نرمتر از چرم کمربندی

نرم

جدول ۴-۲ مقدار آهک گیری متناسب با چرم تولیدی
مواد معمولی دیلایمینگ :
انواع اسید بوریک
کلرید آمونیوم
سولفات آمونیوم
اسید های آلی (استیک اسید، اسید لاکتیک، اسید فورمیک)
مواد اختصاصی دیلایمینگ (نمکهایی که دارای چندین گروه کربوکسیل ضعیف و چند گروه مشابه اسید قوی است).
۷-۴-۲ آنزیم دهی:
چرم سازان قدیمی به تجربه دریافته بودند که اگر پلت را بعد از آهک گیری با کود سگ، خوک وفضله مرغ عمل آوری کنند چرم حاصله بسیار نرم، لطیف و صاف می شود.
وقتی از کود سگ استفاده می کردند چرم خیلی نرمتر می شد از این رو لفظ Bating را به مصرف کود سگ در ساخت چرم اطلاق می کردند. Bating به معنی خیساندن چرم در محلول قلیایی است با تجزیه کودهای حیوانی در پی بردند که در مجموع ۵نوع آنزیم در آنها وجود دارد به این ترتیب مشخص شد که اثر نرم کنندگی کودها بر چرم به واسطه وجود آنزیم در آنهاست. آنزیم های موجود در کودهای حیوانی بررسی شده عبارتند از:
۱٫دیازتاز ۲٫رناز ۳٫لیپاز ۴٫تریپسین ۵٫پیسین
آنزیم دادن:
از بین ۵ آنزیم بدست آمده دیازتاز نشاسته را به قند تبدیل می کند، رناز شیر را لخته می کند و لیپاز چربی را هیدرولیز می کند. بنابراین عمل bating را فقط تریپسین و پپسین انجام می دهد.

مطالعات بعدی نشان داد که پپسین پروتئین را در ph=2 می تواند هیدرولیز کند اما تریپسین در محیط قلیایی پروتئین را هیدرولیز می کند(۸-۸/۵=ph) بنابراین از بین ۵ آنزیم شناخته شده در کود حیوانات فقط تریپسین عمل خیساندن را انجام می دهد.
اولین آنزیم مصنوعی بنام اروپن نامیده شد از این رو در ایران مرحله اروپونی گویند. این آنزیم مخلوطی از سولفات آمونیوم ۶۵-۶۰%،خاک اره ۳۵-۳۲% وپانکراس خشک ۵-۳% می باشد.
امروزه آنزیم های مورد استفاده از چرم سازی از منابع گوناگونی تهیه می شود مثل نباتات، قارچ و کپک و باکتری و…
اثر آنزیم بر پلت :
حذف آهک
حذف تورم
تنظیم ph
حذف آلودگی ها
افزایش الاستیسته چرم
حذف باقیمانده مواد سیمانی
ایجاد خلل و فرج برای عبور هوا از لابلای پلت
حذف کامل مواد کراتینی و ایجاد رخ ابریشمی
عوامل موثر بر خیساندن:
دما : دمای ۳۷ درجه مشابه دمای بدن حیوان خونگرم برای فعالیت ترپسین مناسب است. دمای مناسب برای فعالیت آنزیم می تواند بین ۳۷-۲۵ درجه باشد .
مدت زمان : می تواند ۲۰دقیقه الی ۴ساعت باشد. این زمان به کشسان بودن چرم بستگی دارد.
مقدار مصرف :براساس قدرت آنزیم و نوع چرم میتواند ۵/۲-۵/۰% باشد .
Ph: در ph بین ۸٫۵-۸ فعالیت تریپسین به حداکثر می رسد. اما در ph بین ۷٫۸-۷٫۵ پلت کمترین تورم را دارد که برای فعالیت آنزیم بسیار مناسب است.
۸-۴-۲ چربی گیری :
پوست خام خصوصا پوست های خام گوسفندی دارای مقادیر بسیار زیاد چربی طبیعی هستند بسیاری از این چربی ها معمولا در مرحله لایمینگ (آهک دهی) از بین می روند. اما اغلب اتفاق می افتد که بعد از مرحله لایمینگ مقدار قابل توجهی از چربی های طبیعی در پوست وجود داشته باشد. اگر این چربی ها از پوست حذف نشوند بعدا باعث بوجود آمدن سفیدک (قی)، عدم یکنواختی رنگرزی و عدم یکنواختی فینیش و خصوصا باعث بوجود آمدن لکه های واکسی در چرم هائی که با آلوم دباغی شده اند و لکه های صورتی در چرم هائی که دباغی کرومی می شوند ،می گردند.
سالامبورسازی یکی از روش های تخریب بافت های چربی موجود در پلت می باشد. معمولا پوست خام بعد از طی مراحلی با بهره گرفتن از ۱%اسید سولفوریک و ۱۰%نمک تبدیل به سالامبور می شود. سالامبور چند هفته انبار می گردد در این مدت اغلب بافتهای چربی تخریب می شود .امروزه سالامبور سازی و متعاقب آن چربی گیری یک روش معمول دباغی است.
۹-۴-۲ دباغی
مراحلی که از سوکینگ تا مرحله قبل از دباغی توضیح داده شد همه در جهت آماده سازی پلت برای دباغی است. فقط بواسطه عمل دباغی است که پلت از حالت خام تبدیل به چرم می شود. در صنعت چرم، مرحله دباغی از مهمترین عملیات ساخت و ساز چرم می باشد. درواقع تنها عمل دباغی است که جسم قابل فساد را تبدیل به کالای غیر قابل فساد می کند.
چرم بعد از خیس شدن مجدد متورم نمی شود ودر حالت طبیعی چندین قرن عمر می کند اما سالامبور اگر با آب تماس داشته باشد نمک و اسیدیته خود را از دست می دهد و در معرض حمله باکتری ها قرار می گیرد.
علت خواص منحصر به فرد چرم :
جداشدن الیاف پوست از همدیگر و خشک شدن جداگانه آنها بدون اینکه به هم بچسبند .
پوشیده شدن سطوح الیاف با مواد شیمیایی و یا تغییر خواص شیمیایی الیاف طوری که بعد از خیس شدن دوباره متورم نشده و به هم نجسبند.