حجتی و همکاران در سال ۱۳۹۲ در تحقیق به بررسی تاثیر ورزش منظم بر میزان افسردگی سالمندان پرداختند و به این نتیجه رسیدند که برنامه ورزشی منظم در کاهش افسردگی سالمندان اثرگذار است.
حکمتی پور و همکاران (۱۳۹۳)، در پژوهش خود با عنوان بررسی تاثیر یک دوره فعالیت ورزشی منظم بر عزت نفس و رضایت از زندگی سالمندان شهرستان های گرگان و گنبد اعلام کردند که برنامه ورزشی منظم تاثیر معنی داری بر عزت نفس و رضایت از زندگی سالمندان دارد و اجرای برنامه ورزشی منظم در مراکز مراقبتی سالمندان می تواند به عنوان روشی جهت ارتقاء سلامت و بهبود کیفیت زندگی سالمندان مورد استفاده قرار گیرد.
فتحی و همکاران (۱۳۹۳)، در تحقیقی با عنوان تاثیر شش هفته تمرین هوازی ایروبیک استپ بر استقامت قلبی عروقی، ترکیب بدنی، انعطاف پذیری، توان بی هوازی و ابعاد کیفیت زندگی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان، اعلام کردند که شرکت در فعالیت های جسمانی، زمینه مناسبی را برای اجتماعی شدن فراهم می آورد و دانشجویانی که در برنامه های ورزشی شرکت می کنند، عملکرد ذهنی و فکری بهتری دارند و ورزش در کاهش فشار روانی نقش مهمی دارد.

۲-۳-۲- مطالعات خارجی
کوپر^[۱۴۰] وهمکاران (۱۹۸۹) در مطالعه ای نشان داده اند که تمرینات ورزشی هوازی تاثیر معنی داری در افزایش میزان شادی و لذت از زندگی افراد شرکت کننده در تمرینات و فعالیت های هوازی به وجود آورده است.
گیل^[۱۴۱] و همکاران (۱۹۹۴) در مطالعات خود در خصوص منافع ورزش برای بزرگسالان اعلام داشتند که سلامت روانی، کنترل استرس و روابط اجتماعی در افراد ورزشکار بیشتر از افراد غیر ورزشکار است.
نورول و بلس^[۱۴۲] (۱۹۹۷) طی مطالعه ای بر روی افسردگی به این نتیجه رسیدند که شرکت در فعالیت های ورزشی موجب افزایش آمادگی قلبی عروقی آزمودنی ها شده و این بهبود در شاخص قلبی عروقی، کاهش افسردگی، اضطراب و افزایش رضایت را به همراه دارد.
کلتین^[۱۴۳] (۲۰۰۱) با مطالعه جمعی از زنان بالای ۶۵ سال ایالات متحده آمریکا نشان داد که سطوح فعالیت های فیزیکی ارتباط معناداری با کیفیت زندگی و سلامت جسمانی سالمندان دارد.
نتایج تحقیق پنجل^[۱۴۴] و همکاران (۲۰۰۲) مبنی بر این بود که پس از شش تا دوازده هفته تمرین در بهبود کیفیت زندگی آزمودنی ها اثر قابل توجهی دیده نمی شود، اما تمرینات از شش تا بیست و چهار هفته مفیدند.
بارت^[۱۴۵] و همکاران در سال ۲۰۰۲ مطالعه ای انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که ارتباط معنی داری بین ورزش های بی هوازی و کیفیت زندگی وجود ندارد.
در یک مطالعه متآنالیز که توسط روبرتسون^[۱۴۶] و همکاران وی در سال های ۲۰۰۴-۲۰۰۲ انجام شد، نشان داده شد برنامه ورزشی می تواند اثرات متفاوتی روی قدرت عضلانی، توانایی فرد در انجام کارهای روزانه بدون وابستگی به دیگران و کیفیت زندگی داشته باشد.
مک کونویل^[۱۴۷] (۲۰۰۳)، در مطالعه ای عواملی را در ایجاد ایجاد شادکامی و سلامت روانی مهم دانسته که یکی از مهمترین آنها پرداختن به ورزش و فعالیت بدنی است.
لئونهاردت^[۱۴۸] (۲۰۰۳)، در تحقیقی فرضیه پول شادکامی می آورد را رد کرده و معتقد است که ورزش ابزار نیرومندی در کاهش فشارهای روانی و افزایش شادکامی به شمار می آید.
در تحقیقی که لرد و کاستال^[۱۴۹] در سال ۲۰۰۴ در ایالات متحده انجام دادند نشان دادند که برنامه پیشرونده عضلانی باعث افزایش قدرت عضلانی، توانایی در حفظ تعادل بدن و نهایتأ افزایش ابعاد مختلف کیفیت زندگی می شود.
هرینگتون^[۱۵۰] و همکاران (۲۰۰۵)، پس از بررسی تاثیر ورزش پیلاتس بر سلامتی افراد ، بیان داشتند که برنامه ورزشی منظم باعث افزایش عملکرد فیزیکی و روانی افراد می گردد.
در تحقیقی که توسط مک اولی^[۱۵۱] و همکاران (۲۰۰۶)، بر روی سالمندان انجام دادند به این نتیجه رسیدند که ورزش باعث بهبود کیفیت زندگی سالمندان می شود.
ویلارئال (۲۰۰۶)^[۱۵۲]، اثر ۶ ماه تمرین (هفته ای ۳ جلسه) را بر ۲۷ سالمند مبتلا به چاقی را مورد بررسی قرار دادند و اظهار داشتند که فعالیت بدنی، عملکرد سالمندان را افزایش داده و سرعت راه رفتن آنان را نیز بهبود می بخشد.
در تحقیقی که توسط لینونن^[۱۵۳] و همکاران (۲۰۰۶) بر روی ۶۳۲ نفر از زنان سالمند فنلاندی انجام شد و در این تحقیق جهت سنجش میزان کیفیت زندگی سالمندان از تست لیپاد استفاده شده بود نتایج حاصله نشان داد افزایش فعالیت فیزیکی در میان افراد سالمند میزان از کار افتادگی سالمندان را کاهش داده و بنابراین تاثیر مثبتی بر کیفیت زندگی و استقلال سالمندان دارد.
الاسکی^[۱۵۴] (۲۰۰۶) در تحقیقی الگویی ملی برای رضایت از زندگی ارائه کرد و رابطه مثبت آن را با ورزش و فعالیت بدنی به دست آورد.
فونتاین^[۱۵۵] (۲۰۰۷)، تحقیقی تحت عنوان «فعالیت بدنی و بهبود سلامت روانی» انجام داد که نتایج نشان داد فعالیت بدنی فردی و گروهی ، بهداشت روانی و سلامت جسمانی را بهبود می بخشد و به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می کند.
در مطالعه ای که توسط ایگور^[۱۵۶] و همکارانش (۲۰۰۷)، برای تعیین اثر برنامه ورزشی روی اجرای جسمانی و کیفیت زندگی در زنان سالمند انجام شد؛ آنها نتیجه گرفتند این برنامه سبب بهبود عملکرد جسمانی و افزایش نیروی عضلانی در هر دو اندازه گیری مربو به مچ پا و زانو، و نیز بهبود در نمره ی ارزیابی کیفیت زندگی گردید.
کوپر^[۱۵۷] وهمکاران (۲۰۰۷) در پژوهشی تاثیر شش ماه پیاده روی را بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی سالمندان سیگاری مورد بررسی قرار داده و دریافتند که پیاده روی می تواند سطوح فعالیت جسمانی مرتبط با کیفیت زندگی سالمندان سیگاری را افزایش دهد.
در تحقیقی که توسط هک بوم^[۱۵۸] و همکاران (۲۰۰۷) انجام شد ، آنها پس از شرکت دادن نمونه های سالمند در برنامه ورزشی ۸ هفته ای به این نتیجه رسیدند که برنامه ورزشی در کیفیت زندگی افراد سالمند موثر است.
مکاولی و موریس^[۱۵۹] (۲۰۰۷)، در پژوهشی نشان دادند فعالیت بدنی یک مدل رفتاری است که دائمأ با نتایج کیفیت زندگی ارتباط دارد.
پارکر^[۱۶۰] و همکاران (۲۰۰۸) در تحقیقی نشان دادند فعالیت بدنی یکی از موثرترین روش های پیشگیری از اختلالات دوران سالمندی است و موجب به تأخیر انداختن دوران سالمندی و افزایش سلامت و نشاط در آنها می شود و سطح کیفیت زندگی آنان را افزایش می دهد.
گارسیا^[۱۶۱] (۲۰۰۸)، تحقیقی با هدف بررسی اوقات فراغت، فعالیت بدنی و روش زندگی انجام داد. نتایج پژوهش نشان داد که شیوه زندگی فعال، ارتباط نزدیکی با سطوح سلامتی و آمادگی دارد.
لیندسوی^[۱۶۲] (۲۰۰۸)، در تحقیق خود نشان داد که بطور معنی داری میزان کمتری از افسردگی و خودکشی در میان زنان و مردان ورزشکار در مقایسه با غیرورزشکاران وجود دارد.
گلادیس^[۱۶۳] و همکاران (۲۰۰۹)، پژوهشی در خصوص روابط فعالیت بدنی، هوش هیجانی و سلامت روانی در دانشجویان دانشگاه های تایوان انجام دادند. نتایج پژوهش موید این است که دانشجویان ورزشکار نسبت به غیرورزشکار از میزان هوش هیجانی و سلامت روان بیشتری برخوردارند.
بابیگیت آیرز^[۱۶۴] و همکاران (۲۰۰۹)، در تحقیقی به به بررسی تاثیر ورزش هوازی بر افسردگی سالمندان پرداختند و نتایجشان نشان دهنده تاثیر ورزش بر بهبود افسردگی و و کیفیت زندگی سالمندان بود.
لگرند^[۱۶۵] و همکاران در سال ۲۰۰۹ در تحقیق خود که به بررسی اثر پیاده روی گروهی بر نشانه های افسردگی زنان سالمند انجام دادند، نشان دادند که پیاده روی گروهی (۳ تا ۵ روز در هفته) بر کاهش علائم افسردگی زنان سالمند اثرگذار است.
گیلیسون^[۱۶۶] و همکاران (۲۰۰۹)، در تحقیق خود بیان نمودند که ورزش یک مداخله گر موثر بر افزایش ابعاد کیفیت زندگی ورزشکاران است.
یافته های دان^[۱۶۷] و همکاران (۲۰۰۹)، موید این مطلب است که میزان شرکت در تمرینات ورزشی و فعالیت های هوازی بطور عمده با علائم افسردگی در ارتباط است.
براچ ^[۱۶۸]و همکاران وی (۲۰۱۰) در تحقیقی که انجام دادند به این نتیجه رسیدند که انجام تمرینات ورزشی با شدت متوسط (۳۰-۲۰ دقیقه در روز) به کم کردن محدودیت های فعالیتی و افزایش ایفای نقش و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی و احساس خوب بودن کمک بسیار زیادی می کند.
کولت^[۱۶۹] و همکاران (۲۰۱۰) تحقیقی تحت عنوان تاثیر یک برنامه فعالیت بدنی بر کیفیت زندگی سالمندان غیرفعال انجام دادند. نتایج تحقیقات آنها نشان داد تمرینات ورزشی اثر مثبتی بر کیفیت زندگی افراد سالمند دارد. دلیل احتمالی تاثیر مثبت فعالیت بدنی بر کیفیت زندگی را می توان این گونه توجیه نمود که فعالیت بدنی باعث کاهش محدودیت های فعالیت ، استقلال بیشتر ، افزایش ایفای نقش و زندگی خوش و موفق می شود و در نتیجه به افزایش کیفیت زندگی و احساس خوب بودن جمعیت سالمند منجر می شود.
طبق مطالعه هاکینن^[۱۷۰] و همکاران (۲۰۱۰)، آمادگی جسمانی بالا و افزایش سطح فعالیت بدنی اوقات فراغت، زندگی مرتبط با سلامت را بویژه زمانی که بیماری عملکرد این افراد را مختل می کرد افزایش داد.
در مطالعه ای که توسط سالگوئرو^[۱۷۱] و هکاران (۲۰۱۱)، در اسپانیا انجام دادند، به بررسی تاثیر ورزش بر جنبه جسمی و روحی کیفیت زندگی پرداختند. نتایج آنها نشان داد که علاوه بر تاثیر ورزش بر جنبه های جسمی و روحی کیفیت زندگی، علائم افسردگی در آنان نیز کاهش یافته است.
اسکاچ^[۱۷۲] و همکاران (۲۰۱۱) تاثیر ورزش بر کیفیت زندگی در آزمون های افسردگی و ورزش را در یک مطالعه مروری سیستماتیک بررسی کردند. نتیجه حاکی از این بود که اگرچه تعداد کمی از مطالعات و روش شناسی های ضعیف در ارائه نتایج قطعی ممکن است مشکل بوجود آورد، ترکیب ورزش های بی هوازی با ورزش های هوازی تاثیر بیشتری بر کیفیت زندگی دارد.
بورخس^[۱۷۳] و همکاران در سال ۲۰۱۴ در مطالعات خود مبنی بر تاثیر ورزش پیلاتس بر درد پشت و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به ویروس HTLV-1 ، بصورت متقاطع نشان دادند که ورزش پیلاتس بر کیفیت زندگی و درد پشت زنان مبتلا به HTLV-1 سالوادور، باهیا و برازیلیا تاثیر مثبتی داشته است.
۲-۴-جمع‌بندی
اهمیت جنبه های اجتماعی در عرصه شهر سازی به حدی رسیده که یکی از ویژگی های شهر پایدار “پایداری اجتماعی وکیفیت زندگی بالا” عنوان شده است، به این معنا که شهر پایدار به موازات توجه به مسائل زیست محیطی، باید به مسایل اجتماعی و انسانی نیز توجه داشته باشد. منظور ایجاد و حمایت از محیط های انسانی فعال، فضاهای زنده و عرصه هایی است که کیفیت بالایی را برای شهروندان فراهم نماید. بدیهی است که تعریف کردن ابعاد اجتماعی و کیفی به مراتب از ابعاد زیست محیطی و اکولوژیکی مهمتر و مشکلتر است. در سالهای اخیر استفاده از شاخص ها و معیارهای کیفیت محیط زندگی در کشورهای مختلف اعم از توسعه یافته ودر حال توسعه متداول شده است(بحرینی ،۱۳۷۸: ۲۷۹).
اهمیت جنبه های اجتماعی در عرصه شهر سازی به حدی رسیده که یکی از ویزگی های شهر پایدار “پایداری اجتماعی وکیفیت زندگی بالا” عنوان شده است، به این معنا که شهر پایدار به موازات توجه به مسائل زیست محیطی، باید به مسایل اجتماعی و انسانی نیز توجه داشته باشد. منظور ایجاد و حمایت از محیط های انسانی فعال، فضاهای زنده و عرصه هایی است که کیفیت بالایی را برای شهروندان فراهم نماید. بدیهی است که تعریف کردن ابعاد اجتماعی و کیفی به مراتب از ابعاد زیست محیطی و اکولوژیکی مهمتر و مشکلتر است. در سالهای اخیر استفاده از شاخص ها و معیارهای کیفیت محیط زندگی در کشورهای مختلف اعم از توسعه یافته ودر حال توسعه متداول شده است(بحرینی،۱۳۷۸: ۲۷۹).
در پرتو نفوذ مفهوم کیفیت زندگی رویکردی جدید در شهر سازی شکل گرفته که معتقد است برنامه ریزی شهری باید به نیازهای روانی، محیطی، اجتماعی واقتصادی همچون رضایت، شادمانی، امنیت، مسکن با کیفیت بالا، دسترسی به خدمات، امید های اشتغال، هویت اجتماعی، حس مکان علاوه بر اهداف کالبدی ـ کارکردی توجه داشته باشد.(کوکبی و همکاران، ۱۳۸۴ : ۲۴).
در این فصل همان طور که مشاهده شد، ورزش همگانی می تواند به عنوان جنبه های مهم و اساسی در گذران زندگی سالمندان محسوب می شود. سالمندانی که پس از پشت سر گذاشتن دوران مختلف زندگی خود، حق داشتن دوران سالمندی شاد، مفرح و به دور از مشغله های گذشته را دارا می باشند. این امر توجه را به سمت مسئولان امر می کشاند که بتوانند با ایجاد زیرساخت ها و برنامه ریزی مناسب و درخور شأن این قشر مهم، فضایی شاد و سالم ایجاد کنند.
فصل سوم
تبیین پژوهش
۳-۱- مقدمه
انسان برای ادامه زندگی ناچار است روابط خود را با هر یک از مظاهر حیات تنظیم کند و برای این کار نیاز به آگاهی دارد. به علاوه، شناخت جهان خلقت و عالم طبیعت از این جهت برای او ضروری است که بتواند رموز آن را کشف و از دستاوردها و نتایج آن برای بهبود زندگی استفاده کند. کشف عوامل و عناصر و پدیده های جهان خلقت هم وظیفه ای است که بر عهده بشر قرار داده شده و هم ضرورتی است که ناچار است آن را برای تأمین نیازهای زندگی و بهبود آن به کار گیرد. این ضرورت نوع بشر را وادار به تفحص و کنجکاوی و تحقیق نموده که در اثر آن قلمرو معرفتی خوبی به دست آورده و از نتایج آن نیز بهره برده است(حافظ نیا، ۱۳۷۷).
قوت و جایگاه هر نظریه به روش شاخت آن بستگی دارد و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی، به روش شناختی که در آن علم به کار می رود مبتنی است. بدین خاطر یکی از مهمترین مراحل تحقیقات هلمی انتخاب روش تحقیق مناسب برای انجام پژوهش است. انتخاب روش تحقیق به عهده محقق است که البته با توجه به موضوع و نوع تحقیق تعیین می شود؛ او باید در انتخاب روش صحیح تحقیق حساسیت لازم را به عمل آورد.
در فصل قبل سعی شد با بررسی پژوهش های انجام شده در زمینه ورزش همگانی و کیفیت زندگی، موضوع از جوانب مختلف مورد بررسی قرار گیرد. حال در این فصل ابتدا به بررسی روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری پرداخته می شود و سپس در ادامه روش جمع آوری داده ها(ابزاراندازه گیری)، روایی و پایایی سوالات و در نهایت شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه مورد بررسی و بحث قرار گرفته است.
۳-۲- روش شناسی تحقیق
روش تحقیق علمی، مجموعه قواعد و رویه هایی است که محقق برای جمع آوری حقایق و واقعیت ها دنبال می کند، سپس آنها را تفسیر، تبیین و تایید می نماید(سرمد و دیگران، ۱۳۸۵).
این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه تجربی و پیماشی است که از نظر روش از نوع توصیفی_ همبستگی، از نظر هدف کاربردی، و از نظر جمع آوری داده ها میدانی است که اطلاعات آن از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است.