اهمیت و ضرورت تحقیق
تاکنون تاریخ بازاریابی ۴ دوره از تاریخ خود را تجربه کرده است. دوره تولید، دوره فروش، دوره بازاریابی و دوره نمایی که تلفیقی از رابطه میان دوره های پیشین است. اواسط دهه بیست، تولید و عملیات مهمترین بخش بازاریابی را تشکیل می دادند و افزایش کیفیت محصولات و خدمات، به افزایش رضایت مشتری منجر نمی شد اما امروزه رشد اقتصادی سازمان ها و صنایع بر مبنای اینترنت و تکنولوژی های وابسته بوده و بسیاری از سازمان ها با فعالیت تجارت الکترونیک و بازاریابی اینترنتی درگیرند. تجارت الکترونیک به عنوان تعامل میان خریدار و فروشنده به صورت آنلاین تعریف شده است، همچنین در یکی از ساده ترین تعاریف، بازاریابی اینترنتی شامل دستیابی به اهداف بازار از طریق بکارگیری تکنولوژی های دیجیتالی می باشد( محمد و همکاران، ۲۰۰۲ ).سال های آغازین قرن بیست و یکم، سال هایی که بشر متمدن ،مدت ها چشم انتظار آن بود، نوید بخش آسایش نیست و چالش هایش روی انسان ها و تمدن ها، در این سال های تاریخ بیش از همیشه به چشم می آید، کشورها و تمدن ها می کوشند در این آشوب ها و دگرگونی های نامنتظره ای که پیش می آید، کمترین زیان را ببینند و بیشترین بهره را نصیب خود کنند، که این امر جزء در سایه داشتن برنامه ریزی محیط گرا و آینده نگر حصول نمی یابد(همتی،۱۳۹۲،ص۵).
آمارهای نشان دهنده افزایش میل به خرید اینترنتی را دارد. هرچند که در مقایسه با کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته این ارقام بسیار ناچیز است، بنابراین با توجه به افزایش خرید های اینترنتی، مدیران فروشگاه های اینترنتی نیازمند درک دقیقی از عوامل اثر گذار برروی تمایل به خرید مشتریان می باشند. با توجه به اینکه تقریبا در ابتدای راه گسترش خرید های اینترنتی هستیم بنابراین این موضوع ضرورت دارد که درباره عوامل اصلی که به نظر می رسد این موضوع را تحت تاثیر قرار می دهد تحقیق شود و در تحقیقات دانشگاهی به شناسایی عواملی که بر روی عملکرد شرکت از طریق بازاریابی اینترنتی تأثیر می گذارد پرداخته شود(تیماسی،۱۳۹۰، ۴).
همانطور که اینترنت فرصت و بازاریابی خوبی را برای شرکت ها ایجاد کرده است، تلاش شرکت ها در ارائه محصولات و خدمات قابل قبول را می طلبد. با توجه به اینکه این کانال توزیع نسبتا جدید توانایی های بالقوه فراوانی دارد. بنابرایت اهمیت دارد که فروشگاه های اینترنتی شیوه بازاریابی صحیح اینترنتی را بشناسند و عوامل تاثیر گذار بر آن را درک کرده و تاثیری را که بازاریابی اینترنتی بر عملکرد این فروشگاه ها دارند را دریابند.
اهداف تحقیق
هدف کلی: بررسی تأثیر استفاده از اینترنت در بازاریابی بر عملکرد تجاری شرکت ها.
اهداف جزئی:
-
- بررسی رابطه بین اجزای بازاریابی اینترنتی یکپارچه و عملکرد تجارت الکترونیک.
-
- بررسی تاثیر مدیریت دانش(KM ) بر بازاریابی اینترنتی.
-
- بررسی تأثیر مدیریت روابط با مشتری(CRM) بر بازاریابی اینترنتی.
-
- بررسی تأثیر مدیریت زنجیره تأمین (SCM) بر بازاریابی اینترنتی.
فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی۱: زیر سیستم های مختلف یک سیستم اطلاعاتی تاثیر مثبتی بر بازاریابی اینترنتی دارد.
فرضیه های فرعی:
-
- مدیریت دانش بر بازاریابی اینترنتی تأثیر گذار است.
-
- مدیریت زنجیره ای تأمین بر بازاریابی اینترنتی تأثیر گذار است.
-
- مدیریت روابط با مشتری بر بازاریابی اینترنتی تأثیر گذار است.
فرضیه اصلی۲:بازاریابی اینترنتی منسجم تأثیر مثبتی بر عملکرد تجارت الکترونیک دارد.
روش اجرای تحقیق:
روش تحقیق از نظر نوع تحقیق، توصیفی و از نظر هدف کاربردی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل ۱۲۴ شرکت می باشد که دارای نشان اعتماد الکترونیکی از وزارت صنعت،معدن و تجارت هستند که تعداد ۹۳ شرکت از روش نمونه برداری غیر احتمالی در دسترس انتخاب گردید،ابزار سنجش و اندازه گیری در تحقیق حاضر پرسشنامه استاندارد بوده و جهت آزمون فرضیه ها از آزمون آماری مدلسازی معادلات ساختاریLISREL 8.53 استفاده شده است.
متغیرهای پژوهش و تعریف نظری و عملیاتی آنها
در این تحقیق تجارت الکترونیک به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای مدیریت دانش(KM)و مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)و مدیریت زنجیره تأمین(SCM) به عنوان متغیرهای مستقل و بازاریابی اینترنتی به عنوان متغیر تعدیل گر در نظر گرفته شده اند.
تعریف عملیاتی متغیرها:
عملیاتی کردن یا تعریف عملیاتی یک مفهوم بدین جهت است که آن مفهوم قابل اندازه گیری شود و این امر از طریق دقت در ابعاد و خصوصیات رفتاری متعلق به آن مفهوم،طبقه بندی کردن آن ابعاد به عناصر قابل مشاهده و قابل اندازه گیری ایجاد می شود(شجاعی،۱۳۸۶،ص۸).منظور از بازاریابی اینترنتی در پژوهش حاضر میانگین کسب شده از سؤالات ۱تا ۹ است و تجارت الکترونیک میانگین کسب شده از سؤالات ۱۰ تا ۲۰ است و منظور از مدیریت روابط با مشتری میانگین کسب شده از سؤالات ۲۱ تا ۲۶ است و مدیریت زنجیره تأمین میانگین کسب شده از سؤالات ۲۶ تا ۳۱ و مدیریت دانش میانگین کسب شده از سؤالات ۳۲ تا ۳۶ است.
***نکته مهم قابل ذکر اینکه همه متغیرهای مستقل و متغیر وابسته این تحقیق که ماهیتاً دارای مقیاس فاصله ای بودند در مقیاس ترتیبی با بهره گرفتن از طیف لیکرت مورد سنجش قرار گرفته است***
متغیر وابسته تحقیق:
پژوهشگر بیش از هر چیز به متغیر وابسته علاقه مند است.هدف وی توصیف یا پیش بینی تغییر پذیری متغیر وابسته است.متغیر وابسته،متغیر پاسخ،برونداد یا ملاک است و عبارتست از وجهی از رفتار یک ارگانیسم که تحریک شده است.متغیر وابسته مشاهده یا اندازه گیری می شود تا تأثیر متغیر مستقل بر آن مشخص شود.متغیر وابسته این تحقیق تجارت الکترونیک است که به توضیح آن می پردازیم:
کالاکوتا و ونیستون[۱](۱۹۹۷)معتقدند که نمی توان یک تعریف واحدی از تجارت الکترونیک ارائه داد زیرا هرکدام با زدن لنزی به چشم خود تجارت الکترونیک را به تصویر کشیده اند(معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی،۱۳۸۴،ص۵).
-
- تجارت الکترونیک یعنی خرید و فروش الکترونیکی بر روی اینترنت و کسب و کار الکترونیک به هر نوع مبادله الکترونیکی اطلاق می شود(بیدگلی،۲۰۰۲،ص۵).
-
- تجارت الکترونیک یعنی انجام مبادلات تجاری در قالب الکترونیکی(صنایعی،۱۳۸۱،ص۲۴).
-
- تجارت الکترونیک یعنی کاربرد تکنولوژی اطلاعات در تجارت(احمدی و یرجنیاری،۱۳۸۱).
متغیر های تعدیل گر:
اینگونه متغیر به رابطه میان متغیرهای مستقل و وابسته تأثیر اقتضایی دارد،یعنی حضور این متغیر سوم رابطه ای را که اساساً بین متغیر مستقل و وابسته مورد نیاز است تحت تأثیر قرار می دهد(شجاعی،۱۳۸۶،ص۱۸).در واقع متغیر تعدیل کننده متغیر کیفی و کمی است که جهت یا میزان رابطه میان متغیرهای وابسته و مستقل را تحت تأثیر قرار می دهد.متغیر تعدیل گر را می توان متغیر مستقل دوم نیز منظور داشت.
متغیر تعدیل گر در این پژوهش بازاریابی اینترنتی است که استرس و رایموند(strauss and Raymond) بازاریابی الکترونیکی را معادل با بازاریابی سنتی می دانند که صرفا از فناوری اطلاعات در جهت دست یابی به اهداف خود استفاده میکند و باعث کارآیی بازاریابی میشود.در دیدگاه های دیگری بازاریابی الکترونیکی زمانی شکل میگیرد که زیر ساختهای فنی(پایگاه اطلاعاتی،ترمینال های مناسب،سرورها،نرم افزارها و…)فراهم گردد و ارتباط با مشتری با بهره گرفتن از این فن آوری ها برقرار شود.این ارتباط عمدتاً در قالب طراحی وب سایت مورد توجه قرار می گیرد.استن[۲] اعتقاد دارد زمانی بازاریابی الکترونیکی شکل میگیرد که عوامل آمیخته ی بازاریابی محدود می شود و معادل بازاریابی اینترنتی فرض می گردد.(ثریایی و همکاران،۱۳۸۴،ص۸).
متغیر های مستقل:
متغیر های مستقل به گونه ای مثبت یا منفی بر متغیر وابسته تاثیر می گذارد. یعنی وقتی متغیر مستقل وجود داشته باشد، متغیر وابسته وجود دارد و هر مقدار افزایش در متغیر مستقل روی دهد در متغیر وابسته نیز افزایش یا کاهش روی خواهد داد( حسن افرا، ۱۳۸۸، ۷ ).
متغیر های مستقل در این تحقیق عبارتند از:
۱٫مدیریت روابط با مشتریان(crm)
۲٫مدیریت زنجیره تامین(scm)