راهى که خود برپا و بحال طبیعى استقامت و تداوم دارد، و راه آن کسانیکه عیش و زندگى پاکیزه و طیب و خوشى روحى بآنان داده، و غضب و تندى در باره آنان واقع نشده، و از راه حقّ و مستقیم گمراه نیستند.(۷)
کتاب ترجمه تفسیر المیزان:
ما را بسوى صراط مستقیم هدایت فرما. (۶)
صراط آنان که برایشان انعام فرمودى. نه آنان که برایشان غضب کردى. و نه گمراهان (۷)
ترجمه آقای فولادوند:
به راه راست ما را راهبر باش، (۶)
راه آنهایى که برخوردارشان کردهاى، همانان که نه درخور خشماند و نه گمگشتگان. (۷)
ترجمه آقای مکارم شیرازی:
ما را به راه راست هدایت کن … (۶)
راه کسانى که آنان را مشمول نعمت خود ساختى نه کسانى که بر آنان غضب کردهاى و نه گمراهان.(۷)
مقایسه:
استاد مصطفوی در ترجمه دو آیه آخر برخلاف دیگر ترجمهها که یا «صراط» را معنا نکرده و یا فقط معادل «راه» را برای آن برگزیدهاند، بر اساس اصل الواحد «صرط»[۲۶۲] در معنای صراط، «راه روشن وسیعی که جهت مادّى و معنوى زندگی را دربرمیگیرد» مد نظر قرار داده است. همچنین بر مبنای اصل الواحد «قوم»[۲۶۳] و معنای باب استفعال[۲۶۴] در ترجمه خود از کلمه «مستقیم» وصف « به صورت طبیعى برپا و تداوم داشتن» را ارائه داده است. علت بیان ویژگی «عیش و زندگى پاکیزه و طیب و خوش روحى» برای عبارت «انعمت علیهم» در تفسیر روشن، توضیح اصل الواحد «نعم» در التحقیق است که در معنای جامع این مادّه «طیب عیش و حسن حال» را در نظر گرفته است.[۲۶۵]
جمع بندی از مقایسه ترجمه ها در سوره مبارکه حمد
در این قسمت ترجمه ارائه شده از سوره حمد در تفسیر روشن و چند ترجمه رایج از نظر گذشت. مقایسهای که با محوریت معنای لغات بیان شده در این کتب بین تفسیر روشن و سایر کتابها انجام شد، نشان میدهد ترجمه استاد مصطفوی ترجمهای تفصیلی از سوره است و اکثر لغات مهم این سوره بر مبنای اصل الواحدهای بیان شده برای آنها در التحقیق فی کلمات القرآن الکریم معنا شدهاند. همین امر منجر شده این ترجمه بتواند بیشتر از سایر ترجمهها در انتقال مراد خدای تعالی به خواننده گویا باشد. البته در این میان لغاتی هم هستند که در آنها استاد به بیان معنای اولیه و کلی همانند سایر ترجمهها اکتفا کرده است و دقتی که در التحقیق شده است در این ترجمه دیده نمیشود مانند کلمات «رب»[۲۶۶] و «هدایت»[۲۶۷]. در نهایت میتوان گفت هر جا که استاد بر مبنای اصل الواحد و معنای ارائه شده در التحقیق به شرح کلمات پرداخته است، معنا از دقت بیشتری نسبت به سایر ترجمهها برخوردار است اما در سایر موارد که استاد به ارائه معنایی کلی اکتفا کرده منجر شده بین ترجمه تفسیر روشن از قرآن کریم و سایر ترجمهها اختلاف برجستهای مشاهده نشود.
سوره مبارکه طور
در قسمت قبل مقایسه سوره مبارکه فاتحه الکتاب با چندین ترجمه رایج از نظر گذشت. در ادامه این کار برای سوره مبارکه طور نیز انجام شده است. اما در عین حال برای جلوگیری از اطاله کلام، نتیجه مقایسه به صورت خلاصه وار بیان میشود. در این مقایسه تعداد قابل توجهی از آیات ترجمه تفسیر روشن با سایر ترجمهها اختلاف چشمگیری نداشتند برای همین این مجموعه آیات در متن حذف شدهاند. ترجمه آقای مکارم شیرازی نیز در مقایسه اولیه مورد توجه قرار گرفت، اما به دلیل نزدیکی به دو ترجمه دیگر در مقایسه ارائه شده آورده نشده است. همچنین برای گویایی بیشتر و امکان مقایسه بیشتر آیات و ترجمهها، مقایسه در نمای جدولی ترسیم شده است. طبق عنوان سرستونها محتویات جدول از این قرار است:
در ستون اول آیات سوره مبارکه طور، سپس ترجمه تفسیر روشن، ترجمه از کتاب ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه آقای فولادوند و در آخرین ستون نکات حاصل از مقایسه آمده است.
جدول مقایسه ترجمههای سوره مبارکه طور
| آیات | تفسیر روشن | ترجمه المیزان | ترجمه فولادوند | مقایسه |
| بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ | توضیح آن در سوره مبارکه حمد آمد. | |||
| وَ الطُّورِ (۱) | سوگند به جبل طور، طور: نام جبلى است که حضرت موسى در بالاى آن مناجات میکرد. |
سوگند به کوه طور (۱). | سوگند به طور، (۱) | منظور از جبل طور شرح داده شده است. |
| وَ کِتابٍ مَسْطُورٍ (۲) | و به کتابی که نوشته شده و آسمانی است. کِتابٍ مَسْطُورٍ: کتابی که نوشته شود با نظم و ترتیب، و این معنى اعمّ است از ترتیب ظاهرى، و یا معنوى و آسمانى. |
و کتاب نوشته شده (اى که در این کوه نازل شد) (۲). | و کتابى نگاشته شده، (۲) |
