۵-۱-۴- تعاریف مربوط به درگاه ملی
طبق تعاریفی که از درگاه ملی بار توسط سازمان راه داری حمل و نقل جاده ای شده است و درگاه ملی بار به این شرح معرفی می گردد : درگاه ملی بار حمل رسیدن خط عرضه و تقاضای حمل و نقل کالا ، با در نظر گرفتن قیمت زمان و ظرفیتی مشخص است ، به طوریکه درخواستهای مربوط به جابجایی کالا را یک پارچه کند و در اختیار شرکتها و رانندگان قرار دهد.
۲-۴- سند نیاز سنجی مدل بهبود یافته سامانه درگاه ملی بار
۱-۲-۴- معرفی و کلیات
سامانه درگاه ملی بار در بر گیرنده اهداف مختلفی است که اصلی ترین هدف آن برنامه ریزی در سطح شبکه حمل و نقل جاده ای کشور می باشد بطوریکه راننده هنگام تخلیه بار در پایانه های مقصد ناچار نباشد روزهای متمادی را در انتظار بارگیری در پایانه ها سپری نماید. انتظار در پایانه بار جهت بارگیری ( خواب کامیون ) برای صنعت حمل و نقل کشور بسیار مضر می باشد زیرا خواب کامیون معادل با خواب سرمایه می باشد و کامیون ها که اصلی ترین سرمایه شرکت های حمل و نقل و رانندگان مالک آنها می باشد بدون استفاده در پایانه به انتظار بار بسر می برند و از طرفی در پایانه های دیگر بارهای انباشته در انتظار حمل باقی می ماند و بارها باید انبار شوند.

بیشترین علتی که برای مشکلات این چنینی می توان بیان نمود عدم تعادل میان عرضه و تقاضا می باشد ضمن اینکه باید این عدم تعادل را با توسعه صنایع و تمرکز زدایی از میان برداشت لازم است راه حل های نرم افزاری و برنامه ریزی های خطی نیز میتواند مفید واقع شود . در این پژوهش راه حل نرم افزاری سامانه درگاه بار ملی مورد بازنگری واقع شده که در فصول پیشین این سامانه مورد بررسی قرار گرفت.
هدف تجهیزات ITS راه حل هایی مبتنی بر تکنیک های سخت افزاری و نرم افزاری می باشد معمولاً قطعات سخت افزاری در محل های مورد نیاز نصب شده و دیتاهای خروجی آنها از طریق نرم افزارها به اطلاعات مفید و پردازش شده جهت تصمیم گیری در برنامه ریزی تبدیل می شود.
دلیلی که در این پژوهش یک نرم افزار را به عنوان یکی از تجهیزات ITS در نظر گرفته ایم ارتباط مستقیم این سامانه با شبکه حمل و نقل جاده ای بوده و نقش مفیدی که این سامانه می تواند در بهبود شبکه حمل و نقل و صنعت حمل ونقل ایفا کند ضمن اینکه در این پژوهش امکان بکارگیری اطلاعات ماهواره های GPS در بهبود این نرم افزار مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
هدف از این بخش : ارائه سند نیاز سنجی مدل بهبود یافته سامانه درگاه ملی بار بر اساس استاندارد های-۷۲۹ IEEE و نماتن فاز ۲ می باشد.
۲-۲-۴- مستندات قرارداد
طبق بررسی های بعمل آمده انجام مصاحبه با کارشناسان و متصدیان صنعت حمل و نقل نیازهایی به این شرح استخراج گردیده است.
با توجه به اهمیت و ضرورت سامانه درگاه ملی بار و توجه ویژه سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به این طرح جلسه ای با موضوع « بررسی سامانه درگاه ملی بار » در آذر ماه ۱۳۹۰ با حضور کارشناسان IT و کارشناسان حمل و نقل سازمانهایی که سامانه در آن پیاده سازی و یا در حال پیاده سازی بوده برگزار شد پیرو این جلسه و نظرسنجی های به عمل آمده توسط اینجانب از کارشناسان مربوطه نتایج ذیل از دو دیدگاه قابل حصول است : دیدگاه کارشناسان IT و دیدگاه کارشناسان حمل و نقل
دیدگاه کارشناسان IT :

• • مزایا : تجهیزات سخت افزاری شامل نمایشگرهای LED جهت نمایش خروجی های سامانه , وب کیوسکها ی موجود در پایانه , سرورها و … خوب و بروز ارزیابی شده است .

• • معایب : معماری بد و ضعیف سامانه از نظر نرم افزاری و وجود کد های تکراری , کامل نبودن دیتا بیس اولیه بطوریکه برخی از پایانه ها در آن ثبت نشده , عدم امکان اسکرول هنگام نمایش برنامه بر مانیتورهای LED , عدم نمایش برخی از اطلاعات در قسمتهای تعبیه شده و عدم امکان رزرو بار

دیدگاه کارشناسان حمل و نقل :
از نظر این دسته از کارشناسان سامانه مذکور در صورت فرهنگ سازی کارامد می باشد لذا بدلیل اینکه امکان رزرو بار در سامانه فراهم نمی باشد استقبال از این سامانه توسط کاربران اصلی آن (صاحبان کالا , رانندگان و شرکت های حمل و نقل ) به خوبی صورت نمی گیرد
همچنین در این نظر سنجی از دید کارشناسان حمل و نقل چالش هایی به این شرح عنوان شد :

• • لزوم فرهنگ سازی و جلب اعتماد شرکت های حمل و نقل (در حال حاضر شرکتهای حمل و نقل با وجود سودمندی سامانه برای آنها حاضر به وارد کردن اطلاعات بار در سامانه نمی باشند)

• • عدم استفاده صحیح رانندگان از وب کیوسکها بدلیل پایین بودن سطح سواد رانندگان

• • وارد نکردن اطلاعات بارهایی که قابلیت برنامه ریزی دارند توسط مراکز عمده تولید بار ( گمرکات , صنایع و معادن و … )

• • وجود بارهای جاری و روزانه ای که امکان برنامه ریزی ندارند

پس از نظر سنجی صورت گرفته و مشورت با کارشناسان مربوطه برای بهبود سامانه مذکور تصمیمات ذیل اخذ شد .

• • امکان رزرو بار توسط رانندگان با شناسه کاربری معتبر و قابلیت پیگرد در صورت عدم تعهد شخص رزرو کننده بار

• • ارتقا و تکمیل دیتا بیس سامانه

• • فرهنگ سازی و ملزم ساختن صاحبان کالا و شرکتهای حمل و نقل به وارد کردن اطلاعات بار خود در سامانه

در این پژوهش بهبود سامانه مذکور با هدف اضافه کردن امکان رزرواسیون بار توسط رانندگان و تکمیل دیتا بیس سامانه مورد نظر می باشد . همچنین امکان نمایش تعداد بارگیری به تفکیک نوع بارگیر برای کاربران جهت کمک نمودن به تصمیم گیری جهت خرید بارگیر و یا سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل جاده ای اختصاص نام کاربری به گمرکات کشور تا بتوانند بارهای تجاری را وارد سیستم نماید.
۳-۲-۴- حدود پروژه و میزان توسعه پروژه در آینده
این سند حاوی نیاز های استخراج شده مدل بهبود یافته سامانه درگاه ملی بار می باشد و در واقع این سند توسعه پیدا کرده و برخی از نیازهای جدید به آن اضافه شده است و همچنان امکان توسعه سند وجود دارد . همچنین در صورتیکه خواست مشتری تغییر یابد امکان تغییر نیازها نیز وجود دارد و سیستم توانایی متغیر پذیر و توسعه پذیری را دارا می باشد.
از محدودیتهای موجوددر پروژه می توان به :
- سیستم فقط برای برای بارهایی که قابلیت برنامه ریزی برای آنها وجود دارد کاربرد دارد بدیهی است که سیستم برای بارهای روزانه و جاری که قابلیت برنامه ریزی برای آنها وجود ندارد کارایی ندارد و این نوع بار از طریق سالن اعلان بار درپایانه ها اعلام می گردند. در واقع این سامانه برای بارهای تجاری کارایی را دارد.
- کاربران بخصوص رانندگان ممکن است براحتی امکان دسترسی به اینترنت را نداشته باشند و علاوه بر ان سواد کافی جهت استفاده از وب سایت را نیز نداشته باشند هر چند که در هر پایانه وب کیوسکهایی جهت استفاده کاربران تعبیه شده است
- چون عوامل انسانی مانند هر سیستم دیگری در استفاده مناسب از سیستم نقش دارند بنابراین همواره فرهنگ استفاده از این سیستم بسیار حائز اهمیت است و فرهنگ سازی باید انجام گیرد.
- سنتی بودن صنعت حمل و نقل و وجود کامیون های ملکی راننده با ۸۲٫۵ کل ناوگان باری کشور باعث خواهد شد ترغیب افراد برای استفاده از سامانه به راحتی صورت نپذیرد .
۳-۴- توصیف سیستم
در این بخش مروری کلی بر آنچه که عملکرد سامانه درگاه ملی بار است خواهیم داشت و همچنین تمامی نیازهایی که در نسخه فعلی سامانه مورد توجه واقع نشده است را مورد بازنگری قرار خواهیم داد.
سامانه درگاه ملی بار اولین بار در سال ۸۸ توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای طراحی و در برخی از پایانه های مهم کشور مورد اجرا واقع گردید. اما هنوز این سامانه در مراحل ابتدایی خود می باشد و برای بسیاری از رانندگان و شرکت های حمل و نقل کاملا ناشناخته است. این سامانه با هدف ساماندهی به ناوگان باری که در شبکه حمل و نقل کشور مشغول به فعالیت هستند طراحی و راه اندازی شده است.
ذی نفعانی که با این نرم افزار در تعامل هستند شامل کارشناسان حمل و نقل ، کارشناسان It، از سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و همچنین مدیران شرکت های حمل و نقل , راننده گان کامیون های شخصی و ملکی کاربران شرکت های حمل و نقل , صاحیان کالا که هر کدام در این سامانه نقش بزرگی را ایفا خواهند کرد.
کارشناسان IT سازمان راهداری به عنوان مدیر سیستم وظیفه دارند کلیه اشکالات و نواقصی را که در حین کار بوجود می آید برطرف نماید همچنین به عنوان یک مدیریر سیستم باید کلیه شرح وظایفی که برای یک ADMIN تعریف شده است را عهده دار می باشند .