۱-۱۰-محدویت های پژوهش :
در این پژوهش به علت اینکه درسازمان گمرک شیرازاولین بار صورت می گرفت به همین خاطر محدودیت هایی از جمله :
-
- عدم همکاری لازم کارکنان قسمت مالی با پژوهشگر
-
- عدم تقسیم مناسب وظایف در قسمت مالی که ناشی از سلیقه ای انتخاب شدن کارکنان مالی از راه شوراهای شهرها که بعضی از کارکنان با اصول اولیه حسابداری آشنایی کافی نداشتند که باعث می شد که پژوهشگر در پخش پرسشنامه وسواس نشان دهد.
۱ـ ۱۱ ـ تعریف واژگان واصطلاحات کلیدی :
نظام گزارشگری مالی :
این اصطلاح به کلیه سامانه هایی که برای ثبت و نگهداری فعالیتهای مالی و کنترل بودجهای مورد استفاده قرار می گیرد و مجموعه گزارشهای مالی که از این سامانه هااستخراج می شود اطلاق می گردد .(کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ،۱۳۸۴،ص۲۸۵)
بودجه :
عبارت است از یک برنامه جامع مالی که در آن کلیه خدمات و فعالیتها و اقداماتی که باید در طی سال مالی انجام شود ، همراه با برآورد مبلغ و میزان مخارج و درآمدهای لازم برای تامین هزینه انجام آنها که پس از تصویب قابل اجراست .(مهدوی،غلامحسین،۱۳۸۴،ص،۴۸)
تامین اعتبار :
عبارت است از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبارمصوب برای هزینه معین ( اقوامی ، داود ، باباجانی،جعفر، ۱۳۸۹ ، ص۱۹۶)
کنترل بودجه :
به مجموعهای از روشها شامل ثبت و نگهداری حسابها و گزارشهای بودجهای اطلاق می شود که در اجرای قوانین و مقررات برای کنترل بودجه مصوب صورت می گیرد تا اطمینان حاصل شود که هر وجهی در محل خود به مصرف برسد و هیچ هزینهای از اعتبار مصوب تخصیص یافته تجاوز ننماید .(بیات،اکبری،۱۳۸۸،ص۲۸)
حسابداری دولتی :
ارائه مطلوب همراه با افشا کامل وضعیت مالی و نتایج عملیات مالی حسابهای مستقل و گروه حسابهای واحد دولتی را طبق اصول پذیرفته شده حسابداری تعیین و نمایش رعایت پیش بینی های قانونی و قراردادهای مالی مربوط را امکان پذیر می سازد .
(اقوامی،داود،باباجانی،جعفر،۱۳۸۹ ،ص ۳۴)
حساب مستقل :
حساب مستقل بعنوان واحد حسابداری و مالی شامل مجموعهای از حسابها برای ثبت وجوه نقد و سایر منابع مالی ، همراه با کلیه بدهی های مربوط و حقوق باقیمانده و جزئیات تغییرات در آنها به منظور انجام فعالیتهای خاص یا تحصیل اهداف معین بر طبق مقررات و محدودیت های خاص پیشنهادی تعریف می شود .(مهدوی ،غلامحسین،۱۳۸۸، ص ۱۵۰ )
خزانه داری :
مدیریت جامع فرآیندهای نقدی و آنالیز عملکرد سازمانی ، به سخن دیگر برنامه ریزی و کنترل عملیات دریافت و پرداخت وجوه نقد ، چک و سفته در سازمان می باشد .( مهدوی، غلامحسین، ۱۳۸۸، ص ۱۵۸)
قابلیت لازم : منظور ارزیابی سامانه خزانه داری است چون حساب درآمدهای گمرکات که همان سامانه خزانه داری است پس با گزارشگری مالی ارتباط دارد .(بهرامی، پورنگ ، ۱۳۸۹ ، ص ۶۵)
واژه مطلوب : واژه مطلوب مورد استفاده در فرضیه ها این است که به مسئولین گمرک در تفسیر صورتهای مالی این امکان را می دهد تا بتوانند مقایسهای بین رویدادهای مالی که اثر سوء دارند و همچنین رویدادهایی که اثر مثبت بر صورتهای مالی دارند را با هم مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند تا گزینه مطلوب را انتخاب کنند . (بهرامی، پورنگ ، ۱۳۸۹ ، ص ۶۵)
۱-۱۲- ساختار پژوهش :
این پژوهش شامل پنج فصل به شرح زیر است :
فصل اول : کلیات پژوهش که شامل دیباچه، بیان مسئله، اهمیت و ضرورت پژوهش ، هدف پژوهش ، ضرورت پژوهش و روش گرد آوری اطلاعات و روش آماری ، قلمرو پژوهش ، محدویت پژوهش و تعریف واژگان می باشد.
فصل دوم : شامل سه گفتار که عبارتند از :
گفتار اول : مفاهیم حسابداری و گزارشگری مالی و دولتی
گفتار دوم : گمرکات و گزارشگری مالی گمرک
گفتار سوم : پیشینه پژوهش
فصل سوم : شامل روش شناسی پژوهش و جامعه آماری و ساختار پرشس نامه می باشد .
فصل چهارم : شامل اطلاعات جمعیت شناسی و آزمون مربوط به فرضیه ها می باشد .
فصل پنجم : شامل نتیجه گیری وپیشنهادها پژوهش می باشد و در پایان پیوست ها و نگاره ها آمده است.
فصل دوم :
چار چوب نظری و پیشینه پژوهش
-۱-گفتار اول : مفاهیم حسابداری و گزارشگری مالی و دولتی
۲ـ۱ـ۱ـ دیباچه
افزایش رقابت و پیشرفتهای فنآوری تحولات زیادی را در عرصه فعالیتهای اقتصادی ایجاد نموده است. شرکتها برای بقاء و رقابت با یکدیگر و حفظ سهم بازار و توسعه فعالیتهای خود بایدروشهای سازماندهی و مدیریت، روش کار و تولید محصولات و یا ارائه خدمات، مدیریت ریسک و رابطه با دیگر سازمانها (رقبا ـ همکاران تجاری ـ تهیهکنندگان مواد اولیه) را تغییر دهند. شرکتهایی در رقابت موفق هستند که بتوانند به مشتریان خود (داخل و خارج سازمان) توجه بیشتری داشته باشند و همچنین از ویژگی تصمیمگیرهای غیرمتمرکز برخوردار بوده و زمان و هزینه اجرای فعالیتهای کلیدی خود را کاهش دهند.
امروزه شرکتهای موفق اقتصادی برای پاسخگویی سریع به تغییرات تجاری، سامانه های اطلاعاتی و اطلاعات مورد نیاز مدیریت را به نحوی تغییر دادهاند تا بتوانند با تعریف مناسب از مزیتهای نسبی سازمان، قدرت پاسخگویی سریع به نیازهای مشتریان و همچنین کاهش هزینه های تولید و افزایش سهم بازار را با حفظ کمیت محصول در سرلوحه فعالیتهای خود قرار دهند. از این رو ،در ارزیابی معیارهای اندازه گیری عملکرد و گزارشهای مالی و غیرمالی تغییرات چشمگیری در سازمان بوجود آمده است.
۲-۱-۲- تعریف حسابداری و حسابداری دولتی
الف )تعریف حسابداری
حسابداری از لحاظ عملکرد و و کارکردی که دارد،از زوایای گوناگون و متفاوت به شرح زیر بررسی می شود:
۱ـ حسابداری یک فعالیت خدماتی است ،زیرا از راه فراهم کرددن اطلاعات مالی به منظور تصمیم گیری و قضاوت در باره چگونگی ایجاد،توسعه و مصرف منابع در واحدهای اقتصادی ،به اشخاص ذیحق ،ذینفع و ذیعلاقه خدمت می کند.(عالی ور، ۱۳۸۸ ، ۳۶ )
۲ـ حسابداری هنر تفسیر ،اندازه گیری و انتفال نتایج فعالیت ها ،عملیات و دیگر رویدادهای اقتصادی است.(نبوی ، ۱۳۸۸ ، ۱۱)
۳ـ حسابداری زبان تجاری است.اصطلاحاتی نظیر دارایی ،بدهی،سود خالص،گردش وجوه نقدوسود هر سهم نمونه هایی از واژگان فنی حسابداری است که در دنیای تجاری امروز به نحوی گسترده به کار بسمت می شود.(هندرکسن ، ۱۳۸۸ ، ۱۰۹)
۴ـ حسابداری ابزارحسابخواهی و پاسخگویی می باشد و حسابداری بهترین مکانیسم شناخته شده ای است که امکان حسابخواهی و پاسخگویی را توسط مدیریت واحدهای اقتصادی،به ویژه سازمانهایی که در آنها مدیریت از مالکیت جداست ،فراهم می آورد.( هندرکسن ، ۱۳۸۸ ، ۱۰۹)