² نمونه آماری
²روش آماری
روش تحقیق :
روش تحقیق در این پژوهش از نوع عِلّی – رویدادی است. یعنی اینکه متغیر وابسته ایجاد شده و محقق شده و پژوهشگر درصدد راه یابی و کشف علل و اسباب و عوامل آن می باشد.
در این تحقیق نیز فرض این است که تربیت انجام نشده است. و دانش آموزان و یا فرزندان به بخشی از رفتارهای تربیتی دست یافته اند. و چون طبق نظریه صاحب نظران شکل گیری شخصیت در کودکی و در دوره نوجوانی و بالاخره جوانی تکمیل می گردد. والدین نیز همه کوشش خود را در تربیت هرچه سازگارتر فرزندان مصرف کرده اند. و گاه به نظر می رسد که فرزندان از حاشیه تربیتی هم خارج شده و در دام انحراف و اختلال و مشکلات و بزهکاری ها قرار می گیرند. محقق معتقد است اگر فرزندان در خانواده مذهبی و خانواده ای که دارای روش های اصیل اسلامی در تبیت هستند و به اعتقادات باور دارند در انجام تکالیف درسی و دینی و اجتماعی فعال ترند و از بزهکاری و گناه و خلاف به شدت دوری می کنند و برای اثبات این فرضیه ها تحقیق را در دو گروه ۵۰ نفری که گروه اول دارای خانواده های مذهبی و مقید و گروه دیگر خانواده های عادی و حتی بی قید به مسائل دینی انتخاب و نتایج را با روش مقایسه داده ها انجام داده ایم.

جامعه :
تعداد ۱۰۰ نفر از فرزندان ۷ تا ۱۷ ساله شهرستان ابهر علت انتخاب ۱۰۰ نفر از فرزندان در شهرستان ابهر این است که طبق فرمول انتخاب نمونه از جامعه متأسفانه تعداد فرزندان ساکن در ابهر بین سنین ۱۷ – ۷ ساله را علیرغم کوشش فراوان به دست نیاوردیم. فقط با مراجعه به روابط عمومی آموزش و پرورش که معمولاً این فرزندان در پایه های اول تا پیش دانشگاهی مدارس حضور دارند. تعداد آنها را اعم از دختر و پسر ۱۸۵۰۰ نفر اعلام کردند. و چون تعدادی از دانش آموزان هم ترک تحصیل کرده و در مغازه ها و منازل حضور دارند. به صورت حدسی این تعداد را ما ۰۰۰/۲۰ نفر درنظر گرفتیم. و با بهره گرفتن از فرمول آماری نمونه قریب ۸۵۰۰ نفر را شامل می شد. که در تحقیقات بسیار مشکل آفرین بود. و دسترسی و جمع آوری اطلاعات بسیار مشکل و وقت بر و هزینه بر بود. فلذا برای کنترل هر چه بیشتر و بهتر تعداد ۵۰ نفر از فرزندانی که بی اعتقاد و بی تفاوت به شعائر دینی و مذهبی و فرایض عبادی بوده و ۵۰ نفر از فرزندانی که معتقد و پای بند به اجرای مراسم و ادعیه و شعائر دینی بودند انتخاب کردیم. که به صورت تصادفی ساده در مدارس دخترانه و پسرانه این امر صورت گرفت.
چون جامعه کاملاً مُحرز و روشن بود. و اماکن و جاهایی که فرزندان حضور داشتند مدارس و مغازه ها و کوچه ها و اماکن ورزشی و کتابخانه و … بود. مصاحبات قبلی و پیش آزمونی صورت گرفت و تعداد ۰۰۰/۲۰ نفر جامعه آماری با ملاحظاتی برآورد گردید.
نمونه آماری :
همانطور که شرح داده شد بررسی و نقد و کنترل و مصاحبه و یا اجرای پرسشنامه با ۰۰۰/۲۰ نفر بسیار مشکل و اصولاض برای یک تحقیق کارشناسی وقت بر و زمان بر و هزینه بردار است. و شاید مشکلاتی از لحاظ برخورد خانواده ها و عدم استقبال فرزندان و یا سایر مسایل را در پی داشته باشد.
به همین دلایل تعداد ۱۰۰ نفر را به صورت تصادفی ساده در مدارس و کتابخانه ها و اماکن ورزشی و غیره را به دست آوردیم. و با سوالات ساده ای از جمله ادای نماز و دعا و شرکت در نمازهای جماعت و ذکر زیارت ها و مسافرت های مذهبی و اردوهیا مذهبی با مساجد و مدارس و پای بندی به شعائر دینی و اسلامی را خواستار شدیم. و کسانیکه که نمره پایین تر از ۱۰ گرفتند را بی تفاوت و کسانیکه بالای ۱۵ گرفتند پای بند به مسایل دینی فرض کردیم.
پرسشنامه شامل ۲ قسمت بوده که در قسمت اول میزان پای بندی فرزندان به نماز و شعائر دینی و ادعیه و … را شامل می شود.
و در قسمت دوم برخورد آزمودنی ها در برابر برخی از مسایل رفتاری و ارتباطی که با تربیت فرزندان در ارتباط است. که نمونه ای از پرسشنامه در پیوست و ضمائم توضیح و آورده شده است.
و هر دانش آموز دارای ۲ نمره است.
الف ) نمره اول نمره اعتقادی و پای بندی به شعائر و فرایض اعتقادی و باورهای دینی .
ب ) نمره دوم تربیت و درصد تربیت فرزندان ناشی از تاثیرات پای بندی و یا بی تفاوتی به امور وسایل دینی و باورهای اعتقادی است.
توضیح :
چون قصد بررسی این موارد را در بین جنس دختر و پسر را نداشتیم فلذا پرسشنامه ها را صرف نظر از دختر و پسر تکمیل و تنظیم کردیم و چون پرسشنامه ها محرمانه بوده و برای اثبات صداقت پس از جمع آوری و استخراج نمره ها (نمره باورهای دینی – نمره تربیت) پرسشنامه ها را به خودشان عودت داده ایم تا هیچگونه نگرانی و دلواپسی از این بابت نداشته باشند.
ابزار جمع آوری اطلاعات :
همانطور که اشاره گردید. روش و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. علت انتخاب پرسشنامه این بوده که اولاً مصاحبه و ضبط صدا به خاطر موضوع باعث حساسیت فرزندان و آزمودنی ها شده و اغلب حاضر به انجام مصاحبه نمی شدند.
مشاهده روش دیگر نیز از نظر اخلاقی غیرقانونی و غیراخلاقی بوده و علاوه بر آن امکان مشاهده ۱۰۰ نفر از لحاظ دفعات نماز و روزه و شعائر دینی بسیار وقت گیر و غیراخلاقی می نمود.
پرونده تحصیلی نیز این موارد و اطلاعات را در خود ندارد. و اگر هم داشته باشد مدیران و مسئولان اجازه ارائه این موارد را ندارند.
اما پرسشنامه یک ابزار عینی که خودش تنظیم می کند و در انتها دوباره آنرا تحویل می گیرد و فقط با استخراج نمره ها بدون ارائه نام و نام خانوادگی و سایر مشخصات فقط داده هایی را به صورت خام ارائه می نماید و محقق اطمینان می دهد که داده ها و اطلاعات کاملاً محرمانه و بلافاصله پس از تکمیل و ثبت نمرات خام آنرا تحویل و در اختیار آزمودنی قرار می دهد.
این شیوه و روش و ابزار کاملاً مقبول و اطلاعات موردنیاز محقق را هم حاصل نمود.
روش انجام تحقیق یا جمع آوری اطلاعات :
چنانچه در ابزار جمع آوری اطلاعات توضیح داده شد، پس از انتخاب تصادفی آزمودنی ها (۱۰۰ نفر) و شناسایی و قرار تنظیم پرسشنامه مقرر شد که ضمن توجیه عملی و هدف از تکمیل پرسشنامه آزمودنی ها را کاملاً در جریان محرمانه بودن اطلاعات قرار دهد.
و سپس در حضور محقق سوالات را پاسخ و محقق ضمن استخراج داده ها پرسشنامه را پس داده و آزمودنی با خیال راحت از اینکه فقط دو عدد خام بدون ذکر مشخصات فرد در اختیار محقق قرار داده است.
به همین ترتیب بقیه ۱۰۰ نفر نیز در مدارس و کتابخانه ها و اماکن ورزشی و فرهنگی و …. شناسایی و تماس گرفته شد و پس از توجیه مقدماتی و علت و هدف تکمیل و تنظیم پرسشنامه سوالات را در اختیار آزمودنی ها قرار داده و پس از استخراج نمرات و ثبت در یک برگه دیگر نمرات را در دو گروه فرزندان با باورهای دینی قوی تر و فرزندان با بی اعتنا به باورهای دینی تقسیم و سعی گردید که تعداد این آزمودنی ها نیز برابر گردد که خوشبختانه یا متأسفانه (به جهت آماری) نشد فلدا تعداد ۶۲ نفر از فرزندان معتقد به باورهای دینی و ۳۸ نفر بی اعتنا و بی اعتقاد به انجام باورها و شعائر دینی و یا ضعیف بودند انتخاب گردید.
اعتبار و روایی ابزار :
ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ۱۰ سوالی بوده است و برای کسب اعتبار و روایی آن ابتدا پرسشنامه را در بین ۱۰ نفر از فرزندان بزهکار که سابقه بسیار روشنی در سرقت و دزدی و اعتیاد داشتند و در مقابل ۱۰ نفر از فرزندانی که مسجدی بوده و از فعالان دائمی مساجد و عضو بسیج و در اغلب مراسم مذهبی در شهر و محله شرکت و در میان مردم شهره مذهبی بودن و بچه های مثبت داشتند اجرا گردید. و تفاوت پاسخ های آنان پس از تحلیل یافته ها با ۸۱% نشان داده شد.
یعنی پرسشنامه اجرا شده در این تحقیق برای برآورد داده های فرضیه و نیز سوالات پرسشنامه ۸۱% و از لحاظ آماری مطمئن برای اجرای این سوالات در میان فرزندان با باورهای دینی و با باورهای دینی ضعیف و بی اعتقاد تلقی می شود که در لابلای فصل سوم نیز به این موارد اشاره شده است.
فصل چهارم :
² تجزیه و تحلیل یافته ها
تحلیل توصیفی سوال اول :
۱ ) آزمودنی ها در سوال اول ۸۵ مورد یا ۸۵ بار از ۱۰۰ بار اعلام کرده اند که به خدا و آخرت و مرگ و رستاخیز و نتیجه اعمال اعتقاد دارند. اما در مقابل ۵۵ بار از ۱۰۰ بار دوستان و معلمان آنها را مذهبی و معتقد می دانند.
۲ ) در برابر سوال دوم آیا شعائر و واجبات را به درستی و پیوسته انجام می دهید.
۷۸ مورد پاسخ مثبت داده اند. اما ظاهر رفتار و حرکات فقط ۵۵ مورد را تایید می کند.
۳ ) در برابر سوال سوم انجام فرایض کامل دینی در خانواده ۸۴ مورد پاسخ مثبت داده اند اما نقش پرورشی و تربیتی فقط ۲۷ مورد را تایید می کند.
۴ ) آیا در هر کار و فعالیتی خدا و عذاب و عقاب را درنظر می گیرد. ۸۰ مورد تایید کرده اند و تاثیر آن از نظر آزمودنی ها در تربیت فقط ۴۲ مورد تایید شده است.
۵ ) آیا اوقاتی از روز را وقف مسجد و دعا و روضه و مطالعه موارد دینی و مذهبی می کنید فقط ۵۳ مورد گزارش کرده اند و در مقابل تاثیر آن در ۷۹ مورد تایید شده است.
توضیح جدول خام داده ها :
از تعداد ۱۰۰ نفر آزمودنی در هر سوال ۱۰۰ پاسخ استخراج شده است که در سه گزینه بلی، تا حدی خیر، پراکنده شده است.
هر نفر نمره یگانه ای دارد. مثلاً در سوال ۱ به بلی پاسخ مثبت داده و تا حدی خیر خالی است و در سوال دوم به خیر پاسخ داده و گزینه بلی و تا حدی خالی است ولی چون تک تک پرسشنامه را مدنظر نداشتیم همه پاسخ ها را جمع کرده ایم و همانطور که قبلاً ذکر کردیم. چون هر گزینه  پاسخ ها را دربر دارد. و در جمع ۱۰۰ نفر اگر گزینه ای ۳۳ نمره بیاورد در واقع از نوع همان سوال تعریف می شود. مثلاً سوال اول گزینه بلی ۴۵ و گزینه تا حدی ۴۰ و گزینه خیر ۱۵ پاسخ دارد. پس در کل می گوئیم که سوال اول : آیا اعتقاد به خدا و مرگ و رستاخیر و نتیجه اعمال خود در آخرت را دارید؟ با ۸۵ = ۴۰ + ۴۵ با ۸۵ پاسخ مثبت تعریف و تفسیر می شود.
اما سوال ۸ اینگونه نیست پاسخ بلی ۱۱ مورد و تا حدی ۱۶ مورد و پاسخ خیر ۷۳ مورد گزارش شده است یعنی فرزندان فعالیت های خود را سازگار با رساله انجام نمی دهند فقط ۱۱ نفر یا همان ۱۱% بچه ها و فرزندان اینگونه عمل می کنند.
سوال ۷ و ۹ و ۶ و ۵ و ۴ نیز تا حدی اینگونه است که در تحصیل آماری به آنها می پردازیم.
استخراج داده ها در ۱۰۰ پرسشنامه ۱۰ سوالی در ۲ بخش :