• • با واژه‌ی مشک ۳۴ تصویر شامل ۲۱ تشبیه، ۸ استعاره، ۲ کنایه و ۳ صفت هنری ساخته شده است:

*مشبهٌ‌به زلف معشوق از جهت خوشبویی و سیاهی:
زلف را شانه زد و حلقه و بندش بگشاد
دامنی مشک فرو ریخت از آن زلف سیاه(۷۱۰۲)
چون موی میان داری چون کوه کمر داری
چون مشک زره داری چون لاله سپر داری(۸۱۶۸)
ز بس پیچ و چین تاب و خم، زلف دلبر
گهی چون چوگان شود، گاه چنبر
گهی صورتی گردد از عود هندی
گهی پیکری گردد از مشک اذفر(۶-۲۹۰۴)
و نیز نک ابیات: ۱۷۶۸، ۴۰۸۴، ۷۹۳۲، ۳-۸۷۴۲، ۸۶۱۷، ۵۳۳۲، ۴۶۸۷، ۷۰۶۰، ۱۱۵۰، ۵۴۲، ۷۰۶۶، ۶۷۴۵ و ۴۴۷۴
*مشبهٌ‌به خاک از جهت خوشبویی:
چنان که به حلب مجلس تو یاد کنند
سرشته مشک شود خاک بر زمین حلب(۳۶۳)
بخندد همی باغ چون روی دلبر
ببوید خاک چون مشک اذفر(۱۵۶۶)
*مشبهٌ‌به خوی ممدوح، محمد بن محمود غزنوی از جهت خوشی:
هر کجا بوی خوی او باشد
بر توانی گرفت مشک به تنگ(۴۲۰۶)
*بازار مشک؛ مشبهٌ‌به خلق ممدوح از جهت فراوانی و کثرت، امیر ابواحمد بن محمود بن ناصر الدین سبکتکین :
رسم او حسن بهار و لفظ او قدر شکر
خلق او بازار مشک و خوی او بوی گلاب(۱۴۴)
*مخزنه‌ی مشک فروشان؛ مشبهٌ‌به دست عاشق:
دست تو به سیکی و به دو زلفی که ازو دست
چون مخزنه‌ی مشک فروشان شود از شم(۴۷۶۴)
*استعاره از زلف معشوق:
همه گره گره است آن دو زلف چین بر چین
گره به غالیه و چین به مشک ناب عجین(۵۸۴۶)
و نیز نک ابیات: ۸۷۷۰، ۱۷۶۷، ۶۸۳۹، ۵۴۶۳، ۱۶۶۸ و ۲۴۷۵
*استعاره از موی رخسار معشوق:
پار آن اثر مشک نبوده است پدیدار
امسال دمید آنچه همی خواست دلم پار
بار غم و اندیشه همه زین دل برخاست
تا مشک سیه دیدم کافور ترا بار(۸٫٫ .. ۱۶۶۵)
* مشک به اشتر بردن؛ کنایه از نهایت خوشبویی و دل انگیزی نیز فراوان و بسیار:
از دشت کنون مشک توان برد به اشتر
با آن که فروشند همی مشک به مثقال(۴۳۴۴)
*مشک به تنگ بردن؛ کنایه از فراوان و کثیر:
هر کجا بوی خوی او باشد
بر توانی گرفت مشک به تنگ(۴۲۰۶)
*مشکبوی؛ صفت هنری آن که بویی شبیه مشک دارد و کنایه از خوشبو و مطبوع:
آمد آن مشکبوی مشکین مو
آمد آن خوبروی ماه عذار(۲۳۸۴)
باغ گردد گل پرست و راغ گردد لاله گون
باد گردد مشکبوی و ابر مروراید بار(۲۰۶۸(
*مشک موی؛ صفت هنری و کنایه از آن که مویی شبیه مشک دارد؛ سیاه و خوشبو:
هر که را زین گونه باشد ماهرویی مشکموی
نیست معذور ار بیاساید زمانی از طرب(۷۶)
مصطفی
برای مصطفی رجوع کنید به مدخل محمد(ص)

مصحف