۱-۵-۳فناوری پسته
به کلیه فناوریهایی اطلاق می شود که به باغداران و پسته کاران ارائه شده است که شامل توزیع نهالها و واریته های اصلاح شده، استفاده از فناوری های نوین مکانیکی، استفاده از پایه و پیوندک، مبارزه های غیر شیمیایی، کاهش قارچ افلاتوکسین در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت محصول از طریق مکانیزه کردن وسایل کاشت، داشت، برداشت و حتی حمل و نقل پسته می باشد .
۱-۶ محدوده تحقیق
محدوده زمانی
این تحقیق به لحاظ زمانی به سال پنج گذشته محدود می گردد به عبارت دیگر داده های مورد نیاز این تحقیق که از شرکت های تولید کشاورزی جمع آوری می شود مربوط به سال های ۱۳۸۵ لغایت ۱۳۹۰ خواهد بود.
محدوده مکانی
محدوده مکانی این تحقیق مربوط به شرکت های تعاونی کشاورزی شهرستان گرمسار می باشد.
محدوده موضوعی تحقیق
این تحقیق به لحاظ موضوعی، عوامل موثر در تولید در تعاونی های کشاورزی شهرستان گرمسار را مورد مطالعه قرار می دهد.
۱-۷ محدودیت های تحقیق
از اهم محدویت های تحقیق حاضر می توانیم به موارد زیر اشاره نماییم :

 

• • پایین بودن سواد عده ای از اعضاء هیأت مدیره و کشاورزان حوزه عمل که جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دادند.

 

• • کمبود منابع اطلاعاتی و نبود سوابق مطالعاتی و تحقیقاتی در زمینه فعالیت شرکت های تعاونی تولید

 

• • مشغله زیاد افراد مورد مطالعه که موجب می شود که تا آنها نتوانند به پرسشنامه های تحقیق و اطلاعات درخواستی با دقت لازم پاسخ گویند.

 

• • محدودیت زمانی انجام تحقیق؛

 

• • کمبود امکانات مالی و خدماتی در حین انجام تحقیق و نیز محدود بودن فرصت فعالیت های میدانی.

 

فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-مقدمه
شرکتهای تعاونی، سازمانهای مشارکتی هستند که نشانه بارز در آنها دخالت دموکراتیک اعضاء در برنامهریزیها و تصمیمگیریهای مربوط به اداره امور شرکت می باشد. اعضاء شرکت تعاونی میبایست درتمام مراحل برنامه ریزی از تصمیمگیری تا اجرا و ارزشیابی فعالیتها دخالت آشکار و داوطلبانه داشته باشند. در واقع این خصیصه عضو مدار بودن برنامههای شرکتهای تعاونی است که مهمترین و اساسیترین هویت، تعاونی بودن آنها محسوب میگردد. (شیخی و ارفعی، ۱۳۸۸ ). در همین وجودی و کارکرد تعاونی های تولید پویش (۱۳۸۴) معتقد است که تعاونیها به دو دلیل برای اجرای برنامههای توسعه در کشورهای جهان سوم مناسباند؛ یکی آنکه با گردآوری پساندازهای اندک مردم، حمایتهای مالی دولت، سرمایه گذاری، تولید، و آموزش اعضا، به ارتقای بهره وری نیروی انسانی کمک می کنند و موجبات افزایش تولید، اشتغال و رشد اقتصادی جامعه را فراهم می سازند، و دیگر آنکه رویکردهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خاص تعاونی ها، که الهام گرفته از اصول و ارزشهای تعاون است، سبب توسعه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و نیز رفع تبعیض و بیعدالتیها در جوامع می شود. (طالب، ۱۳۸۷) نیز بیان می کند که تعاون بزرگترین تأمین کننده منافع و مؤثرترین نظامی است که می توان در مقابل نظام عدم تحرک و جمود ارائه کرد. کانتورو^[۱۰] (۲۰۰۶ ) نیز معتقد است که تعاونیها فرصت هایی را به کشاورزان میدهند که واحدهای کوچک تجاری خود را بهبود بخشند. عوامل و متغیر های زیادی در پیشبرد اهداف تعاونی های تولید موثر می باشند فرشادفر در این زمینه انگیزه و وجدان کاری، مدیریت، قانون مداری و نظم، صرفه جویی را در کارکرد تعاونیها موثر میداند (فرشادفر، ۱۳۸۸). مطالعه حاضر در تعاونیهای تولید کشاورزی شهرستان گرمسار را مورد مطالعه قرار میدهد.

حفظ جایگاه ممتاز تعاونی ها در این شهرستان مانند سایر تعاونی های کشور، ما نیازمند نوآوری و خلاقیت و روز آمد کردن روش ها و دانش کشت و کار تولید میباشد. توسعه و گسترش عملکرد شرکتهای تعاونی تولید با شرایط مناسبتر نیازمند شناخت بیشتر متغیرهای دخیل در کلیه مراحل کاشت، داشت، برداشت و پس از برداشت است. تحقیق حاضر در همین رابطه تنظیم گردیده و متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و آموزشی – ترویجی و سایر مؤلفه های تأثیرگذار در توسعه شرکت های تعاونی تولید را مورد بحث قرار میدهد. این فصل از گزارش تحقیق به مطالعه مبانی نظری و پیشینه تحقیق اختصاص دارد در این فصل تعاون و اهمیت آن، عوامل موثر در توسعه تعاونیها، پذیرش روش های نوین تولید در تعاونی کشاورزی، الگوها و مدلهای نظری پذیرش، پیشینه تحقق از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
(الف)تعاون
۲-۱تعاون
تعاون یکی از تشکل هایی است که مشارکت و همیاری اقتصادی و اجتماعی جمعی از مردم در دستیابی به اهداف مشترک در آن متجلی می شود. به عبارت دیگر تعاونی تشکلی است سازمان یافته که افراد به طور داوطلبانه و به صورت ارادی، به نظارت دموکراتیک و به منظور تأمین نیاز مشترک، تشکیل می دهند. از جمله اهداف تعاونی ها می توان به جلوگیری از سود برای یک نفر و به زیان دیگری، مشارکت عادلانه در تأمین سرمایه و سود و زیان حاصله از تعاملات اقتصادی در آن اشاره کرد (حسینی نیا،۱۳۸۸: ۱۶).
قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران نیزشرکت تعاونی را چنین تعریف می نماید: شرکت های تعاونی شرکت هایی است که تمام یا حداقل ۵۱% سرمایه به وسیله اعضاء در اختیار شرکت تعاونی قرار می گیرد و وزارت خانه ها، سازمان ها، شرکت های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانک ها، شهرداری ها، شورای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می تواند جهت اجرای بند ۲ اصل ۴۳ از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت، مضاربه، مضارعه، مساقات، اجاره، اجاره به شرط تملیک، بیع شرط، فروش اقساطی، صلح، اقدام به کمک در تأمین یا افزایش سرمایه شرکت های تعاونی نمایند بدون آنکه عضو باشند (بنار و دیگران ،۱۳۸۸: ۵۶).
در ماده ۲۴ قانون بخش تعاونی آمده است که دولت موظف است جهت تحقق اهداف مندرج در اصول ۴۳ و ۴۴ قانون اساسی و افزایش بخش تعاونی در اقتصاد ملی و با رعایت ضرورت و در قالب برنامه رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور، شرایط لازم را برای گسترش کمی و کیفی تعاونی ها به گونه ای که این بخش نقش مؤثرتری در رشد و توسعه اقتصادی داشته باشد را فراهم آورد (همان منبع: ۵۷).
۲-۲تاریخچه تعاونی
ریشه تعاونی در کشورهای غربی ابتدا توسط ژرمن ها به وجود آمده در زبان قدیم آلمانی، تعاونی به معنای سهم داشتن از مرتع و یا دام بوده است. معنا و مفهوم تعاونی در آلمان قدیم در زمانی به وجود آمد که ژرمن ها هنوز زندگی کوچ نشینی و عشایری را می گذراندند و اقتصاد آنها بر دامداری متکی بود. لذا پرورش دام و دامداری ارزش خاصی در زندگی آنان داشت و مراتع متفلق به تمام اعضاء جامعه آنها (ایل- قبیله- فامیل بزرگ و یا گروهی بزرگ) بود. پس از آشنایی و شناخت زراعت به عنوان شیوه ای برای تأمین معاش و استفاده از زمین به عنوان کشت و کار ساکن و مستقر گردیده و این لغت در فرهنگ آنان جای وسیعی را پیدا کرد. بطوریکه اساس و ساختار اولیه برای تغییرات اقتصادی و اجتماعی جامعه آنها گردید. با شروع فعالیت های کشاورزی زمین ها به صورت تعاونی کشت می گردید که تمام افراد جامعه در مراحل تولید و در استفاده تولید نهایی سهم داشتند. در جامعه روستایی ژرمن ها بعدها با پدید آمدن مالکیت خصوصی خانه و مزارع و باغ ها و زمین های کشاورزی تقسیم و به مالکیت افراد در آمد. بعدها در قرون وسطی در آلمان تعاونی هایی بر پایه اصل نیاز گروه هایی از جامعه به وجود آمد، مانند تعاونی های صنفی کاسبان کوچک - کشتی داران – کارگران بنادر و غیره که اعضاء با قسم خوردن و پیمان با یکدیگر در زمان مرگ و فقر یکدیگر را کمک و یاری می نمودند. نیاز همیشه نیروی محرکه اصلی برای تشکیل تعاونی ها بود(نسیمی،۱۳۷۷).
۲-۳تعاونی های سنتی در ایران
مورخین، تشکیل اولین اجتماعات تعاونی را مربوط به هزاران سال قبل از میلاد مسیح
می دانند. نخستین اجتماعات تعاونی در بین کشاورزان و ماهیگیران بیشتر رواج داشته است و همچنین اجتماعاتی وجود داشته اند که مایحتاج زندگی افراد را مشترکاً تهیه می نموده و در اختیار افراد قرار می داده اند ولی در هر حال این اجتماعات تعاونی دارای تشکیلات و سازمان منظم نبوده و تنها دسته های مختلفی از افراد، چه در شهرها و چه در روستاها با هم همکاری متقابل داشته اند (پورافضل، ۱۳۴۷ :۱۲).
تعاون به صورت سنتی خود شامل مجموعه همیاری ها و معاضدت های گروهی از مردم و یا یک جامعه به منظور آسان داشتن معضلات می باشد و به تبع عرف و رسم جاری بدون هیچگونه پایبندی به قانون و مقررات و آئین نامه مصوب و مکتوب از قدیمی ترین ایام تا عصر حاضر و در جوامع شهری و مخصوصاً روستایی جاری بوده است و مظاهر آن در تمام اجتماعات انسانی دیده می شود. تعاونی سنتی شکل خاصی ندارد، متعلق به کسی نیست و حد و مرزی نمی شناسد، مخلوق جامعه و ابزار کار اجتماعات آن است. در ایران قدیم علاوه بر اینکه عده ای از مردم متمکن و خیراندیش برای ایجاد رفاه و آسایش عمومی به یک سلسله اقدامات عمرانی از قبیل ساختن راه، ایجاد پل، کاروان سراها، مساجد، آب انبارها و ابنیه و اماکنی نظیر آنها مبادرت می کرده اند، مردم عادی نیز در اینگونه موارد به نحوی با یکدیگر همکاری کرده اند و اگر سرمایه ای نداشته اند، بازوهای خود را به کار می انداخته اند. آغاز تعاون رسمی در ایران را می توان از حیث عنوان موادی در قانون تجارت سال ۱۳۰۳ شمسی دانست (حسنی، ۱۳۶۳: ۳۴).
بهترین نمونه و طرز همکاری را می توان در میان مردم روستاهای مملکت مشاهده کرد که به صورت یک سنت پسندیده از دوران باستان تاکنون همچنان میان کشاورزان ایرانی متداول بوده و می باشد (کلباسی، ۱۳۷۱: ۳۵). طبقه کشاورز در ایران، مانند بسیاری از مردم جوامع روستائی در گوشه و کنار دنیا اغلب مواقع از قبیل کشت، وجین، آبیاری، برداشت و درو را با کمک یکدیگر انجام می داده اند. این نوع همکاری را زراعت جمعی با حفظ خصوصیات مالکیت و انتفاع فردی از زمین باید نام نهاد که هنوز در میان روستاییان متداول و به مراتب طبیعی تر از فعالیت در قالب شرکت های تعاونی کشاورزی است. این تعاونی های سنتی یکی از انواع برجسته مشارکت در جامعه انسانی و از جمله در جامعه ایران است که به نام های مختلف در مناطق مختلف کشور وجود دارد. از انواع تعاونی های سنتی بنه یا حراثه، واره … را می توان نام برد. در طول سال های اخیر با وقوع دگرگونی های اجتماعی و اقتصادی در ساختار جامعه روستایی بویژه ورود انواع ماشین های کشاورزی و ترویج استفاده از چاه عمیق و نیمه عمیق و استفاده از موتور پمپ ضمن کاهش کار گروهی سنتی و یا تغییر شکل آن باعث ایجاد انواع جدیدی از همیاری و مشارکت در زمینه خرید و نگهداری وسایل موتوری و مبادله آنها گردیده است.
۲-۴تاریخچه تعاونی در ایران
می توان سال ۱۳۱۴ را آغاز فعالیت تعاونی ها در ایران دانست. در این سال دولت به تشکیل نخستین شرکت تعاونی روستایی در منطقه داورآباد گرمسار اقدام کرد. بعدها تعاونی ها در ایران شکل گرفت. شامل تعاونی مصرف، مسکن، تولیدی، اعتبار، صنعتی، بیمه، آموزش و پرورش و… هستند که بخش مهمی از جمعیت کشور را در شهر و روستا در برمی گیرند. مهم ترین زمینه های فعالیت این تعاونی ها صنایع دستی، خدمات، آموزشی، تحقیقاتی، تولید فیلم، امور فرهنگی و ورزشی و انواع فعالیت های تولیدی، فرش، نساجی، پوشاک و بافندگی است. در ماده ۵۲ قانون استخدام کشوری مصوب ۳۱/۳/۴۵ در مورد تعاونی و وظیفه دولت در قبال آنها آمده بود. آیین نامه فوق تحت عنوان آیین نامه نحوه همکاری و کمک دولت به مؤسسات تعاونی و مستخدمین رسمی در ۱۰ ماده و ۳ تبصره در چند بند به تصویب رسید (عارفی،۱۳۷۸). از آغاز تشکیل تعاونی ها در ایران تا سال ۱۳۲۰ جمعاً سه شرکت تعاونی روستائی با عضویت ۱۰۵۰ کشاورز به وجود آمده است. شرکت های مزبور نیز به ادعای منابعی که به بررسی تعاونی ها در این دوره پرداخته اند، مرهون کوشش و توجه آن عده از افرادی است که برای کسب علم و فن به ممالک غربی فرستاده شده و در آنجا با این نوع سازمان های اقتصادی و اجتماعی آشنا گردیده بودند می باشد. در مورد اینکه چطور شده است که مساعی مزبور نتایج درخشانی بدست نداده در یکی از این منابع آمده است «لیکن بیسوادی و آثار و نتایج معنوی آن (شرکت های تعاونی) در میان طبقات پائین جامعه مانع از آن گردید که شرکت های تعاونی بتوانند مراحل رشد و گسترش خود را طی کنند». قابل توجه است که تعاونی با آن قواعدی که برایش وضع کرده بودند مختص جوامع صنعتی و آن هم در دوره ای خاص از عمر آنها بوده است. برای گسترش تعاونی ها بعد از سال ۱۳۲۰ رضاخان وزیر کشور وقت را مأمور کرد که در رأس هیأتی برای تعلیم مأموران و آشنا ساختن مردم به مفهوم قوانین تعاونی به شهرها و روستاهای دور و نزدیک سفر کرده حس مسئولیت جمعی مردم به ویژه طبقات تولید کننده را برانگیزد. اقداماتی نیز از جانب دولت در این مورد صورت می گیرد از جمله توزیع فرآورده های کارخانجات دولتی را به شرکت های تعاونی مصرف واگذار می نمایند. وقوع جنگ دوم جهانی نه تنها برنامه های مزبور بلکه سایر برنامه ها را تحت الشعاع قرارداد. بعد از جنگ جهانی دوم اشاعه تعاونی ها با مشخصاتی که قبلاً ذکر شد از دو سو ادامه پیدا کرد. تعداد تعاونی های تشکیل شده (اعم از صندوق های تعاونی روستایی و تعاونی های مصرف) تا سال ۱۳۳۰ به زحمت به یکصد شرکت می رسید که اکثریت قریب به اتفاق آنها هم فعالیت مؤثر و چشمگیری نداشتند. از یک سو کسانی که از تعاونی های ممالک دیگر دارای سوابق ذهنی بودند برای پاسخگویی به مشکلات بعد از جنگ اقدام به تشکیل تعدادی تعاونی مصرف در سطح شهرها نمودند و از سوی دیگر برخی مؤسسات خارجی در مورد تأسیس و اداره شرک های تعاونی فعالیت هایی در ایران معمول داشتند که به طور مختصر به آنها اشاره خواهد شد. بعد از شهریور سال ۱۳۲۰ از سوی بعضی از کشورها، مخصوصاً آمریکا، هیأت هایی (در ظاهر) برای ارائه کمک های فنی وارد ایران شدند. در برخی از رشته های امور اقتصادی و اجتماعی ایران نیز عملیاتی را شروع نمودند، از جمله در مورد شرکت های تعاونی بوده که به منظور پیدایش و توسعه این نهضت اجتماعی و اقتصادی اقداماتی معمول داشته و کمک های فنیو مالی می نمودند که مهمترین این قبیل مؤسسات فهرست وار به شرح زیر می باشند. لازم بذکر است که این مؤسسات در نهایت اهداف مورد نظر خود را دنبال می کرده اند لکن از جهت این بحث اقدامات این مؤسسات نتایجی را در برداشته است:
۱-مؤسسه های وابسته به سازمان ملل متحد مانند سازمان خواربار جهانی فائو و دفتر بین المللی کار، این مؤسسات بیشتر کمک های فنی و راهنمایی برای پیشرفت نهضت تعاون در ایران معمول داشتند و عده ای از کارشناسان سازمان ملل متحد در زمینه شرکت های تعاونی کشاورزی و شرکت های تعاونی مصرف کارگری وارد ایران شده و در وزارتخانه ها و سازمان های دولتی که در این رشته فعالیت داشتند، تعلیمات و راهنمایی هایی انجام دادند. علاوه بر این با تأمین هزینه عده ای از کارمندان تحصیل کرده، وزارتخانه ها و سازمان های دولتی را برای مطالعه در امور شرکت های تعاونی به کشورهای خارج اعزام نمودند.
۲-هیئت عملیات اقتصادی و عمرانی آمریکا در ایران (اصل چهار) - این سازمان نه تنها کمک های فنی برای پیشرفت نهضت تعاونی می نمود بلکه خودشان به تشکیل تعاونی مصرف کارگری و مصرف شهری و تعاونی های کشاورزی هم مبادرت می ورزیدند و حتی کمک های مالی به این قبیل شرکت ها می نمودند و وسائل کار آنها را فراهم می کردند. اداره هیئت عملیات اقتصادی آمریکا در ایران در سال ۱۳۳۰ همزمان با قوانین و دستورات تقسیم املاک سلطنتی بین کشاورزان تشکیل گردید. وظایف اساسی اداره مزبور ظاهراً عبارت بود از:
الف– مطالعه درباره اوضاع اقتصادی و اجتماعی کارگران و بخصوص کشاورزان در قراء و قصبات
ب– افزایش مبادلات علمی و فنیو کاردانی در رشته های مختلف تقسیم اراضی _ ترویج کشاورزی مطابق روش نوین کشاورزی به منظور بهبود کار و زندگی کشاورزان.
ج– راهنمایی های علمی و فنی برای تشکیل و اداره نمودن شرکت های تعاونی تولید، اعتبار و مصرف روستاها.
د– کمک های مالی طرفین (ایران و آمریکا) در حدود اعتبارات پیش بینی شده و موافقت نامه های تنظیمی برای اجرای برنامه های مورد نظر.
ه‍- تهیه و تأمین کارشناسان فنی داخلی و خارجی جهت اجرای برنامه های تعاونی بهداشتی و فرهنگی.
و– تأمین عملیات آموزشی و نمایشی در زمینه اصول بین المللی شرکت های تعاونی.

 

فصل پنجم
نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۵-۱ مقدمه
در پایان هر فعالیت پژوهشی، محقق پس از آزمون فرضیات بایستی نتایج کار خود را ارائه دهد. نتایج حاصل از فرضیات نیز پایه‌هایی هستند که پیشنهادات بر اساس آن شکل می‌گیرند. بنابراین یک قسمت مهم تحقیق که در واقع می‌تواند راهی برای تبدیل نظریات به عمل برای موفقیت در آینده باشد، نتیجه‌گیری‌های صحیح و پیشنهادات مربوط و مناسب است. نتیجه‌گیری‌هایی که بر اساس تحلیل‌های صحیح ارائه شده باشد می‌تواند مشکلات موجود بر سر راه سازمان را که تحقیق به آن منظور طراحی شده است بر طرف نماید. در این فصل نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها خلاصه می‌شود و با تحلیل آن ها سعی می‌شود تا به سوالاتی که در فصل اول از سوی محقق مطرح‌شده پاسخ داده شود.

۵-۲ مروری بر اهداف کلی تحقیق
هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی ارتباط بین کارایی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری (‏CRM‏) و جهت یابی ‏اطلاعات مشتری شرکت در بازار و بنگاههای اقتصادی می باشد.
سوال کلی تحقیق:
آیا بین کارایی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری (‏CRM‏) و جهت یابی ‏اطلاعات مشتری شرکت در بازار کسب و کار‏ ارتباطی تاثیر گذار وجود دارد؟
سوالات فرعی تحقیق:

 

• آیا نقش جهت یابی ‏اطلاعات مشتری بر اجرای ‏CRM‏ در بازار کسب و کار مورد پذیرش است؟

 

• آیا نقش اجرای ‏CRM بر عملکرد شرکتها‏ در بازار کسب و کار مورد پذیرش است؟

 

برای پاسخ به سوالات فوق مبانی نظری بررسی شد و سپس داده‌ها جمع‌ آوری شدند و با کمک روش‌های آماری، تجزیه و تحلیل داده‌ها انجام شد. در این تحقیق ما به کمک سوال اصلی و سوالات فرعی به بررسی موضوع تحقیق پرداختیم.
۵-۳ نتایج تحقیق
جمع‌بندی هر تحقیق باید به این پرسش پاسخ دهد که نهایتاً چه نتیجه‌ای از این پژوهش عاید شده و به دانسته قبلی ما در خصوص موضوع تحقیق چه افزوده شده است؟ بررسی پاسخ‌ها به پرسش‌های تحقیق و بحث در خصوص نتایج مربوط به آزمون فرضیات مختلف تحقیق، به این پرسش‌ها پاسخ خواهد داد. طبق آنچه در فصل اول تحقیق ارائه شد، تحقیق حاضر، ارتباط بین کارایی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری (‏CRM‏) و جهت یابی ‏اطلاعات مشتری شرکت در بازار ( بنگاههای اقتصادی )‏ را مورد بررسی قرار داده است که براساس نتایج به دست آمده از آزمون‌های تحقیق، نتایج زیر حاصل شده است.
یافته‌های تحقیقات با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل عوامل جهت تعیین وابستگی سوالات معیار به عنوان یک سری عوامل بالقوه برای تمامی پاسخ دهنده‌ها و تنها برای کاربران CRM مورد بررسی قرار گرفت. این امر توسط تعدادی t-test های نمونه مستقل جهت تعیین تعداد کاهش یافته متغیرهای مستقل حاصل از تجزیه و تحلیل عامل‌ها، سوالات معیار مربوط به جهت یابی ‏اطلاعات مشتری و متغیر وابسته اجرای CRM دنبال شد. تجزیه و تحلیل واریانس جهت تعیین ارتباط اجرای CRM با عملکرد شرکت با به کارگیری ابعاد عملکردی شرکت مورد استفاده قرار گرفت.
t-test های نمونه مستقل متغیرهای مربوط به جهت یابی ‏اطلاعات مشتری، تاثیر مثبت اجرای CRM را تائید می کند. ارتباط قابل ملاحظه‌ای بین اجرای CRM در مورد سوالات به چشم می‌خورد که عبارتند از: معیار پایگاه‌های داده بازاریابی به روز هستند، مدیرها اطلاعات بازاریابی را از پایگاه‌های داده داخلی مورد استفاده قرار می‌دهند، دقت اطلاعات در پایگاه‌های داده بازاریابی به صورت پویا کنترل می‌شود، و سیستم‌های تشویق فروشندگان و سرویس دهنده‌های مبتنی بر عملکرد به کار گرفته می‌شوند. این امر بر فرضیه اول دلالت می کند. ارتباط جهت یابی ‏اطلاعات مشتری بر اجرای CRM در بازارهای داد و ستدی ارتباطی مثبت است.
t-test نمونه‌های مستقل از تغییر عملکرد شرکت و اجرای CRM در طی سال‌ها ارتباط بین اجرای CRM و عملکرد شرکت را تائید می کند، همچنانکه توسط پاسخ دهنده‌های همه پرسی، بهبود عملکرد شرکت در سود کل و توسعه نیروی فروش، حفظ مشتری، متوسط فروش سالیانه و متوسط ارزش افزوده ناخالص در طی این سال‌ها تشخیص داده شده است که این امر بر فرضیه دوم دلالت می کند یعنی ارتباط اجرای CRM بر عملکرد شرکت در بازارهای کسب و کار ارتباطی مثبت است.
این یافته‌ها توسط تجزیه و تحلیل واریانس از مقدار متوسط سوالات معیار، که با جهت یابی ‏اطلاعات مشتری همراه است و مهم هم تلقی می‌شود، نیز تائید می‌شود.
۵-۴ پیشنهادات
یکی از بخش‌های مهم در هر تحقیق ارائه پیشنهادات متناسب با فرضیات و نتایج گرفته شده از آنهاست که معمولاً در پایان تحقیق آورده می‌شود. در این بخش تحقیق در دو دسته پیشنهاد تنظیم و ارائه می‌گردد.
۵-۴-۱ پیشنهادات کاربردی تحقیق
با توجه به اینکه عوامل تاثیر ارتباط با مشتریان در تمامی مراحل سودآوری شرکت دارای اهمیت زیادی هستند به کسب و کار های داخلی توصیه می‌شود اطلاعات مشتریان را در تمام مراحل جذب، بازایابی، فروش و خدمات پس از فروش در نظر داشته باشند.
همانگونه که مصاحبه‌ها نشان می‌دهند، مفهوم سیستم CRM در برنامه‌های کاربردی در بین کاربران CRM و افرادی که از این سیستم استفاده نمی‌کنند به طور متفاوتی تعبیر می‌شود. برای بعضی مدیران اجرایی، سیستم CRM یعنی شیوه بهتری برای مدیریت سازمان فروش است. برای دیگر مدیران اجرایی، CRM یک عملکرد بازاریابی استراتژیک را در پی دارد که بر توسعه رویکردهای فروش تیمی متمرکز است. با این وجود برای برخی دیگر، CRM به سطح وسیعی از طراحی منابع شرکت و وسیعترین سطح صحنه مدیریت اطلاعات دست یافته است.
کاربرد CRM در بازارهای کسب و کار با بهبود عملکرد در سود کل، توسعه نیروی فروش، حفظ مشتری، فروش متوسط سالیانه، و متوسط ارزش افزوده ناخالص همراه است. از آنجایی که شرکت کننده‌های گروهی مصاحبه‌ها بر روی این معیارها تاکید مکرری داشته‌اند، نتایج همه پرسی ارزش CRM را برای شرکت بیان می کند. علاوه بر این، این تحقیق بیانگر مزایای سیستم‌های CRM سطح بالاتر است. شرکت‌هایی که CRM های سطح بالاتر با قابلیت‌های پیشرفته‌تر را به خدمت گرفته‌اند بر طبق آمار بهبود عملکردی چشمگیری در مقایسه با کاربران سیستم‌های سطح متوسط و پائین داشته‌اند.
۵-۴-۲) پیشنهادات برای پژوهش‌های آتی
این تحقیق به دنبال بررسی ارتباط بین تاثیر گذاری CRM و جهت یابی اطلاعات مشتری شرکت در بازارهای کسب و کار بوده است. اگر محققان بعدی، تحقیقات خود را در زمینه عوامل مؤثر در توسعه مدیریت ارتباط با مشتری و یا به صورت مقایسه ای بین جوامع فروشندگان و مصرف‌کنندگان در صنایعی که از مدیریت ارتباط با مشتری استفاده می کنند و آنهایی که استفاده نمی کنند باشد، نتایج جالب‌توجهی حاصل خواهد شد.
استفاده از پرسش نامه‌های ساختاری همه پرسی جهت جمع آوری اطلاعات محدودیت‌های فراوانی دارد. فرمت پاسخنامه‌ها محدودیتی برای ورود اطلاعات پاسخ دهنده‌ها به همراه دارد. علاوه بر این، تعداد محدودی از پاسخ‌های ممکن همان پاسخ‌هایی هستند که شرکت کنندگان می‌خواهند پاسخ دهند. و این امر بیانگر کاستی‌هایی در این تحقیق می‌باشد. یکی از شیوه‌های رفع این مشکلات در آینده استفاده از جمعیت زیادی از نمونه‌ها در طولانی مدت است.
شاید این سنجش‌ها به طور قابل قبولی ظرافت‌های عملکردی سازمانی شرکت و یا صنعت بخصوصی را پوشش ندهد. به منظور برخورد با این کاستی‌ها مطالعات آینده باید شرایط مختلف سازمانی و CRM و طرح‌های تحقیقاتی جهت تعیین رضایت بخشی و توصیف مداوم را به کار ببندند تکرار این تحقیق با بهره گرفتن از دیگر جمعیت‌های نمونه، تعاریف CRM و شرایط سازمانی و عملکردی موجب بهبود اعتبار خارجی نتایج این تحقیق و تائید روابط بین اجرای CRM و یافته ‌های کاربردی آن خواهد شد
بنابراین به محققین پیشنهاد می‌شود که در تحقیقات آتی خود موضوعات زیر را مدنظر قرار دهند:
اولویت‌بندی عناصر مدیریت ارتباط با مشتری در مورد کسب وکارهای دیگر، اعم از شرکت های تجاری و صنعتی.
فعالیت در زمینه هر یک از عناصر مدیریت ارتباط با مشتری(به‌طور جداگانه) در ارتباط با مشتریان داخلی یا خارجی سازمان.
بررسی اهمیت مدیریت ارتباط با مشتری در سایر کسب وکارها از دیدگاه ارائه‌کنندگان.
بررسی و تست ذائقه و رجحان خرید در مصرف‌کنندگان.
پیوست ۱: پرسش‌نامه
بنام خدا
پاسخگوی گرامی
با تقدیم احترام، به استحضار میرساند این پرسش‌نامه در راستای تدوین پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان « بررسی ارتباط بین تاثیر گذاری CRM و جهت یابی اطلاعات مشتری شرکت در بازارهای کسب و کار ایران » طراحی شده است و تحقق هدفهای طرح در گرو همکاری صادقانه جنابعالی در پاسخگویی دقیق و صحیح به سوالات آن است. پیشاپیش از اختصاص وقت و توجه کافی در تکمیل پرسشنامه، صمیمانه ازشما سپاسگزارم.
احسان قادری موسسه آموزش عالی ارس
زمینه فعالیت شرکت: سمت شما:

کاملاً موافقم
موافقم
کمی موافقم
بی نظرم

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقادیر درون‌یابی شده برای هر موقعیت نمونه‌برداری نشده از طریق داده‌های قابل دسترس، با دقت و اطمینان بالایی قابل انجام است. واریانس تخمین به نیم‌تغییرنما و شکل داده‌ها در ارتباط با نقاط کریجینگ شده بستگی دارد و به خود مقادیر مشاهده شده بستگی ندارد. اغلب روش‌های درون‌یابی، تخمین‌هایی برای یک ویژگی در منطقه مورد نظر با یک میانگین وزن‌دار شده از داده‌های نزدیک به آن استفاده می‌کند. تعدادی از فاکتورها مانند تغییرات خاک، شدت نمونه برداری و روش درون‌یابی بر روی کیفیت نقشه اثر می‌گذارد.

براساس نظر فرانزن و پک (۱۹۹۵)، کریجینگ و روش وزن‌دهی عکس فاصله، روش‌های معمول مورد استفاده در کشاورزی هستند. کریجینگ در ابتدا به مدل‌سازی ارتباط بین واریانس و فاصله نیازمند است، اما روش IDW به این مرحله نیاز ندارد و خیلی سریع‌تر و ساده‌تر است. هر دو روش مقادیر را در نقاط نمونه‌برداری نشده براساس مقادیر اندازه‌گیری شده نقاط اطراف نقطه مورد نظر با دادن یک وزن به هر اندازه‌گیری تخمین می‌زنند (یثربی و همکاران، ۲۰۰۹).
ارزیابی اعتبار^[۸۳] روش‌های درون‌یابی
معیارهای متفاوتی به منظور مقایسه دقت روش‌های درون‌یابی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آماره‌های متفاوتی چون میانگین خطا^[۸۴] (ME)، میانگین مربعات خطا^[۸۵] (MSE)، ریشه میانگین مربعات خطا^[۸۶] (RMSE)، واریانس تعدیل شده^[۸۷] (RV) برای انتخاب بهترین و دقیق‌ترین روش درون‌یابی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
میانگین خطا
میانگین خطا یکی از شاخص‌های ارزیابی نتایج حاصل از تخمین‌گرهای مختلف است که به این صورت محاسبه می‌شود:

 

 

: مقدار مشاهده شده
: مقدار پیش‌بینی شده

 

 

 

 

 

یک تخمین‌گر خوب بایستی منجر به خطای تخمین صفر یا نزدیک به صفر گردد. در این حالت اریب سیستماتیک وجود ندارد و یا حداقل است.
میانگین مربعات خطای تخمین
میانگین مربعات خطای تخمین بایستی حداقل مقدار عددی را داشته باشد. این شاخص جهت ارزیابی دقت تخمین‌گرها به کار گرفته می‌شود.
ریشه میانگین مربعات خطا

 

تجزیه خوشه ای
پس از تبدیل داده ها برای متغیرهایی که توزیع احتمال غیر نرمال داشتند، در تجزیه خوشه‌ای جهت تعیین فاصله بین ژنوتیپ از فاصله توان دوم اقلیدوسی (Euclidean Distance) و روش وارد (Method Ward’s) استفاده گردید. تجزیه کلاستر بر اساس میانگین صفات داده‌های اصلی برای تمامی صفات انجام گردید که نتایج آن ها به صورت دندروگرام (Dendrogram) نشان داده شده است. همان گونه که در (نمودار۴-۲) مشاهده می‌گردد، با توجه به اطلاعات به دست آمده، هیبریدهای مورد ارزیابی به سه گروه مجزا تقسیم شدند. در خوشه اول ۱۲ هیبرید (Harvest gold × Merit/s₁، Harvest gold × Merit/s₂، Bassin × Obssision، Merit. c، Chase/s₆ × Temptation، Obssision/s₆ × K^ S2/2 -82، Chase × Harvest gold، Chase/s₂ × Temptation، Temptation-2 × Power house، Power house × Temptation، Temptation × Power house، K^ S2/2 -82 × EO8716) و یک لاین (Power house. L) قرار گرفتند. در این خوشه هیبریدهای امید بخش Harvest gold × Merit/s₁ و Harvest gold × Merit/s₂ با کم ترین فاصله در کنار یکدیگر قرار گرفتند. قرار گرفتن این دو در کنار یکدیگر منطقی می باشد زیرا والدین از نظر ژنتیکی شبیه به هم و فقط در نسل های مختلف سلفینگ بودند و از لحاظ اغلب ژن های کنترل کننده صفات مشابه هم هستند و اختلاف آن ها مربوط به میزان خلوص برخی مکان های ژنی و محیط است. علاوه بر این هیبریدهای Chase × Harvest gold، Chase/s₂ × Temptation، Bassin × Obssision در والد Chase)، ( K^ S2/2 -82 × EO8716 و Obssision/s6 × K^ S2/2 -82 در والدK^ S2/2 -82)، Power house × Temptation، Temptation × Power house، Temptation-2 × Power house در والد Power house و Temptation مشابه بودند بنابراین در این خوشه هیبریدها دارای قرابت نسبی می باشند. لازم به ذکر است که اکثر هیبریدهای امید بخش در این خوشه قرار گرفته اند (نمودار۴-۲).

در خوشه دوم ۸ هیبرید(Obsission. c، Challenger. c، Challenger/s₆ × Bassin/s_6، Signet. c، Challenger/s₂ × Bassin/s_2، Shaker. c، KSC 403، Passion. c) و ۶ لاین(Passion. L، K^ S13/2 -82، K^ S2/2 -82، Eo8716، Shaker. L، Merit. L) قرار گرفته اند. هیبریدهای(Challenger/s₆ × bassin/s_6، Challenger/s₂ × Bassin/s_2، Challenger. c) در والد Challenger مشترک بودند، همچنین لاین های K^ S13/2 -82 و K^ S2/2 -82 از والدین هیبرید تجاری دانه طلایی یا KSC 403 می باشند که در یک خوشه قرار گرفته اند این هم گروهی به دلیل مشاهده هتروزیس کم در ترکیبات هیبرید مربوطه می باشد، بنابراین خصوصیات لاینها و هیبریدها به هم نزدیک و شبیه شده است. خوشه ی سوم که شامل ۵ هیبرید(Obssision/s2 × K^ S2/2 -82، Chase × Temptation-2، Temptation × Chase، Challenger × Temptation، Temptation × Temptation-2) و ۶ لاین Temptation. L، Signet. L، Harvest gold. L، Obssision. L، Bassin. L، Chase. L) می باشد. که همه ی هیبریدهای این خوشه بجز Obssision/s2 × K^ S2/2 -82 در والد Chaseو Temptation مشترک می باشند.
رانانتانگا در مطالعه ی خود بر روی طبقه بندی ژرم پلاسم ذرت پرویی به این نتیجه رسید که صفات وابسته به عملکرد دانه از اهمیت بیشتر و صفاتی چون طول تاسل از اهمیت کم تری برخوردار می باشند(Ranatunga et al., 2009) که با نتایج ما مطابقت دارد.
گالارتا و الوارز در مطالعه ای یک صد رقم محلی ذرت شمال اسپانیا را با بهره گرفتن از ۲۲ صفت ظاهری و ۱۷ متغیر مربوط به اکولوژی مرتبط با محل جمع آوری گروه بندی کردند. در این مطالعه قابلیت توارث بالایی برای صفات ارتفاع بوته و بلال، تعداد گره بلال، طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف و وزن چوب بلال گزارش شد. آن ها با بهره گرفتن از تجزیه کلاستر این ژرم پلاسم را در هفت گروه مختلف تقسیم بندی کردند (Galareta and Alvarez, 2001).
همچنین چوگان و همکاران با انجام تجزیه کلاستر ۵۲ لاین ذرت بر اساس ۲۵ صفت، لاین ها را در چهار گروه قرار دادند. آن ها نشان دادند تعداد ردیف دانه در بلال از صفات دارای اهمیت در این گروهبندی است (Chuokan et al., 2005) که با نتایج ما نیز مطابقت دارد.
آشفته و همکاران (۱۳۹۰) با مطالعه بررسی عملکرد دانه و صفات وابسته در هیبریدهای جدید ذرت (Zea mays L. ) با بهره گرفتن از روش‌های چند متغیره آماری بیان کردن تجزیه خوشه ای با بهره گرفتن از روشWardهیبریدهای مورد مطالعه را در تاریخ کشت اول به چهار گروه و در تاریخ کشت دوم به سه گروه مجزا تفکیک کرد.
نمودار۴-۲- دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای
کیفی
در تجزیه و تحلیل دادها به صورت کیفی مشخص شد کلیه صفات مورد بررسی طعم، بافت، اندازه دانه ها، یکنواختی رنگ دانه ها، یکنواختی سایز و شفافیت شربت تفاوت آماری معنی داری در سطح یک درصد نشان دادند (جدول۴-۹). در تست پانل ترکیب امید بخش Harvest gold × Merit همچنین لاین های Chase، Power house، Shaker، Merit، Eo8716، ks13/2-82 و ks2/2-82 و هیبرید تجاری Shaker، Signet، Merit و دانه طلایی یا ۴۰۳ در مقایسه با شاهد(کنسرو یک و یک) قرار گرفتند.
جدول ‏۴-۴- جدول تجزیه واریانس صفات مورد بررسی.

 

منابع تغییر	درجه ازادی	میانگین مربعات
		طعم	بافت	سایز دانه ها	یکنواختی رنگ دانه	یکنواختی سایز	شفافیت شربت
ژنوتیپ	۱۲	**۷۸/۱	**۳۰/ ۱	**۱۱/۱	**۹۱/۰	**۵۵/ ۱	**۸۱/۰
خطا	۲۶	۲۸/۰	۳۳/ ۰	۲۰/۰	۲۵/۰	۲۸/۰	۱۲/۰

تحلیل و تبیین جایگاه مؤلفه های هوش فرهنگی در سند برنامه درسی ملی ایران و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
۱-۴ هدف های جزئی پژوهش
شناسایی و تبیین میزان توجه به مؤلفه های هوش فرهنگی در سند برنامه درسی ملی ایران.
شناسایی و تبیین میزان توجه به مؤلفه های هوش فرهنگی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
۱-۵ سؤالات پژوهش

 

1. 1. در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه فرا شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

1. 1. در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

1. 1. در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه انگیزشی هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

1. 1. در سند برنامه درسی ملی ایران تا چه میزان به مؤلفه رفتاری هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

1. 1. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه فرا شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

1. 1. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه شناختی هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

1. 1. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه انگیزشی هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

1. 1. در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تا چه میزان به مؤلفه رفتاری هوش فرهنگی توجه شده است؟

 

۱-۶ تعریف واژه ها و اصطلاحات
۱-۶-۱ هوش فرهنگی: هوش فرهنگی در واقع دیدگاههایی در مورد توانایی فرد برای غلبه بر شرایط چند فرهنگی، به کارگیری توانایی ها در بر همکنش هایی که بین فرهنگ های مختلف روی می دهد و انجام فعالیت ها و کارها در گروه هایی که از لحاظ فرهنگی متفاوت هستند می باشد(آنگ، داین،۲۰۰۸؛ آنگ، داین، و کوه ۲۰۰۹).

۱-۶-۲ مؤلفه های هوش فرهنگی:
۱-۶-۲-۱ مؤلفه فراشناختی هوش فرهنگی: سطح کوچکی از هوش فرهنگی است که به تمرکز حواس و یا آگاهی فرد در تعاملات میان فرهنگی اشاره دارد و یک کنترل و نظارت بر دانش، شناخت و فرایند کسب و ادراک علم است. این مهارت فقط شامل برنامه ریزی و نظارت بعد شناختی نیست. همچنین سازگاری و اصلاح این بعد با هنجارهای فرهنگی دیگران هم است(اتال ، انگ ،۲۰۰۸).
۱-۶-۲-۲ مؤلفه شناختی هوش فرهنگی: دانش فرد از هنجارها، ارزش ها، اعتقادات مذهبی، قواعد زبان، آداب و رسوم و عرفهای موجود در قالب فرهنگ جدید یا شناخت او از نظام های قانونی و اقتصادی فرهنگ های دیگر است، که می توان از طریق یادگیری و تجربه به دست آورد (ارلی،۱۳۹،۲۰۰۴).
۱-۶-۲-۳ مؤلفه انگیزشی هوش فرهنگی: انگیزش در هوش فرهنگی در واقع توانایی توجه به شرایط فرهنگی متفاوت و آموختن آنها می باشد و همچنین منبعی برای فعالیت است. مردم با انگیزش هوش فرهنگی بالا از یک سو دارای توانایی تعامل میان فرهنگی به روش های مختلف و از سوی دیگردرتلاش برای کسب تجربیات جدید از مردم دیگر فرهنگها هستند(ارلی،۱۴۶،۲۰۰۴).
۱-۶-۲-۴ مؤلفه رفتاری هوش فرهنگی: هوش رفتاری نشان دهنده فعالیت است و به بیان دیگر بر چیزی که افراد انجام می دهند نسبت به آنچه که آنها فکر و احساس می کنند، تمرکز دارد. هوش رفتاری در هوش فرهنگی از طریق بکار بردن صحیح عوامل اصلی کلامی وغیر کلامی، وقتی که فرد در تعامل با افرادی که پیشینه فرهنگی متفاوت دارند شرح داده شده است. نقش ارتباطات غیر کلامی در تعاملات میان فرهنگی بطور خاصی مهم است، زیرا زبان اشاره، به نحو مناسبی مفاهیم را انتقال می دهد(زوگرافی ،۱۳۸،۲۰۰۹).
۱-۶-۳ سند برنامه درسی ملی ایران: برنامه درسی ملی سندی است که نقشه کلان برنامه درسی و چارچوب نظام برنامه ریزی درسی کشور را به منظور تحقق اهداف آموزش و پرورش نظام جمهوری اسلامی ایران تعیین و تبیین می نماید. رسالت برنامه درسی ملی فراهم آوردن ساز و کارهای مناسب برای طراحی، تدوین، اجرا و ارزشیابی از برنامه های درسی در سطوح ملی تا محلی می باشد تا مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، مفاهیم آموزشی و تربیتی به صورت نظام مند و ساختار یافته در اختیار کودکان و نوجوانان قرار گیرد و محیطی با نشاط و مدرسه ای دوست داشتنی را به تصویر بکشاند (سند برنامه درسی ملی ایران، ۱۳۹۰، مقدمه).
۱-۶-۴ سند تحول بنیادین آموزش و پرورش: نقشه راه دستگاه آموزش و پرورش است که در آن، نحوه ی طی مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار در سطح ملی و الزامات در این مسیر به صورت شفاف و دقیق مشخص شده است (سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ،۱۳۹۰ ، مقدمه).
فصل دوم:
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مقدمه
هوش فرهنگی دامنه جدیدی از هوش است که ارتباط بسیار زیادی با محیطهای کاری متنوع دارد. هوش فرهنگی به افراد اجازه می دهد تا تشخیص دهند دیگران چگونه فکر می کنند و چگونه به الگوهای رفتاری پاسخ می دهند، در نتیجه موانع ارتباطی بین فرهنگی را کاهش و به افراد قدرت مدیریت تنوع فرهنگی می دهد.
در این فصل ابتدا به مفاهیم نظری هوش، فرهنگ، تنوع فرهنگی، ضرورت توجه به ایده هوش فرهنگی و تعاریف و اجزای هوش فرهنگی و… پرداخته می شود. و درنهایت چارچوب مفهومی پژوهش بیان می شود.
۲-۱ تعاریف ونظریه های هوش^[۸]
هوش یکی از جذاب ترین و جالب توجه ترین فرآیندهای روانی است که جلوه های آن در موجودات مختلف و به میزان متفاوتی مشاهده می شود. هرچه قدر که موجودات از تکامل بیشتری بهره مند باشند، از نظر هوش نیز پیشرفته تر بوده و به همان اندازه از پیچیدگی بیشتری نیز برخوردارند. کلمه “هوش” از دیر باز در مباحث فلسفی و ادیان مختلف، تحت عنوان عقل وخرد^[۹] به کار می رفته است. اما مطالعه این سازه به شکل علمی از اوایل قرن بیستم آغاز شده است که در ابتدا بیشتر جنبه های شناختی آن همچون حافظه و حل مسأله مورد توجه قرار گرفتند(مقدمی به نقل از استرنبرگ^[۱۰] و همکاران،۲۰۰۲؛۱۳۸۶؛۱۶-۱۵).
مسأله هوش به عنوان یک ویژگی اساسی، که تفاوت فردی را در بین انسان ها موجب می شود، از دیرباز مورد توجه بوده است. هوش توانایی ذهنی است و قابلیت های متنوعی همچون استدلال، برنامه ریزی، حل مسأله، تفکر انتزاعی، استفاده از زبان و یادگیری را در بر می گیرد.
به طور کلی تعاریف متعددی را که توسط روان شناسان برای هوش ارائه شده است، می توان به سه گروه تربیتی(تحصیلی)، تحلیلی و کاربردی تقسیم کرد. به اعتقاد روان شناسان تربیتی، هوش کیفیتی است که سبب موفقیت تحصیلی می شود.و از این رو یک نوع استعداد تحصیلی به شمار می رود. بنا به اعتقاد نظریه پردازان تحلیلی، هوش توانایی استفاده از پدیده های رمزی و یا قدرت و رفتار مؤثر و یا سازگاری با موفقیت های جدید و تازه و تشخیص حالات و کیفیت های محیط است. در تعاریف کاربردی، هوش پدیده ای است که از طریق آزمون های هوش سنجیده می شود و عملی ترین تعریف هوش نیز می باشد.
پس هوش به یقین از جمله مشاجره آمیزترین مباحث در روان شناسی و مدیریت است، که به دلیل پیچیدگی و ابهام، مطالعات گسترده ای در یک قرن اخیر به آن اختصاص یافته است. برخی بر این باورند، که ذهن و مغز انسان بر بسیاری از رفتارهای وی دخالت دارد و میزان هوش در این خصوص نقشی اساسی برعهده دارد. هوش به عنوان قدرت سازگاری با محیط تعریف می شود(قلی پور،۳۴۱،۱۳۸۶). به طور کلی تعاریف متعددی از هوش صورت گرفته و بر این اساس طبقات مختلفی از انواع هوش نیز مطرح شده است. هوش در واقع قوه ابتکار، استعداد، توانایی، قوه یادگیری، حافظه قوی و توانایی بر آمدن از پس مشکلات می باشد. همچنین به مرور زمان دانشمندان دریافتند، که خوب داوری کردن، خوب درک کردن و خوب استدلال کردن از فعالیت های اساسی هوش می باشد(کاواناغ^[۱۱]،۱۶:۲۰۰۷).
مؤلفه های بسیار زیادی بر هوش انسان تأثیرگذار است، که دسته ای از آنها اکتسابی بوده و با آموزش
و یادگیری تقویت می شود. دسته دوم مشتمل بر جنبه غریزی بوده و به صورت وراثتی انتقال می یابد. بیش از یک قرن است، که اندازه گیری و سنجش میزان دقیق هوش یکی از حوزه های مطالعاتی و دغدغه های پژوهشگران، روانشناسان و متخصصان مغز است. مهمترین مطالعات صورت پذیرفته در این حوزه را می توان بر نظریات سنجش هوش سنتی و نوین(همچون هوش چند گانه، هوش احساسی، هوش فرهنگی، هوش سیاسی، هوش معنوی و..) مقوله بندی کرد(اصغری زاده و قاسمی ،۷۲:۱۳۸۹ ). از جمله نظریات نوین ارائه شده در این خصوص نظریات هوش چند گانه است. یکی از ثمرات بررسی و ارزیابی نظریات هوش چند گانه ارزیابی قابلیت و استعداد های فردی کارکنان و مدیران سازمان ها در فرایندیاددهی می باشد(مهرمحمدی ،۲۱:۱۳۸۶).
بر این اساس گاردنر^[۱۲](۱۹۸۳) با به کارگیری نتایج مشاهدات خود و نیز حوزه های دیگر همچون انسان شناسی، روان شناسی، فیزیولوژی، علوم شناختی و همچنین زندگی نامه ی افراد استثنایی به این نتیجه رسید که حداقل هشت نوع هوش مختلف وجود دارد. انواع هوش در طبقه بندی وی عبارتند از: هوش منطقی- ریاضی، هوش کلامی، هوش دیداری- فضایی، هوش موسیقیایی، هوش حرکتی- جنبشی، هوش بین فردی(اجتماعی)، هوش درون فردی و هوش طبیعت گرایی. هر نوع هوش مشتمل بر بازه ای از توانایی هاست که مربوط به حل مشکلات و پرورش ثمرات فرهنگی است(نوری ،۱۳۸۵، مطلب زاده و منوچهری ،۱۳۸۸). به جز ضریب هوشی که در واقع همان هوش منطقی است، عوامل دیگری در موفقیت افراد و سازمان ها تأثیر دارد. دانشمندان در مورد تأثیر ضریب هوشی معتقدند، که اگر چه بهره هوشی تعیین کننده پیشرفت های علمی و موفقیت های حرفه ای است، ولی سهم آن در موفقیت تنها حدود بیست درصد است. تلاش برای شناسایی سایر عوامل مؤثر بر موفقیت حرفه ای موجب ورود واژه جدید هوش فرهنگی به عرصه مدیریت شد.
گیج و برادلینس سه دسته عناصر مشترک مورد توافق پژوهشگران را بدین صورت آورده اند:
۱- توانایی پرداختن به امور انتزاعی.۲- توانایی حل مسأله. ۳- توانایی آموختن. (برندک ،۶۶:۱۳۸۶)
مورفی^[۱۳](۲۰۰۲) نشان داد که هوش های چند گانه ای برای موفقیت مدیران مورد نیاز است. وی با بیان این نکته که، هوش سازه ای چند بعدی است و شامل انواع مختلفی می باشد، تلاش نمود هوش های چند گانه ای را برای رهبران معرفی نماید.تقسیم بندی هوش توسط وی بدین صورت می باشد:
هوش شفاهی/ منطقی، که با تست هایIQ^[14] قابل اندازه گیری است(هوش تحلیلی).
هوش عاطفی^[۱۵]، که در دهه های گذشته به عنوان مهم ترین عامل موفقیت مدیران مطرح بوده است و با تست های ^[۱۶] EQسنجیده می شود.
هوش فرهنگی^[۱۷]، که نشان دهنده توانایی افراد در مواجهه مؤثر با جنبه های فرهنگی محیط می باشد و با تست های CQ ^[۱۸] قابل سنجش است(مقدمی به نقل از آلون وهایگینز،۱۵،۱۳۸۳،۲۰۰۵-۱۴).
نظریه های متعددی در رابطه با هوش مطرح شده اند که هر یک در موضع خود قابل طرح و بررسی اند. در این میان، می توان به نظریه های عاملی (ماننداسپیرمن^[۱۹]، ثورندایک ^[۲۰]، گیلفورد^[۲۱]، ترستون^[۲۲]، ورنون ^[۲۳]و کتل^[۲۴])، نظریه های شناختی (مانند نظریه پیاژه، کارول^[۲۵]، استرنبرگ^[۲۶]و گاردنر ^[۲۷])، نظریه های زیست شناختی( مانند نظریه هب ^[۲۸]و لوریا ^[۲۹] ) و نظریات کلی دیگری چون نظریه هوش موفقیت آمیز(استرنبرگ ) و هوش صحیح( پرکینز^[۳۰] ) اشاره کرد.
در برخی از نظریه های جدید، هوش عاطفی را از اجزای هوش اجتماعی دانسته اند(نیک بخت،۳۶:۱۳۸۴). و جالب اینکه، گاهی نیز هوش اجتماعی را جنبه مهمی از هوش عاطفی دانسته اند. البته هوش اجتماعی می تواند در ایده هوش فرهنگی نیز راهنمای مسیر باشد.