۱۳۹۱

۱۳۹۰

۱۳۸۹

۱۳۸۸

۱۳۸۷

۲۰%

۱۴%

۱۴%

۱۷%

۱۲%

نمودار ۳-۴ نرخ سود تسهیلات اعطایی
۳-۶-۲-۵)نرخ بازدهی بازار سرمایه(شاخص کل بورس)
در نیمه اول سال ۱۳۸۷، به دلیل شرایط رکودی حاکم بر معاملات مسکن و انتقال نقدینگی از این بازار به بورس، روند مثبتی بر بازار حاکم بود. در نیمه دوم سال با توجه به بحران مالی آمریکا و اثرات آن بر اقتصاد جهانی، بازار سرمایه ایران نیز از شرایط رکودی حاکم بر جهان متأثر شد. این بحران باعث کاهش قیمت‌ جهانی برخی فلزات از جمله فولاد گردید و همراه با سایر آثار انتظاری خود، موجبات کاهش مجدد شاخص‌های قیمت در بورس را فراهم آورد.
در سال ۱۳۸۷، شاخص‌‌های قیمت کل، مالی، صنعت، بازار اول و پنجاه شرکت انتخابی، نسبت به سال ۱۳۸۶ با کاهش روبه‌رو شدند. در مقابل، شاخص قیمت بازار دوم نسبت به سال قبل ۷/۱۳ درصد افزایش داشت.
تعداد و ارزش سهام داد و ستد شده در سال ۱۳۸۷ نسبت به سال قبل به ترتیب ۱۰۵ و ۸۸ درصد افزایش یافت. واگذاری سهام بنگاه‌‌های بزرگ دولتی از دلایل افزایش تعداد و ارزش سهام داد و ستد شده در این سال بود. با این حال، ارزش جاری بازار سهام در سال مذکور نسبت به سال قبل به دلیل کاهش شاخص کل قیمت با ۸/۲ درصد کاهش روبه‌رو گردید.
در این سال تعداد ۲۷۵۵۱ میلیون سهم از سهام شرکت‌‌ها و سازمان‌‌های دولتی به ارزش تقریبی ۷۵۷۲۸ میلیارد ریال توسط سازمان خصوصی‌سازی و شرکت‌‌های مادر تخصصی (با احتساب سهام عدالت و سایر واگذاری‌‌ها) عرضه شد که نسبت به سال قبل از نظر تعداد و ارزش به ترتیب ۱/۲۴۱ و ۲۴۹ درصد افزایش داشت
شاخص‌‌های بورس اوراق بهادار تهران پس از افت در نیمه دوم سال ۱۳۸۷، از ابتدای سال ۱۳۸۸ تا مهرماه همان سال روندی صعودی داشتند. پس از کاهش شاخص‌‌ها در ماه‌‌های آبان و آذر، مجدداً روند صعودی شاخص‌‌ها از دی ماه تا پایان سال ادامه یافت. در سال ۱۳۸۸ به دلیل پایدار شدن علایم بهبود بازار جهانی و افزایش قیمت مواد خام، ورود تعداد دیگری از شرکت‌‌های اصل ۴۴ قانون اساسی به بورس، رکود بازارهای رقیب داخلی به ویژه بازار پول و مسکن و تنوع ابزارهای تأمین مالی، بورس اوراق بهادار شاهد حضور گسترده معامله‌گران و رشد شاخص‌‌ها بود.
در سال ۱۳۸۸، کلیه شاخص‌‌های قیمت نسبت به سال گذشته با رشد همراه بودند. شاخص‌‌های قیمت «کل»، «مالی»، «صنعت»، «بازار اول»، «بازار دوم»، «پنجاه شرکت انتخابی» و «شاخص قیمت و سود نقدی» به ترتیب با ۴/۵۷، ۷/۶۳، ۰/۵۶، ۹/۶۱، ۰/۴۱، ۷/۸۸ و ۸/۵۸ درصد افزایش نسبت به سال ۱۳۸۷ روبرو شدند.
تعداد و ارزش سهام داد و ستد شده در سال ۱۳۸۸ نسبت به سال قبل به ترتیب ۵/۷۸ و ۱/۳۴ درصد افزایش یافت. همچنین ارزش جاری بازار سهام نسبت به سال قبل با ۱/۴۵ درصد افزایش روبه‌رو بود. در سال ۱۳۸۸ تعداد ۵/۵۴۷۷۹ میلیون سهم از سهام شرکت‌‌ها و سازمان‌‌های دولتی به ارزش تقریبی ۸/۱۱۹۱۸۹ میلیارد ریال توسط سازمان خصوصی‌سازی و شرکت‌‌های مادر تخصصی عرضه شد که نسبت به سال قبل از نظر تعداد و ارزش به ترتیب ۹/۹۸ و ۱/۵۷ درصد افزایش داشته است.
بورس کشور از نیمه دوم سال ۱۳۸۷ شاهد افت شاخص‌‌ها بود، از ابتدای سال ۱۳۸۸ تا پایان سال ۱۳۸۹ به جز چند کاهش مقطعی در ماه‌‌های آبان و آذر ۱۳۸۸ و مهر و آبان ۱۳۸۹ در بقیه ماه‌‌ها با افزایش شاخص‌‌ها همراه بود. در سال‌‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ به دلیل پدیدار شدن علایم بهبود بازار جهانی، افزایش قیمت مواد خام، ورود شرکت‌های مشمول واگذاری طبق اصل ۴۴ قانون اساسی به بازار، افزایش شفافیت و جلب اعتماد مردم به بورس، رکود برخی از بازارهای رقیب و تنوع ابزارهای قابل داد و ستد بورس ایران شاهد حضور گسترده معامله‌گران و رشد شاخص‌‌ها بود.
در سال ۱۳۸۹ همه شاخص‌‌های قیمتی نسبت به سال قبل با افزایش همراه بودند. در این میان، شاخص‌‌های «پنجاه شرکت فعال‌تر»، «صنعت»، «کل»، «مالی»، «بازار اول» و «بازار دوم»‌به ترتیب ۳/۹۹، ۹/۸۷، ۸/۸۵، ۹/۷۷، ۷/۸۹ و ۳/۶۷ درصد افزایش یافتند.
تعداد و ارزش سهام داد و ستد شده در سال ۱۳۸۹ نسبت به سال قبل به ترتیب ۰/۱۹ و ۴/۱۸ درصد افزایش یافت. همچنین ارزش جاری بازار در پایان سال ۱۳۸۹ بالغ بر ۱٫۱۱۵٫۶۳۶ میلیارد ریال بودکه نسبت به سال قبل ۳/۷۱ درصد افزایش داشت. طی سال ۱۳۸۹،‌تعداد ۶/.۸۳۱۳ میلیون سهم از سهام سازمان‌‌ها، شرکت‌‌های دولتی و بانک‌‌ها به ارزش تقریبی ۷/۲۵٫۱۱۰ میلیارد ریال توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، سازمان خصوصی‌سازی و سایر شرکت‌‌ها عرضه شد که حدود ۷/۳۴ درصد از کل تعداد سهام عرضه شده (۲۸۸۶ میلیون سهم) و حدود ۵/۴۰ درصد از ارزش کل سهام عرضه شده (۱۰٫۱۸۱ میلیارد ریال) متعلق به «شرکت ملی صنایع پتروشیمی» بود.
طی سال ۱۳۹۰ به دلیل تداوم علایم رکود جهانی که با کاهش قیمت مواد خام همراه بود، شاخص‌‌های اغلب بورس‌‌های مطرح دنیا افت کرد. اما بورس ایران علی‌رغم عدم ورود شرکت‌‌‌های مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی همانند سال‌‌های گذشته، رونق بازار ارز و طلا به عنوان بازارهای رقیب با آثار منفی متغیرهای سیاسی داخلی و خارجی با افزایش اندکی در شاخص کل مواجه شد.
در سال ۱۳۹۰ همه شاخص‌‌های قیمتی نسبت به سال گذشته با افزایش ملایمی همراه بودند. در این میان، شاخص‌‌های «بازار دوم»، «صنعت» و «پنجاه شرکت فعال‌تر» دارای رشد بیشتری بودند.
تعداد و ارزش سهام داد و ستد شده در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال قبل به ترتیب ۲/۲۸ درصد کاهش و ۸/۳ درصد افزایش یافت. ارزش جاری بازار نیز در پایان سال ۱۳۹۰ به ۱٫۲۸۲٫۵۰۷ میلیارد ریال رسید که نسبت به سال قبل ۰/۱۵ درصد افزایش داشت. طی سال ۱۳۹۰ سهام متعلق به شرکت‌‌های فولاد مبارکه اصفهان، سیمان خاش، حفاری شمال، ماشین‌سازی اراک، پالایش نفت تبریز، پالایش نفت اصفهان، ایران تایر، بیسکوییت گرجی، حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس، سایپا، مدلی صنایع مس ایران، بانک صادرات ایران، مپنا، بانک تجارت و پست‌بانک واگذار گردید. در این سال در مجموع ۶۲۹۳ میلیون سهم به ارزش ۲/۲۱٫۲۷۲ میلیارد ریال از سهام بانک‌‌ها، سازمان‌‌ها و شرکت‌‌های دولتی در بورس اوراق بهادار عرضه گردید که در مقایسه با سال گذشته از نظر تعداد و ارزش به ترتیب ۳/۲۴ و ۳/۱۵ درصد کاهش یافت.
نمودار ۳-۵ نرخ بازدهی بازار سرمایه
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده‌ها
۴-۱ )مقدمه
این فصل به تخمین مدل رگرسیونی مورد بررسی اختصاص دارد، در ابتدای فصل توضیحاتی راجع به تخمین پانل دیتا آورده میشود و این تخمین به طور کامل معرفی میشود. سپس در ادامه فصل به تخمین مدل رگرسیونی مورد نظر پرداخته میشود و تحلیل نتایج آورده خواهد شد.
۴-۲ )داده ­های پانلی و مزایای استفاده از آنها
انواع داده­هایی که عموماً برای تحلیل­های تجربی به کار برده می­شوند، در سه گروه مورد بحث و بررسی قرار می­گیرند:

داده ­های سری زمانی^[۶۴]
داده ­های مقطعی^[۶۵]
داده ­های تلفیقی سری زمانی و مقطعی^[۶۶]
در داده ­های سری زمانی مقادیر یک یا چند متغیر را طی یک دوره زمانی مشاهده می­کنیم (برای مثال GDP طی چند فصل یا چند سال). در داده ­های مقطعی، مقادیر یک یا چند متغیر برای چند واحد یا مورد نمونه ­ای در یک زمان یکسان جمع­­آوری می­ شود (برای مثال نرخ­های جرم و جنایت برای سی استان ایران در در یک سال معین).
داده ­های پانلی ترکیبی از داده ­های مقطعی و سری زمانی می­باشد، یعنی اطلاعات مربوط به داده ­های مقطعی در طول زمان مشاهده می­ شود. بدین­صورت که چنین داده­هایی دارای دو بعد می‌باشند که یک بعد آن مربوط به واحدهای مختلف در هر مقطع زمانی خاص است و بعد دیگر آن مربوط به زمان می­باشد. در این تحقیق روش­داده ­های تابلویی به عنوان روش تخمین مدل، انتخاب می­ شود. در مجموع، داده­­های پانلی دارای مزایای فراوانی نسبت به داده ­های مقطعی یا سری زمانی هستند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
داده ­های مقطعی و سری زمانی صرف، ناهمسانی­های فردی را لحاظ نمی­کنند، لذا ممکن است که تخمین تورش­داری به دست دهند، در حالی که در روش پانل می­توان با لحاظ کردن متغیرهای مخصوص انفرادی^[۶۷] این ناهمسانی­ها را لحاظ کرد.
داده ­های تابلویی دارای اطلاعات بیشتر، تغییرپذیری بیشتر، همخطی کمتر، درجه آزادی بالاتر و کارایی بالاتر نسبت به سری زمانی و داده ­های مقطعی می­باشند. به خصوص اینکه یکی از روش های کاهش همخطی، ترکیب داده ­های مقطعی و زمانی به صورت داده ­های تابلویی می­باشد.
با مجموعه داده ­های تابلویی، می­توان اثراتی را شناسائی و اندازه ­گیری کرد که در داده ­های مقطعی محض یا سری زمانی خالص قابل شناسائی نیست. گاهی استدلال می­ شود داده ­های مقطعی، رفتارهای بلندمدت را نشانمی­دهند، در حالی که در داده ­های سری زمانی براثرات کوتاه­مدت تأکید می­ شود. با ترکیب این دو خصوصیت در داده ­های تابلویی، که خصوصیت متمایز پانل دیتاست، ساختار عمومی­تر و پویاتری را می­توان تصریح و برآورد کرد(اشرف­زاده و مهرگان، ۱۳۸۷).
داده ­های تابلویی که بر حسب بنگاه­ها، خانوارها و افراد جمع آوری می­شوند، ممکن است دقیق­تر از داده ­های مشابه اندازه ­گیری شده در سطح کلان باشند. بنابراین، تورشی که ممکن است در داده ­های کلان حاصل شود، در داده ­های تابلویی حداقل می­گردد (Baltagi ‌،۲۰۰۵).
داده ­های پانلی از طریق فراهم کردن تعداد داده ­های زیاد، تورش را پائین می ­آورد (Gujarati‌، ۲۰۰۴)
مطالعه مشاهدات به صورت داده ­های پانلی، وضعیت بهتری برای مطالعه و بررسی پویایی تغییرات نسبت به سری زمانی و مقطعی داراست.
۴-۲-۱)معرفی روش تخمین
روش پانل کلاسیک
در این بخش از تحقیق نخست به بحث همگن بودن داده ­های بانکهای منتخب پرداخته می­ شود. در صورتی که داده ها همگن باشند، به سادگی می­توان از روش حداقل مربعات معمولی استفاده کرد ولی در غیر این صورت، ضرورت استفاده از روش داده ­های پانلی ایجاب می­گردد؛