فرخی آزادی ) ۱۳۸۴ ( طی پژوهشی با عنوان «تأثیر شاخص های مؤثر بر یادگیری ریاضی دانش آموزان» بدین نتیجه رسید که ارتباط معلم با دانش آموز، پس از آمادگی و مهارت تدریس بیشترین تأثیر را بر یادگیری ریاضی دانش آموزان دارد کرن و اتال^[۱۶۲] (۱۹۹۷) با مشاهده تعداد زیادی از معلمان و انجام مصاحبه ها نشان دادند که استادان اثربخش با دانشجویان خود فعالانه ارتباط دارند و در برقراری ارتباط هر چه بیشتر با دانشجویان به نیازهای آنها توجه می کنند.
مژده مهاجری در سال (۱۳۹۰) با بهره گرفتن از پرسشنامه محقق ساخته که یکی از مولفه های آن اخلاق حرفه ای معلم بوده است بیان داشته است که اخلاق حرفه ای بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان تاثیر معنا دار داشته است . و معصومه ایمانی پور، (۱۳۹۱) بیان داشت با بررسی کتابخانه های صورت گرفته نشان داد که در ایران در حوزه علوم انسانی تنها تعدادی مطالعه مروری در زمینه اخلاق علمی یا پژوهشی انجام شده و چند مطالعه تطبیقی در زمینه اخلاق آموزشی و فلسفه های اخلاق یا مکاتب تعلیم و تربیت صورت گرفته است. اما مطالعه ای که به تشریح استانداردهای اخلاق حرفه ای معلمی در ابعاد آموزشی و تربیتی پرداخته باشد یافت نگردید . ولیکن تحقیقات در زمینه ها دیگر بر روی اخلاق حرفه ای نشان داده است، اخلاق حرفه ای بر رفتار افراد و کارکنان تاثیر گذار بوده است.
آموزش، بدون ایجاد رابطه معنایی نخواهد داشت. معلمان در همان آغاز کار خود پی میبرند که نحوه برقراری ارتباط با دانش آموزان بسیار اهمیت دارد.یکی از مهارتهایی که معلم باید با آن آشنا باشد ایجاد روابط انسانی موثر و مناسب با دانش آموزان است. این امر معلم را در راه رسیدن به هدفهای تدریس یاری میدهد و شرایط مناسب را جهت تسهیل یادگیری دانش آموزان فراهم میکند. ایجاد ارتباط صحیح یکی از مهمترین مهارتهای حرفه معلمی محسوب می شود و به همین جهت لازم است که معلم بیش از هر مهارت دیگری آن را پرورش دهد. بارنارد میگوید، هر انسانی دارای اهدافی است که رسیدن به آن اهداف مستلزم همکاری افراد و بخشهای مختلف میباشد و این همکاری بدون وجود ارتباط و تماسهای مکرر غیر ممکن است. ارتباط وسیله اصلی زندگی انسانهاست.
ارتباط در عین حال یک موضوع دربرگیرنده میباشد که همه ابعاد و جنبه های زندگی فردی، گروهی، سازمانی و اجتماعی انسانها را فرا میگیرد. نحوه و کیفیت برقراری ارتباط تأثیر بسزایی در حل مشکلات، موانع و تعارضات داخل سازمان و مسایل خارج از سازمان دارد. بسیاری از مشکلات، نارساییها و ناراحتیها از طریق . بحث، تبادل نظر و در جریان قرار دادن افراد قابل درک و کشف میشود.در مدرسه وجود مهارتهای ارتباطی و حفظ جو مثبت برای یادگیری شرط اساسی است. معلمان اثر بخش علاوه بر داشتن مهارتهای فنی تدریس، ارتباطگران خوبی هستند بنابراین مهارت ارتباطی معلم کیفیت تدریس را افزایش میدهد. نتایج تحصیلی دانش آموزان در نقاط مختلف کشور حاکی از آن است که با نتایج مورد انتظار، میزان یادگیری، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان فاصله زیادی داریم. یافته ها نشان میدهد که وجود عوامل فرهنگی و اجتماعی متفاوت در مدارس میتواند مانع تحقق اهداف آموزش و پرورش گردد. عوامل فرهنگی هر کدام به نوبه خود قابل بررسی هستند، یکی از عوامل نوع کیفیت ارتباطی حاکم بر کلاس درس یا روابط میان فردی معلم و دانش آموزان است.

با توجه به اینکه پیشرفت و افت تحصیلی یکی از ملاکهای کارایی نظام آموزش است، بررسی عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان به تصمیمگیران و مجریان فرایند آموزشی در نظام آموزشی و مدارس کمک میکند تصمیمات موثری جهت ارتقای سطح پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و کاهش افت تحصیلی آنان داشته باشد. از آنجا که بیشترین ارتباط در کلاس درس بین معلمان و دانش آموزان است بنابراین شناسایی عوامل تاثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موجب میشود اقدامات لازم برای بهبود و افزایش آن صورت گیرد.
بر اساس مبانی اخلاق حرفه ای معلمی، یک استاد در دو بعد باید خود را ملزم به رعایت اصول اخلاقی بداند ؛ اول، به جهت جایگاه تأثیرگذاری که بر رفتار و افکار فراگیران دارد، باید خود را آراسته به فضایل اخلاقی نماید و بداند موثرترین روش در انتقال ارزشهای اخلاقی مثبت، آشکار شدن آن ها در رفتار واقعی مدرس است. دوم، به جهت وظیفه ای که در قبال برآوردن نیازهای آموزشی دانشآموزان دارد، باید با رعایت حداکثری اصول اخلاقی در انجام وظایف حرفه ای، مسؤولیتهای آموزشی خود را به بهترین نحو به انجام رساند.
دبیران صرفنظر از رشته تخصصی خود که باید در آن مهارت داشته باشند، از آن جا که وظیفه تدریس و آموزش را به عهده دارند باید در حرفه معلمی هم مهارت داشته و با اصول حرفه ای آن آشنا باشند . آموزشهای ارائه شده از سوی یک نظام آموزشی ممکن است منجر به بروز رفتارهایی خاص در جامعه شود که از نظر اخلاقی قابل نقد و بررسی باشد. برای مثال، نحوهی تدریس میتواند موجبات یادگیری مطلوب دانشآموزان متناسب با تحولات علمی و تقاضاهای جامعه را فراهم بیاورد یا نیاورد؛ منابع آموزشی، محتوا و سرفصلهای دروس ممکن است به گونه ای باشند که نوع خاصی از تفکر و اندیشه را تقویت یا تضعیف کنند که برای جامعه دارای فواید یا مضرات فراوانی باشد، نوع رفتار استاد میتواند بر منش و رفتار دانشآموز تأثیر مثبت یا نفی داشته باشد.
فرضیه فرعی اول: بین ابعاد مهارت های ارتباطی دبیران و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنادار وجود دارد.
فرضیه فرعی پنجم: ابعاد مهارت های ارتباطی دبیران به طور معناداری قادر به پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشند.
با توجه به جدول ۴- ۴ و ۴-۸ می توان متوجه شد که ضرایب بدست آمده بین بعد ادراک دیگران از متغیر مهارت های ارتباطی دبیران معنادار شده است. و جدول ۴-۸ بیانگر این است که متغیر ادراک دیگران نسبت به دیگر متغیرها پیش بینی کننده قوی تری برای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد و این متغیر۱۲% از عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان می باشد.
با توجه به یافته های این پژوهش، بنظر می رسد دبیرانی که از مهارت ادارکی بهتری برخوردار بوده اند دانشآموزانشان پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به دیگر دبیران داشته است. همانطور که در مفهوم ادراک دیگران در مهارت ارتباطی بیان شده است ، دبیرانی که مهارت هایی مانند خوب گوشدادن، صریح و صادق بودن، همدلی و همدردی، احترام به طرف مقابل و … داشته اند، دانشآموزانشان از پیشرفت تحصیلی بهتری برخوردار بوده اند.
کسب مهارت های ارتباطی به طور کامل و جامع نیازمند آموزش است و صرفاً توانایی برقراری ارتباط با افراد در یک مکالمه روزمره فرد را از آموزش و کسب مهارت های ارتباطی در سطح پیشرفته بی نیاز نمی گرداند. بستر ارتباطی مناسب زمینه را برای انتقال بهتر مفاهیم و اطلاعات به دانشآموزان فراهم می آورد. بنابراین ارزیابی سطح این مهارت ها در دبیران برای برنامه ریزی اولویت های آموزشی آنان و ببهبود کیفیت آموزش ضرورت دارد
اهمیت مهارتهای ارتباطی از زاویه فرستنده و گیرنده پیام مطرح شده است. بنابراین اندیشه و زبان به بشر امکان داده با مسائل و مشکلات به نحو سازنده ای برخورد کند و عواطف و احساساتش را شناسایی ، متمایزو بازسازی نماید و با همنوع خود برای حل اختلاف، همکاری و درک متقابل به گفتگو بپردازد . یادگیری روش های مؤثر گفتگو و ارتباط برقرارکردن از سه بعد اهمیت دارد: نخست برخی افراد و مشاغل هستند که نحوه ارتباط برقرار کردن با آنها اهمیت خاصی دارد ( مدیران، پزشکان، معلمان و تجار).مهارت استادان در برقراری ارتباط اثربخش در نحوه عملکرد وی اثرمستقیمی دارد. دوم ناتوانی در برقراری ارتباط سازنده یکی از مؤلفه های اساسی اختلالات و ناراحتی های روانی است.سوم ، موفقیت هر فردی در زندگی در قالب رسیدن به اهدافی معنا می یابد که در امور شغلی، اجتماعی، خانوادگی و شخصی خود تعیین کرده است موفقیت معلمان و مربیان و کلیه افراد در ارتباط بادانش آموزان ، به توانایی بر تفهم مطالب و تأثیرقوی و پایدار دارد.در نتیجه مراکز آموزش با توجه به تلاش بیشتر می توانند این روابط پیشرفت تحصیلی دارد را حفظ کند. البته با بررسی های دوستانه بین معلم و و دانش آموز که تأثیر بر فعالیت علمی و انجام شده می توان گفت که مهارت های ارتباطی معلمان تأثیر آن بر اثربخشی گروه های علمی یکسری نقاط ضعف و قوت دارد که باید در برنامه ریزی آموزشی لحاظ شود و این مهارت های ارتباطی بین معلمان و دانش آموزان را باید مورد بررسی بیشتری قرار داد تا باعث پیشرفت تحصیلی دانش اموزان در مقاطع مختلف شود.
مدرسه به عنوان نهاد اجتماعی عامل موثری در فرایند رشد اجتماعی و نحوه به عهده گرفتن نقشهای حال و آینده هر فرد است این رشد، از طریق یادگیری حاصل می شود. یادگیری پدیدهای اجتماعی است و این پدیده بدون وجود روابط بین اعضای جامعه امکان پذیر نیست روابط انسانی در یک سازمان آموزشی فرایند برقراری و حفظ و گسترش رابطه هدفدار پویا و دو جانبه بین اعضای یک سیستم اجتماعی مدرسه است که با تعمیم نیازهای منطقی اجتماعی و روانی فرد و گروه سبب تفاهم، احساس رضایت و سودمندی متقابل و به وجود آمدن زمینه های انگیزش و رشد و تحصیل رسیدن به اهداف سازمان آموزشی میشود .بنابراین وجود روابط انسانی تسهیل گر سازمان آموزشی در رسیدن به اهداف خود است. اما وجود روابط انسانی مطلوب نیازمند مهارتهای ارتباطی میباشد که تسهیل گر تاثیر ارتباط بین افراد است ،مهارتهای ارتباطی به رفتارهایی اطلاق میشود که به فرد کمک میکند عواطف و نیازهای خود را به درستی بیان کند و به اهداف بین فردی دست یابد. از آنجاییکه بیشتر یادگیریها و آموزشهای کلاسی از طریق تعامل صورت میگیرد و معلم با یک شاگرد یا شاگردان متعدد ارتباطاتی رد و بدل میکند یا دانشآموزان ارتباطاتی با معلم یا دانشآموزان دیگر رد و بدل میکنند بر این اساس تعامل در کلاس نه فقط در خدمت رسیدن به هدفهای آموزشی است، بلکه به عنوان مکانیزمی عمل میکند که از طریق آن معلم و شاگردان هدفهای شخصی و اجتماعی خود را تشخیص میدهند. تعامل نوع اصلی فعالیت در کلاس است و بخش عمده وقت کلاس در تعامل صرف میشود. معلمان در کلاس خود سبکی دارند که این سبک نقش بنیانی در درک، تفهیم، انگیزه، کار، موفقیت یا عدم موفقیت دانش آموزان دارد. سبک و روش معلم در کلاس، سبب علاقمندی یا تنفر دانش آموز از درس، کلاس و مدرسه میشود و تجربیات شیرین یا تلخی را برای ارتباطهای بین فردی و اجتماعی بعدی او به وجود میآورد. برخوردهای درون کلاس، سبب شکل گیری و استحکام شخصیت دانش آموزان میشود و او یاد میگیرد که چگونه در بین دیگران و در جامعه زندگی کند.
از طرفی پیشرفت تحصیلی از مهمترین نتایج و فرآوردههای نظام آموزشی هم برای فرد و هم جامعه بشمار میرود. امروزه افت تحصیلی یکی از نگرانیهای خانواده ها و دستاندکاران تعلیم و تربیت است. از جمله موضوعات مورد علاقه صاحبنظران علوم تربیتی یافتن شرایط و امکانات لازم و موثر در جهت تحصیل موفق و پیشرفت تحصیلی است.
آ
فرضیه فرعی دوم: بین ابعاد اخلاق حرفه ای دبیران با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم: ابعاد اخلاق حرفه ای دبیران به طور معناداری قادر به پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشند.
با توجه به جدول ۴- ۵ و ۴-۷ می توان متوجه شد که ضرایب بدست آمده بین مولفه مولفه های تخصص، تعلق، تکامل و تحول از متغیر اخلاق حرفه ای دبیران با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان معنادار شده است همچنین جدول ۴-۷ بیانگر ان است که متغیر تکامل نسبت به دیگر متغیرها پیش بینی کننده قوی تری برای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد و متغیر تکامل، ۱۰% از عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان می باشد. مولفه تعهد و تداوم به علت اینکه سطح معنا داری قابل قبولی نداشته اند در این فرضیه ها رد می شوند .
آموزش و پرورش به عنوان یکی از نهادهای اصلی جامعه نقش اجتماعی کردن دانشآموزان و ایجاد و تقویت مهارتهای لازم برای زندگی گروهی را بر عهده دارد. این امر به خصوص در دوران ابتدایی از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا شکلگیری شخصیت و رشد همه جانبه فرد، به خصوص رشد مفهومها و معنیها و اموری که کودک در زندگی روزمره با آنها مواجه است در این دوره صورت میگیرد .از سوی دیگر، میزان پیشرفت تحصیلی و به پایان رساندن موفقیت آمیز یک تکلیف و رسیدن به هدف یا دستیابی به درجه معینی از شایستگی و قابلیت در کار خود یکی از ملاکهای مهم نظام آموزشی کارآمد است .این میزان دست یابی به هدف در دوره ابتدایی و در پایه های اول، دوم و سوم، از طریق درحد انتظار، نزدیک انتظار و … ارزشیابی توصیفی و بر اساس عملکرد دانش آموزان در درسها با عبارتهای بر اساس میانگین معدل نمره های « چهارم و پنجم » مشخص یا توصیف میشود و در پایه احتیاج به تلاش بیشتر دانش آموزان محاسبه میگردد .با توجه به اینکه بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از اهمیت ویژهای در برنامههای درسی و نظام های آموزش و پرورش جهان برخوردار است و تمام کوششهای آموزش و پرورش جامه عمل پوشاندن به این امر تلقی میشود. بنابراین برای رسیدن به پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان لازم است به عوامل موثر در آن توجه خاصی نمود. شناسایی عوامل مذکور موجب میشود تا اقدام های لازم برای بهبود و افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان صورت پذیرد. عوامل مختلفی بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان موثر است. یکی از عوامل کلیدی و ابزارهای اساسی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، قابلیت‌های حرفهای معلمان است قابلیت‌های حرفهای معلمان شامل، قابلیت‌های حرفهای و شخصی، فردی و اجتماعی، ذهنی و عینی، رسمی و غیررسمی، کلی و جزیی است که از طریق فراهم شدن یک فرصت آموزشی به منظور توسعه دانشها، مهارتها، نگرشها و شرایط و با هدف بهبود اثربخشی معلمان در کلاس درس و سازمان ایجاد می شود.
توسعه حرفهای معلمان، در معنایی گستردهتر به توسعه فرد در وظیفه های شخصی اشاره میکند. که به طورحتم موجب افزایش صلاحیت تمام اعضای جامعه یادگیرنده در یک یادگیری طولانی مدت میشود. بدین جهت توسعه قابلیت‌های حرفهای معلمان، در محیطهای آموزشی یک روند مهم در رشد و بهبود هر موسسه آموزشی و نقطه عطفی در تداوم یادگیری مادام العمر و پیشرفت کار معلمان محسوب میشود . از این رو اعتقاد و باور بسیاری از متخصصان و دستاندرکاران تعلیم و تربیت یادگیری قابلیت‌های حرفهای از جایگاه ویژه ای برخوردار است. تا آنجا که اگر معلمی به اندازه کافی مهارتهای تدریس را تجربه نکرده باشد، معلم بدون صلاحیت خوانده میشود. لذا لازم است تا سرمایه گذاری برای توسعه قابلیت‌های حرفهای معلمان به عنوان یک شاخص کلیدی در مدیریت منابع انسانی و توسعه آموزش و پرورش صورت گیرد، زیرا این سرمایه گذاری با گذشت زمان به پیشرفت معلم و در نهایت به بهبود پیشرفت کامل دانش آموزان منجر می شود
تخصص که بیانگر مجموعه ای از معلومات، مهارتها، دانش، اطلاعات و آگاهی ها و روزآمد کردن آنهاست باعث می شود دبیر با معلومات و دانش های جدید تری به هدایت تحصیلی دانشآموزان بپردازد. تعلق که عبارت است از علاقه، اشتیاق، دلبستگی، عشق ورزی، انگیزه و روحیه حرفه ایست باعث می شود دبیر به شغل خود علاقمند باشد و در راستای بهترین شدن تلاش کند که خود علتی دیگر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. تحول خون تازه در رگ های زندگی حرفه ای که باعث طراوت، شادابی، اثربخشی و ثمربخشی بیشتر و خلاقیت و نوآوری می شود و تکامل حرکت به سوی کمال و پیشرفت است که در نیت و رفتار دبیر تجلی میابد و همچنین در ارتباط معلم با خود و در کیفیت تدریس و ارتباط معلم با شاگردان نقش بسزایی ایفا می کنند.
و در کل می توان گفت، گرایش دبیر به سوی خدا واسطه بین علم وعمل قرار می گیرد و شکوفایی ویژگی های فطری و کمال انسان را به دنبال دارد. چون معلم به عنوان الگوی عمل اخلاقی ظاهر می شود و بویژه با توجه به شأن معلمی که در مقام پیشوا و الگوی جوانان قرار می گیرد وظیفه معلمی حکم می کند اصول اخلاق حرفهای را در کلاس رعایت نماید که خود درس بزرگی برای دانشآموزان و آینده سازان می باشد.رعایت اصول اخلاق حرفهای در جنبه تربیت اخلاقی، باعث تفهیم معیارهای اخلاقی، شکل دهی و تقویت کاربرد رفتارهای خوب در دانشآموزان میشود و منجر به درستکاری، صداقت، احترام به یکدیگر و دیگر صفات خوب اخلاقی می شود. رفتار معلم باید همه شاگردان را بدون توجه به نژاد، رنگ، مذهب، ملیت، موقعیت اجتماعی، زیبایی ظاهری نقص عضو و … احترام کند.احترام شاگردان به توجه یکسان معلم به آنها، حفظ اسرار خانوادگی که گاه معلم به تناسب حرفه اش از آنها باخبر می شود و مسائلی از این قبیل باعث ایجاد انگیزه و اشتیاق و بروز خلاقیت در بین شاگردان می شود. برابری در توجه کردن، در علم آموزی، و برابری در رفتارهایی که معلم باید در قبال دانش آموزان داشته باشد باعث ایجاد فضای مطلوب در کلاس می شود .
۵-۳- محدودیتهای تحقیق
چون تحقیق حاضر بر روی دبیران مدارس متوسطه نوبت اول و دوم جزیره کیش انجام پذیرفته قابلیت تعمیم آن به سایر مدارس و سایر مقاطع، مورد تردید است.
محدود شدن ابزار گردآوری اطلاعات به پرسشنامه و عدم استفاده از روش های دیگر.
محدودیت روشی به روش همبستگی، عدم استفاده از روش های مداخله ای (شبه تجربی).
۵-۴- پیشنهادات تحقیق
۵-۴-۱- پیشنهادات کاربردی
با توجه به معناداری ابعاد تخصص، تعلق، تکامل و تحول از متغیر اخلاق حرفه ای بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان به دبیران پیشنهاد می شود نسبت به پیشرفت تخصصی خود، داشتن حس تعلق به مدرسه و حرفه معلمی، کمال گرایی در حرفه، تغییر و تحول در سلوک و رفتار، توجه بیشتری نمایند.
با توجه به معناداری مهارت های ارتباطی دبیران با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان به مسئولین پیشنهاد می شود که به مهارت های ارتباطی دبیران توجه بیشتری داشته باشند و آموزش مهارت های ارتباطی دبیران را در برنامه های خود داشته باشند.
به مسئولین پیشنهاد می شود با برگزاری کارگاه های آموزشی مهارت های ارتباطی دبیران را ارتقاء دهند.
با توجه به معناداری مولفه ادراک دیگران در مهارت های ارتباطی بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان به دبیران پیشنهاد می شود به مهارتهایی مانند خوب گوش دادن و درک دانشآموزان در کلاس، توجه بیشتری داشته باشند
۵-۴-۲- پیشنهادات پژوهشی
این تحقیق در مدارس و مقاطع دیگر مورد تحقیق قرار گیرد.
تاثیر مهارت ارتباطی و اخلاق حرفهای دانشآموزان بر پیشرفت تحصیلی خودشان بررسی شود