آماره آزمون جهت آزمون فرضیه به صورت زیر است:
رابطه ۴-۱
که در آن، N تعداد بانکها، K تعداد متغیرهای توضیحی و T تعداد مشاهدات در طول زمان میباشد. رد فرضیه صفر بیانگر استفاده از روش پانل میباشد (Greene، ۲۰۰۴).
در عمل، استفاده از روش داده های پانلی نسبت به روشهای مقطعی و سریهای زمانی دو مزیت عمده دارد: اول این که، به محقق این امکان را میدهد تا ارتباط میان متغیرها و حتی واحدها (بانکها)را در طول زمان در نظر بگیرد و به بررسی آنها بپردازد و مزیت دوم نیز، در توانایی این روش در کنترل اثرات انفرادی مربوط به بانکها (به عنوان واحدهای مقطعی) است که قابل مشاهده و اندازه گیری نیستند (Baltagi،۲۰۰۵).
آماره آزمون هاسمن[۶۸] برای تعیین روش تخمین در داده های پانلی به کار میرود که آماره آن (H) دارای توزیع X2 با درجه آزادی K (تعداد متغیرهای توضیحی) است و به صورت زیر تعریف می شود:
به طوری که bFE معرف تخمینزنندههای روش اثرات ثابت و نشاندهنده تخمینزنندههای روش اثرات تصادفی است. این آزمون در حقیقت، آزمون فرضیه ناهمبسته بودن اثرات انفرادی و متغیرهای توضیحی است که طبق آن تخمینهای حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) (تحت فرضیه H0) سازگار و تحت فرضیه H1 ناسازگار است . در صورتی که فرضیه H0 رد نشود، روش اثرات تصادفی به روش اثرات ثابت ترجیح داده می شود و به عنوان روش مناسبتر و کارآتر انتخاب می شود، در غیر اینصورت، روش اثرات ثابت کارآ است (Greene، ۲۰۰۴، chapter 11 ).
نتایج حاصل از آزمون های اف لیمر و هاسمن در جدول ۴-۱ آمده است:
جدول ۴-۱- آزمون اف لیمر و هاسمن
آزمون | آماره | سطح معنی داری | نتیجه |
F لیمر | F=142/48 | ۰/۰۰۰ | استفاده از اثرات ثابت |
هاسمن | Chi.sq=7/14 | ۰/۱۷ | عدم استفاده از اثرات تصادفی |
با توجه به جدول بالا باید از اثرات ثابت استفاده شود .
۴-۳ )تعیین معادله هدف
برای تعیین معادله هدف از روش اقتصاد سنجی پانل دیتا و نرم افزار EViews استفاده می شود.
۴-۳-۱ )برآورد مدل
در دادههای پانلی در ابتدا باید روش تخمین مشخص باشد روش تخمین مشتمل بر دو روش میباشد:
استفاده از روش پانل: در این روش مقاطع همگن فرض میشود.
استفاده از روش پانل: در این روش مقاطع غیر همگن فرض میشود. این روش خود شامل دو نوع تخمین میباشد:
الف) روش اثرات ثابت: در این روش تفاوت مقاطع صرفا در ضرایب لحاظ میشود.
ب) روش اثرات تصادفی: در این روش تفاوت در مقاطع علاوه بر اینکه در ضرایب لحاظ میشود، سایر ویژگی های مقاطع نیز در ضرایب لحاظ میگردد.
با توجه به آنچه گفته شد، در ابتدا لازم است روش برآورد مشخص شود برای اینکار از آزمونF استفاده میشود که فرض صفر آن مبتنی بر همگن بودن مقاطع است و فرض مقابل آن مبنی بر غیر همگن بودن مقاطع میباشد حال اگر فرض صفر در این آزمون پذیرفته شود از روش پانل برای برآورد مدل استفاده خواهد شد و در غیر این صورت از روش پانل دیتا استفاده میشود.البته برای مشخص شدن نوع روش برآورد در پانل نیز از آزمون هاسمن استفاده میگردد، در این آزمون فرض صفر مبنی بر استفاده از روش اثرات تصادفی برای برآورد میباشد و فرض مقابل آن فرض استفاده از روش اثرات ثابت میباشد.
برای آشنایی با مبانی نظری این آزمونها در این بخش به نحوه ی تحلیل در داده های پانل پرداخته می شود.
۴-۴ )تخمین مدل
در این قسمت تخمین مدل رگرسیونی آورده میشود و ضرایب برای متغیرهای مدل استخراج میشود:
جدول ۴-۲- ضرایب متغیرهای مدل
متغیر وابسته : نرخ تسهیلات غیر جاری | |||
متغیر |