فرضیه۱- بین تغییر نرخ مالیات بر درآمد (از پلکانی به نرخ ثابت ۲۵%)و میزان سرمایه گذاری شرکتها رابطه وجود دارد.
فرضیه۲ - بین تغییر نرخ مالیات بر درآمد (از پلکانی به نرخ ثابت ۲۵%)و نحوه تامین مالی شرکتها رابطه وجود دارد.
۳-۴)روش تحقیق
هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که مشخص شود چه روشی اتخاذ گردد تا اهداف تحقیق سریع تر، آسان تر و کم هزینه تر تحقق یابد و این امر به هدف ها، ماهیت موضوع تحقیق و امکانات محقق بستگی دارد .روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نوع تحقیق همبستگی از انواع تحقیقات توصیفی میباشد.
دراین پژوهش به دلیل محدودیت در جمع آوری داده های اولیه واطلاعات صورتهای مالی مربوط به قبل از سال۱۳۷۵، سعی گردیده است بازه زمانی پنج سال قبل از تغییر نرخ مالیات بردرآمد (سالهای ۱۳۷۵تاپایان ۱۳۷۹) با هشت سال بعد از تغییر نرخ مذکور (سالهای ۱۳۸۰ تا پایان ۱۳۸۷) مورد مقایسه وآزمون قرار گیرد.
۳-۵)سنجش متغیر های تحقیق
در این تحقیق میزان سرمایه گذاری شرکتها ، نحوه تامین منابع مالی آنها و تغییر نرخ مالیات بر درآمد (مالیات ابرازی) متغیرهای تحقیق می باشند.
به علت اینکه در بعضی مواقع بین سازمان امور مالیاتی و شرکتها بر سر مالیات ابراز شده از طرف شرکتها توافقی وجود ندارد احتمال می رود تا صدور برگ قطعی مالیات، مدت زمانی بطول بیانجامد.در اینجا بعلت محدویت زمانی، مالیات ابرازی شرکتها به عنوان یک متغیر مستقل اصلی در مدل استفاده می شود. با توجه به استفاده از مالیات ابرازی به جای مالیات قطعی در داده های پژوهش ، نتایج نیز تحت تاثیر قرارخواهند گرفت.
در این مطالعه متغیر نحوه تامین منابع مالی به این صورت مورد استفاده قرار گرفت که از بین ۱۰۰درصد دفعات تامین مالی شرکت، درصد مواردی که تامین مالی داخلی یا خارجی بوده محاسبه گردید. منظور ازتامین مالی در این پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در نمونه موردنظر می باشند که طی سالهای ۱۳۷۵تا پایان سال۱۳۸۷ اقدام به افزایش سرمایه نموده اند.
سه روش استقراض، انتشار سهام (اعم از عادی و ممتاز)و انتشار اوراق بهادار به عنوان روش های تامین مالی خارجی و سود انباشته و منظور نمودن سود به اندوخته به عنوان تامین مالی داخلی در نظرگرفته شده اند. شرکتهای موردنظر که طی سالهای ۱۳۷۵ تا پایان ۱۳۸۷ اقدام به افزایش سرمایه (تامین مالی)نموده اند، از لحاظ نحوه تامین مالی(داخلی یا خارجی) مورد بررسی قرارخواهندگرفت.
لازم به ذکر است که روش های مختلف تامین مالی عبارتنداز:
الف)استقراض ب ) انتشار سهام عادی
ج)انتشار سهام ممتاز د) انتشار اوراق بهادار(اوراق قرضه واوراق مشارکت)
ه) سود انباشته واندوخته نمودن سود
منظور از سرمایه گذاری ،سرمایه گذاری در دارائیهای ثابت مشهود ونامشهود می باشد.
۳-۶) نحوه جمع آوری اطلاعات
برای انجام تحقیق و نتیجه گیری صحیح از تحقیق، اطلاعات نقش بسزایی را ایفا می کند. اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق به دو دسته قابل تقسیم می باشند.
دسته اول؛اطلاعات مرتبط با مبانی تئوریک و ادبیات تحقیق می باشند که با مطالعه مقالات و پایان نامه های ایرانی و خارجی موجود در اینترنت و نشریات داخلی و خارجی از طریق مطالعات کتابخانه ای فراهم گردید. دسته دوم؛اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران موجود در اداره کل امور مالیاتی مودیان بزرگ بود که از گزارشات مالی شرکتها از سایت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، هفته نامه ها، سالنامه های بورس تهران و نرم افزار بانک اطلاعاتی ره آورد نوین وهمچنین از پرونده های مالیاتی شرکتهای نمونه انتخاب شده استخراج گردید.
۳-۷)جامعه آماری
محدوده و فضای مطلوب محقق، جامعه آماری را معین ومشخص می کند. بنابراین تعریف جامعه آماری عبارتست از تمامی عناصر تحت بررسی که به گروه تعریف شده ای تعلق دارد و دارای حداقل یک صفت مشخصه می باشند. صفت مشخصه صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک بوده و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع می باشد در این تحقیق جامعه آماری، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران موجود در اداره کل امور مالیاتی مودیان بزرگ می باشد.
۳-۸)روش نمونه گیری و تعیین اندازه نمونه
صرف نظر از اینکه چه روش آمار استنباطی برای تحلیل داده ها مورد نظر است، دقت آن بستگی به روش بکار گرفته شده برای انتخاب نمونه دارد. در صورتی که نمونه، نماینده واقعی جامعه نباشد(نمونه دارای اریب باشد) امکان پیش بینی صحیح و دقیق پارامترهای جامعه وجود نخواهد داشت. اریبی در نمونه گیری را می توان با بکاربردن روش های نمونه گیری صحیح و مناسب و در نظر گرفتن مشخصات عناصر(ساختار) جامعه کاهش داد تا نمونه از پایایی لازم برخوردار باشد. برخی روشها که برای نمونه گیری بکار می روند عبارتند از:
۱)نمونه گیری تصادفی ساده ۲)نمونه گیری سیستماتیک
۳)نمونه گیری خوشه ای ۴)نمونه گیری چند مرحله ای
به دلیل گسترده بودن جامعه مورد تحقیق، غالباً پژوهشگر سعی می کند که با اضافه کردن شرایطی، جامعه مورد تحقیق را محدود کند. از جمله مزیت های آن نیز ایجاد امکان و سهولت بیشتر تحقیق و صرفه جویی در زمان هزینه می باشد. ولی از سوی دیگر با محدود نمودن جامعه (نمونه گیری) دغدغه های جدیدی برای محقق به وجود می آید. اگرچه ممکن است نمونه گیری دارای مزیت های فوق باشد ولی می تواند باعث کاهش اعتبار برونی و ساختاری تحقیق شود و محقق را در راستای امکان تعمیم نتایج حاصل از آزمون بر روی نمونه دچار تردید نماید. بدین منظور محقق در نمونه گیری خود باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهد.
الف)نمونه نماینده واقعی جامعه تحقیق باشد.
ب)نمونه بصورت تصادفی از بین اعضای جامعه انتخاب گردد.
در تحقیق حاضر با عنایت به موارد فوق و همچنین محدودیت نسبی جامعه مورد تحقیق و به منظور افزایش اعتبار تحقیق وکاهش خطای نمونه گیری و سایر تبعات نمونه گیری سعی شده است که کلیه اعضای جامعه مورد آزمون قرار گیرد.
نمونه آماری در این تحقیق علاوه بر داشتن شرایط فوق بایستی خصیصه های زیر را توام داشته باشند:
شرکت هایی که از سال۱۳۷۵ ویا ماقبل آن در بورس حضور داشته باشند.
شرکت هایی که طی سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۷ امکان دسترسی به اطلاعات وصورتهای مالی آنهابرای سیزده سال در نظرگرفته شده در قلمرو زمانی وجود داشته باشد.
که در نهایت با درنظر گرفتن مطالب فوق، تعداد ۶۱ شرکت شرایط لازم را برای قرارگرفتن در نمونه موردنظر داشتند.
۳-۹)آزمونهای مورد استفاده در تحقیق
با توجه به مطالب مذکور در مورد متغیرهای توضیحی، آزمون ها ی مورد استفاده در تحقیق به شکل زیر نشان داده می شود:
۳-۱۰)آزمون فرضیه ها
فرضیه های آماری، جملات یا عبارتی هستند که با بهره گرفتن از نمادهای آماری و به صورت پارامتر نوشته می شوند و نقش آنها هدایت پژوهشگر در انتخاب آزمون آماری است. آزمون آماری فرآیندی است که طی آن مجموعه ای از مقادیر متغیر تصادفی که به ازای آنها باید رد شود، تعیین می گردد. متغیر تصادفی که مقادیر آنها برای انجام این عمل بکار می رود آماره آزمون نامیده می شود و مجموعه مقادیری از این متغیر تصادفی که به ازای آنها باید رد شود را ناحیه رد آزمون نامند.آزمون بوسیله آماره آزمون و ناحیه رد مشخص می شود.
با توجه به موارد فوق فرضیه آماری به دو شکل زیر بیان می شود:
الف)فرضیه صفر( ): فرضیه ای که معمولاً پژوهشگر را به ارزشیابی فرضیه تحقیق قادر می سازد و از آنجایی که بیانگر عدم وجود هیچگونه رابطه مهم بین دو متغیر است با رد آن می توان فرضیه های مخالف (جایگزین) را تایید نمود.
ب)فرضیه مخالف( ): اغلب منطبق با فرضیه های تحقیق هستند و بیانگر انتظار پژوهشگر درباره نتایج تحقیق است.
بنابراین اولین گام جهت بررسی آزمون فرضیه های تبیین فرضیه ها آماری به صورت فرض صفر و فرض مخالف است. پس متناسب با نوع آزمون آماری وسطح خطا ( ) و مقایسه با حداقل احتمال محاسبه شده (P-Value) نسبت به تایید یا رد فرض صفر که نقطه مقابل فرض مخالف(فرضیه تحقیق) است تصمیم گیری می شود.
فرضیه ۱- بین تغییر نرخ مالیات بر درآمد (از پلکانی به نرخ ثابت ۲۵%)و میزان سرمایه گذاری شرکتها رابطه وجود دارد.
فرضیه ۲- بین تغییر نرخ مالیات بر درآمد (از پلکانی به نرخ ثابت ۲۵%)و نحوه تامین مالی شرکتها رابطه وجود دارد.
لازم به ذکر است در صورتی که توزیع جامعه نامشخص باشد و نمونه نیز کوچک باشد با بهره گرفتن از آزمون کولموگرف-اسمیرنف[۴۰] باید نرمال بودن توزیع احتمالی داده ها بررسی گردد. اگر فرضیه نرمال بودن داده ها رد نشود می توان از آزمون t استفاده کرد.
طبق قضیه حد مرکزی حتی اگر توزیع احتمالی داده ها نرمال نباشد ولی نمونه بزرگ باشد (حداقل ۳۰) آنگاه توزیع میانگین این اطلاعات به سمت نرمال میل خواهد کرد و دیگر نیازی نیست خود داده ها دارای توزیع نرمال باشند.
از آنجایی که در این تحقیق داده ها خیلی بیشتر از ۳۰ می باشند طبق این قضیه نیازی به بررسی نرمال بودن این داده ها نیست چرا که حتی اگر داده ها نرمال نباشند توزیع میانگین آنها نرمال می باشد(بهبودیان ،۴۵،۱۳۸۳).
۳-۱۱)روش های آماری بکار رفته در تحقیق
در بسیاری ازبررسی های آماری به جای یک متغیر با دومتغیر سروکار داریم ومطالعه مشترک آن دومتغیر موردنظراست.مثل آن که ،بخواهیم بدانیم که بین هزینه تبلیغات شرکتی باتعداد فروش محصول چه رابطه ای وجود دارد.از راه شناخت این رابطه است که می توان یکی از دومتغیررا کنترل یا پیش بینی کرد. همبستگی ونمودارپراکنش ،به عنوان ابزارهایی برای این که بفهمیم آیا ارتباط بین دومتغیر وجود داردیا خیر،به کار می رود. بنابراین برای استفاده از این ابزارها، داده ها باید به صورت جفتی جمع آوری شده باشند. (خاکی،۱۳۸۲)
۳-۱۱-۱)آزمون مقایسه زوجها
این آزمون برای ارزشیابی پیش آزمون[۴۱] و پس آزمون[۴۲] به کار می رود در آن از مشاهدات مربوط به نمونه های غیرمستقل استفاده می شود. آزمون فرضیه ای که بر مبنای این نوع داده ها بنا می شود به «آزمون مقایسه زوجها»[۴۳] معروف است.
بسیار اتفاق می افتد که که تفاوت واقعی بین دو جامعه نسبت به متغیر مورد نظر وجود ندارد، ولی وجود منابع خارجی پراکنده ممکن است سبب رد فرضیه شود. از طرف دیگر، ممکن است تفاوتهای واقعی با وجود عوامل خارجی پوشیده گردد. هدف از آزمون مقایسه زوجها این است که با تشکیل زوجهای شبیه به هم نسبت به متغیر مورد نظر، حداکثر تعداد منابع خارجی پراکندگی را تا آنجا که امکان دارد از بین ببرد. در این گونه موارد به جای آنکه تجزیه و تحلیل را به کمک مشاهدات فردی انجام دهیم، تفاوت بین زوج مشاهدات فردی را به عنوان متغیر بررسی می کنیم.
فرضیات آزمون زوجها عبارتند از:
الف)هر زوج( ) مستقل از زوج دیگری است.
ب)متغیر مورد مطالعه از مقیاس نسبی یا فاصله ای برخوردار است.