با توجه به تحلیل اکتشافی انجام شده مقدار خی دو ۱.۵۵ ، درجه ازادی برابر با ۳۵۱ بود و مشخص شد که ۷ مولفه و ۲۷ گویه از بار عاملی مناسبی بوخوردار بودند.
برای بررسی پایایی پرسشنامه رهبری معنوی در این تحقیق، یک آزمون مقدماتی انجام شد که در آن ۴۷ آزمودنی به پرسشنامه رهبری معنوی پاسخ دادند. پس از تحلیل نتایج به وسیله نرم افزار spss، پایایی پرسشنامه رهبری معنوی ۸۷/. به دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده برای مؤلفه های ایمان با ۳ سئوال ۷۷/ ۰، چشم انداز با ۳ سئوال ۷۱/ ۰ ، عضویت با ۳ سئوال ۸۹/ ۰، معناداری با ۳ سئوال ۸۷/ ۰ عشق به نوع دوستی با ۵ سئوال ۷۴/۰، تعهد سازمانی با ۴ سؤال ۸۳/۰ و بازخورد با ۳ سؤال ۸۶/۰ بوده است.

روایی پرسشنامه رهبری معنوی، از طریق تعیین روایی محتوا به شیوه داوری تخصصی و از حیث انطباق با بنیان نظری آن توسط ۳ تن از متخصصان علوم تربیتی صورت گرفت. محقق در پایان برای تکمیل روایی پرسشنامه رهبری معنوی و سنجش روایی سازهای آن از تحلیل عاملی تاییدی در نرم افزار Lisrel استفاده کرد. با توجه به میزان شاخصهای اصلی (خی دو برابر با ۱۱۷.۷۳ ، درجه آزادی برابر با ۷۳، ریشه میانگین مجذورات تقریب یا RMSEA برابر با ۰.۰۵۷) و همچنین با توجه به میزان شاخصهای برازندگی (، GFIبرابر با ۰.۹۳، AGFI برابر با ۰.۹ و NFIبرابر با ۰.۶۷)، ۷ عامل و ۲۵ گویه پرسشنامه رهبری معنوی به تأیید رسید و مشخص شد که مولفه ها و عبارات این پرسشنامه از بار عاملی مناسبی برخوردار هستند.
شیوه جمعآوری داده‌ها:
شیوه اصلی جمعآوری داده‌ها در این تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه به صورت حضوری (با اخذ مجوز قبلی برای توزیع پرسشنامه) در بین کارکنان دانشکدههای دانشگاه فردوسی مشهد بود. به این ترتیب که در پژوهش حاضر پرسشنامه فاصله قدرت و رهبری معنوی بین نمونه مورد نظر توزیع گردید. برای این کار ابتدا با گرفتن معرفینامه از دانشگاه به هر یک از دانشکدههای مورد نظر مراجعه شد و پس از گرفتن مجوز برای توزیع پرسشنامه مورد نظر بین افراد نمونه پژوهش، با مراجعه حضوری به دانشکده مورد نظر و ارائه توضیحات لازم درباره اهداف پژوهش و نحوه پاسخگویی به سؤالات پرسشنامه، از آن‌ها تقاضا شد تا در فرصت مناسب پرسشنامه را تکمیل کرده، نزد خود نگه دارند تا در زمان تعیین شده برای دریافت پرسشنامه یا مراجعه بعدی آن را به محقق عودت دهند. توزیع و جمع‌ آوری پرسشنامه‌ها حدود ۳ ماه به طول انجامید. همان طور که در قسمت حجم نمونه و روش نمونه‌گیری توضیح داده شد در مجموع، تعداد۴۸۰ پرسشنامه (۲۴۰ پرسشنامه فاصله قدرت و ۲۴۰ پرسشنامه رهبری معنوی) مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفت. بعد از جمع‌ آوری پرسشنامه‌ها داده‌ها به صورت کدگذاری وارد کامپیوتر شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
روش تحلیل داده‌ها:
در این پژوهش داده های جمعآوری شده بعد از ثبت در نرم افزار spss، در سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، برای این کار، جهت بررسی متغیرها و مقایسه‌های لازم میان گروه‌های مورد مطالعه، ضمن بهرهگیری از شاخصه‌های آمار توصیفی همچون شاخصه‌های مرکزی میانگین و شاخصه پراکندگی انحراف استاندارد، با توجه به سؤالات تحقیق، متغیرها و سطح اندازه گیری متغیرها، آزمون مربوطه برای هر سؤال اعمال شد. بر اساس روش تحقیق همبستگی، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری رگرسیون ساده و آزمون مانووا استفاده شد. بدین صورت که فرضیه اصلی تحقیق با شاخصهای آمار توصیفی و رگرسیون ساده و سؤالات اول و دوم فرعی با توجه به شاخصهای آمار توصیفی و دیگر سوالات با بهره گرفتن از آزمون مانووا تحلیل شد.
جدول ۳-۵، فرضیه و سؤالات پژوهش و نوع آزمون آماری استفاده شده را نشان میدهد.

نوسان نرخ ارز و کاهش ارزش ریال موجب ترغیب سرمایه گذاران به تبدیل ریال به ارزهای خارجی برای جلوگیری از کاهش ارزش پولشان می شود . بنابراین بخشی از سرمایه بالقوه برای ورود به بورس وارد بازاری می شود که برای اقتصاد بسیار مضر است .

بخش دیگری از سرمایه بالقوه سرمایه گذاری که هوشمندتر است تاثیر تورم بر صنایع مختلف را بررسی می کند و صنعتی که وابسته به صادرات است و قیمت محصولاتش همگام با تورم افزایش می یابد را پیدا می کند . سرمایه گذار با سرمایه گذاری در آن صنعت از طریق بورس هم به اقتصاد کمک می کند و هم تورم را برای سرمایه خود پوشش می دهد و البته ریسک سرمایه گذاری در بورس نسبت به بازار ارز و همینطور طلا که از ارز تاثیر می پذیرد بسیار کمتر است .
صنایع بورسی را با توجه به تاثیر پذیری از افزایش تورم در سه دسته کلی بررسی می کنیم :
الف) صنایع پیشرو: صنایعی که قیمت فروش محصولات آنها با تورم یا حتی بیشتر از تورم عمومی کشور رشد می‌کند، در این دسته قرار دارند. این صنایع ویژگی‌های زیر را دارا هستند:
وابسته بودن قیمت محصولات به بازارهای جهانی
وابستگی قابل توجه تعیین قیمت محصول به ارز
رشد کمتر هزینه‌های تولید نسبت به رشد قیمت محصول
امکان نسبی فروش و صادرات محصولات با وجود تحریم‌ها
عدم قیمت‌گذاری جدی کالاهای تولیدی توسط دولت
ب) صنایع متوسط : صنایعی که قیمت فروش محصولات آنها حداکثر به میزان تورم رشد می‌کند، در این دسته قرار دارند. این صنایع ویژگی‌های زیر را دارا هستند:
تولید و عرضه توان پوشش تقاضای داخل را دارد و وابستگی به واردات اندک است
صادرات به دلایل مختلف در این صنعت اندک است
حضور دولت در قیمت‌گذاری کالا
رشد هزینه‌ها در حدود رشد قیمت فروش
ج) صنایع رو به افول : صنایعی که هزینه‌های آنها از رشد بالاتری نسبت به قیمت فروش محصولات برخوردار است، در این دسته قرار دارند. این صنایع ویژگی‌های زیر را دارا هستند:
وابستگی تولید به واردات بسیار بالا است و مشکلات تجارت خارجی سبب افت شدید تولید شده است.
قیمت تمام شده بسیار وابسته به ارز است .
حضور دولت در قیمت‌گذاری کالا
تولید وابسته به بودجه عمرانی دولت است و قیمت فروش نسبتا ثابت است.
کسب و کار از شرایط اقتصادی کشور تاثیرپذیری بالایی دارد .
رابطه نرخ تورم و نرخ سود بانکی نیز بحثی چالش برانگیز در اقتصاد است . نظریات مختلفی در این زمینه وجود دارد . بر اساس تئوری فیشر که مطرح شد ، با افزایش سود بانکی می توان نقدینگی را به سمت بانک ها سرازیر کرد و حجم پول را کاهش داد که نتیجه آن کاهش تورم خواهد بود . کمیجانی و بهرامی راد در تحقیقی رابطه بین نرخ سود اسمی و نرخ تورم را از طریق  ‏آزمون هم انباشتگی «جوهانسون» و آزمون علیت «گرنجر» در چهار سناریو‏، ‏با متغیرهای جایگزین متفاوت برای نرخ سود اسمی بررسی کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که همانند بسیاری از کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه‏، ‏در بلند مدت برای اقتصاد ایران نیز تغییرات در نرخ سود اسمی را می توان با تغییرات نرخ تورم توضیح داد. آنها عدم توجه به تغییرات نرخ تورم در تعیین دستوری نرخ سود بانکی را که بعضاً حتی در سطحی پائین تر از نرخ تورم تعیین می شود را به عنوان عامل اصلی مشکلاتی که نظام بانکی ایران با آن ها مواجه است معرفی کرده اند .
بورس اوراق بهادار تهران از شرکت های تولیدی ، خدماتی ، بانک ها و سرمایه گذاریها تشکیل شده است . شرکت های تولیدی هسته اصلی بورس هستند . در واقع می توان با قاطعیت گفت که با قدرت گرفتن بورس و افزایش سرمایه گذاری در این بخش تولید داخلی قدرت می گیرد .
۳-۲-۴٫ تولید ناخالص داخلی
بخش اعظم بورس اوراق بهادار تهران را شرکت های تولیدی تشکیل می دهند . بورس به عنوان یک ابزار برای جذب سرمایه برای تولید عمل می کند . بررسی رابطه بین تولید ناخالص داخلی و شاخص کل و میزان سرمایه گذاری در بورس بسیار حائز اهمیت است .
نمودار تولید ناخالص داخلی در طی این سالها را بررسی می کنیم :
شکل ۳-۵- تولید ناخالص داخلی
همانطور که در نمودار مشخص است تولید ناخالص داخلی طی این سالها روند افزایشی خوبی داشته است . افزایش روند تولید ناخالص داخلی همزمان با افزایش میزان سرمایه گذاری در بورس و شاخص کل بازار بورس کاملا مشخص است .
در پویایی سیستم نیازی نیست که رابطه دقیق ریاضی بین متغیر ها را مشخص کنیم ، البته در مواردی که این روابط در دسترس است از آنها استفاده می کنیم ولی در این پایان نامه از آنجایی که بیشتر متغیر ها رابطه ای غیر خطی با هم دارند اگر وارد حیطه روابط پیچیده بین آنها شویم از هدف پایان نامه دور می شویم . در تدوین فرضیه های دینامیکی گاهی از متغیر های واقعی و کشف روابط رگرسیونی کمک گرفته ایم ولی این کار دلیلی جز آزمون معنادار بودن رابطه بین آن متغیر ها ندارد . اساسا پویایی سیستم نگرشی کلی به مجموعه عواملی که بر سیستم اثر می گذارند دارد و پرداختن بیش از حد به جزئیات مانعی بر سر راه این هدف خواهد بود .
متغیر های میزان معاملات ، شاخص کل ، تورم ، نقدینگی ، سود بانکی و تولید ناخالص داخلی و روند تغییر آنها را بررسی کردیم . حال می خواهیم بر اساس دیدی که نسبت به این متغیر ها بدست آوردیم فرضیه های دینامیکی که بنیان مدل سازی پویایی سیستم هستند را تبیین کنیم .
۳-۳٫ فرضیه های دینامیکی
در این بخش ابتدا توضیحی در مورد فرضیه دینامیکی داده می شود و در مواردی آزمون هایی برای صحت فرضیه انجام می دهیم . صحت بعضی از این حلقه ها با اصول اقتصاد کاملا مطابقت داشته و واضح است ولی برای بعضی از حلقه ها با بهره گرفتن از مقادیر واقعی و نرم افزار EViews تخمین رگرسیونی برای بررسی میزان معناداری متغیر تخمین زده شده با متغیر های تخمین زننده می شود تا تاییدی بر آن فرضیه باشد . البته از این رابطه ها در فصل بعد برای شبیه سازی نیز کمک گرفته می شود .
۳-۳-۱٫ قیمت و تقاضای سهام
یکی از حلقه های مهم پویایی سیستم که تقریبا در همه بازارها صدق می کند حلقه ی قیمت است .
در بازار سهام وقتی قیمت سهم افزایش می یابد بازگشت سرمایه و سود سهم برای سهامدار افزایش می یابد . این افزایش سود باعث جذابیت سهم برای سرمایه گذاران شده و در نتیجه تقاضا برای آن سهم بیشتر می شود . زمانی که تقاضا برای خرید سهم افزایش یابد سهامداران کمتر تمایل به فروش نشان می دهند ، تقاضا در مقابل عرضه زیاد می شود و برای سهم صف خرید تشکیل می شود . ایجاد صف خرید به معنی افزایش قیمت سهم تا حد بالای نوسان در آن روز است . این حلقه بیانگر این است که با افزایش قیمت تقاضا نیز افزایش یافته و این افزایش بی وقفه ادامه می یابد . این حلقه را در شکل زیر با هم می بینیم .

شکل ۳-۶- حلقه علی حلقوی قیمت سهم و تقاضا برای آن
این یک حلقه تقویت شونده است . باید توجه داشته باشیم که این حلقه در جهت منفی نیز به همین صورت عمل می کند ، بدین معنی که کاهش قیمت موجب کاهش بیشتر و بیشتر قیمت می شود . برای توجیه آن می دانیم وقتی قیمت سهام کاهش پیدا می کند سود سهم کم می شود و در نتیجه جذابیت آن کم شده و تقاضا برای سهم کاهش می یابد ، با کاهش تقاضا قیمت سهام نیز بیشتر کاهش می یابد .
چرا این افزایش و کاهش تا همیشه ادامه نمی یابد ؟ یک حلقه بسیار مهم دیگر بر قیمت سهام تاثیر می گذارد و آن را تعدیل می کند تا به تعادل برسد .
۳-۳-۲٫ اختلاف قیمت سهام با ارزش واقعی آن
بعد از مدتی که قیمت سهم در حلقه بالا افزایش یابد اختلاف قیمتش با ارزش بنیادی سهم افزایش می یابد و در نتیجه بعد از مدتی تقاضا کم می شود . با کاهش تقاضا قیمت سهام نیز کاهش می یابد .

شکل ۳-۷- حلقه اختلاف قیمت سهام با ارزش واقعی آن
حلقه حباب بورس بازی به خوبی در این شکل قابل تفسیر است . وقتی باور عمومی بر این است که قیمت برخی کالاها بر اثر مازاد تقاضا ، کمبود محصولات ، محدودیت واردات و یا تحریم ها یا هر دلیل دیگری احتمال افزایش دارد ، دلال های سهام به سمت سهام رو می آورند تا بتوانند از این افزایش قیمت مورد انتظار سود ببرند . تمایل آنها به خرید این سهم ها منجر به افزایش قیمت سهم می شود ، وقتی این افزایش قیمت به صورت تصاعدی زیاد باشد افراد دیگر نیز جذب می شوند . این افراد سفارش خرید تازه می آورند و تقاضا را افزایش می دهند که باعث افزایش بیشتر قیمت سهم می شود . افزایش قیمت باعث می شود که آنها سود بیشتری ببرند و در نتیجه تقاضا بیشتر و بیشتر شده و قیمت را بالاتر می برد .
این روند تا زمانی ادامه دارد که p/e سهم از بازار و گروه خیلی بیشتر نشود . با افزایش قیمت سهم اختلاف قیمتش با ارزش واقعی و بنیادی آن زیاد می شود . ارزش واقعی سهم را میزان سود دهی آن مشخص می کند. نسبت قیمت به سود (p/e) متغیری است که در بازار جا افتاده و از آن به عنوان معیار سود دهی شرکت و منطقی بودن قیمت آن استفاده می شود .
افزایش اختلاف با ارزش بنیادی سهم ناگهان سهامداران را به فکر وا می دارد که وقت آن رسیده که سود خود را محقق کنند و در نتیجه برای فروش هجوم می آورند . فرق نوسانگیران و دلالان با سهامدارای دیگر این است که آنها اولین کسانی هستند که از این سهم ها خروج می کنند . وقتی سهامداران به فکر فروش می افتند ناگهان عرضه بسیار زیاد می شود و تقاضا بسیار بسیار کم می شود . عرضه زیاد در مقابل تقاضا موجب کاهش قیمت سهم می شود . این قضیه به صورت واضح در حلقه تعادلی پایینی مشخص است .
۳-۳-۳٫ شاخص کل و سرمایه گذاری در بورس
شاخص کل خود میانگینی از قیمت سهام نسبت به مبدا زمانی است . پس عاملی که بر روی آن تاثیر می گذارد فقط و فقط قیمت سهام موجود در بازار است . ولی افزایش شاخص کل از طریق چند حلقه بر قیمت سهام تاثیر می گذارد .
قبل از بیان فرضیه دینامیکی این بخش یک بررسی برای رابطه قیمت سهام و شاخص کل انجام می دهیم .
۳-۳-۳-۱٫ بررسی تاثیر قیمت سهم های بزرگ بر شاخص کل
در این بخش می خواهیم نحوه تاثیر قیمت سهام بر شاخص کل را بررسی کنیم .
اصطلاحی در بازار وجود دارد به نام مهندسی شاخص و مفهوم آن این است که گردانندگان بورس با کنترل معاملات سهام بزرگ در روزهای منفی بازار ، شاخص کل را به گونه ای کنترل و مدیریت می کنند که در آن روزها نیز شاخص مثبت باشد .
برای بررسی صحت این ادعا ، معاملات ۱۰ سهم بزرگ در سال ۹۱ که دارای بیشترین ارزش بازار هستند را در نظر گرفتیم .
این ۱۰ سهم فولاد مبارکه اصفهان ، فولاد خوزستان ، ملی صنایع مس ایران ، بانک ملت ، معدنی و صنعتی گل گهر ، سرمایه گذاری غدیر ، مخابرات ایران ، ایران خودرو و مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران و پالایش نفت بندر عباس هستند . ارزش بازار این ۱۰ سهم در حدود ۵۰ درصد ارزش کل بازار بوده است .

کلمه^[۱۳۸]­ی منحصر به فرد امین مولفه در امین سند از یک توزیع چند جمله­ای^[۱۳۹] با پارامتر پیروی میکند:

(۳-۵)

کلمات منحصر به فردی که در عنوان ام قرار دارند از یک توزیع دیریکله با پارامتر تبعیت میکنند:

(۳-۶)

توزیع اسناد موجود در مجموعه­ اسناد^[۱۴۰] از یک توزیع دیریکله با پارامتر تبعیت میکنند:

(۳-۷)

یکی از راه­های استفاده از LDA یرای یادگیری نمایش عناوین هر سند و کلمات منتسب به هر عنوان روش “نمونه گیری گیبس^[۱۴۱]” است. این روش با یک بیان خیلی ساده به گونه­ زیر عمل میکند:
با حرکت روی هر سند، کلمات آن را به صورت تصافی^[۱۴۲] به یکی ازعنوان در نظر گرفته شده انتساب می­دهد. با این انتساب تصادفی نمایش عناوین همه اسناد و توزیع کلمات هر عنوان به صورت ابتدایی ارائه می­ شود.
برای بهبود خروجی مرحله قبل و نزدیک شدن به جواب واقعی، روی هر سند حرکت میکند.

برای هر کلمه در :
برای هر عنوان دو چیز را محاسبه می­ کند:
که برابر است با نسبت کلمات در سند که در حال حاظر به عنوان منتسب شده اند.
که برابر است با نسبت کلمات در تمام اسناد که به عنوان منتسب شده اند.
به یک عنوان جدید منتسب می­ شود و جدید از احتمال بدست می ­آید. یعنی احتمال تولید کلمه­ی توسط .
بعد از تکرار مراحل قبل به تعداد خیلی زیاد، الگوریتم به یک حالت دائمی^[۱۴۳] می­رسد و عناوین هر سند و کلمات منتسب به هر عنوان ارائه می­ شود.

روش پیشنهادی

بر اساس آنچه در بالا شرح داده شد، اکنون الگوریتم ارائه شده را به طور کامل شرح می­دهیم.

روش CDBLC^[144]

در این پژوهش، برای کشف تشکل های پنهان، یک مدل تولیدی به نام CDBLC ارائه کرده ایم که به معنی شناسایی تشکل های پنهان بر اساس لینک و محتوا است. این روش سعی میکند در شبکه ­های اجتماعی تشکل­هایی راکشف کند که از نظر مفهومی^[۱۴۵] نیز معنا­دار باشند و برای رسیدن به این هدف هم از لینک های موجود در گراف شبکه استفاده می­ کند هم از محتوای عناوین در اسناد شیکه­ی اجتماعی.
فرض ابتدایی ما این است که عناوین یک سند در شبکه اجتماعی، از ترکیب عناوین تشکلی که سند مذکور در آن قرار دارد مشتق می­ شود، همچنین افرادی که با این سند در ارتباط هستند در زمینه­ کاری موجود در تشکل فعالیت دارند.
شکل (۳-۳) نحوه­ پردازش داده ها را در CDBLC نشان می­دهد. برای درک بهتر موضوع، هم زمان با توضیح الگوریتم یک مثال شکلی نیز ارائه می­کنیم.
شکل۳-۳- روند کشف تشکل­های پنهان در CDBLC
در این مدل، ابتدا تشکل های ابتدایی بر اساس روش مبتنی بر لینک SBM شناسایی می­شوند. این تشکل های کشف شده به عنوان نقطه شروع برای فاز دوم مورد استفاده قرار می­گیرند. شکل (۳-۴) ساختار مبتنی بر لینک شبکه مورد استفاده برای مثال است.
شکل ۳-۴- گراف مبتنی بر لینک برای شبکه مثال.
دایره­های آبی نشان دهنده گره­ها و خطوط آبی نشان دهنده لینک بین گره­ها است.
شکل (۳-۵) نشان میدهد SBM پس از اعمال روی شبکه گراف با ساختار لینک، محل هایی که تراکم ارتباطات زیاد است را به عنوان تشکل در نظر می­گیرد.
شکل ۳-۵- اعمال روش SBM بر روی گراف شبکه.

انعطاف پذیری سازمانی با توجه به منابع سازمان و توانایی های مدیریتی به سازمان اجازه می دهد در تغییرات محیطی، خود را با محیط منطبق کند. پاسمور معتقد است که انعطاف پذیرتر شدن یک سازمان باعث می شود که آن سازمان نسبت به تغییر، پاسخگویی بهتری داشته باشد (Pasmore, 1994, p.4). زمانی که از اصطلاح انعطاف پذیری در همه جا استفاده می شود، به معنای روشن و واضح بودن مفهوم آن نیست (Evans,1991, p.69). فعالیت سازمان باید به اندازه کافی انعطاف پذیر باشد تا هم تهدیدات غیرقابل پیش بینی و هم فرصت های موجود در آینده نامطمئن و محیط بی ثبات را مدیریت کند. سازمان ها معمولاً انعطاف پذیری و انعطاف ناپذیری را ترکیب می کنند و آنچه که امروزه در حال ظهور است، جایگزین های جدیدی به جای گرایش ساده به سوی انعطاف پذیری بیشتر است. سازمان‏های منعطف فراتر از انطباق با تغییرات می اندیشند و متمایل به استفاده از فرصت‏های بالقوه در یک محیط متلاطم و کسب یک موقعیت ثابت به‌ خاطر نوآوری‏ها و شایستگی‏های خود هستند (Golden & powel, 2000, p.375). از منظر قابلیت های حیاتی، انعطاف پذیری سازمان را قادر می سازد تا با الزامات متنوع و در حال تغییر محیط بیرونی اش سازگار شود و به مزیت رقابتی و عملکرد بالاتر برسد و آن را حفظ کند (Ngoa & Loi, 2008). سازمان منعطف یک کسب و کار با سرعت، سازگار و آگاهانه است که قابلیت سازگاری سریع در واکنش به تحولات و وقایع غیر منتظره پیش‌بینی نشده، فرصت‏های محیطی و نیازمندی‏ها را دارد. در چنین کسب و کاری، فرایندها و ساختارهایی یافت می‌شود که سرعت، انطباق و استحکام را تسهیل کرده و دارای هماهنگی و نظمی است که توانایی نیل به عملکرد رقابتی در محیط تجاری کاملاً پویا و غیرقابل پیش‌بینی را دارد، البته این محیط با کارکردهای کنونی سازمان بی‌تناسب نیست (Kidd, 2000). در نتیجه سازمان‏ها برای بقاء در شرایط رقابتی بایست خودشان را با شرایط پیچیده وفق دهند. بدون درگیر شدن در شرایط پیچیده و نامطمئن محیطی چگونه می‏توان با این تغییرات مقابله کرد؟ در این شرایط هسته مقابله با عدم قطعیت ها، مجهز بودن به دانش و آگاهی است. دانش و آگاهی بینشی به سازمان‏ها خواهد داد که افق تصمیم گیری‏های آنان را وسیع تر خواهد کرد. سازمان‏ها باید شرایط کاری خود را منعطف‏تر بسازند. پاداشی که انعطاف پذیری به سازمان‏ها خواهد داد پایداری در برابر شرایط است (Markus ,2009).

انعطاف پذیری از دو جنبه عملیاتی و استراتژیک مورد توجه قرار گرفته است. جنبه عملیاتی ناظر بر توانایی انطباق سازمان با نوسان های تقاضا است و انعطاف پذیری را در حوزه تولید و عملیات مورد توجه قرار می دهد. انعطاف پذیری عملیاتی ریشه در سطح مهارت کارکنان در استفاده از منابع سازمان داشته و حاصل یادگیری جمعی در سازمان به ویژه در زمینه توانایی ایجاد هماهنگی بین مهارت های تولیدی متناقض و یکپارچه سازی جریان های فناوری است (Prahalad, 1990, pp.81-83).
یک سازمان ضرورتاً دارای مجموعه ای از ظرفیت ها برای پاسخگویی به تغییرات در محیط است. سازمان چابک بیشتر در مورد تغییر و عدم اطمینان و غیر قابل پیش بینی بودن محیط نگران است و سعی در نشان دادن واکنش صحیح در این شرایط دارد. از این‌ رو سازمان های چابک نیاز به ظرفیت های موجود بالقوه و تطابق برای مواجهه با این تغییرات و عدم اطمینان ها در محیط دارند. این ظرفیت ها شامل ۴ عنصر اصلی هستند: (ملاحسینی و مصطفوی، ۱۳۸۶)
قدرت پاسخگویی (واکنش): توانایی شناسایی تغییرات و پاسخگویی سریع به آن ها جهت برطرف سازی آن ها.
شایستگی/ رقابت: توانایی دستیابی موثر و کارا به اهداف و رسالت های سازمان.
انعطاف پذیری/ قدرت پذیرش: توانایی پردازش فرآیندهای مختلف و دستیابی به اهداف گوناگون با امکانات یکسان.
سرعت/ چابکی: توانایی انجام فعالیت ها در کوتاه ترین زمان ممکن.
بنابراین اگر یک سازمان می خواهد چابک باشد، باید این قابلیت های کلیدی چابکی را در نظر داشته باشد (رجب زاده و شهایی، ۱۳۸۵).
۲- ۳- ۴- اصول طراحی سازمان منعطف:
تغییراتی که در شرایط بازار به وجود می آید و نوآوری هایی که خلق می شود  و هزینه های جهانی شدن از  دلایل عمده ای هستند که بر محیط فشار وارد کرده و آن ها را نیازمند به انعطاف پذیر بودن می‏کند. طراحی سازمان منعطف، نیاز به اصولی دارد که بتواند در جهت پاسخگویی به تغییرات و پیش بینی تغییرات بهتر عمل کند. هفت اصل طراحی سازمان انعطاف پذیر عبارتند از: (فتحیان، گلچین پور، ۱۳۸۵)
استراتژی منبع یابی: مجموعه‌ای از تصمیماتی بوده که به تعریف و یکپارچگی منابع داخلی و خارجی می‌پردازد. ابتدا به تشخیص خدماتی که در سازمان باید انجام شود پرداخته و سپس مسئولیت افراد را به آنان واگذارخواهد کرد.
مدیریت منابع: نقش مؤثری در به ‌کارگیری افراد، مهارت‏ها و شایستگی‏ها در جای مناسب خود دارد و به سازمان در تخصیص درست منابع کمک خواهد کرد.
شایستگی ها: چیزی که باعث تشخیص بهترین عملکرد‌های سازمانی است.
رهبری: در سازمان‏های منعطف، رهبری کمتر بر روی کنترل دستوری متمرکز است و بیشتر روی آماده سازی، هدایت، اثرگذاری، تفویض اختیار و متقاعدسازی تمرکز دارد.
نوع فرآیندها: در اینجا تأکید روی چگونگی انجام کار توسط سازمان است. به طور کلی تمامی فرایندها دارای چهار خصیصه کلیدی هستند: قابل مشاهده، قابل اندازه‌گیری، قابل تکرار، قابل تنظیم.
ساختاربندی: بیشتر بر ساختار سازمانی تمرکز دارد و اینکه اجزای سازمان چگونه در کنار هم قرار گیرند.
آمادگی تغییر: سهولت پاسخگویی در برابر تغییرات و تقاضاهای غیر قابل پیش‌بینی است.
۲- ۳- ۵- ابعاد انعطاف پذیری:
سازمان ها پدیده هایی پیچیده اند که باید به صورت سازمان یافته به آن ها نگریست. چابکی نیز مفهومی پیچیده است که برای دستیابی به آن لازم است چهار بعد پیشنهادی برای سازمان چابک را چنین تعریف کرد: (فتحیان و شیخ، ۱۳۸۸)
ستاده (محصولات به عنوان راه حلی جامع برای ارضاء مشتری): توانایی ساخت محصول تعیین کننده یک قابلیت رقابتی نیست. کاهش هزینه ماشین آلات، دسترسی طراحان محصول به ابزارهای طراحی رایانه ای قدرتمند و افزایش تجارت جهانی توزیع این محصولات را گسترش داده و تولیدکنندگان را نیز به این جهت سوق داده که فراتر از محصول بنگرند و ترکیب متمایزی از محصول، اطلاعات و خدمات بلندمدت را برای هر مشتری فراهم کنند. در واقع سازمان ها باید به جای محصول، راه حل هایی برای مشکلات مشخص مشتریان ارائه کنند و بر ارزش دریافت شده مشتریان از محصول متمرکز شوند.
داده (همکاری به منظور افزایش رقابت پذیری یا ایجاد سازمان مجازی): تدارک راه حلی کامل برای هر مشتری مشخص از طریق منابع محدود یک شرکت، به تنهایی قابل دستیابی نیست. این امر خصوصاً زمانی به حقیقت می پیوندد که شرکت بر شایستگی اصلی خود متمرکز باشد. بنابراین همکاری برای ایجاد راه حلی برای مشتریان ضروری به نظر می رسد. در واقع، همکاری داخلی و خارجی استراتژی های موردنظرند و هدف عرضه محصولات به بازار در کم ترین زمان ممکن با بهره گرفتن از منابع از طریق همکاری است. نیل به اهداف تنها با تشکیل سازمان های مجازی و مشارکت های سریع در ساخت قابل دسترسی خواهد بود.
عوامل تأثیرگذار خارجی (تغییر و عدم اطمینان): مشکل ترین عاملی که شرکت ها با آن مواجه اند تغییر سریع و بدون توقف است. عواملی مانند کاهش چرخه تولید محصول، کاهش زمان ایجاد مفهوم تا زمان فروش تسریع در آهنگ توسعه فناوری، افزایش جهانی سازی تجارت، افزایش تراکم ارتباطات الکترونیکی و افزایش رشد سریع جمعیت، همه به فضای تغییر کمک می کنند. تغییرات خارجی تحمیل شده را نیز می توان در دو بخش در نظر گرفت:
الف) تغییرات اجتماعی در مقیاس کلان
ب) تغییراتی که به وسیله شرکت رقیب بر یک واحد تجاری تحمیل می شود.
بنابراین سازمان ها باید برای بقا و پیشرفت در محیط تغییر و عدم اطمینان ، چنان سازماندهی شوند که دارای ساختارهای سازمانی منعطف و نوآور باشند تا بتوانند تصمیم گیری سریع را ارتقاء دهند. سازمان های چابک باید با حفظ نیروهای انسانی که می توانند عدم اطمینان و تغییر را به رشد تبدیل کنند در جهت ایجاد سازمان های کارآفرین حرکت کنند (فتحیان و شیخ، ۱۳۸۸).
عملیات داخلی (بهره گیری از افراد و اطلاعات): این عملیات بیانگر توانایی شرکت در واکنش سریع تر نسبت به تغییرات، در مقایسه با رقبا است. البته این کار با بهره گرفتن از انگیزش، کارآفرینی اشخاص و سازمان دهی تیم های سازگار انجام می شود و ضمناً ساختار سازمانی نیز دائماً تجدید می شود. در جهان فردا افراد و اطلاعات تفکیک کنند های کلیدی خواهند بود. لذا چابکی در برگیرنده عدم تمرکز اختیار و استفاده از ارزش منابع انسانی و اطلاعاتی است.
این چهار بعد مطابق شکل ۲- ۳ مبنای تعریف سازمان های چابک هستند. چابکی عبارتی جامع است که در تمامی زمینه های فعالیت سازمان از قبیل تولید، بازاریابی، طراحی، سازماندهی و افراد نفوذ می کند. چابکی ترکیبی از محصولات فیزیکی، خدمات و اطلاعات است که با تغییر نیازمندی های مشتری تغییر می کند (فتحیان و شیخ، ۱۳۸۸).
شکل۲-۳: ابعاد چابکی از دیدگاه نظام مند (فتحیان و شیخ، ۱۳۸۸)
۲- ۳- ۶- مدل های مفهومی برای سازمان منعطف (چابک):
یکی از مهم ترین مدل‏ها، مدل رامسش هست که  سه ویژگی اساسی را برای سازمان ها در نظر گرفته است، خروجی، سیستم حمل و نقل و ورودی ها یا فاکتورهای بازار. اما این مدل بیشتر به صورت تئوریک بکار برده شده است.
مدل دیگر، مدل چابکی سازمانی است که عوامل رهبری، فرهنگ سازمانی، سیستم پاداش و تامین کنندگان را موثر می داند. این مدل که توسط یوسف و همکاران^[۴۷] (۱۹۹۹) ارائه شده است. بیشتر از جنبه های مشکلات و نقش منابع انسانی و ساختارهای سازمانی بر چابکی تاکید دارد و حمایت مدیریت ارشد سازمان را، عاملی  کلیدی قلمداد می‌کند، این مدل از مهم ترین مدل‌های طرح شده برای چابک سازی درون سازمانی محسوب می‌شود. این مدل چهار مفهوم اساسی را برای تولید چابک ارائه کرده است: مدیریت شایستگی‏های اساسی، سازمان مجازی، قابلیت تجدید ساختار و سازمان دانش گرا (فتحیان و شیخ، ۱۳۸۸).
این مدل چهار مفهوم اساسی را برای تولید چابک ارائه کرده که به تشریح آن می پردازیم:
مدیریت شایستگی های اساسی: شایستگی اساسی ممکن است با محصول شرکت مرتبط باشد و در دو سطح متفاوت اما مرتبط (شخصی و کارخانه) شناسایی شده است. شایستگی اساسی به عنوان یک فرایند یادگیری جمعی تعریف شده و بر توسعه و هماهنگی دامنه وسیعی از مهارت ها و توانمندی ها تمرکز دارد. این شایستگی ها به ریشه های مخفی درخت شباهت دارند که به شرکت قوت می بخشند. شایستگی های اساسی مانند ریسمانی مشترک هستند که ریشه های شرکت را به هم پیوند می دهند، اگرچه ممکن است از دید مشتریان یا مشاهده کنندگان خارجی سازمان قابل رویت نباشد. پشتوانه تفکر گسترش شایستگی های اساسی، تمرکز بر توانایی های ذاتی است. شرکت ها باید برای خودشان مزیت هایی ایجاد کنند؛ این مزیت های رقابتی به واسطه بهره برداری از شایستگی های اساسی حاصل می شوند.
شایستگی های اساسی افراد داخل بنگاه را می توان از طریق سرمایه گذاری در آموزش و تحصیلات ارتقاء داد و با تمرکز مجدد بر مزیت های حاصل از شناسایی روندهای جاری و بالقوه، نیازمندی های مشتری را کسب کرد. مدیریت که مسئولیت خاصی در تحصیل دانش و مهارت های اساسی دارد، باید توانمندی های اساسی شرکت را شناسایی و حلقه های گم شده را پیدا کند و از طریق پیوندها آن ها را تکمیل کند. برای این که شایستگی های اصلی اهمیت استراتژیک داشته باشند و در بلندمدت برای شرکت سودآور باشند باید دارای سه شرط باشند: (یوسف و همکاران، ۱۹۹۹)
الف) شایستگی اساسی باید توانمندی های چندجانبه ای را فراهم کرده و به طیف وسیعی از بازار دست پیدا کند.
ب) باید ارزش گذاری مشتری از محصول را تقویت کند.
ج) کپی برداری از محصول نهایی برای رقبا مشکل باشد.
بنگاه مجازی: در تولید چابک عبارت بنگاه مجازی با معانی متفاوتی به کار می رود. در اینجا منظور سرمایه گذاری مشترک با دیگر شرکت هایی است که شایستگی های اساسی مکمل و مشخص دارند. یعنی شایستگی های اساسی از چندین شرکت انتخاب و سپس در درون یک پدیده مجرد ترکیب می شوند.
توانمندی برای شکل دهی مجدد: بنگاه های چابک به آسانی می توانند جابه جایی چشم گیری در تمرکز، تنوع سازی، شکل دهی و تنظیم مجدد کسب و کارشان ایجاد و هدفی ویژه و سریع را به عنوان پنجره ای باز از فرصت ها ارائه کنند.
بنگاه مبتنی بر دانش: به طور جامع و واضح دانش را با توجه به تولید (شامل تجربیات افراد در سازمان، گزارشات شرکت موارد تاریخی، پایگاه داده ها و منابع دیگر) تعریف کرده اند. نیروهای کاری سازمان هایی که قصد دارند چابک شوند باید برانگیخته شده، خوب آموزش دیده و با مجموعه کاملی از مهارت ها، تخصص ها و دانش تقویت شوند تا به عنوان عنصری اساسی و حیاتی از استراتژی هایشان عمل کنند. این چکیده یک باور است که می گوید: «دانش، قدرت است» (یوسف و همکاران، ۱۹۹۹).
شکل ۲- ۴: (مدل چابکی سازمانی یوسف و همکاران، ۱۹۹۹)
یکی دیگر از مدل های جامع برای رسیدن به چابکی مدل ژانگ و شریفی می باشد که شامل سه قسمت اصلی  است: (ژانگ و شریفی^[۴۸]، ۲۰۰۰)
محرک های چابکی: با تغییرات محیط کسب و کار مرتبط و سازمان را در جهت رسیدن به موقعیت های جدید و مزیت رقابتی هدایت می کنند.
قابلیت های چابکی: کسب توانایی مورد نیاز برای پاسخ به تغییرات است که خود می تواند به چهار دسته تقسیم شود:
الف) پاسخگو بودن: توانایی شناسایی تغییرات و پاسخ سریع  به صورت پیش کنش و واکنش.
ب) شایستگی: مجموعه‏ای از توانایی‏ها که بهره وری، کارایی و اثربخشی فعالیت ها را در جهت اهداف سازمان فراهم می کند.
ج) انعطاف پذیری: منظور توانایی ساخت محصولات متنوع و رسیدن به اهداف متفاوت با تجهیزات یکسان است.

ردیف

مسیر

محدودیت مسیر

۱

۸،۱

X <= Y

۲

۸،۵،۴،۳،۲،۱

X>Y & Y-X<=0

۳

۶،۵،۴،۳،۲،۱

X>Y & Y-X>0

برای ارضاء محدودیت­های بدست آمده از مسیر در روش اجرای سمبلیک از ابزارهایی که براساس تئوری پیمانه­ای قابلیت ارضاء SMT ^[۴۳] هستند استفاده می­ کنند در این روش که از معروف­ترین آن­ها می­توان از Yices [45] نام برد این ابزار براساس الگوریتم DPLL ^[۴۴] کار می­ کند که شرح آن از حوصله­ی این پایان نامه خارج است اما به طور خلاصه می­توان اشاره کرد که برای حل مسائل از جدول سیمپلکس بهره می­برد و با از آن می­توان در مورد ارضاء پذیر بودن یا نبودن یک ترکیب خطی بولی از معادلات یا نامعادلات تصمیم ­گیری کرد. روش Yices می ­تواند درباره ارضاء پذیر بودن یا نبودن فرمول­های مختلف شامل معادلات حقیقی خطی صحیح، اسکالرها، رکوردها، نوع داده ­های تودرتو، ارائه­های توسعه پذیر، بردارهای بیتی ثابت و… تصمیم ­گیری کند یکی از مشکلات اصلی این روش­ها چنانکه در بالا مطرح شد قابلیت حل معادلات یا نامعادلات تنها به صورت خطی است در حالیکه ممکن است محدودیت­های مسیر به صورت خطی نباشد برای حل این مشکل روش­هایی دیگری در این حوزه مطرح شد که اجرای پویای سمبلیک DSE^[45] نام دارد تفاوت اصلی روش اجرای پویای سمبلیک و روش اجرای سمبلیک در توانایی اجرای یک برنامه به صورت واقعی ^[۴۶] برنامه، در کنار اجرای سمبلیک آن است برای آشکار شدن این موضوع به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید قطعه برنامه­ای به صورت زیر داشته باشیم. و فرض کنید مقادیر ۳- و ۷ به طور تصادفی و به ترتیب برای x و y تولید شده است چون محدودیت انشعاب برنامه به صورت معادله­ خطی نیست SMT نمی­تواند آن را ارضاء کند بنابراین انشعاب Else اجرا خواهد شد در حالیکه مقدار واقعی z برابر با ۹ بوده است که با استفاده قابلیت اجرا واقعی یک برنامه در کنار اجرای سمبلیک روش DSE، می­توان مقدار ۹ را برای z قرار داد و انشعاب then شرط را نیز اجرا کرد.
void test_me(int x,int y){
z = x*x*x + 3*x*x + 9;
if(z != y){
printf(“Good branch”);
} else {
printf(“Bad branch”);
abort();
}
}
ترکیب روش اجرای پویای سمبلیک (DSE) با اسکیما
Mike Papadakis و Nicos Malevris از ترکیب دو روش DSE و اسکیما چهارچوبی برای تست جهش نرم­افزارهای جاوا ارائه می­ کنند. فرایند تست با تولید ابر برنامه­ی اسکیما آغاز می­ شود همچنین ابزارهای تولید کننده­­ی اسکیما توانایی ایجاد ساختار برنامه به صورت گراف کنترل جریان را دارند سپس با بهره گرفتن از اجرای DSE بر روی ابر برنامه­ی اسکیمای ایجاد شده موارد تست مناسب ایجاد می­ شود و به اجرا کننده­ تست سپرده می­شوند تا مسیر اجرا را انتخاب کند و با آن­ها اجرا کند این روند تا زمانیکه به میزان مشخصی از تعداد تکرار یا محدودیت زمانی برسیم ادامه میابد. یکی از مزیت­های مهم این روش نسبت به روش­های دیگر استفاده از مکانیزمی برای یافتن کوتاه­ترین مسیر در کد برنامه به جهت رسیدن به عبارت جهش یافته است، این امر از طریق یک روش اکتشافی محقق می­ شود در حقیقت برنامه به دنبال اجرای انشعاباتی است که کمترین فاصله را با عبارت جهش یافته داشته باشند. مشابه با کار فوق الذکر چهارچوب دیگری در این زمینه وجود دارد که با گرد آوری ابزارهای مختلف یک گام به جلو رفته و تست جهش را با ترکیب سه روش DSE، روش­های تکاملی و به ویژه اسکیما انجام می­دهد. به بیان نویسنده با ترکیب این سه ابزار و اضافه کردن روش اسکیما به آن می­توان یک چهارچوب که عملکردی به مراتب قوی­تر از آن­ها به صورت جداگانه دارد ایجاد کرد ، در گام نخست همان­گونه که در شکل(۳-۳) نشان داده شده است برای تولید ورودی­های تست از ECFG ^[۴۷] استفاده می­ کند که توانایی پوشش انشعابات برنامه و از بین بردن جهش­ها را به صورت خودکار دارد. در گام دوم با بهره گرفتن از روش اسکیما جهش­ها را درون کد برنامه جایگذاری می­ کند. در مرحله­ سوم از سه ابزارetoc (این ابزار با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک ورودی­های مناسب تست را تولید می­ کند)، concolic و JPF-SE^[48] (قابلیت اجرای پویایی سمبلیک را دارند) برای تولید ورودی­های تست، بهره می­گیرد و همچنین عملکرد این سه ابزار را باهم مقایسه می­ کند.
شکل(‏۳‑۳): چهارچوب ارائه شده در مقاله­ [۴۰]
روش مشابه دیگری در این حوزه توسط Mike Papadakis مطرح شده است که مانند روش قبل با بهره گرفتن از شمای جهش و DSE به از بین بردن جهش­ها می ­پردازد مهم­ترین تفاوت این روش با روش قبل در استفاده از یک تابع اکتشافی ^[۴۹]مناسب برای یافتن کوتاهترین به جهت رسیدن به کد جهش یافته است در این روش انشعاباتی از کد برنامه اجرا خواهد شد که فاصله­ی کمتری در رسیدن به کد جهش یافته دارند.
روش­های مبتنی بر جستجو
توسط K. Ayari،S. Bouktif و G. Antoniol [42] ارائه شده و براساس الگوریتم کلونی مورچه است. در مدل ارائه شده که در ش
کل(۳-۴) نشان داده شده است هر گره نشان دهنده یک پارامتر ورودی است. مسیرهای بین گره­ها نشان دهنده تمامی مقادیر ممکن در دامنه­ آن گره است هر مورچه در هنگام شروع به صورت تصادفی مسیرهای بین گره­ها را می­پیماید پس از عبور از تمامی گره­ها، برنامه را تست کرده و نتایج آن­ها را ارزیابی می­ کند. یکی از دغدغه­ های اصلی نویسنده ایجاد روشی برای تولید داده ­های ورودی پیوسته است برای حل این مشکل از روش^[۵۰] PDF استفاده می­ کند. با بکارگیری این روش هر مورچه در هنگام عبور از مسیر فرمون دار به تشخیص خود می ­تواند مقداری از مسیر اصلی فاصله بگیرد تا بتوان دامنه­ پیوسته­ای از ورودی­ ها به وجود آورد.
شکل(‏۳‑۴): کلونی مورچه و تست جهش
شرح ابزار ارائه شده
ابزار ارائه شده براساس برنامه­هایی که با زبان جاوا نوشته شده ­اند کار می­ کند ما در روش خود برای تحقق سه اصل مطرح شده انجام کمتر، انجام هوشمندانه و انجام سریع­تر به ترتیب از تکنیک­های تولید کمتر جهش، استفاده از یک روش فرابتکاری برای تولید داده ­های تست همراه با برخی ماژول­های کمکی اجرا به تست به صورت موازی و ابزارهای ترجمه بایت کد در جاوا استفاده کردیم. ابزار ارائه شده از چهار بخش اصلی تشکیل شده است که به شرح زیر است:

• تولید کننده­ جهش­ها

• تولید کننده­ ورودی­های تست

• اجرا کننده­ تست

• دستیاران