گفتاراول: بزه ارتداد………………………………………………………………………………………………………………. ۶۷
بند اول: رکن قانونی………………………………………………………………………………………………………………….۶۷
بند دوم : رکن مادی…………………………………………………………………………………………………………………..۷۱
بند سوم : رکن معنوی……………………………………………………………………………………………………………….۷۸
گفتار دوم : توهین به مقدسات در قانون تعزیرات ……………………………………………………………………….۷۹
بند اول: رکن قانونی………………………………………………………………………………………………………………… ۷۹
بند دوم : رکن مادی ……………………………………………………………………………………………………………….. ۷۹
بند سوم : رکن معنوی…………………………….. ……………………………………………………………………………… ۸۱
فصل دوم : ارتداد از منظر سیاست جنایی تقنینی………………………………………………….۸۲
مقدمه………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….۸۳
مبحث اول : ارتداد و پاترنالیسم حقوقی………………………………………………………………….. ۸۷
گفتار اول : حکومت اسلامی وحیطه خصوصی…………………………………………………………………………… ۸۸
گفتار دوم :حکومت اسلامی و پدر سالاری (پاتر نالیزم )حقوقی………………………………………………….. ۹۰
گفتار سوم : ارتداد و پدر سالار بودن حکومت اسلامی………………………………………………………………. ۹۲
بند اول : مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. ۹۲
الف-مقایسه ارتداد و سب النبی……………………………………………………………………………………………..۹۵
ب-حکم سلمان رشدی……………………………………………………………………………………………………………۹۶
بند دوم : ویژگی های توتالیتاریسم………………………………………………………………………………………….۹۹
بند سوم : مقایسه توتالیتاریسم با جرم انگاری ارتداد ……………………………………………………………. ۱۰۰
مبحث دوم : نقش تساهل و تسامح در سیاست جنایی تقنینی ارتداد……………۱۰۱
گفتار اول : تعریف تساهل و تسامح……………………………………………………………………………………………. ۱۰۱
گفتار دوم : اصل سهولت دین در مرحله تقنین……………………………………………………………………….. ۱۰۲
گفتار سوم : سهولت به عنوان معیار ترجیح فتوا………………………………………………………………………۱۰۳
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۷
پیشنهاد………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۱۳
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۴
مقدمه
بیان مساله
در این پژوهش برای روشن شدن تضادی که ظاهرا بین اصل آزادی بیان عقاید مصرح در اصل ۲۴ و ۲۶ قانون اساسی و کنوانسیون های بین المللی که ایران به آنها پیوسته است از یک طرف و مواد ۲۳۰ و ۲۳۱ قانون مجازات های اسلامی و اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها و اصل ۱۶۹ قانون اساسی و صدر ماده ۱۱ قانون مجازات اسلامی در خصوص قانونی بودن جرایم و مجازات ها و همچنین اصل ۱۶۷ قانون اساسی در خصوص ارتداد مستلزم بررسی پیشینه تاریخی جرم انگاری ارتداد می باشد و با توجه به اینکه نظام قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران برگرفته از فقه شیعی می باشد،بررسی نمونه های عینی ارتداد در صدر اسلام و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و قوانین مختلفی که به صورت جسته و گریخته در این خصوص تصویب شده است ( برخی نیز قبل از تصویب در مجلس حذف شده اند و مواد دیگری جایگزین شده است) به روشن شدن سیاست جنایی تقنینی ایران در خصوص جرم بودن یا نبودن ارتداد و اینکه در صورتی که ارتداد جرم باشد آیا جرمی حدی است؟ یا تعزیری و آیا جرمی علیه مذهب است یا جرم علیه امنیت کشور کمک خواهد نمود

در این تحقیق که به شیوه نظری تنظیم شده است و در آن سوالات زیر مطرح می باشد:
سوال های تحقیق:
۱-آیا بنا برمنابع فقهی و آراء فقهای اسلامی در اینکه ارتداد جرم بوده ودر زمره حدود محسوب می شود اتفاق نظر وجود دارد؟
۲-سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال ارتداد با کدام رویکرد فقهی سازگار است؟
۳-ارتکاب چه اعمالی به عنوان جرم ارتداد دلالت می کند؟
فرضیه های تحقیق:
۱-درحقوق کیفری اسلامی مبنی برآراء و اندیشه فقهای مسلمان،ارتداد اولا جرم بوده ثانیا جزء حدود الهی محسوب میگردد.
۲-سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال ارتداد با رویکرد فقهی حفاظت از دین به عنوان یکی از ضروریات خمس مطابقت دارد.
۳-ارتداد با ارتکاب اعمال یا بیان مطالبی که به صراحت بر بازگشت فرد از دین اسلام دلالت نماید،قابل احراز است.
پیشینه تحقیق:
درخصوص ارتداد و انواع آن (ملی و فطری) تالیفاتی در قالب مقاله و کتاب وجود دارد ،اما درخصوص موضوع مورد بحث که اصل ارتداد نمی باشد نگارنده در خصوص سیاست جنایی و تقنینی ارتداد ،پایان نامه یا کتاب و مقاله ای مشاهده نکرده است.
اهدف تحقیق:
بررسی جرم انگاری یاعدم جرم انگاری ارتداد و تدابیر کیفری یا غیر کیفری درقبال این موضوع،تا ازاین طریق خلاء های قانونی و نقاط ضعف و قوت این تدابیر شناسایی و راهکارهایی در جهت تدوین یک سیاست جنایی مناسب در جهت ارتداد ارائه شود. این تحقیق علاوه بر این می تواند در کلیه مؤسساتی که در زمینه تدوین واجرای سیاست جنایی ایران نقش دارند مورد استفاده قرار گیرد.
ساماندهی تحقیق:
تحقیق در دو بخش ارائه میگردد؛ در بخش اول به بررسی سیره پیامبر(ص)و ائمه معصومین(علیهم السلام) وتبین مفاهیم و بررسی تعارض بین آزادی بیان و آزادی عقیده و مفاهیم حقوق بشری با ارتداد می پردازیم .در بخش دوم مبانی جرم انگاری ارتداد و حد یا تعزیر بودن آن،تعارض با اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها ،سیر قانون گذاری ،بررسی عناوین مشابه همچون توهین به مقدسات و ساب النبی،سیر قانون گذاری،بررسی لایحه مجازات اسلامی در این خصوص و سیاست جنایی اتخاذ شده ازنظر خواهد گذشت.
بخش تمهیدی
مبحث اول : واژه شناسی
گفتار اول :
ارتداد در لغت