۴ـ بسط با جزئیات: به این معنا که چقدر فرد توانایی توجه کامل به جزئیات مربوط به یک ایده را دارد به عبارتی افراد خلاق تر به جزئیات یک ایده توجه بیشتری نشان می دهند. توانایی توجه به جزئیات وابسته به یک ایده، یعنی افراد خلاق به جزئیات یک ایده توجه بیشتری نشان می دهند. از پرداختن به جزئیات مسائل استقبال می کنند واز پیچیدگی کار لذت می برند( پیرخالقی، ۱۳۸۴).
۲ـ۳ـ۵ـ۴ـ مدل رندسیپ
رندسیپ خلاقیت، را قدرت و نوانایی ایجاد وخلق مفاهیم جدید با به کارگیری آن در شکل جدید از طریق مهارت های ذهنی تعریف کرده است(هویدا و همکاران،۱۳۹۰: ۱۳۰). توانایی تلفیق ایده ها به شیوه های منحصر به فرد، برای برقراری ارتباط غیرمعمول بین ایده های مختلف عنوان کرده اند. رندسیپ خلاقیت را به طور کلی و به عنوان تک عامل در نظر می گیرد، و آن را به صورت نموداری از (خیلی خلاق، خلاقیت بالای متوسط، خلاقیت متوسط، کمتر از متوسط تا غیرخلاق) دسته بندی می کند(شیخ مونسی و همکاران، ۱۳۸). ایوانسویچ و ماتسون در کتاب مدیریت و رفتار سازمانی در فصل « تصمیم گیری» پرسشنامه و مدل خلاقیت رندسیپ را به عنوان ابزاری کامل برای سنجش خلاقیت عنوان کرده اند( ایوانسویچ و ملتسون[۵۰]، ۱۹۷۹)، همچنین قابلیت کاربرد و عملیاتی بودن و منسجم بودن و عدم پراکندگی به عنوان مدلمورد نظر برای خلاقیت در این پژوهش در نظر گرفته شده است.
۲-۳-۶- ویژگی های افراد خلاق
افراد خلاق از ویژگیهایی برخوردارند، که تمامی آنها اکتسابی است و به شیوه تربیت، تحصیل، کوشش شخصی و شرایط محیطی بستگی مستقیم دارد، این ویژگی ها به شرح زیر است:
۱- کنجکاو و پرسشگرند و علاقه به یادگیری دارند.
۲- روحیه نقادی دارند.
۳- آرامش و آسودگی خیال دارند.
۴ . شوخ طبعی و بذله گوی مثبت دارند.
۵- در گفتار و عمل بی تکلف هستند.
۶- به آینده امیدوارند و دلگرمی دارند.
۷- ارتباطی عمیق و صمیمی دارند.
۸- هوش سرشار و دارای اعتماد به نفس زیادی هستند.
۹- در انجام امور پیشقدم هستند .
۱۰- مسئولیت پذیرند.
۱۱- به جزئیات توجه بسیار دارند.
۱۲- نظرات غیر عادی و غیر مرتبطی دارند.
۱۳- قوه تخیل قوی تری نسبت به دیگران دارند.
۱۴ . اصرار و استقامت و تمرکز دارند.
۱۵ . میزان آگاهی لازم از زمینه ای که خلاقیت در آن واقع می شود دارند.
۱۶ . از انجام کارهای روزمره و تکراری آزرده می شوند .
۱۷ . توانایی فکر کردن و پرداختن به چند ایده را در یک زمان دارند.
۱۸ . از انجام تکلیف فراتر می روند .
۱۹ . همواره در جستجوی انجام کارها با روش های غیر معمول هستند.
۲۰ . از اینکه نسبت به دیگران متفاوت به نظر برسند نگرانی ندارند.
۲۱ . ریسک پذیر اند. پشتکار و تلاش مستمری دارند.
-
- گرایش به مقولات و کارهای پیچیده دارند.برای پذیرش افکار نا متعارف قدرت و آمادگی دارند و نیز تحمل انجام دارند.
۲۳ . واقع بینی نسبی دارند. از ظرفیت بالایی برای تحمل ناملایمات برخودارند.
۲۴ . قدرت تجسم آینده و برنامه ریزی حتی بلند پروازانه را دارند( حقیقت جوو ناظم، ۱۳۸۶).
نمودار۲-۳- ویژگی های افراد خلاق
۲-۳-۷- تاثیر خلاقیت فردی روی سازمان
یکی از راه های موفق موجود برای سازمانها در راستای نوآوری و خلاقیت بیشتر، سرمایه گذاری آنها در جهت ارتقای توانایی کارکنانشان در راستای خلاق تر شدن می باشد. سازمانی که صرفاً با تکیه بر طرحها و نقشه ها، رفتارهای معین و ثابت کار می کند،یک نظام اجتماعی بسیار آسیب پذیر است. امروزه، کار بیشتر مبتنی بر دانش و کمترسخت گیرانه شده است، در این زمینه، کارکنان می توانند از طریق توانایی در خلق ایده های جدید و استفاده از این ایده ها به عنوان بلوک های ساختمانی برای ایجاد محصولات، خدمات و فرایندهای کاری جدیدتر و بهتر، به ارتقای عملکرد شرکت کمک نمایند. بسیاری از متخصصین و افراد آکادمیک این دیدگاه را تایید می کنند، که ابتکارات و نوآوری های فردی در رسیدن به موفقیت های سازمانی بسیار موثر است( مقیمی، رهبر و اسلامی، ۱۳۸۶).
خلاقیت گروهی :
مشارکت همه جانبه، و به ویژه فکری کارکنان سازمان جهت تحقق اهداف آن سازمان ضرورتی اساسی است، چنانچه افراد خلاق و صاحب اندیشه تعالی سازمان با تفکر و خلاقیت مشارکتی سازمان را یاری دهند، انواع مسائل سازمانی راحتتر و سریع تر حل خواهد شد. تفکر و خلاقیت مشارکتی، موجب هم افزائی تفکر وخلاقیت تکتک افراد سازمان می شود. لازمه توسعه این تفکر فرهنگ سازی، اصلاح فرهنگ سازمانی، و مدیریت فرهنگ خلاقیت و نوآوری در سازمان می باشد. موانعی همچون فقدان انگیزه و عدم اعتماد به کار گروهی، عدم توجه به نظرات کارکنان، نقد ناپذیری، محافظهکاری و مدیریت مستبدانه، از مهمترین موانع تفکر و خلاقیت مشارکتی محسوب می گردد.
مهندسی مجدد فرهنگ سازمانی، آموزش و فرهنگ سازی، مهندسی مجدد نظام های مدیریتی از جمله نظام پیشنهادات، تقویت کار گروهی و تقدیر از کارکنان خلاق، از جمله مهمترین راهکارهای توسعه فرهنگ خلاقیت مشارکتی در سازمان می باشد.(آقایی، ۱۳۸۰).
ایده پردازی گروهی
بهترین راه حل برای داشتن ایده ی خوب آن است که ایده های زیادی داشته باشیم . پس ایده پردازی گروهی یعنی جمع آوری تعداد زیادی ایده از افراد گروه ، در مدت زمانی کوتاه . این روش بر اساس عادات تفکر خلاق انفرادی پایه ریزی شده که شبکه ای از تفکر را ایجاد میکند و مزیت دیگر آن عدم تصمیم گیری سریع در مورد صحت ایده ها است و بیشتر تأکید بر کمیت ایده ها دارد در این روش افراد علاوه بر پرورش ایده خودشان ، دیگران را نیز در بهبود ایده شان یاری می دهند و یا ایده ها را برای رسیدن به ایده ای بهتر ترکیب می کنند( آسبورن[۵۱]، ۱۹۸۹ ).
۲-۳-۸- کارهای لازم برای ایجاد خلاقیت و نوآوری گروهی
انتخاب افراد خلاق ( طبق ویژگی هایی که افراد خلاق مطرح شد می توان آنان را انتخاب کرد )، تشویق و هم افزایی ، خلاق گروهی : هم افزایی یا سینرژی یعنی کمک به ساخته شدن ایده های دیگران و یا بارور کردن آنها است. بسیاری از ایده ها اگر به ذهن دیگری منتقل و کاشته شود، بهتر از ذهنی که در آن جوانه زده رشد و نمو می کند.
آموزش تیم : توسعه یک سازمان نوآور با فرهنگ خلاقیت تیمی مستلزم وجود نیروی انسانی آزموده است، و این آموزش ها باید در زمینه فنون و مهارتهای تفکر مثل تجزیه وتحلیل، قدرت تصور، ارزشیابی، چگونگی عملکرد ذهن، باشد( امیرحسینی، ۱۳۸۴: ۱۲).
اطلاع رسانی در زمینه های نوآوری: دادن فرصت هایی به کارکنان تا در مورد اهمیت ایده های جدید برای بهبود محصولات، فرایند ها و کاهش هزینه ها صحبت کنند. همچنین باید معیار انتخاب ایده ها مشخص گردد، و از افراد خلاق و گروه های خلاق به طور صحیح تجلیل به عمل آید.
۲-۳-۹- اصول مدیریت برای نوآوری:
اصول مدیریت برای نوآوری شامل ۳ اصل عمده است:
۱ – جداسازی افراد از یکدیگر، جورکردن افراد با هم
۲ – نظارت و گوشزدکردن
۳ – پاداش به افرادی که چندین نقش را ایفا می کنند( جلیلیان، مرادی و کاکامامورایی، ۱۳۸۹).
