۵-۳٫ محدودیتهای پژوهش
بایداذعاننمودکهپژوهشحاضرمحدودیتهایی داردکهمی بایستبهآنهااشارهکرد:
گستردگی حوزه موضوعی پژوهش: با توجه به موضوع پزوهش یعنی نابرابری و گستردگی عوامل موثر بر آن و مهم تر از آن نابرابری در سیستم آموزشی و آموزش و پرورش و گستردگی به همراه ابهام های موجود در برخی از عناصر سیستم های آموزشی محدودیتهایی را در انتخاب شاخص ها، طراحی ابزارها و در نظر گرفتن آنها با همدیگرپیش رو قرار داد که این از قدرت تعمیم پذیری نتایج پژوهش می کاهد.
فقر تحقیقاتی: هر چند که تحقیقات خارجی فراوانی در رابطه با موضوع نابرابری آموزشی در زمینه های فرهنگی و اجتماعی مختلف صورت گرفته است اما در این رابطه در داخل کشور و به شیوه تحقیق حاضر تحقیقی صورت نگرفته است و این موضوع مقایسه و تحلیل نتایج فرضیه ها و سوالات را برای محقق مشکل ساخت.

مشکلات مربوط به گردآوری داده ها: با توجه به این مسئله که در پژوهش حاضر از دو شیوه بررسی اسناد و نیز توزیع پرسشنامه در بین دانش آموزان در یک مرحله و توزیع پرسشنامه در بین خبرگان و دست اندرکاران آموزش و پرورش در چند مرحله برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد جلب همکاری گروه هدف برای محقق مشکلاتی را به وجود آورد.
گستردگی جامعه آماری: با توجه به اینکه جامعه آماری پژوهش شامل کل استان می شد و نیز در پژوهش حاضر مطالعه نابرابری های آموزشی به صورت مقایسه بین گروه های مختلف( مناطق آموزشی، دختران، پسران، شهر، روستا، قومیتها، مذاهب و زبانها مختلف موجود در استان صورت گرفت گستردگی جامعه آماری مشکلات و محدودیتهایی را برای محقق به وجود آورد.
ماهیت داده های حاصل از پیمایش: با توجه به اینکه در این تحقیق در کنار مطالعه اسناد، آمار و گزارشات سازمان آموزش و پرورش برای جمع آوری بخش دیگری از داده های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه استفاده شد که چون پرسشنامه ها بیشتر به صورت خودگزارشی می باشد لذا ممکن است اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی حاصل نشود.
۵-۴٫ پیشنهادات
۵-۴-۱٫ پیشنهاداتکاربردی
با توجه به اینکه در تحقیق حاضر بر اساس تحلیل فرضیات و پاسخ به سوالات پژوهش برای کاهش نابرابری های آموزشی در جهت کمک به تحقق توسعه پایدار برای هر یک از مناطق آموزشی استان با توجه به میزان نقاط قوت ، ضعف، تهدیدات و فرصتهای محیطی استراتژی ارائه شده است در این قسمت پیشنهاداتی برای کل استان ارائه می شود.
با توجه به اینکه پاسخ سوالات پژوهش نشان داد که بین مناطق اموزشی استان آذربایجان غربی نابرابری وجود دارد لذا متناسب با رتبه مناطق از نظر برخورداری از شاخص های مختلف توسعه فضاهای فیزیکی، تامین نیروی انسانی تحصیل کرده، احداث و تجهیز کتابخانه ها، آزمایشگاهها، نمازخانه ها، سالنهای ورزشی و نیز تخصیص بهینه بودجه های آموزشی، پرورشی و عمرانی و جاری با توجه به رتبه منطقه پیشنهاد می گردد. یعنی توسعه شاخص های آموزشی به صورت همگن در مناطق و توجه بیشتر به مناطق محروم . در نظریه های عدالت تنها نوع نابرابری که مقبول است نابرابری در توجه بیشتر به مناطق محروم می باشد.
باتوجه به اینکه اندازه گیری میزان نابرابری با بهره گرفتن از ضریب پراکندگی بیانگر این است که بیشترین نابرابری در بین مناطق استان از نظر شاخص بروندادهای غیرشناختی (در تحقیق حاضر شامل نگرش نسبت به مدرسه، انگیزش نسبت به مدرسه، خودپنداره تحصیلی و رشد اعتقادی)وجود دارد لذا ایجاد جذابیت مدارس از هر نظر، آموزش معلمان برای برخورد مناسب با دانش آموز در جهت ایجاد نگرش مثبت، علاقه، انگیزه، عزت نفس، اعتماد به نفس ، بسترسازی توسعه فعالیتهای فرهنگی و مذهبی در مدارس و بستر سازی و آموزش معلمان برای اجرای ارزشیابی های عادلانه
پیشنهادات می شود. با توجه به اینکه کمترین میزان نابرابری اندازه گیری شده در بین مناطق مربوط به شاخص پیشرفت تحصیلی می باشد لذا نباید کارآیی مدارس در نمره و قبولی و ارتقا و .. خلاصه شود و این امر لزوم توجه به متغیرهای غیرشناختی شامل نگرشها، تمایلات، علایق و عقاید بلند مدت را که برای زندگی فرد لازم و ضروری می باشد مشخص می سازد.
با توجه به اینکه نتایج تحقیق نشانگر وجود نابرابری در بین دختران و پسران به نفع پسران می باشد و خانواده ها انتظار و آرزوی موفقیت تحصیلی بیشتری برای پسران دارند لذا پیشنهاد می شود برای فرهنگ سازی آموزش دختران با بهره گرفتن از رسانه های جمعی مختلف و برگزاری دوره های آموزش خانواده اقدام شود همچنین تجلیل از زنان مقام آور، حذف کلیشه های جنسیتی از کتابهای درسی بکارگیری معلم خانم در مدارس دخترانه ، حذف کلیشه های جنسیتی در تخصیص پست و مقام و برگزاری دوره های ویژه و با محتوای عمومی در راستای مهارتهای زندگی برای دختران بازمانده از تحصیل و نیز دخترانی که زود ازدواج می کنند پیشنهاد می شود.
با توجه به اینکه نتایج تحقیق نشانگر وجود نابرابری های آموزشی در بین دانش آموزان متعلق به طبقات اجتماعی – اقتصادی مختلف می باشد لذا افزایش سهم دولت در آموزش و پرورش، تخصیص اعتبارات بیشتر، ارائه یارانه های آموزشی برای طبقات پایین اجتماع ، استفاده از بخش خصوصی و تلاش در جهت جذب کمک های مردمی، بستر سازی توانایی مدارس در کسب درآمد از درون مدرسه مثلا فروش کارهای هنری دانش آموزان و استفاده از رهبران آموزشی اثربخش توصیه می شود.
نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نشان داد که شاخص فرایند مدرسه بیشترین تاثیر مستقیم را بر نابرابری های آموزشی مقطع متوسطه مناطق آموزشی استان آذربایجان غربی داراست که در این راستا پیشنهادات زیر برای افزایش صلاحیتهای حرفه ای معلمان و مدیران در مدارس ارائه می شود:
برگزاری دوره های آموزش ضمن خدمت با کیفیت
توجه به متغیرهای روانشناختی موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در آموزش نیروی انسانی آموزش و پرورش
ایجاد نظام جامع استاندارد رتبه بندی معلمان در جهت افزایش علاقه و انگیزه آنان
توجه به نیازهای جوامع محلی
تغییرات برنامه درسی آموزش معلمان و مدیران در مراکز آموزش فرهنگیان
تقویت محتوای کتابهای درسی و شیوه های آموزش در جهت آموزش درس زندگی و مهارتهای زندگی به فراگیران ، محتوای کتابهای درسی در بعضی از مواقع برای فراگیران جذاب نبوده و انگیزه لازم را برای دانش آموزان ایجاد نمی کند. محتوای کتابها بروز نمی باشد و از همه مهمتر محتوا و نیازهای دانش آموزان کم ارتباط یا بی ارتباط می باشد محتوا باید شامل مسائل اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی ، نظامی ، حقوقی و خصوصاً حقوق شهروندی و … باشد.
افزایش اعتماد و تعامل میان معلمان، مدیران و معاونان در ارتباط با انظباط دانش‌آموزان
تقویت احکام و بخشنامه های اداری در زمینه انظباطی
تاکید بیشتر بر پرورش دانش آموزان
حقوق و مزایای معلمان متناسب با تورم و حقوق بقیه کارکنان
ایجاد و یا تقویت سیستم نظارت و ارزشیابی مناسب از وضعیت تدریس معلمان در مناطق آموزش پرورش
تشویق معلمان به رفتارهای فرانقشی با برگزاری دوره های معرفت افزائی
تقویت سرانه فرهنگی و بستر سازی فعالیتهای فوق برنامه
توجه به دروسی مثل ورزش و هنر ، قرآن در جهت تقویت مهارتهای زندگی دانش آموزان
ایجاد محیط آموزشی چالشی شامل انتظار بالا ٬حمایت ٬انصاف٬ارتباط
وجود مکانیسم های بازخورد
استفاده از نیروهای بومی در مدارس
افزایش تعهد مالی دولت در حیطه آموزش
استفاده از رهبران آموزشی اثربخشی و آموزش آنها
مشارکتوالدینوگروههادرمدیریتمدرسه
استفادهگستردهازسنجشهاییادگیریواصلاحخدماتمدیریتی مدرسه
تقویت شیوه های سنجش یادگیری دانش آموزان
اصلاحمدیریت
تاکید بر جنبه های پرورشی برنامه های درسی
وجود قوانین عملکردی شفاف
برنامه ریزی در جهت افزایش اختیارات معلمان و مدیران مدارس
۵-۴-۲٫ پیشنهاداتی برای پژوهشگرانآینده
همانطور که قبلا نیز مطرح شد موضوع نابرابری آموزشی موضوع وسیعی می باشد که از ابعاد مختلف می توان به بررسی آن پرداخت تحقیق حاضر در نظر داشت به نحوی به تمام عوامل موثر در یک چهارچوب مطالعاتی تدوین شده بپردازد لذا به محققان آینده پیشنهاد می شود :
به صورت جزئی تر و عمیق تر به مطالعه هر یک از دسته عوامل موثر بر نابرابری آموزشی بپردازند
موضوع بروندادهای نهایی آموزش و پرورش که در پژوهش حاضر با عنوان"بروندادهای غیر شناختی” نیز مطرح شد حوزه مطالعاتی جدیدی است که توصیه می شود در این ارتباط تحقیقاتی صورت گیرد.
موضوع فرایندهای کلاسی موثر بر نابرابری آموزش و پرورش نیز حوزه مطالعاتی جدیدی است که توصیه می شود در این ارتباط تحقیقاتی صورت گیرد.