در مجموع مطالعاتی که در این زمینه انجام شد، به آشکار کردن عواملی که بر ادارک از سهولت استفاده و ادراک از سودمندی تاثیر میگذارد، کمک نمود و مدل توسعه یافته پذیرش تکنولوژی به عنوان یک تئوری برجسته و مهم، اساسی برای مطالعات و تحقیقات بعدی گردید. به طورکلی این مدل در طول زمان بطور مستمر در حال تکامل بوده است. اخیرا ونگ[۱۱۲] در سال ۲۰۰۳ مدل تعدیل شدهای از پذیرش تکنولوژی را برای بررسی عوامل تعیین کننده پذیرش بانکداری الکترونیکی مورد استفاده قرار دادند. این مدل در شکل زیر نشان داده شده است.
۲-۱۸- نتیجهگیری و ارائه مدل مفهومی
به منظور توضیح تمایل مشتری به تغییر رفتار مبادلهایاش و تصمیم به پذیرش بانکداری اینترنتی، محققان بازاریابی و سیستمهای اطلاعاتی، عموما بر مدل پذیرش تکنولوژی تاکید و از آن استفاده نمودهاند. با این وجود همه این بررسیها در این مورد هم رای و موافق هستند که مدل پذیرش تکنولوژی نمیتواند آن طور که شایسته است تصمیم مشتریان به پذیرش بانکداری اینترنتی را توضیح دهد. به این دلیل که استفاده از مدل پذیرش تکنولوژی تنها روی جنبههای تکنولوژیک پذیرش بانکداری اینترنتی تمرکز میکند و پارامترهای دیگری (مثل فاکتورهای روانی و اجتماعی) را که ثابت شده است اثر معناداری در تصمیم به پذیرش یا پذیرش واقعی دارند، نادیده میگیرد. از طرف دیگر بسیاری از این تحقیقات که مدل پذیرش تکنولوژی را به منظور بررسی پذیرش بانکداری اینترنتی به کار بردهاند، موفقیت کمی داشتهاند. برای مثال چان[۱۱۳] و لو[۱۱۴] (۲۰۰۴) در بررسی بانکهای هنگکنگ دریافتند که هنجارهای ذهنی و خوداثربخشی استفاده از رایانه اثرمعناداری روی تمایل به پذیرش بانکداری اینترنتی دارند، در حالیکه ادراک از سهولت استفاده تنها اثر غیرمستقیمی بواسطه ادراک از سودمندی روی تمایل به پذیرش بانکداری اینترنتی دارد(۳۸p ،۲۰۰۴، Chan & Lu).
شکل ۲-۷ مدل تکامل یافته پذیرش تکنولوژی (منبع: Chan & Lu،۲۰۰۴)
چاو[۱۱۵] و لای[۱۱۶] (۲۰۰۴)، سو و هان (۲۰۰۲)، اریکسون و همکارانش (۲۰۰۵) نیز در بررسیهای دیگری نتایج مشابهی گرفتند (۲۰۰۵، Eriksson et.al)، (۲۰۰۴، Chau &Lai)، (۲۰۰۲، Suh & Han). تنها یک پژوهش که اخیرا توسط مککچنی[۱۱۷] (۲۰۰۶) انجام شده یافتههای مدل پذیرش تکنولوژی را تایید و از این مدل حمایت میکند، اما حتی در این مورد نیز محقق مطرح میکند که قبل از اینکه بتوان درک درستی از عوامل تاثیرگذار بر تصمیم پذیرش مشتریان بانک از بانکداری اینترنتی را نتیجه گرفت، به پارامترهای اضافی دیگری نیاز است. اگرچه در نظر گرفتن پارامترهای اضافی که اثرمعناداری روی متغیر وابسته (تصمیم به پذیرش) دارد ممکن است قدرت توضیحی مدل را بالا ببرد اما تضمینی بر این کمک نظری وجود ندارد. مگر اینکه محقق با دلایل و مدارک کافی رابطه و اثرات متغیرها و سازههای ترکیب شده به مدل را ثابت کند(۲۸۶-۲۸۸pp ،۲۰۰۸، Gaunaris et.al).
با توجه به نکات فوقالذکر این پژوهش چارچوب جدیدی را برای پذیرش طرح های نوآوری پیشنهاد میکند. این مدل تئوریک جدید سه دسته متغیر مستقل را در نظر می گیرد. ویژگیهای نوآوری و شرایط تسهیلی و ویژگیهای فردی.
الف) ویژگیهای نوآوری موجود، از مدل تئوری ویژگیهای درک شده نوآروی اخذ گردید. به همین علت که در تحقیقات قبلی نشان داده شده است که تئوری ویژگیهای درک شده نوآوری یک چارچوب جامع، نظری و مطلوب برای توصیف بهتر پدیدههای پیچیدهتر پذیرش نوآوری مثل بانکداری اینترنتی است. از سوی دیگر در سال ۲۰۰۸ تحقیقی به منظور بررسی محرکهای تصمیم به پذیرش بانکداری اینترنتی با هدف مقایسه دو مدلی که به بطور گستردهای در ادبیات پذیرش نوآوری مورد قبول و استفاده هستند (مدل پذیرش تکنولوژی و تئوری انتشار نوآوری) با تئوری انتشار نوآوری انجام گردید. نتایج تحقیق نشان داد که تئوری ویژگیهای درک شده نوآوری بطور معناداری در پیشگویی پذیرش مشتریان از بانکداری اینترنتی نسبت به دو مدل ذکر شده بهتر عمل میکند و اضافه کردن ویژگیهای فردی وروانشناسی بیشتر، توانایی پیشگویی مدل را بالا می برد (۲۸۴p ،۲۰۰۸، Gounaris et.al). ویژگیهای درک شده نوآوری براساس این تئوری شامل مزیت نسبی، سازگاری، سهولت کاربرد، قابل امتحان بودن، تصویر، اختیار، قابل رویت بودن و اثبات پذیری نتایج است.
ب) از تئوری تجزیه شده رفتار برنامهریزی شده، ادراک از کنترل رفتاری و از آن عام شرایط تسهیلی وارد مدل گردید. بنابر مطالعات تئوریک، شرایط تسهیلی به دو متغیر دسترسی به پشتیبانی تکنولوژیک و دسترسی به پشتیبانی دولتی تجزیه شده است(۷۷p ،۲۰۰۶، Hernandez et.al).
ج)ویژگی های فردی، یکی از عوامل مهمی که در ادبیات سرعت پذیرش نوآوری بسیار مورد توجه قرار گرفته است، ویژگیهای فردی است. مطابق این ادبیات ویژگیهای فردی شامل شخصیت، ویژگیهای جمعیت شناختی و متغیرهای وضعیتی است. از بین ویژگیهای فردی متغیرهای اثربخشی استفاده از رایانه، دانش و دسترسی به رایانه به علت اثبات شدن تاثیرشان در مطالعات قبلی به عنوان متغیرهای فردی تاثیرگذار بر پذیرش بانکداری اینترنتی انتخاب شدند. متغیرهای جمعیتشناختی (سن، جنس، درآمد و …) به علت فراوانی بررسیها در این زمینه و جلوگیری از پیچیدهشدن مدل، حذف گردیدند.
۲-۱۹- نمونه ای از شرکتهای نوآور، شرکت خدمات فناوری نوآور پاسارگاد(نوپاد)
شرکت خدمات فناوری نوآور پاسارگاد به صورت سهامی خاص تاسیس شده و طی شماره ۳۶۱۶۳۴ مورخ۹/۱۰/۸۸ با مشارکت گروه مالی پاسارگاد و جمعی از نخبگان و کارآفرینان صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسیده است.اهم فعالیتهای شرکت نوپاد، خلق و اجرای ایده های نوین در زمینه خدمات ارزش افزوده بانکی و ترویج بانکداری الکترونیک می باشد. شرکت نوپاد ماموریتهای ذیل را دنبال خواهد نمود:
-
- ارتباط با شرکای تجاری خاص و تعریف و پیگیری استمرار خدمات متقابل؛
-
- ارائه سرویس های نوین بانکی به مشتریان بر اساس زیر ساخت های اینترنتی و مخابراتی؛
-
- ارائه خدمات ارزش افزوده در حوزه پرداخت به سازمانها ، نهادها و … از طریق سرویس پرداخت امن پاسارگاد؛
-
- ارائه خدمات خاص پرداخت اینترنتی به پذیرندگان از طریق درگاه پرداخت امن پاسارگاد؛
-
- ارتباط با نخبگان دانشگاهی و جمع آوری ایده های نو در زمینه فعالیت های گروه مالی پاسارگاد؛
-
- تحقیق در خصوص خدمات نوین مورد درخواست بانک و گزارش امکان سنجی پیاده سازی آن در زیر ساخت های موجود؛
-
- رصد نمودن مسیر حرکت رقبای داخلی و خارجی و تدوین فرصت ها و تهدید های موجود جهت گزارش به مدیریت ارشد گروه مالی پاسارگاد؛
-
- ارائه خدمات مشاوره به گروه مالی پاسارگاد در حوزه تحقیق و توسعه خدمات؛
-
- ارتباط مستمر با مشتریان خاص گروه مالی پاسارگاد و رصد کردن میزان رضایتمندی آنها و وفادار نگه داشتن آنها با بهره گرفتن از ابزارهای بانکی و غیر بانکی.
۲-۲۰- نمونه ای از طرحهای نوآورانه
طرح های نوآورانه، نوآوری هایی هستند که در موسسات مالی علی الخصوص بانک ها به اجرا در می آید بیش تر در حیطه ارائه خدمات جدید و فرآیندهای جدید است. از جمله نوآوری های بانک کشاورزی اجرای طرح های جدید مخصوص بانوان، طرح تبسم ، طرح آتیه و… است. بنابر این در این تحقیق منظور از طرح های نوآورانه، نوآوری در بخش ارائه خدمات و نوآوری فرایند است. منظور از نوآوری استفاده از خلاقیت و ابتکار در ارائه ی طرح ها و خدمات جدید به مشتریان است که در قالب خط مشی سالانه تجهیز منابع و در ابتدای هر سال از طرف هیئت مدیره تصویب شده و در اختیار شعبات قرار می گیرد. طرح نیوشا با قابلیت تشخیص گفتار و امکان برقراری ارتباط با زبان طبیعی در بانک پارسیان، ارائه خدمات بانکداری اینترنتی غیرحضوری(بانکداری مجازی)در بانک پاسارگاد، ارائه خدمات بانکداری شرکتی به مشتریان حقوقی (محصول BIB) در بانک توسعه صادرات، کارت قابل شارژ برای پرداخت قبوض مشتریان حقوقی در بانک اقتصاد نوین، پورتال جامع خدمات الکترونیکی بانکی توسط بانک کشاورزی، ارائه خدمات Direct Debit در حوزه داخلی به مشتریان(بانک پرداخت) توسط بانک صادرات، بانکسا که دارای ویژگی انجام معاملات سهام به صورت برخط می باشد توسط بانک سامان و در نهایت شهاب ملی ارائه خدمات ۷۲۴ در شعب توسط بانک ملی نمونه هایی از طرح های نوآوری در نظام بانکی کشور است.
۲-۲۱- پیشینه تحقیق در داخل و خارج از کشور
پژوهشهای بسیاری در داخل و خارج از ایران در زمینه پذیرش طرح های نوآورانه با بهره گرفتن از مدلها و تئوریهای مختلف به انجام رسیده و نتایج گوناگونی در برداشته است. برخی از آنها عبارتند از:
ناصر(۱۳۸۲) در پایاننامهای تحت عنوان «شناسایی عوامل موثر در گرایش مشتریان بانکهای تجاری به خدمات بانکداری الکترونیک» که کوتاه شدن زمان انجام امور بانکی مشتریان، قابل اعتماد بودن خدمات بانکداری الکترونیک، دسترسی مشتریان به خدمات بانکداری الکترونیک و برخوردار بودن مشتریان از خط اینترنت شخصی بر گرایش آنها به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک تاثیر مستقیم دارد.
صلواتی (۱۳۸۳)پایاننامه دیگری تحت عنوان «بررسی متغیرهای موثر بر پذیرش تکنولوژی بانکداری الکترونیک در بانک ملی ایران» نتایج این تحقیق با بهره گرفتن از مدل پذیرش تکنولوژی نشان داد که هنجارهای ذهنی، تصویر ذهنی، درک آسان بودن، درک مفید بودن، قصد استفاده، ارتباط شغلی، کیفیت خروجی و اثباتپذیری نتایج در استفاده سیستم موثرند و فقط سازه اختیاری بودن در استفاده از سیستم تاثیری ندارد.
پایاننامهای با عنوان«پذیرش خدمات بانکداری الکترونیک توسط مشتریان ایرانی» توسط پریسا علاقهمند در سال ۲۰۰۶ در دانشگاه فناوری لیولی[۱۱۸] برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته بازاریابی و تجارت الکترونیک انجام شده است. در این پژوهش از تئوری ویژگیهای درک شده نوآوری استفاده شده و متغیرهای فردی نیز به آن اضافه گردیده است. نتایج تحلیلها نشان داد که ادراک از مزیت نسبی، سازگاری، قابل امتحان بودن خدمات، هزینه و ریسک و همینطور جنس و کاراکتر اجتماعی روی پذیرش خدمات الکترونیک دارند
(۲۰۰۶، Alagheband).
مغویی نژاد(۱۳۷۸)در تحقیق خود تحت عنوان«بررسی عوامل مؤثر برافزایش میزان سپرده گذاری مشتریان در شعب بانک تجارت شهرستان رفسنجان(از دیدگاه مشتریان)»، به بررسی مهمترین عوامل مؤثر در افزایش میزان سپرده گذاری ازدیدگاه مشتریان، که از سرمایه های ارزنده بانک محسوب می شوند، پرداخت و به این نتیجه رسید که عوامل بهبود روابط اجتماعی کارکنان با مشتریان، ویژگی های فردی خوب و مناسب کارکنان، تبلیغات، میزان سود پرداختی و عرضه خدمات مطلوب، را مهم دانست.
رازانی(۱۳۸۲)در پایان نامۀ خود با عنوان«بررسی و معرفی روش های جدید و مؤثرجذب منابع مالی در شعب بانک تجارت استان لرستان» به بررسی عوامل مؤثر در جذب منابع مالی در گروه بانکی تجارت در استان لرستان از قبیل: ارائه تسهیلات سهل تر، فضای فیزیکی مطلوب، تجدید نظر در شیوه جوائز، اهمیت قائل شدن برای مشتری، قوانین و مقررات مناسب، جذب منابع بلند مدت و … نموده است و همچنین به بررسی میزان رقابت پذیری بین گروه های بانکی کشور، بررسی روند متغیرهای پولی کشور طی دوره (۱۳۸۰-۱۳۷۴) و همچنین عملکرد بانک مزبور با سایر گروه های بانکی پرداخته است.
خضرا (۱۳۸۵)، در مقاله ای تحت عنوان «عوامل موثر بر تجهیز منابع مالی کشور» عوامل فن آوری اطلاعات و ارتباطات، مهارت نیروی انسانی شاغل در بانک ها، تنوع و کیفیت خدمات بانکی، رضایت مشتریان از کارکنان و مطلوبیت محیط داخلی و محل استقرار شعب در بانکداری نوین ،ابزارهای مهمی هستند که برای جذب بهینه منابع پولی از آنها استفاده می شود .
یزدانی فرد(۱۳۸۴) پایاننامهای با عنوان « بررسی عوامل موثر بر قصد استفاده مشتریان خدمات بانکداری الکترونیک» در سال ۸۴ در دانشگاه مدیریت دانشگاه تهران توسط خانم شمسی یزدانی فرد جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی با گرایش بازاریابی بینالملل انجام شد. یافتههای این تحقیق با بهره گرفتن از مدل پذیرش تکنولوژی نشان میدهد که ادراک فرد در مورد سهولت استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی و مفید بودن این خدمات و خوداثربخشی در استفاده از رایانه، با قصد استفاده از این خدمات رابطه مستقیم دارد.
تحقیقی در سال ۲۰۰۰ توسط تن[۱۱۹] و تئو[۱۲۰] با عنوان « بررسی تجربی پذیرندگان و غیرپذیرندگان طرح های جدید بانکداری اینترنتی در سنگاپور» انجام شد. در این پژوهش چارچوبی که برای پذیرش بانکداری اینترنتی در نظر گرفته شده است تحت تاثیر عواملی مثل نگرش، هنجارهای ذهنی، رفتارهای درک شده در جهت استفاده از سیستم بانکداری اینترنتی و در نهایت استفاده از بانکداری اینترنتی قرار دارد. نتیجه این تحقیق نشان داد که فاکتورهای ادراک از کنترل رفتاری و نگرش، بیشتر از فاکتورهای تاثیر اجتماعی، نقش معناداری را در تاثیرگذاری برقصد پذیرش خدمات بانکداری اینترنتی ایفا میکنند. یافتههای این تحقیق بیان میکند که قصد پذیرش خدمات بانکداری اینترنتی میتواند بوسیله ادراک از کنترل رفتاری و نگرش پیشبینی شود و هنجارهای ذهنی نقشی ندارند(۰۲۰۰۰، Tan & Teo).
در سال ۲۰۰۲ پژوهشی در مورد تاثیر اعتماد بر پذیرش بانکداری اینترنتی از سوی مشتریان توسط ها[۱۲۱] و سو[۱۲۲] انجام شده است. در این تحقیق از مدل پذیرش تکنولوژی استفاده شده است. نتیجه این تحقیق حاکی از این است که اعتماد یکی از مهمترین عوامل در شکلگیری طرز تفکر افراد نسبت به استفاده از بانکداری اینترنتی است که این طرز تفکر بر قصد استفاده تاثیر میگذارد و قصد استفاده نیز منجر به استفاده واقعی از خدماتبانکداریاینترنتیمیشود (۰۲۰۰۲، Han & Suh).
یک تحقیق تحت عنوان بررسی عواملی که بر طرز تفکر افراد نسبت به بانکداری اینترنتی در فنلاند تاثیرگذار هستند در سال ۲۰۰۲ به انجام رسیده است. این تحقیق بیان میکند که عوامل موثر بر طرز تفکر فرد نسبت به بانکداری اینترنتی عبارتند از تجربه قبلی فرد در مورد استفاده از رایانه و تکنولوژی، تاثیر گروه مرجع و شخصیت فرد. نتیجه این تحقیق بیانگر این است که افرادی که دانش بیشتری در مورد استفاده از رایانه دارند، احتمال بیشتری دارد که از خدمات بانکداری اینترنتی استفاده کنند. این تحقیق نشان داد که افرادی که از خدمات بانکداری اینترنتی استفاده میکنند افراد نسبتا جوانی هستند که از درآمد و تحصیلات برخوردارند
(۲۰۰۲، Mattila et.al).
پژوهشی با عنوان «بانکداری اینترنتی و ترجیحات آن در مالزی» در سال ۲۰۰۳ صورت گرفته که در آن رویهها و روندهای کنونی تجارت الکترونیک مورد بررسی قرار گرفته و ترجیحات مشتریان برای بانکداری اینترنتی و عواملی که بر اتخاذ بانکداری اینترنتی تاثیرگذار هستند، مطالعه شده است. نتیجه این تحقیق بیان میکند که عواملی مانند آگاهی از نحوه استفاده بانکداری اینترنتی، طرز تفکر مشتری نسبت به تغییر و در دسترس بودن اینترنت بر استفاده ازخدمات بانکداری اینترنتی در مالزی تاثیر میگذارد(۲۰۰۳، Sohali et.al).
در سال ۲۰۰۶ پژوهش دیگری نیز تحت عنوان «پذیرش بانکداری ، ارائه و اجرای یک رویکرد روششناسی یکپارچه» توسط مازون [۱۲۳] و هرناندز[۱۲۴] در برزیل انجام شد. چارچوب نظری این تحقیق شامل ۴ گروه متغیر مستقل ویژگیهای نوآوری (با بهره گرفتن از تئوری انتشار نوآوری و مدل پذیرش تکنولوژی)، ادراک از کنترل رفتاری و سازه شرایط تسهیلی (از تئوری تجزیه شده رفتار برنامهریزی شده) و از مدلپذیرش تکنولوژی ثانویه، سازه هنجارهای ذهنی در نظر گرفته شده است. بعضی ویژگیهای شخصی مثل داشتن رایانه خانگی، سن، درآمد، جنس و تحصیلات در مدل وارد شدهاند. نتایج این تحقیق نشان داد که ۸ متغیر مستقل مزیت نسبی: کنترل، سازگاری با سبک زندگی، تصویر، هنجارهای ذهنی، خود اثربخشی ، مزیت نسبی امنیت، اثباتپذیری نتایج و قابل امتحان بودن اثرمعناداری روی تمایل به پذیرش و پذیرش واقعی دارد. متغیرهای فردی داشتن رایانه، سن و تحصیلات دانشگاهی تنها روی پذیرش واقعی موثر بودند(۲۰۰۶، Hernandez et.al).
ساتریو و زنیوس (۱۹۹۷) چارچوبی را برای الگوبرداری از ابعاد مختلف عملکردی و الگوبرداری استراتژیک در شعب یکی از بانک های تجاری آمریکا ارائه نمودند. آنها در تحقیقی که انجام دادند ترکیب الگوبرداری استراتژیک با الگوبرداری کارایی را برای اولین بار ارائه نمودند.
پژوهشی با عنوان «پذیرش طرح های نو در بانکداری ، مطالعه تجربی در هنگکنگ» در سال ۲۰۰۶انجام شد. این تحقیق مدلی را بر مبنای مدل پذیرش تکنولوژی و سازه افزوده شده ادراک از امنیت وب توسعه داد. یافتههای این پژوهش نشان داد که نگرش، ادراک از سودمندی و ادراک از امنیت رابطه مثبت و مستقیمی روی تمایل به استفاده مشتریان دارد و ادراک از سهولت استفاده رابطه مثبت و غیرمستقیمی بواسطه ادارک از سودمندی با تمایل به استفاده و نگرش دارد(۲۰۰۶، Cheng et.al).
در سال ۲۰۰۸ تحقیقی با عنوان « تعیین کنندههای پذیرش مشتریان ترکیهای از بانکداری اینترنتی کدامند؟» توسط کلیک[۱۲۵] با بهره گرفتن از مدل پذیرش تکنولوژی انجام شد. این تحقیق اثر ادراک از ریسک، ادراک از خوشایندی و ادراک از کنترل رفتاری را روی سازههای مدل پذیرش تکنولوژی منعکس و مطرح میکند. نتایج تحقیق نشان دادند که ادراک از سودمندی و ادارک از سهولت استفاده تعیین کنندههای مستقیم سهم عمدهای در تعیین تمایل به استفاده از بانکداری اینترنتی هستند. ادراک از سودمندی، ادراک ریسک و نگرش سهم عمدهای در تعیین تمایل به استفاده از بانکداری اینترنتی دارند. اگرچه ادراک از خویشاوندی بطور مثبتی تنها روی ادراک از سهولت استفاده تاثیر دارد، ادراک از کنترل رفتاری رابطه مستقیم و مثبتی روی ادارک از سهولت استفاده دارد و ادراک از سودمندی رابطه غیر مستقیمی با نگرش و ادارک از سودمندی دارد(۲۰۰۸، Celik)
پژوهشی نیز با عنوان «پذیرش نوآوریهای تجاری در بازارهای اروپای شرقی و مرکزی (بانکداری اینترنتی در استونیا)» در سال ۲۰۰۸ توسط نیلسون[۱۲۶]، کرم [۱۲۷] و اریکسون[۱۲۸] انجام شده است. این پژوهش قابلیت کاربرد مدل پذیرش نوآوری راجرز را برای بانکداری اینترنتی توسعه داده است. متغیرهای مستقل عبارتند از: مزیت نسبی، پیچیدگی، ادراک از ریسک و سازگاری. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که مزیت نسبی و پیچیدگی بیشترین تاثیر را روی پذیرش بانکداری اینترنتی دارند(۲۰۰۸، Eriksson et.al).
تحقیق دیگری نیز در سال ۲۰۰۸ با عنوان «بررسی پذیرش بانکداری آنلاین در عربستان سعودی» توسط ال– سومالی[۱۲۹]، غلامی[۱۳۰] و کلگ[۱۳۱] با بهره گرفتن از مدل پذیرش تکنولوژی و تعدادی متغیر خارجی تعدیلگر انجام شده است. این تحقیق مطرح میکند که کیفیت اتصال به اینترنت، آگاهی از بانکداری آنلاین و مزایایش، نفوذ اجتماعی و خوداثربخشی استفاده از رایانه اثرمعناداری روی سودمندی درک شده و سهولت استفاده درک شده پذیرش بانکداری آنلاین دارد. تحصیلات، اعتماد و مقاومت در برابر تغییر نیز اثر معناداری روی نگرش نسبت به احتمال پذیرش بانکداری آنلاین دارد (۲۰۰۸، Abdulah et.al).