دستور زبان فارسی: کلمه و اقسام آن: بخش اول ـ صرف؛ بخش دوم ـ نحو؛ بخش سوم ـ غلط‌های مشهور؛ بخش چهارم ـ قواعد تجزیه و ترکیب.
سعیدی‌پور، محمود. فرهنگ جدید فارسی رازی شامل واژه‌های متداول فارسی و کلمات بیگانه مصطلح در زبان فارسی و اصطلاحات و تعبیرات علمی، ادبی و هنری. [بی‌جا]: فخررازی، ۱۳۷۰، ۳۲+۱۰۴۴ ص.
(مقدمه: دستور زبان فارسی؛ اشاره به نوع دستوری کلمات).
ــــــ ؛آذین‌فر. فرهنگ فارسی خرد واژه‌های متداول امروزی و اصطلاحات علمی ، ادبی، سیاسی، فلسفی… . تهران: خرد، ۱۳۵۷، ص ۵ـ۳۰.
مقدمه.
سلامی، عبدالنبی. فرهنگ گویش دوانی. با مقدمه‌ علی‌اشرف صادقی. سلسله فرهنگستان زبان وادب فارسی، شماره ۷. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نشرآثار، ۱۳۸۱، ص ۲۷ـ۷۶.
یادداشتی درباره ساختمان واجی گویش دوانی؛ دستور گویش دوانی: مصدر، ساخت فعل، اسم، ضمیر، صفت، قید، حروف اضافه، حرف ربط یا همراه، پیشوند، تخفیف، تبدیل حروف.
سلطان‌پور، غلام‌علی. فرهنگ مصدر. تهران: علی سلطان‌پور، ۱۳۷۰، ۶۴ ص.
(ذکر ۳۲۴ مصدر).
سمایی، مهدی؛ شمسایی، الهام. بررسی پسوند یای نسبت در واژه‌گزینی. تهران: فرهنگستان زبان وادب فارسی، گروه واژه‌گزینی، ۱۳۸۰، ?ص (جزوه).*
سمیعی، حسین [ادیب‌السطنه]. صرف و نحو فارسی. تهران: اداره کل انطباعات وزارت فرهنگ، ۱۳۳۳، ص ۱ـ۸۱ .
مقدمه؛ قسمت اول ـ در بیان کلمه و کلام: باب اول ـ در بیان اسم و اقسام و ملحقات آن؛ باب دوم ـ در بیان فعل و اقسام و خواص و اشتقاقات آن؛ باب سیم ـ در بیان حرف و اقسام آن… .
سوکولوف، س.ن. زبان اوستایی. ترجمه رقیه بهزادی. تهران: مؤ سسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۷۰، ?ص.
(شامل مقایسه زبان اوستایی با زبان‌های دیگر و بررسی دستور زبان آن).*
سیدعبدالله [محمد عبدالله]. ادبیات فارسی در میان هندوان. ترجمه محمداسلم خان. تهران: بنیاد موقوفات ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار، ۱۳۷۱، ص۱۹۳، ۲۰۸ـ۲۰۹.
…؛ لغت و صرف؛ …؛ دستور همه‌دان شدن؛ …
شاملو،احمد. دستور زبان فارسی. تهران: اشراقی، [بی‌تا]، ۱۶۴ ص.*
شجاع رضوی، سعید. سبک‌شناسی و زبان شناسی در ادبیات و ادبیات عامه. مشهد: اردشیر، ۱۳۷۷، ۱۰۸ ص.
(ذکر نکات دستوری در ادبیات عامه به صورت پراکنده).
شجیعی، پوران. سبک شعر پارسی در ادوار مختلف. بخش نخست : سبک خراسانی. [شیراز]: دانشگاه شیراز، ص ۱۴۵ـ۲۰۴.
لفظ در سبک خراسانی: تحول و دگرگونی‌ زبان، متروک شدن پاره‌ای لغات، تأثیر زبان وادب تازی، مختصات لفظی سبک خراسانی.
ــــــ . معانی حروف مفرده. شیراز: بنگاه مطبوعاتی هاشمی، ۱۳۳۵، ۵۸ ص.
فصل اول ـ« الف»؛ فصل دوم ـ اقسام معانی «ب»؛ فصل سوم ـ اقسام حروف «ت» و «ش»؛ فصل چهارم ـ اقسام معانی حروف «ل» «م» «و»؛ فصل پنجم ـ اقسام حرف «ه‍‌‌‌‌»؛ فصل ششم ـ معانی «ی».
شریعت، محمدجواد. جمله و جمله سازی. اصفهان: مشعل، ۱۳۴۸، ۱۱۰ ص.
فصل اول ـ بررسی ترکیب نمونه‌هایی از جملات مورد استعمال؛ فصل دوم ـ تعریف جمله، درجات جمله؛ فصل سوم ـ جمله‌های مرکب؛ فصل چهارم ـ شرح برخی از اصطلاحات دستوری؛ فصل پنجم ـ بررسی ارکان جمله ساده؛ فصل ششم ـ حذف.
ــــــ . دستور زبان فارسی. سلسله انتشارات اساطیر، شماره ۷.تهران: اساطیر، ۱۳۷۱، ۴۵۹ ص.
جمله؛ فعل؛ مصدر؛ مصدرهای بی‌قاعده؛ متعدی و لازم؛ ساختمان فعل؛ اقسام فعل؛ معلوم و مجهول؛ ارکان دیگر جمله؛ اسم؛ جانشین‌های اسم؛ ضمیر؛ صفت؛ قید؛ حروف؛ حروف اضافه؛ حروف ربط؛ حرف «را»؛ اصوات یا شبه جمله؛ تشریح ارکان جمله؛ حذف، نشانه‌گذاری؛ساختمان کلمه.
ــــــ . ساده‌ترین دستور زبان فارسی و انگلیسی. اصفهان: [بی‌نا]، ۱۳۴۱، ۵۶ ص.*
شریعت‌زاده، ناهید. واژه‌نامه زبان شناسی فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی. [تهران]: سهیل، ۱۳۷۴، [۱۴]+۲۱۲+۱۹۶ ص، کتابنامه.
[واژه‌نامه زبان شناسی].
شریعتی، مهدی. دستور زبان فارسی. تهران: نشر نقطه، ۱۳۷۸، ۱۸۰ ص، جدول.*
شعار، جعفر. پژوهشی در دستور فارسی. تهران: دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۵۵، ?ص.*
ــــــ . عربی برای فارسی یا قواعد عربی مستعمل در فارسی. تهران: پیروز، ۱۳۴۸، ۱۲۰ص.*

ــــــ ؛ حاکمی، اسماعیل [حاکمی والا]. دستور زبان فارسی امروز، گفتارهای دستوری. تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۸، ۱۲۰ ص، نمودار.
گفتار اول‌ـ اسم؛ گفتار دوم‌ـ صفت؛ گفتار سوم‌ـ قید؛ گفتار چهارم ـ بحثی درباره کنایات؛ گفتار پنجم ـ پیوند در زبان فارسی و رابطه جمله‌ها؛ گفتار ششم ـ حذف؛ تخفیف.
شعار، محمدرضا. بحثی درباره زبان آذربایجان. تبریز: مهر، ۱۳۴۶، ج+۱۳۹.*
شفا، شجاع‌‌الدین. جهان ایرانشناسی با مقدمه‌ای درباره تاریخچه ایرانشناسی. [بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا]، ۲ج، [۹۰۵] ص.
اروپا؛ آمریکا؛ آسیا/ آفریقا؛ اقیانوسیه؛ سازمان‌های فرهنگی بین‌المللی (بیان برخی کتاب‌های دستور زبان فارسیِ نوشته شده به زبان‌های دیگر به طور پراکنده).
شفایی، احمد. مبانی علمی دستور زبان فارسی. تهران: نوین، ۱۳۶۳، ۶۴۵ ص.
پیشگفتار: شمه‌ای از تاریخچه تدوین دستور زبان فارسی؛ بخش یکم ـ صرف زبان فارسی: الف ـ اجزاء اصلی کلام، ب ـ اجزاء کمک کلام؛ بخش دوم ـ نحو: تعریف و اطلاعات عمومی: الف ـ ترکیب‌ها، دوم ـ جمله؛ بخش سوم ـ نحو جملات مرکب: چند کلمه‌ای پیرامون تاریخ جملات مرکب، جملات مرکب پیوسته، جملات مرکب وابسته.
شفیعی، محمد. زبان و زبان شناسی، کلیاتی درباره پیدایش زبان و تحولات آن . تهران: دانشگاه پهلوی، ۱۳۴۶، [۱۴۴] ص.
فصل اول ـ تعریف زبان، پیدایش زبان؛ فصل دوم ـ اختراع زبان، تعداد و انواع زبان‌ها، تقسیم‌بندی و مبداء زبان‌ها، تقسیم‌بندی زبان‌ها از لحاظ دستوری؛ فصل سوم ـ فرق لهجه و زبان، علل پیدایش و عوامل محو لهجه‌ها، لهجه‌های معروف ومهم؛ فصل چهارم ـ تحول زبان، تبدیل و قلب حروف؛ فصل پنجم ـ ارکان اصلی علم زبان شناسی؛ فصل ششم ـ خط.
ــــــ . شاهنامه و دستور، یا، دستور زبان فارسی برپایه شاهنامه فردوسی و سنجش با سخن‌گویان و نویسندگان پیشین. تهران: نیل، ۱۳۴۳، ید+۵۳۷ ص.
بخش نخستین ـ اسم؛ بخش دوم ـ صفت؛ بخش سوم ـ کنایه (کنایات)؛ بخش چهارم ـ عدد؛ بخش پنجم ـ فعل؛ بخش ششم ـ قید؛ بخش هفتم ـ حرف اضافه؛ بخش هشتم ـ حرف ربط؛ بخش نهم ـ اصوات و اسم صوت؛ بخش دهم ـ پیشوند و پسوند؛ بخش یازدهم ـ پاره‌ای از مختصات (ویژگی‌های) سبک شاهنامه.
ــــــ . شیوه خط و دستور زبان ،یا، شیوه خط فارسی و گفتاری چند از دستور زبان فارسی. تهران: بانک ملی ایران ، ۱۳۵۲، ص ۳۳ـ۷۸.
بخش دوم ـ گفتاری چند از دستور زبان: ۱ـ اسم ۲ـ مذکر ومؤنث ۳ـ معرفه و نکره ۴ـ صفت ۵ـ صفت تفضیلی و عالی ۶ـ صفت نسبی ۷ـ عدد (صفت عددی) ۸ـ ضمیر ۹ـ فعل ۱۰ـ کلمه‌های تغییرناپذیر(غیرمتصرف) ۱۱ـ پیشوند و پسوند ۱۲ـ صفت (اسم فعل).
شکری، گیتی. گویش ساری (مازندرانی). سلسله پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره ۷۷۳. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۴، ۴۸۱ ص، نقشه، جدول.
فصل اول ـ ساخت آوایی؛ فصل دوم ـ دستور: ۱ـ صرف ۲ـ نحو؛ فصل سوم ـ واژه‌نامه؛ فصل چهارم ـ فهرست فارسی واژه‌نامه.
شمس، پرویز. چند نکته… گفت‌وگویی درباره زبان پارسی. سلسله انتشارات مؤ سسه عالی حسابداری، شماره ۴۷. تهران: مؤ سسه عالی حسابداری، ۱۳۴۹، ۲۷۰ ص.
بخش پنجم ـ تجزیه، ترکیب، تجزیه و ترکیب چند شعر.
شمیسا، سیروس. سبک‌شناسی شعر. [تهران]: فردوس، ۱۳۷۴، ۴۳۰ ص.
فصل اول ـ مقدمات؛ فصل دوم ـ سبک خراسانی؛ فصل سوم ـ شعرقرن ششم؛ فصل چهارم ـ سبک عراقی؛ فصل پنجم ـ سبک شعر حدواسط سبک عراقی و هندی؛ فصل ششم ـ سبک شعرهندی؛ فصل هفتم ـ شعر دوره بازگشت؛ فصل هشتم ـ سبک شعرنو؛ فصل نهم ـ چند نکته درسبک‌شناسی.

ویژگی گسترش سطوح آگاهی معلمان باعث می شود آنان اهداف فردی خود را در یک هدف بزرگتر در راستای منافع و مصالح سازمان ادغام کنند. آنان به دقت بخشنامهها، مسایل، اخبار و اتفاقات مدارس خود را دنبال میکنند و نسبت به آن بیتوجه نیستند، این معلمان در جلسات غیرالزامی و فعالیتهای اجتماعی محیط آموزشی همیشه مشارکت فعال دارند. در نظر آنان اجزای یک سازمان( مدرسه) در یک کل و تمامیت سرنوشتشان به هم وابسته است.
۵-۳- پیشنهادهای کاربردی
۵-۳-۱- پیشنهاد بر اساس آزمون فرضیه اصلی
- در فرایند استخدام معلمان، با توجه به اینکه هوش معنوی( تفکر انتقادی وجودی، آگاهی متعالی، معناسازی شخصی و گسترش خودآگاهی) با رفتار شهروندی سازمانی معلمان رابطه مستقیم و معنیداری دارند، بنابراین پیشنهاد میشود میزان هوش معنوی افراد در فرایند انتخاب و ارتقای مدیریتی لحاظ گردد.

- کلاسها، کارگاهها و جلسات ویژه برای پرورش و رشد هوش معنوی از طریق آموزش مهارتهای تفکر انتقادی وجودی، خودآگاهی، معناسازی شخصی و گسترش خودآگاهی، در زندگی کاری و تقویت معنویت کارکنان در محیط کار برگزار شود.
- با توجه به وضعیت مناسب مؤلفه های هوش معنوی در معلمان، مدیران آموزش و پرورش بهتر است راه های عملی برای به کارگیری هر چه بیشتر هوش معنوی را شناسایی نموده و تجربیات خود را در اختیار دیگر سازمانها قرار دهند.
۵-۳-۲- پیشنهاد بر اساس آزمون فرضیه فرعی ۱
- بهتر است درباره هستی، مرگ، اهداف و رویدادهای زندگی سؤال کرده و تفکر نمایند.
- درباره وجود نیروهایی بزرگتر مانند خداوند و هدفمند بودن جهان تفکر کنند.
- برای چیزهایی مانند مرگ و هستی تئوریهایی ارائه دهند.
۵-۳-۳- پیشنهاد بر اساس آزمون فرضیه فرعی ۲
- با رشد و پرورش آگاهی متعالی معلمان می توانند جنبه های فراتر از جسم مادی خود را بشناسند.
- خود را به وسیله چیزهایی عمیق تر از جسم مادی تعریف کنند و از رابطه عمیق خود با دیگران آگاهی یابند.
- می توانند مشکل بودن احساس چیزهایی به غیر از اجسام و مواد را با رشد آگاهی متعالی حل نمایند.
۵-۳-۴- پیشنهاد بر اساس آزمون فرضیه فرعی ۳
- مدیران و سازمانها، معنادار کردن کار و زندگی برای کارکنان را در برنامههای بلند مدت قرار دهند.
- بتوانند معنا و هدف زندگی را به منظور سازگاری با موقعیتهای استرسزا دریابند.
- بهتر است مطابق اهداف زندگی تصمیم گرفته، و برای تجربه شکستهای خود معناسازی کنند.
۵-۳-۵- پیشنهاد بر اساس آزمون فرضیه فرعی ۴
- معلمان با گسترش خودآگاهی میتوانند اهداف فرعی خود را در یک هدف بزرگتر در راستای منافع و مصالح سازمان ادغام کنند.
- به وسیله یادگیری تکنیکهای مذهبی به حالتهای بالاتر از هوشیاری وارد شده، و خود را کنترل کنند.
- بهتر است اجزای یک سازمان( مدرسه) را در یک کل، و تمامیت سرنوشتشان را به هم وابسته بدانند.
۵- ۴- محدودیتهای تحقیق
هر تحقیق علمی متأثر از برخی محدودیتها میباشد و این مطالعه نیز از این امر مستثنی نیست. این محدودیتها شامل:
جهت گردآوری داده ها و اطلاعات فقط از ابزار پرسشنامه استفاده شده که ممکن است اطلاعات جمعآوری شده ناقص باشد.
ابزار هنجاریابی شده جهت سنجش هوش معنوی در دسترس نبوده و از ابزار خودگزارشی استفاده شده است.
بعضی از تکمیل کنندگان پرسشنامه، سوالات پرسشنامه را به دقت مطالعه نمیکنند و احساس اجبار در پاسخگویی به پرسشنامه را دارند.
مقطعی بودن تحقیق و استفاده از طرح همبستگی برای نشان دادن رابطه بین متغیرها محدودیت دیگر این مطالعه میباشد.
علیرغم ذکر محرمانه بودن پاسخهای پرسشنامه، بعضی از پاسخگویان با صداقت و اطمینان به سوالات پاسخ نمیدهند.
۵-۵- پیشنهادات برای تحقیقات آینده
قبل از توزیع پرسشنامه به پاسخگویان اطمینان کامل داده شود که تحقیق یک تحقیق علمی بوده و جوابها محرمانه خواهد ماند.
جهت گردآوری داده ها و اطلاعات برای دستیابی به نتایج دقیقتر بهتر است غیر از پرسشنامه ، از روش های دیگر مانند مصاحبه نیز استفاده گردد.
از پاسخگویان درخواست شود، زمانی که فرصت و حوصله پاسخگویی را دارند اقدام به تکمیل پرسشنامه نمایند.
پیشنهاد میشود پژوهشهای آتی با عنوان این تحقیق برای تمام معلمان مقاطع تحصیلی مختلف و اساتید موسسات آموزش عالی صورت گیرد.
پیشنهاد میگردد رابطه هوش معنوی با سایر مفاهیم از قبیل عدالت سازمانی، عملکرد سازمانی، رهبری تحول آفرین و… بررسی شود.
منابع
منابع فارسی
اسماعیلی، ناصر، ۱۳۸۶، بررسی مفهوم و مؤلفه های هوش معنوی وساخت ابزاری برای سنجش آن در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی، پایان نامه کارشناسی ارشد.
افروز، غلامعلی، هومن، حیدر علی و محمودی، نسرین، ۱۳۸۸، بررسی عملی بودن، اعتبار، روایی و نرم یابی پرسشنامه هوش معنوی در دانشجویان، مقاله علمی- پژوهشی، تهران.
۳امین، سید حسن، ۱۳۷۶، وحدت وجود درفلسفه و عرفان اسلامی، چاپ اول، تهران، نشر بعثت.
بهشتی، نورالدین، ۱۳۹۱، بررسی رابطه بین رهبری تحول آفرین با تعهد سازمانی معلمان مقطع متوسطه شهرستان گرمی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی.
پاتو، مژگان، ۱۳۸۶، بررسی رابطه بین عمل به باورهای دینیو بهزیستی ذهنی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، مقاله ارائه شده در چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه شیراز.
جعفری، علی اکبر، ۱۳۸۶، رابطه میزان دینداری و به کارگیری مقابله مذهبی با میزان اضطراب و افسردگی قبل و بعد از عمل جراحی در بیماران بستری، چکیده مقالات دومین همایش سراسری نقش دین در بهداشت روان، تهران، نشر آفتاب گرافیک.
چاری، مسعود، ملک، وحید رضا، ذبیحی دان، سحر و کشتکاران،کتایون، ۱۳۸۹، پیش بینی شادی بر اساس مؤلفه های هوش معنوی، خلاصه مقالات اولین همایش کشوری عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی، تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
حیدری تفرشی، غلامحسین، دریابگیان، آرزو، ۱۳۹۰، بررسی رابطه بین رضایت شغلی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان یک شرکت نیمه خصوصی، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی،سال سوم، شماره ۱٫

۰٫۷۹

مشارکت اجتماعی در فضای مجازی

۱۲

۲۵

۰٫۸۵

از آنجا که ضریب اعتبار همه مفاهیم، بالاتر از ۷/۰ است، نتیجه میگیریم که ابزار ما از ضریب اعتبار قابل قبولی برخوردار است.

۳-۱۰٫ رویۀ جمعآوری داده ها

پس از تهیۀ پرسشنامه و انجام Pre-test و رفع ابهامات موجود در آن و حذف گویه های ناهماهنگ مفاهیم و متغیرهای تحقیق، حال باید به سراغ جامعه رفته و داده های اصلی خود را جمعآوری کنیم.
متداولترین روش پرسش، از طریق توزیع پرسشنامه است که در واقع نوعی مصاحبۀ فردی است که فرد طی آن یک پرسشنامه را تکمیل میکند. همچنین مصاحبهشونده وقت زیادی را در اختیار دارد و در حقیقت پرسشنامه ابزار کتبی و ثابتِ آگاهی از نظرات افراد محسوب میشود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است که با مراجعه حضوری به نمونه و تکمیل پرسشنامه بوسیله محقق صورت گرفته است.

۳-۱۱٫ فنون تجزیه و تحلیل داده ها

در تحقیق حاضر متناسب با سطوح سنجش متغیرها، از روش‌های آماری مناسب استفاده شده است. روش‌های آنالیز آماری در این تحقیق متشکل از دو بخش عمده می باشد:
الف) روش تحلیل توصیفی: که شامل جداول و نمودارها، شاخص‌های متمایل به مرکز، شاخص‌های پراکندگی، فراوانی ها، و …که بیشتر در تحلیل تک متغیره مورد استفاده قرار می گیرد.
ب) روش تحلیل استنباطی: در این تحلیل، از آزمون هایی مانند d سامرز، خی۲ استفاده خواهد شد. و برای تحلیل چند متغیره از رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده خواهد شد.

فصل چهارم:

تجزیه و تحلیل یافته ها

مقدمه

در فصل قبل که با عنوان روش تحقیق مطرح شد، علاوه بر تعیین و توضیح روش تحقیق جامعه آماری تحقیق و حجم نمونه تحقیق نیز بیان شد. همچنین یکی دیگر از مهمترین بخش‌های این فصل تعریف نظری و عملی متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق بود که به طور مفصل به آن ها پرداخته شد. در تعریف نظری و عملی با بهره گرفتن از شاخص سازی سوالات پرسشنامه طراحی شد و برای تمام متغیرها سوالاتی در نظر گرفته شد که به واسطه آن ها بتوانیم متغیرهای تحقیق را اندازه گیری کنیم.
پس از اتمام این کار پرسشنامه تحقیق با ۴۲ سوال در قالب ۸ بخش طراحی شد. بخش اول پرسشنامه تحقیق مربوط به سوالات زمینه ای از جمله سن، جنس، تحصیلات و … می باشد. بخش دوم گویه‌های مربوط به متغیر آینده نگری، بخش سوم گویه‌های آشنایی با اینترنت، بخش چهارم جذب مخاطبان، بخش پنجم کویه‌های محدودیت‌های قانونی، بخش ششم اعتماد به فضای مجازی، بخش هفتم گویه ‌های زیر ساخت ها و امکانات و بخش هشتم هم مربوط به گویه‌های متغیر وابسته یعنی مشارکت اجتماعی اعضای سمن‌های جوان در فضای مجازی می باشد. لازم به توضیح است که متغیرهای مستقل و وابسته در قالب طیف لیکرت ۵ درجه ای مورد سنجش قرار گرفته‌اند.
بعد از اتمام طراحی پرسشنامه بین سراغ جامعه نمونه تحقیق رفته و با بهره گرفتن از این ابزار داده‌های مورد نظر تحقیق جمع آوری شد. بعد از جمع آوری پرسشنامه ها کد گذاری اولیه انجام گرفت و سپس داده‌های تحقیق وارد نرم افزار spss شد.
اکنون در این فصل که تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق نام دارد قصد داریم به توصیف و تحلیل داده‌های تحقیق بپردازیم. برای اینکار ابتدا در بخش اول به توصیف متغیرهای تحقیق می پردازیم که اینکار را با بهره گرفتن از جداول توزیع فراوانی، میانگین و کم ترین و بیشترین نمره برای هر متغیر انجام می دهیم و در بخش دوم به تحلیل یافته‌های تحقیق با بهره گرفتن از آزمون هایd سامرز و خی۲ و همچنین رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر می پردازیم.
* لازم به توضیح است که از آن جا که متغیرهای مستقل اصلی تحقیق و همچنین متغیر وابسته در سطح ترتیی می باشند برای آنکه بتوانیم از رگرسیون چند متغیره استفاده کنیم سوالات آن ها با هم ترکیب (compute) شده اند تا از سطح ترتیبی به سطح فاصله ای تبدیل شوند.

۴-۱ توصیف یافته‌های تحقیق

جدول(۴-۱) توزیع فروانی پاسخگویان بر حسب سن

سن

فراوانی

درصد

درصد تجمعی

۱۵ تا ۲۵ سال

۱۹۲

۶۴٫۱

۶۴٫۰

۲۵ تا ۳۵ سال

۸۴

۲۷٫۹

سوال۲۸

۰٫۸۶۹

سوال۲۹

۰٫۸۵

سوال۳۰

۰٫۸۵۷

سوال۳۱

۰٫۸۳۲

جدول فوق بارهای عاملی مربوط به شاخص‌های متغیر عوامل محتوایی را نشان می‌دهد. بارهای عاملی مربوط به ۴ عامل اصلی به تفکیک در جدول بالا نشان داده شده‌اند.

• نتایج تحلیل عاملی تأییدی دو مرحله‌ای

همانطور که در فصل قبل توضیح داده شد، پس از مشخص شدن ساختار عاملی متغیرهای تحقیق و به منظور آزمون صحت و سقم ساختار عاملی متغیرهای مشاهده شده، تحلیل عاملی تاییدی دومرحله ای با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL انجام شده است. در همین راستا در ادامه نتایج تحلیل عاملی تأییدی دو مرحله‌ای برای سازه های عوامل زمینه‌ای، عوامل ساختاری و عوامل محتوایی تشریح شده است.

۸-۱٫ نتایج تحلیل عاملی تأییدی دو مرحله‌ای برای سازه عوامل زمینه‌ای
نمودار زیر مدل تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم را برای سازه عوامل زمینه‌ای یا محیطی در حالت تخمین ضرایب استاندارد نشان می‌دهد.
نمودار ۴-۱۰: مدل تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم عوامل زمینه ای در حالت تخمین ضرایب استاندارد
کلیه متغیرهای این مدل به دو دسته‌ی پنهان و آشکار تبدیل می‌شوند. متغیرهای آشکار (مستطیل) یا مشاهده شده به گونه‌ای مستقیم به وسیله پژوهشگر اندازه گیری می‌شود، در حالی که متغیرهای مکنون(بیضی) یا مشاهده نشده به گونه‌ای مستقیم اندازه گیری نمی‌شوند، بلکه بر اساس روابط یا همبستگی‌های بین متغیرهای اندازه گیری شده استنباط می‌شوند. متغیرهای مکنون بیانگر یکسری سازه‌های تئوریکی هستند مانند مفاهیم انتزاعی که مستقیماً قابل مشاهده نیستند و از طریق سایر متغیرهای مشاهده شده ساخته و مشاهده می‌شوند. در این نمودار اعداد و یا ضرایب به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ی اول تحت عنوان معادلات اندازه گیری مرتبه اول هستند که نشان دهنده روابط بین متغیرهای پنهان(بیضی) و متغیرهای آشکار(مستطیل)می‌باشند. این معادلات را اصطلاحاً بارهای عاملی^[۳۲۵] مرتبه اول گویند. دسته‌ی دوم معادلات اندازه گیری مرتبه دوم هستند که روابط بین متغیرهای پنهان و پنهان می‌باشند. با توجه به مدل در حالت تخمین ضرایب می‌توان بارهای عاملی مرتبه اول و دوم را برآورد کرد. بر اساس بارهای عاملی، شاخصی که بیشترین بار عاملی را داشته باشد، در اندازه گیری متغیر مربوطه سهم بیشتری دارد و شاخصی که ضرایب کوچک‌تری داشته باشد سهم کمتری در اندازه گیری سازه مربوطه ایفا می‌کند.
نمودار زیر مدل تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم را در حالت معناداری ضرایب (t-value) نشان می‌دهد.
نمودار ۴-۱۱: مدل تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم عوامل زمینه ای در حالت معناداری (t-value)
این مدل در واقع تمامی معادلات اندازه گیری مرتبه اول و دوم (بارهای عاملی) را با بهره گرفتن از آماره t، آزمون می‌کند. بر طبق این مدل، ضریب مسیر و بار عاملی در حالت استاندارد در سطح اطمینان ۹۵% معنادار می‌باشد اگر مقدار آماره‌ t خارج بازه ۹۶/۱- تا ۹۶/۱+ قرار گیرد. مدل در حالت معناداری، نشان می‌دهد که تمامی بارهای عاملی در سطح اطمینان ۹۵% معنادار هستند. مقادیر محاسبه شده t برای هر یک از بارهای عاملی هر نشانگر با سازه یا متغیر پنهان خود بالای ۹۶/۱ است. لذا می‌توان هم‌سویی سؤالات پرسشنامه برای اندازه گیری مفاهیم را در این مرحله معتبر نشان داد. در واقع نتایج جدول فوق نشان می‌دهد آنچه محقق توسط سؤالات پرسشنامه قصد سنجش آن‌ها را داشته است توسط این ابزار محقق شده است. لذا روابط بین سازه‌ها یا متغیرهای پنهان قابل استناد است. برای آنکه نشان دهیم این مقادیر به دست آمده تا چه حد با واقعیت‌های موجود در مدل تطابق دارد باید شاخص‌های برازش مورد مطالعه قرار گیرد.
۸-۱-۱٫ تفسیر و تعبیر مدل
به طور کلی در کار با برنامه لیزرل، هر یک از شاخص‌های بدست آمده برای مدل به تنهایی دلیل برازندگی مدل یا عدم برازندگی آن نیستند، بلکه این شاخص‌ها را باید در کنار یکدیگر و با هم تفسیر کرد. برای ارزیابی مدل تحلیل عاملی تأییدی و مدل مسیر چندین مشخصه برازندگی وجود دارد. در این پژوهش برای ارزیابی مدل تحلیل عاملی تأییدی از شاخص‌های کای دو(x²)، میانگین مجذورات باقیمانده(RMR)، شاخص برازندگی (GFI)، شاخص تعدیل برازندگی(AGFI)، شاخص نرم‌شده برازندگی (NFI)، شاخص نرم‌نشده برازندگی (NNFI)، شاخص برازندگی فزاینده (IFI)، شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) و شاخص بسیار مهم ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریبRMSEA استفاده شده است (هومن، ۱۳۹۰).
از آزمون x² اغلب به عنوان شاخص موفقیت نام برده می‌شود. این شاخص به سادگی نشان می‌دهد که آیا بیان مدل ساختار روابط میان متغیرهای مشاهده شده را توصیف می‌کند یا خیر. هر چقدر مقدار x² کوچک‌تر باشد بهتر است. این شاخص معمولاً تحت شرایط نرمال بودن چند متغیره^[۳۲۶] صادق است و نسبت به اندازه نمونه حساس است، زیرا ممکن است یک مدل در اندازه نمونه کم تناسب داشته باشد، ولی در نمونه زیاد برازش نداشته باشد. برخی محققان از نسبت به عنوان شاخص جایگزینی استفاده می‌کنند، اما این شاخص نیز محدودیت‌هایی مشابه x² دارد. در مورد نسبت مجذور کای دوx² به درجه آزادی قطعیت وجود ندارد و در منابع مقدار زیر ۳ قابل قبول است که در مدل حاضر این مقدار ۸۸/۰ محاسبه شده است. معیار GFI نشان دهنده اندازه‌ای از مقدار نسبی واریانس‌ها و کوواریانس ها می‌باشد که توسط مدل تبیین می‌شود. این معیار بین صفر تا یک متغیر می‌باشد که هرچه به عدد یک نزدیک‌تر باشد، نیکویی برازش مدل با داده‌های مشاهده شده بیشتر است.
مقدار GFI گزارش شده برای این مدل برابر با مقدار ۹۸/۰است. برای بررسی اینکه مدل مورد نظر چگونه برازندگی و صرفه‌ جویی را با هم ترکیب می‌کند از شاخص بسیار توانمند ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریبRMSEA استفاده شده است. شاخص RMSEA، ریشه میانگین مجذورات تقریب می‌باشد. این شاخص برای مدل‌های خوب ۰۵/۰ و کمتر است. هرچه RMSEA برای مدل مورد آزمون نزدیک‌تر به صفر باشد، مدل مذکور برازش بهتری دارد، مقدار ناچیزRMSEA در این مدل (۰۱/۰)، نشان از تبیین مناسب کوواریانس‌ها دارد. هنگامی که میانگین ماتریس واریانس- کوواریانس داده‌ها شناخته شده باشد،این شاخص یک شاخص با ارزشی است. ارزیابی آن هنگامی که ماتریس واریانس- کوواریانس غیراستاندارد مورد استفاده قرار گیرد سخت و مشکل است. برای بررسی اینکه یک مدل به خصوص در مقایسه با سایر مدل‌های ممکن، از لحاظ تبیین مجموعه‌ای از داده‌های مشاهده شده تا چه حد خوب عمل می‌کند از مقادیر شاخص نرم‌شده برازندگی (NFI)، شاخص نرم‌نشده برازندگی (NNFI)، شاخص برازندگی فزاینده (IFI) و شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) استفاده شده است. مقادیر بالای ۹/۰ این شاخص‌ها حاکی از برازش بسیار مناسب مدل طراحی شده در مقایسه با سایر مدل‌های ممکنه است (هومن، ۱۳۹۰). همان‌طور که مشخصه‌ های برازندگی نوشته شده در پایین مدل‌ها و جدول زیر نشان می‌دهد،داده‌های این پژوهش با ساختار عاملی و زیربنای نظری تحقیق برازش مناسبی دارد و این بیانگر همسو بودن سؤالات با سازه‌های نظری است.
جدول ۴-۳۹: شاخص‌های برازش مدل

در زیر به تشریح چند مدل از مدلهای فوق می پردازیم :
۲-۷-۱ روش ارزیابی اقتصادی موقعیت تکنولوژی
این مدل شامل دو روش اصلی است : الف ) روش آمارهای تجاری ب ) روش موازنه پرداختهای تکنولوژی.
در روش آمارهای تجاری افزایش در صد تولید کالا برکل صادرات، کاهش واردات ماشین آلات و تجهیزات و همچنین افزایش تولیدات کالاهای وابسته به تکنولوژی پیشرفته از قبیل ریز تراشه های الکترونیکی و تولید رایانه و تجهیزات وابسته، به عنوان شاخص های سطح تکنولوژی بالا در نظر گرفته می شود. و اما در روش بعدی یعنی روش موازنه پرداخت برای خرید تکنولوژی از خارج و مقدار صدور تکنولوژی تولید شده در داخل کشور به خارج از کشور تعیین می گردد.

این روش، تکنولوژی را صرفا” از دیدگاه اقتصادی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارداده و بیشتر در سطح کلان کاربرد دارد و نمی توان در سطح بنگاههای اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد. به هر صورت روش ارزیابی اقتصادی به علت استفاده از شاخصهای موجود و متداول مورد توجه علاقمندان به مبحث برنامه ریزی اقتصادی است .
۲-۷-۲- روش اندازه گیری غیر ادغام شده (مجزا )
برنامه ریزان تکنولوژی به ارزیابی مجزای عناصر تشکیل دهنده یک تکنولوژی پیچیده نیاز دارند. بدین منظور مشخصات خاص فنی و کیفی یک فرایند یا کالای تولیدی را مقایسه با سطح تکنولوژی بین کشورها مورد ارزیابی قرار می دهند. به این روش از اندازه گیری روش"تکنو متریک" ^[۱۹] اطلاق می گردد. در روش تکنومتریک یک دسته از مشخصات فنی غیر مرتبط با هم به عنوان معیار اندازه گیری یک فرایند یا محصول در نظر گرفته می شود. این نوع اندازه گیری برای تعیین تکنولوژی لیزر، روباتها، سنسور و مهندسی ژنتیک در کشورهای آلمان، ژاپن و امریکا بکار رفته است. مهمترین برتری این روش، برای محصولات ویا فرایند در مرحله ساخت نمونه اولیه قبل از تولیدات انبوه است. روش تکنو متریک علیرغم علاقه تکنولوژیستها و برنامه ریزان تکنولوژی در میان برنامه ریزان و سیاست گذاران اقتصادی از جایگاه چندان مناسبی برخوردار نیست.
۲-۷-۳-روش تجزیه وتحلیل استراتژیک
این مدل، نگرشی مدیریتی به مسئله اندازه گیری سطح تکنولوژی دارد. تاکید این روش بر بکارگیری روشها ی استراتژیک مدیریتی در بهبود موقعیت رقابتی تکنولوژیکی، مسائل مالی و سازمانی است. در دهه هفتاد میلادی ژاپنی ها با مطالعات و مراجعاتی در این خصوص، سعی در بهبود و ارتقاء سطح تکنولوژی خود در مقابل سایر کشورهای صنعتی را داشتند. از مهمترین محدودیتهای این روش می توان به پیش بینی تغیرات تکنولوژی که در آینده به وقوع می پیوندد و عدم امکان کاربرد آن در سطح مراکز صنعتی نام دارد .
۲-۷- ۴-مدل چند شاخصی
در این روش، از معیارهای مختلفی برای اندازه گیری کمی ورودی ها و خروجی های تکنولوژی استفاده می گردد. سازمان توسعه همکاری های اقتصادی (OECD)^[20] بااستفاده از این روش مطالعات بسیاری برای اندازه گیری سطح تکنولوژی و مقایسه تکنولوژی بین کشورها انجام داده است. مهمترین معیارهادر این روش عبارتند از: میزان هزینه ی ناخالص در تحقیق وتوسعه، میزان انتشارات مرتبط، سهم تحقیق وتوسعه بصورت درصدی از فروش، اختراعات ثبت شده، نسبت توزیع تکنولوژی های کلیدی، موازنه پرداخت مربوط به تکنولوژی، میزان نفوذ تکنولوژی مربوطه درسایر رشته ها، میزان مشارکت تجارت خارجی[۲۵].
۲-۷-۵- روش شاخصهای تکنولوژی (آنکتاد)
براساس این روش که بوسیله کنفرانس سازمان ملل در مورد تجارت وتوسعه (UNCTAD)^[21] ارائه گردیده، امکان مقایسه ی شاخص تکنولوژی بخصوص در میان کشورهای درحال توسعه فراهم شده است. تدوین کنندگان این روش معتقدند که شاخص به کارگرفته شده می بایست از نظر بین المللی قابل مقایسه بوده و قابلیت دسترسی به آنها دشوار نباشد. در این چارچوب سه دسته شاخص زیر پیشنهاد شده است:

• شاخص های مرتبط با داده ها^[۲۲]

• شاخص مرتبط با ستاده ها^[۲۳]

• شاخص عملکرد اقتصادی در رابطه با تکنولوژی^[۲۴]

۲-۷-۶- روش ارزیابی تناسب تکنولوژی
هدف از انجام این بررسی تعیین شناخت فرصتهای موجود شرکت برای انتخاب، جذب و اجرای تکنولوژی جدید است که به مدیریت امکان ارزیابی تناسب تکنولوژی و تعیین فعالیتها و خط و مشی های آینده را می دهد. براساس این مدل ارزیابی تناسب شامل سه مرحله زیر است:

• بررسی اولویتها^[۲۵]

• ویژگی شرکتها^[۲۶]

• بررسی تناسب تکنولوژی^[۲۷]

۲-۷-۷- روش پورتر
این مدل توسط مایکل پورتر^[۲۸] برای اندازه گیری سطح تکنولوژی در سطح شرکت، جهت تبیین استراتژی توسعه تکنولوژی به منظور دستیابی به موقعیت رقابتی معرفی شده است. این مدل براساس نظریه سیستم ارزشی مطرح شده که درآن شرکت، یک زنجیره ارزشی درکل سیستم تلقی می شود. طبق نظریه پورترمجموعه فعالیتهای یک شرکت شامل طراحی، تولید، بازاریابی،فروش، خدمات وتحویل، هرکدام به نحوی در میزان ارزش افزوده و سود آوری شرکت نقش دارند. لذا در این استراتژی رقابتی باید به نقش و سهم هریک از این عوامل توجه نمود.
۲-۷-۸- روش اطلس تکنولوژی^[۲۹]
این روش حاصل چهار سال بررسی و تحقیق مرکزانتقال تکنولوژی آسیا و اقیانوسیه موسوم به (APCTT)از سازمانهای وابسته به کمیسیون اقتصادی واجتماعی سازمان ملل برای آسیا و اقیانوس کبیر (ESCAP) است که پیش نویس آن در سپتامبرسال ۱۹۸۸انتشار یافت[۲۶].
مدل اطلس تکنولوژی که می توان آن را هنوز بسیار نو پا و در حال تکامل تلقی کرد روشی است که برای کشورهای در حال توسعه قابل استفاده بوده و به نتایج حاصله با ضریب اطمینان نسبتا “خوبی میتوان اتکا نمود. ویژگی این روش تنها در قابلیت استفاده از آن در سطوح مختلف اقتصادی نبوده بلکه نقاط قوت وضعف موجود در صنایع را نیز به خوبی مشخص می نماید. بدین ترتیب امکان برنامه ریزی، تدوین استراتژی و سیاست گذاری جهت بهبود، تقویت و اعتلای نقاط مزبور را فراهم می سازد[۲۷].
با توجه به به اینکه اهداف این تحقیق بررسی و شناسایی تکنولوژی های نوین و مناسب در صنعت برق بوده و تاثیر ارتقاء سطح تکنولوژی در ابعاد فنی ومهندسی را بر بهره وری و فواید اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را در نظر دارد، بنا براین در این مرحله به موضوع تاثیر تکنولوژی بر فواید اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خواهیم پرداخت.
۲-۸- تاثیرتکنولوژی بر فرهنگ واجتماع
تاثیر تکنولوژی های جدید در فرهنگ جوامعی است که یا خود پدید آورنده ی این تکنولوژی ها هستند و یا به نحوی با انتقال آن به جامعه خود فرهنگ آن جامعه را نیز تحت تاثیر فناوری منتقل شده قرار می دهند. فرهنگ هر جامعه شامل مجموعه ای از دستاوردها و تکنولوژی های کسب شده آن جامعه می باشد. بطوریکه یکی از صاحب نظران در عرصه تکنولوژی و فرهنگ لوئیس منفرد^[۳۰]در بحث از تکنولوژی وفرهنگ می نویسد: تکنولوژی در خارج از محدوده فرهنگ قرار نگرفته و همواره جزئی از آن محسوب شده است. به عبارت دیگر تکنولوژی عنصری است از فرهنگ زیرا پیشرفت تکنولوژی کاملا” وابسته به پیشرفت علم است.
فرهنگ بر پایه ی نوع و میزان استفاده از تکنولوژی به سه نوع فرهنگ غالب تقسیم می شودکه عبارتند از:
۲-۸-۱- فرهنگ ابزار
اصطلاح فرهنگ ابزار، رابطه انسانهای آن جامعه رابا مبانی اعتقادی و سیستم اجتماعی و این ابزارمشخص می کند. جوامع دارای فرهنگ ابزار می توانند مقادیر زیاد و متنوعی از این ابزار را دارا می با شند.
۲-۸-۲- فرهنگ تکنوکراسی
در یک جامعه تکنوکرات، ابزار آلات، نقش کلیدی ای را در جهان اندیشه های فرهنگی آن جامعه بر عهده دارند. همه شرایط، تحولات و خواسته ها و تمام ویژگیهای اجتماعی باید تا حدود زیادی، تابع خواسته ها و ضوا بطی باشد که رشد این تکنیک و سیرتکاملی آن ایجاب می کند. این تصور در جوامع بوجود آمدکه استفاده بیشتر از تکنیک رفاه مادی را بدنبال خواهد داشت، بنابراین تکنوکراسی به انهدام کامل و تمام عیار فرهنگ، سنن و زندگی اجتماعی و ارزشهای فرهنگی نخواهد انجامید. بلکه جایگاه آن را در تمامی ابعاد زندگی احساس خواهیم کرد.
۲-۸-۳- فرهنگ تکنوپولی
وجه بارز این فرهنگ قراردادن تکنولوژی به عنوان شاخصه ای “خداگونه” است. بدین معنا که فرهنگ، اعتبارخود را در تکنولوژی جستجو می کند و دستورالعمل های خود را از تکنولوژی می گیرد. نظام تکنوپولی را چنین می توان تعریف کرد: نظامی که در آن، جامعه انسانی سیستم ایمنی وقدرت دفاعی خود را در برابر تهاجم تکنولوژی از دست داده است. بنابراین در این فرهنگ، “وسیله” با هدف یکی می شود ودیگر بدان معنا، هدفی وجود ندارد که بتواند مانع استفاده بی مورد از تکنیک شود. پس، خصلت نظام تکنوپولی، انبوه اطلاعاتی است که در قا لب تکنولوژی نوین ایفای نقش می کند.
۲-۹- ارتقاء سطح تکنولوژی و آثار اجتماعی آن
برای بیان دقیق مفهوم تکنولوژی باید به جنبه های انسانی و اجتماعی آن دقت داشته باشیم. بسیاری از مردم تکنولوژی را با جنبه های فنی آن می شناسند، زیرا این جنبه است که با ماشین ها، فن ها، دانشها وفعالیت اساسی به کار انداختن اشیاء سروکار دارند. واژه ها، کلمات فن یا فنون مناسبات بیشتری برای کاربرد دارد. ُبرخی از تعاریف تکنولوژی بین کاربرد کلمه در مفهوم وسیع و محدود آن در نوسان است. گالبرایت^[۳۱] اقتصاددان امریکایی به معنی “کار برد سیستماتیک دانش علمی یا دانش منظم دیگر برای امور عملی” تعریف کرده است. تکنولوژی به شکل دیگری نیز بیان شده و آن کاربرد دانش علمی و دانش منظم دیگری برای امور عملی بوسیله ی سیستم مطمئنی است که شامل مردم، سازمان ها، اشیاء، موجودات زنده وماشینها می شود. چنین تعریفی باعث شده است که علم در درون تکنولوژی جای داده شود. شاید بتوان گفت که پیش از انقلاب صنعتی تکنولوژی وصنعت اتکای بیشتری بر تجربه داشت و پس از آن هرچه رودادها به عصرکنونی نزدیک تر می شود پویایی علم در عرصه تکنولوژی گسترده و عمیق تر می شود. بطوری که اعتبار صنایع پیشرفته ی امروز، کاملا"به جایگاه علمی آن بستگی دارد. به عبارتی دیگر تکنولوژی و صنعت بطور کامل به علم وابسته اند. هر تکنولوژی نو برهم زننده نظم و سنت گذشته است. چنین گسست یا تاخر فرهنگی را در جامعه ایجاد می کند که اگر چاره اندیشی نشود عدم تعادل ها در جامعه گسترش می یابد. گسست فرهنگی باعث می شود که انتقال فکر و تجربه از گذشته به حال و آینده دچار مشکل شود. چنین بریدگی فرهنگی مانع انتقال میراث ملی، سنن و آداب و رسوم نیک گذشتگان به نسل بعد خواهد شد. از نظرطبیعی برخورد تکنولوژی نوین با تکنولوژی های گذشته به جا افتادن یکی و ا نزوای دیگری تمایل دارد. در اینجا باید متذکر شد که هرچه به کارگیری تکنولوژی جنبه وسیعتر و عام تر ومردمی تر به خود بگیرد و شامل اقشار بیشتری از جامعه بگردد، گرایش بیشتر بسوی گسترش طبقه متوسط که تعادل رفتاری و خصلتی در میان سایر طبقات اجتماعی برخوردار است، دارد. این طبقه به علت دور بودن میان فقیر و غنی تعادل را میان خود داشته و از نظر منطقی و عقلی کمتر در نوسان شدید زندگی قرار می گیرد. به طور مثال اگر منافع حاصل از ارتقاء تکنولوژی در صنعت برق فقط به گروهی خاص تعلق داشته و از آن گروهی خاص منتفع شوند و این مزیت تکنولوژی جنبه عمومیت خود را حفظ نکند آنگاه از حالت بی طرفی که تکنولوژی خارج شده و جامعه به سوی نظامی غیر همگون سوق داده می شود. در هر حال ارتقاء سطح تکنولوژی های نوین از دیدگاه اجتماعی آن می بایست طوری سازماندهی شودکه نیازمندیها وتجربه های جامعه همسازی و هم آوایی داشته باشد. ارتقاء سطح تکنولوژی در صنایع مختلف می بایست به شکلی تنظیم شود که گسست های اجتماعی و فرهنگی را به حداقل برساند وتضادها و برخوردهای اجتماعی را به رقابت و سالم سازی سازمانها بدل کند.
۲-۱۰- اثر بخشی ارتقاء فنی تکنولوژی