامی در زمینه بازار برای سایر عاملهای مرتبط ارسال خواهد نمود. این عامل نیاز به قدرت تحلیل و دید محیطی وسیع جهت انجام بهینه و صحیح وظیفهی خود دارد و حتی ممکن است از هوش انسانی نیز در کنار هوش مصنوعی بهره گیرد. به بیان دقیقتر و همانطور که پیشتر در فاز طراحی ساختاری نیز ذکر شد، این عامل بایست بتواند با دریافت اطلاعات گذشته یا همان سوابق کسب و کار، و نیز سایر اطلاعات موردنیاز از وضعیت تکنولوژیکی، اطلاعات آماری و سایر داده های لازم، تخمینی از وضعیت آینده بازار و سمت و سوی حرکت آن ارائه کند. بدین منظور ممکن است از روشهایی مانند رگراسیون یا الگوریتمهای هوش مصنوعی یا شبکه های عصبی، الگوریتمهای ژنتیک یا مواردی از این دست استفاده شود.
ساختار عامل مسئول تدارکات
در دسترس بودن منابع برای فرایندها و پروژه های جاری یا آتی هر سازمان همواره یکی از مهمترین دغدغه های سازمانهاست. در بیشتر سازمانها واحدی به عنوان واحد تدرکات به همین منظور پیش بینی می شود که وظیفهی خدمت رسانی به سایر واحدها را بر عهده خواهد داشت.
برخی قابلیت های این عامل همانطور که در شکل ۳‑۲۲ مشاهده میکنید، بررسی در دسترس بودن کالا یا خدمت، بررسی هزینه های تأمین کالا یا خدمت در حال و پیش بینی هزینهها در آینده و نیز مقایسه کالاها یا سرویسهای مختلف میباشد. ورودی آن رویدادهای محیطی و تحقیق و توسعهایست و این عامل با اتکا به دانش درونی خود بایست بتواند امکان و هزینه تأمین یک کالا یا خدمت را برآورد نماید و در اختیار سایر عاملها قرار دهد تا از آن به منظور اتخاذ تصمیمات بهینه و برنامه ریزی هرچه بهتر جهت نیل به وضعیت موردانتظار سازمان استفاده کنند.
شکل ۳‑۲۲ ساختار عامل مسئول تدارکات
ساختار عامل تحلیلگر ذینفعان
قابلیت های این عامل همانطور که در شکل ۳‑۲۳ ساختار عامل تحلیلگر ذینفعانشکل ۳‑۲۳ مشخص است، آنالیز تمایلات و گرایشات ذینفعان سازمان، اندازه گیری میزان رضایت آنها از روند فرایندها و وضعیت کنونی سازمان، بررسی و پیش بینی تأثیر حوادث محیطی بر عملکرد و رویکردهای اتخاذی سهامداران و ذینفعان سازمان، بررسی و تجزیه تحلیل رفتاری و حتی روانشناختی ذینفعان، بررسی تأثیر آموزش در بهبود دید و آستانه تحمل آنها و معقولسازی توقعات ذینفعان از وضعیت آینده سازمان و نهایتا ارائه نتیجه این تجزیه و تحلیلها به گونه ای قابل فهم به سایر عاملهاست که بتواند در عملکرد و ارتقای دانش آنها به منظور ترسیم وضعیت موردانتظار و حرکت به سوی آن وضعیت مؤثر باشد.
اصولا این ذینفعان سازمان هستند که وضعیت موردانتظار آن را مشخص می کنند و در واقع این وضعیت را میتوان بیان توقعات معقول و منطقی ذینفعان از سازمان در یک افق زمانی مشخص دانست. لذت حفظ رضایت آنها برای ما بسیار اهمیت داشته و به همین دلیل بوده که در مدل پیشنهادی یک عامل مجزا به بررسی و تجزیه و تحلیل تمایلات و رفتار ذینفعان اختصاص دادهایم. این عامل برای عملکرد درست و صحیح نیاز به داشتن دانش کافی از ویژگیهای رفتاری و شخصیتی ذینفعان داشته و نیازمند هوشمندی ای در حوزه رفتارشناختی انسانی میباشد. البته نرمافزارهای مشابه قبلا در این زمینه در حوزه علم پزشکی و روانپزشکی ایجاد شده اند که حتی شاید بتوان با الهام از آنها به طراحی منطق درونی عامل مبادرت ورزید. به هر حال خروجی ارائه شده توسط این عامل بایست بتواند سایر عاملهای متعامل در سیستم چندعاملی را به گونه ای مناسب برای اتخاذ تصمیماتی که علاوه بر انطباق با چشمانداز و رسالت سازمان، با تمایلات و توقعات ذینفعان سازمان نیز همراستا باشد، راهنمایی نماید.
شکل ۳‑۲۳ ساختار عامل تحلیلگر ذینفعان
ساختار عامل ناظر محصولات و خدمات
محصولات و خدمات سازمان به عنوان خروجی نهایی سازمان یکی از مهمترین بخشهایی هستند که در یک سیستم اطلاعاتی راهبردی بایست موردتوجه واقع شوند. این بخش هم از سایر بخشهای سازمان تأثیرپذیری زیادی داشته و هم قادر است بر آنها تأثیر گذارد. اصولا ساختار سازمان بر اساس نوع محصول یا خدمتی که ارائه می کند تعریف می شود.
از آنجا که چارچوب پیشنهادی ما یک چارچوب کلی و انتزاعی میباشد، سعی بر آنست که مدل به گونه ای ارائه شود تا بتواند در تمامی سازمانها فارغ از نوع خدمت یا کالایی که تولید و ارائه می کنند، به کار رود. به هرحال مناسب دیدیم که برای بررسی نقش این وجه مهم از سازمان در ترسیم آینده موردانتظار، عاملی برای نظارت و بررسی وضعیت حال و آینده محصولات و خدمات سازمان در نظر بگیریم. این عامل دارای قابلیتهایی از قبیل تحلیل صنعت مرتبط با سازمان، تحلیل و پیش بینی آینده محصول یا خدمت، تحلیل ریسک و احتمال نیاز به تغییرات در کالا یا خدمت، پیش بینی وضعیت بازار محصول یا خدمت و مواردی از این دست بوده و برای تحقق این قابلیتها همانطور که در شکل ۳‑۲۴ مشاهده میکنید، ورودیهایی از قبیل رویدادهای محیطی، رویدادهای بازار، چگونگی وضعیت و در دسترس بودن منابع انسانی و تحلیل وضعیت مالی سازمان در حال و آینده نیاز خواهد داشت.
به طور مثال ممکن است این عامل تعیین کند که ادامه روند تولید یک کالا یا ارائه یک خدمت در سال پیشرو به دلیل تغییرات در تمایلات و جهتگیری بازار یا محدودیتهای مالی بوجودآمده برای مشتریان مقرون به صرفه نخواهد بود و یا اینکه سازمان از لحاظ مالی قادر به تأمین منابع موردنیاز، و همچنین منابع و نیروی انسانی موردنیاز برای ارائه یک خدمت جدید میباشد یا خیر و اصولا ارائه این خدمت یا تولید محصولی خاص با چشمانداز و رسالت سازمان همخوانی دارد یا خیر؟ و اینکه در صورت انجام این کار آیا رضایت ذینفعان سازمان حاصل خواهد شد یا خیر؟
شکل ۳‑۲۴ ساختار عامل ناظر محصولات و خدمات
خروجی حاصل از فعالیت این عامل به سایر عاملها در زمینه تغییرات احتمالی در تولید کالا یا خدمات اطلاع رسانی و هشدارهای لازم را خواهد داد. به طور مثال عامل مالی ممکن است با دریافت یک رویداد از این عامل در زمینه هشدار در زمینه از ردهخارج شدن یک محصول، بایست ملاحظات لازم مرتبط با کاهش درآمد سازمان از محل تولید آن محصول را مدنظر قرار دهد. از لحاظ هوشمندی درونی این عامل تا حدودی مشابه عامل تحلیلگر بازار میباشد و بایست بتواند با تجزیه و تحلیل مجموعه ای از محرکهای محیطی و با اتکا به دانش قبلی در دسترس، مثلا در مورد اینکه آیا آینده یک کالا یا خدمت امیدبخش و به صلاح سازمان است یا خیر تصمیم گیری کند.
ساختار عامل ناظر مالی
توان مالی هر سازمان را به جرئت میتوان یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین جنبهها در گذشته، حال و آیندهی آن سازمان به حساب آورد. این وجه از سازمان مستقیما با تولیدات و محصولات، منابع انسانی، امکان تدارک مایحتاج سازمان، رضایت ذینفعان و نهایتا ترسیم وضعیت موردانتظار آن در ارتباطی دوسویه بوده و از آنها تأثیر پذیرفته و بر هریک تأثیراتی به جای خواهد گذاشت. لذا لزوم اختصاص یک عامل جهت نظارت و تحلیل امور مالی سازمان در مدل پیشنهادی کاملا بدیهی و توجیهپذیر خواهد شد.
شکل ۳‑۲۵ ساختار عامل ناظر مالی
همانگونه که در شکل ۳‑۲۵ مشاهده می شود، مهمترین قابلیت های این عامل عبارتند از محاسبه درآمدهای سازمان و همچنین هزینه های آن، تخمین هزینه هر عملیات قابل انجام در بخشهای مختلف سازمان، تحلیل توان مالی سازمان و مقایسه آن با توان مالی رقبا در کنار تحلیل شرایط اقتصادی بازار هدف و نیز جامعه و بررسی تأثیر پذیری سازمان و وضعیت مالی آن از این شرایط و بررسی تغییرات توان مالی سازمان در صورت هرگونه تغییر در شرایط.
ورودیهای موردنیاز این عامل شامل رویدادهای محیطی، تحقیق و توسعه، وضعیت دسترسی به منابع انسانی و امکان تدارک خدمات و کالاهای موردنیاز و مواردی از این دست بوده و خروجی آن به سایر عاملها در مورد توان مالی سازمان اطلاعرسانی خواهد نمود. هوشمندی موردانتظار برای این عامل بایست به کمک روشهای داده کاوی الگوریتمهای هوشمصنوعی با تجزیه و تحلیل اطلاعات ورودی و نیز دانش درونی و سازمانی ایجاد شود.
ساختار عامل ترسیمگر وضعیت موردانتظار
نهایتا آخرین عاملی که به بررسی ساختار آن خواهیم پرداخت، عامل ترسیمگر وضعیت موردانتظار سازمان است که به دریافت ورودی خود از سایر عاملهای مدل پیشنهادی، اقدام با ایجاد سناریوهایی برای آینده موردانتظار سازمان، تعیین میزان مناسب بودن هر سناریو و نهایتا انتخاب و ارائه یک سناریو به عنوان آینده موردانتظار سازمان خواهد نمود.
قابلیت های موردانتظار عامل مذکور در شکل ۳‑۲۶ مشاهده می شود. ایجاد سناریو، مقایسه بین سناریوها، تعیین میزان مطلوبیت هر سناریو و نهایتا ترسیم وضعیت موردانتظار سازمان از مهمترین قابلیت های این عامل میباشند. این عامل ورودی خود را از سایر عاملهای مدل پیشنهادی، پایگاه دانش سازمانی و پایگاه دانش درونی خود دریافت نموده و با بهره گرفتن از تکنیکهای سناریوسازی، سناریوهای موردنظر را ایجاد خواهد نمود. نحوه نمایش این سناریوها به صورت کمی و در قالب مقادیری برای متغیرهایی از پیش تعریف شده میباشند که در وضعیت موردانتظار سازمان حائز اهمیتند.
شکل ۳‑۲۶ ساختار عامل ترسیمگر وضعیت موردانتظار
عامل ترسیمگر وضعیت موردانتظار می تواند سناریوهای مختلفی از آینده محتمل سازمان را با توجه به تکنیکهای آیندهپژوهی ایجاد نموده و با اتکا به دانش سازمانی و نیز دانش درونی خود، محتملترین سناریو را که سازمان را در زمان قابل قبول در وضعیتی مشابه موردانتظار قرار خواهد داد، ارائه نماید.
صحت اجزای چارچوب پیشنهادی، میزان مطلوبیت عوامل تشکیل دهنده سیستم چندعاملی و درستی ارتباطات میان آنها از طریق پرسشنامه از خبرگان فعال در حوزه سیستمهای اطلاعاتی راهبردی و نیز هوشمصنوعی سنجیده شده است که در فصل بعدی به تفصیل بدان پرداخته خواهد شد.
همچنین در صورت تعریف یک مطالعه موردی[۶۹] در این خصوص، امکان شبیهسازی مدل از طریق ابزاری با نام Repast که یکی از قویترین ابزارهای موجود فعلی در زمینه مدلسازی سیستمهای چندعاملی است، فراهم خواهد بود[۶۲]. این شبیهسازی به کمک زبان جاوا قابل انجام بوده و نتایج حاصل از آن بر درستی عملکرد مدل پیشنهادی بیش از پیش صحه خواهد گذاشت. یک روند پیشنهادی بدین منظور تعیین چارچوب کلی سیستم، منابع اطلاعاتی، عاملها، تعیین یک کلاس به عنوان یک عامل مستقل و خودمختار که متدهای آن کلاس وظایف عامل را انجام داده و میتوانند خصوصی یا عمومی باشند، بدین ترتیب میتوان از تکنیکها و مزایای برنامهنویسی شیئگرا برای انجام هرچه بهتر کار بهره جست (یا حتی میتوان یک پکیج از کلاسها را به عنوان یک عامل درنظر گرفت). هر عامل به صورت درونی دارای میزان دلخواه و موردنیازی از هوشمندی خواهد بود. اطلاعات موردنیاز هر عامل علاوه بر عاملهای دیگر، از طریق پایگاه دانش مشترک سیستم قابل دریاف خواهد بود. در صورت در دسترس نبودن یک پایگاه دانش منسجم در سیستم، هر عامل وظیفهی داده کاوی بر روی بانک اطلاعاتی سیستم و استخراج دانشموردنیاز را رأسا برعهده خواهد گرفت.
ارتباط میان عاملها می تواند از طریق سامانهها یا فناوریهای تبادل پیام در زبانهای برنامه نویسی گوناگون شبیهسازی شود. پس از ایجاد عاملها و ارتباطات میانشان، مدل ایجاد شده آماده کار خواهد بود.
اشاره ای به نحوه پیاده سازی
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، تاکنون فعالیت مستند و قابل ارجاعی در خصوص پیادهسازی یک سیستم اطلاعاتی راهبردی با کمک مفاهیم و معماری سیستمهای چندعاملی صورت نپذیرفته است (و متأسفانه هیچ رهیافت یا مطالعه موردی نیز در این زمینه در دسترس نیست) و تنها مقاله علمی ارائه شده در این حوزه از سوی اکبرپور شیرازی و سروش میباشد که آن نیز به صورت بسیار سربسته و انتزاعی به ارائه یک چارچوب کلی اکتفا کرده است. به هر حال با توجه به ساختار سیستمهای چندعاملی که در فصل پیش به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت، به نظر میرسد میتوان از روشهای مرسوم و متداول در مهندسی نرمافزار برای طراحی و پیادهسازی چارچوب پیشنهادی استفاده کرد. ما در اینجا برای اثبات واقعی و قابل پیادهسازی بودن مدل پیشنهادی، تنها بخش کوچکی از این روند را از طریق نمودار کلاس[۷۰] در UML[71] نشان خواهیم داد. دلیل انتخاب کلاس دیاگرام برای این منظور، ارتباط معناداری است که مفهوم کلاس در UML با مفهوم عامل در سیستمهای چندعاملی دارد. به بیان دقیقتر میتوان هر عامل را به کمک یک کلاس (که خود می تواند شامل چندین زیرکلاس باشد) پیادهسازی نمود و در این راستا میتوان از مفاهیم برنامهنویسی شیئگرا یا جنبه-گرا[۷۲] نیز استفاده نمود.
از آنجا که کلاس دیاگرام موردنظر از نظر ابعاد بزرگ بوده و به صورت یکجا قابل نمایش نیست، قسمت های مختلف آن به تفکیک در چندین تصویر آورده شده و توضیحات مربوطه نیز در ادامه ذکر خواهد شد.
شکل ۳‑۲۷ بخش اول از کلاس دیاگرام چارچوب پیشنهادی
در ابتدا سه کلاس فرعی مطابق شکل ۳‑۲۷ تعریف شده اند که توسط سایر کلاسها که در واقع عاملهای هوشمند چارچوب پیشنهادی میباشند، مورداستفاده قرار خواهند گرفت. از این میان کلاس AgentAction خصوصیات و رفتار یک رویداد قابل اجرا توسط عاملها را کپسوله می کند، کلاس AgentMemory بیانگر ویژگیها و عملگرهای حافظه درونی هر عامل است. این کلاس دارای یک حافظه درونی است که در واقع محلی برای ذخیرهسازی دانش درونی اکتسابی آن عامل است (در واقع یک پایگاه دانش میباشد). از وهلههای اشیای ایجاد شده از روی کلاس AgentMessage نیز به عنوان ابزاری جهت ارتباط میان عاملها استفاده می شود.
شکل ۳‑۲۸ کلاس Intelligent Agent
کلاس بعدی با نام Intelligent Agent یک کلاس انتزاعی یا Abstract است (بدین معنا که قابل Instantiation نمی باشد) که عملیات و صفات مشترک در میان تمامی عاملهای هوشمند را در خود داراست. سایر عاملهای هوشمند از این کلاس ارثبری مینمایند، به بیان دیگر یک رابطه Generalization بین این کلاس و کلاسهای پیادهسازی کننده سایر عاملهای هوشمند در معماری چارچوب پیشنهادی برقرار است. امکانات کلی موردنیاز تمامی عاملها از قبیل متدهای ارتباطی و مکانیزم های مشترک تصمیم گیری میتوانند در این کلاس قرار گیرند. همانگونه که در شکل ۳‑۲۸ مشخص است، بیشتر متدهای این کلاس از نوع محافظت شده یا Protected میباشند، بدین معنا که تنها توسط کلاسهای فرزند این کلاس قابل دسترسی میباشند و نمی توان از محیط خارج بدانها دسترسی داشته و آنها را اجرا نمود که این به دلیل ماهیت خودمختار عامل هوشمند است و اجازهی دخالت مستقیم عامل خارجی در تصمیمات درونی عامل مستقل خودمختار را سلب خواهد نمود.
برای عامل هوشمند انطباق دهنده رسالت و چشمانداز، کلاسی با نام Mission and Vision Adaptor درنظر گرفته شده است (شکل ۳‑۲۹) که این عامل هوشمند در چارچوب پیشنهادی را پیادهسازی می کند.
ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوهشی درباره : طراحی وضعیت موردانتظار سازمان در سیستم-های اطلاعاتی استراتژیک بر اساس ...