در تحقیقی که توسط این دو پژوهشگر انجام شده است ۱۸۳ نفر از کارمندان یک کارخانه شرکت داشته اند .در این پژوهش رابطه بین دو بعد تعهد عاطفی و تعهد مستمر با رضایت شغلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که بین تعهد عاطفی رضایت شغلی رابطه مثبتی وجود دارد لکن بین تعهد مستمر و رضایت شغلی این رابطه منفی است. در تشریح نتیجه دوم استدلال شده است که ،اگر چه تعهد مستمر باعث می شود تا کارکنان در سازمان باقی بمانند ، اما احتمالا منجر به سطوح پایینی از رضایت شغلی می گردد که می تواند نتایج سازمانی منفی در پی داشته باشد (تاملینسون و جنکینز،۱۹۹۲،ص ۲۷_۱۳ ) .
رضایت شغلی بعنوان پیش شرط سببی تعهد سازمانی (در گستره عمل ) بطور وسیعی مورد توجه قرار گرفته و تاْیید گردیده است (موری، ۱۹۸۲).
۲-۱۸-۲) وابستگی شغلی^[۶۷]
سومین نگرش شغلی وابستگی شغلی است. به منظور تشریح این نگرش ،ابتدا تعاریفی چند در زمینه وابستگی شغلی ارائه می شود و رابطه آن با تعهد سازمانی مورد بررسی قرار می گیرد.
وابستگی شغلی آن میزانی است که کارکنان خود را با شغل خویش تعیین هویت می کنند و خودیابی آنها تحت تاْثیرشغل یا عملکردشان قرار می گیرد .(می یر و اسچورمن ،۱۹۹۸ ،ص۲۱)^[۶۸].
بر روی وابستگی شغلی اتفاق نظر کامل وجود ندارد ولی تعریفی که می توان از آن ارائه داد چنین است : ” وابستگی شغلی هر فرد به درجه یا میزانی اطلاق می شود که شخص شغلش را معرف خود و کار یا عملکردش را موجب سربلندی و کسب حیثیت و اعتبارش می داند. کارکنان یا اعضای سازمانی که از نظر وابستگی شغلی در سطح بالایی هستند به کار خود افتخار می کنند (رابینز ،۱۳۷۵،ص ۲۶۶)
بنابراین تعریفی دیگر ،وابستگی شغلی تمایل و درخواست یک فرد به کار سخت و بکارگیری کوشش های فردی در برابر انتظارات شغلی معمولی است و فردی که دارای وابستگی زیادی است در کار خود بیشتر مایه می گذارد (اسچورمن ،۱۹۹۷ ،ص۹۹).

۲-۱۸-۲-۱)رابطه وابستگی شغلی و تعهد سازمانی
پژوهشهای متعددی به بررسی رابطه بین وابستگی شغلی و تعهد سازمانی پرداخته اند که عمده ترین آنها عبارتند از :
پژوهش “نوتون و کی نان “^[۶۹] (۱۹۹۳) ،پژوهش “کاری” و همکاران^[۷۰](۱۹۸۶) ،پژوهش “لارنس ” ،پژوهش ” کروپانزانو و توت “^[۷۱] (۱۹۹۷) و پژوهش “مایر و اسکورمن” (۱۹۹۸)بطور کلی نتایج تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان دهنده همبستگی مثبت و مطلوبی بین وابستگی شغلی و تعهد سازمانی بویژه ابعاد تعهد عاطفی و تعهد هنجاری است.عوامل موثر بر وابستگی شغلی با توجه به مطالب پیش گفته و رابطه وابستگی شغلی با تعهد سازمانی در نمودار ذیل ارائه گردیده است.(نمودار ۷-۲ )
نمودار ۲-۷ :عوامل موثر بر وابستگی شغلی و رابطه آن با تعهد سازمانی
تعهد سازمانی
( بویژه تعهدعاطفی و تعهد هنجاری )
وابستگی شغلی
*عوامل فردی ( سن ،جنس ،سابقه کار ،تحصیلات ،نیاز به موفقیت ،مسائل خانوادگی و…)
* عوامل شغلی ( چالشی بودن شغل ،با اهمیت بودن شغل ،رضایت شغلی ،حمایت سازمانی ،ابهام در نقش ، رفتار سرپرست،اهمیت شغل برای فرد ،علاقه به کارو…)
* عوامل سازمانی ( احساس امنیت شغلی ، آزادی در تصمیم گیری ،مشارکت ، آموزش ،کارگروهی ،فرهنگ سازمان ، اندازه و… )
منبع: مولایی ، ناصر ،۱۳۷۸
۲-۱۸-۳) درک حمایت سازمانی
از اوایل دهه پنجاه محققان اظهار کرده بودند که کارمندان ادراکات و برداشت های کلی از حمایت سازمانی را برای خود شکل می دهند و همچنین این برداشت ها به تنوعی از پیامدهای کاری مثبت مرتبط می شود. این پژوهشهای اولیه بیان کرده است که حمایت سازمانی بالا نشانگر محیطهای مثبت وامنی می باشد.یعنی اینکه در محیطهای خوب و دارای امنیت حمایت سازمانی شکل می گیرد(شور و شور ،۱۹۹۵).سازمان حمایت کننده تشابهاتی با کارگاههای مراقبت کننده دارد. کارکنان این اعتقادات و تعهدات خود نسبت به سازمان رابا بررسی چیزهایی مانند روابط خود با سرپرستشان ،پاداشهای مادی اعطا شده توسط سازمان و عدالت رویه ای موجود شکل می دهند (فاسلو،۱۹۹۵).آنگاه کارکنان ممکن است خود را ملزم و متعهد کنند که به چنین رفتارهایی همراه با تلاش فزاینده ،(رفتارهای ) تابعیت سازمانی و وفاداری به سازمان پاسخ دهند( کروپانزانو ،۱۹۹۷،ص ۱۶۱).
۲-۱۸-۳-۱) رابطه درک حمایت سازمانی و تعهد سازمانی
مطالعات متعددی در زمینه اعتقادات کارکنان نسبت به سازمان (تعهد سازمانی ) ،درک مشارکت آنان در ارزشهای سازمان و توجه به رفاه آنها صورت گرفته است. افزایش روند “فعالیت-بازده مورد انتظار” و وابستگی های عاطفی کارکنان در چنین اعتقادات و تعهداتی ،تاْثیری مثبت بر حضور کارکنان و سطح عملکرد آنان خواهد داشت. “بوچانال” به این نتیجه رسید که مدیران بخش خصوصی و دولتی بر این عقیده اند که سازمان مشارکتهای (کارکنان) خود را به رسمیت می شناسد و می تواند براساس انجام وعده هایی مربوط به وابستگی عاطفی و به کمک پرسشنامه های تعهد سازمانی آن را ارزیابی کند.
۲-۱۸-۴) عوامل محیطی
عوامل محیطی اثرگذار بر تعهد سازمانی به دو دسته عوامل محیطی داخل سازمان و عوامل محیطی خارج از سازمان تقسیم می شوند.عوامل محیطی داخل سازمان شامل رضایت شغلی ، میزان سازگاری نظام ارزشهای فرد و سازمان ،قوانین و مقررات کاری ،تسهیلات،فرصتهای استراحت و حقوق و مزایا می باشد.عوامل محیطی خارج از سازمان نیز عبارتند از:فرصتهای شغلی جایگزین ،تعهدات مالی ،روابط اجتماعی ،پایگاه اجتماعی شغل و سازمان ،علاقه به محل سکونت و وابستگی های خانوادگی.رابطه بین عوامل محیطی فوق الذکر و تعهد سازمانی در نمودار ۸-۲ نشان داده شده است.(مولایی،ناصر،۱۳۷۸)
نمودار ۲-۸:عوامل محیطی موثر بر تعهد سازمانی کارکنان
تعهد سازمانی کارکنان
فرصتهای شغلی جایگزین
پایگاه اجتماعی شغل و سازمان
روابط اجتماعی (همکاران ومردم محل سکونت)
منطقه جغرافیایی محل سکونت
تعهدات و علایق خانوادگی
منبع: مولایی ، ناصر ،۱۳۷۸
ماتیووزاجاک (۱۹۹۰) یافته های قریب به ۲۰۰ پژوهش در زمینه تعهد سازمانی را بوسیله فرا تحلیل مورد بررسی قرار داده اند و به ارائه یک مدل نظری در خصوص ۳ مقوله الف) عوامل پیش نیاز ، ضروری و موثر و موجب تعهد سازمانی  ب) عوامل همبسته به تعهد سازمانی  ج) نتایج و اثرات و پیامدهای تعهد سازمانی پرداخته اند. مقدمات ایجاد تعهد در ۵ دسته تقسیم می شوند: الف) ویژگی های شخصی و فردی (هم چون سن ، جنس ، تحصیلات وضع تأهل ، سابقه شغلی ، سابقه در سازمان، توانایی هاو …) ب) مشخصات شغلی (هم چون تنوع مهارت، استقلال، چالش شغلی ) ج) ویژگی های مرتبط با نقش (هم چون ابهام نقش. تعدد نقش، تضاد نقش) د) چگونگی روابط گروهی / رهبر (هم چون انسجام گروهی ، وابستگی متقابل ارتباطات رهبر ) هـ) ویژگی‌های سازمان (هم چون میزان تمرکز ، رسمیت سازمان، بعد و اندازه سازمان) عوامل همبسته و مرتبط با تعهد سازمانی شامل انگیزش شغلی ، رضایت شغلی (درونی ، بیرونی،  کلی ) می باشد. نهایت آنکه تعهد سازمانی در تمایل به ماندن، عملکرد شغلی ، سنجش بازدهی،نقش دارد
نمودار ۲-۹ :عوامل ضروری ،عوامل همبسته و پیامدهای تعهد سازمانی
تعهد سازمانی
پیامد و اثرات
- عملکرد شغلی
- رفتارهای بازخوردی
عوامل ضروری و موثر
- مشخصات فردی
- مشخصات شغلی
- ویژگیهای مرتبط با نقش
- روابط گروه / رهبر
-مشخصات سازمانی
عوامل همبسته
- انگیزش
- رضایت شغلی