۱) طراحی سیستمی که به طور منفرد هوای اتاق را از نظر گرما و سرما و تهویه کنترل کند.
۲) استفاده از سیستمی که بیشترین میزان تهویه هوا را داشته باشد.
۳)نصب کردن گیرنده های در فضاهایی که بیشترین رفت و آمد را دارند.
شکل کلی فضای معماری
معماری تنها هنری است که ما را در بر گرفته است و انسان ها بیش از آن که بر فضا تاثیر بگذارند از آن تاثیر می گیرند. از این رو شکل کلی فضای معماری اهمیتی خاص دارد. فضایی نامنظم و تکراری ، بی‎نظمی و ناهنجاری را القا می کند و یک ساختمان حجیم ، قدرت و پول را به رخ می کشد. فضایی هندسی و منظم نظم را القا می کند. در گذشته فضای هندسی در معماری آنچنان اهمیت داشته است که مهندس باشی با بهره‎وری از علم هندسه و نجوم ، فرای حضور معمار باشی و ناظر باشی وظیفه طراحی بسیاری از عناصر از جمله شکل کلی فضای معماری را به عهده داشته است. روش معماران گذشته ایرانی در خصوص آن بوده است تا از جذابیت فرم کاسته شود و به غنای فضا افزوده شود.
ساختن فضای آموزشی با عملکرد بالا
ضرورت به تفکر واداشتن کودکان در کتابخانه ها قلب یادگیری خواهد بود. در کشورهای پیشرفته امروزی، نقش کتابخانه، نسبت و رابطه کتابخانه را با آموزش و پرورش، از لحاظ فناوری و جامعه شناسی مورد بررسی قرار دادند سپس به تعریف معینی از این کلمه در میان اقشار جامعه پرداخته اند و بصراحت هدف و روش های یادگیری در کتابخانه را تحلیل و ارزیابی کردند و به وضوح دریافته اند کتابخانه ها که تنها ۵ درصد از فضای فیزیکی را اشغال می کنند ، تاثیر صد درصد دارند و این درجه بزرگی از عملکرد است.
هدف اولیه آنها ایجاد مدلی قابل اطلاق به دیگر مدارس است و نه ایجاد جعبه یا اتاق یا قفسه ای برای کتابها؛ بلکه آنها در ایجاد فضایی که در ارتباط پیوسته میان مدرسه و کتابخانه باشد می کوشند آنها در اولین قدم کتابخانه را از طبقه ای که در انزوا قرار گرفته بود و همچنین مطالعه را که در حاشیه قرار داشت به کلاسهای درس منتقل کنند و به این ترتیب به مطالعه و یادگیری به عنوان ۲ اصل متعامل تاکید بورزند.

آموزش های گروهی
معماران در بررسی های جامعه شناختی و روان شناختی در یافتند با ایجاد کارگاه های جنبی آموزشی در کتابخانه در زمینه های فراگیری کار با رایانه و فراهم کردن سرگرمی ها و هرآنچه در ایجاد تحولی آزادانه در رشد و تحول شخصیت کودک و شناسایی استعدادهای آنها موثر است ، خواهند توانست فضایی فعال و پویا را ایجاد کنند. در چنین محیطهایی بیشتر آموزش ها به طور غیرمستقیم و به صورت آموزش های گروهی به کودک داده می شود. آنچنان که مکانهایی با چنین مشخصاتی خواهند توانست پذیرای کودکان برای فعالیت‎های دسته جمعی و گروهی باشد. به این طریق مدرسه به عنوان محیطی برای ایجاد کنش در دانش آموزان نسبت به مفهوم پژوهش خواهد توانست محیطی فعال و به رشد رسیده و پویا را ایجاد کند.
فضایی منطبق با شرایط جسمی و روانی
فضاهای مرتبط با فعالیت آنان باید دارای شرایط مناسب و مطلوب برای رشد فیزیکی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی باشد. تحقق این موضوع از طریق به کارگیری ضوابط طراحی معماری ای که منطبق با شرایط جسمی و روانی کودک باشد، امکان پذیر است.
اهداف اساسی طراحی و مناسب سازی فضاهای کودکان را می توان به ترتیب زیر بیان کرد. استاد محمدتقی جعفری در کتاب زیبایی هنر از دیدگاه اسلام می گوید: « دلپذیری و جذابیت هر پدیده، نتیجه فرآیندی است بین معیارهای وجودی فرد با عینیت واقع در محیط که حاصل آن ایجاد تمایل و احساس وابستگی با پدیده مورد نظر است.» نقاشی های کودکان نشان می دهد که آنها در تصوراتشان ، فضا را چگونه می بینند. آنها به طور دقیق و کامل (به عنوان کاربر) فضا را قبول می کنند و آن را با جزییات در ترسیماتشان بیان می‎کنند که باعث تعجب است.
از دیگر شرایط دلپذیری محیط، تامین وضوح و خوانایی است. کوین لینچ می گوید: تصویری شایسته از محیط به شخص نوعی احساس امنیت می دهد. وی همچنین غرض از داشتن تصویر روشن از محیط را چنین عنوان می کند که فرد بتواند به آسانی اجزای محیط را بشناسد و آنها را در ذهن خود ، در قالبی به هم پیوسته ارتباط دهد. در حقیقت سامان یافتگی و امنیت روانی حاصل از این دو فرایند است که احساس دلپذیری را در محیط ایجاد می کند.
ایجاد حس کنجکاوی و خلاقیت
آنچه مسلم است ، معماری حس کنجکاوی و خلاقیت را برمی انگیزد و با انتخاب هوشمندانه و استفاده از ابزارهای مشخصی همچون مصالح ، فرم و بافت می توان به غنای فضا افزود.عوامل زیبایی شناسی در معماری باید طوری طراحی شوند که کودک را به آموزش ترغیب کند. از این رو باید محیطی شاد و سرشار از انرژی را، با توجه به هر گروه سنی ، به وسیله رنگها و حجم ها پدید آوریم.
همسازی با اقلیم منطقه
برای همسازی با اقلیم منطقه می باید با مطالعه در عوامل اقلیمی ، فرهنگی و اقتصادی آن منطقه از طریق برداشت جذابیت های طبیعی و الگوهای شهری همان منطقه ، خرده فرهنگ های محلی را لحاظ کرد. این موضوع باعث می شود دانش آموزان از لحاظ فکری ، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی ارتباط عمیق تری با اطراف خود و در پی آن با محیط آموزشی به دست آورند.
شکل ۴-۳ نقشه شهر لنگرود و فضاهای آموزش و فرهنگی آن
شکل ۴-۴ نمایی از پلان مدرسه
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ جمع بندی
- وضعیت طبیعی و اقلیم شهر
مساحت محدوده قانونی شهر لنگرود، ۱۶۰۵ هکتار می باشد. مساحت حریم این شهر نیز ۹۰۴ هکتار که با احتساب محدوده قانونی و حریم، مساحت کل آن بالغ بر ۲۵۰۹ هکتار از سوی شهرداری برآورد گردیده است. این شهرستان از سمت غرب و شمال غرب به شهرستان لاهیجان، از سمت جنوب و شرق با شهرستان املش و رودسر و از سمت شمال شرقی با دریای مازندران همجوار است و بزرگترین شهرستان گیلان می باشد.
این شهرستان تحت تاثیر توده هوای خشک و نیمه خشک ناحیه مرکزی ایران قرار دارد و در تمام مدت سال در مسیر بادهای دایمی دره سفیدرود می باشد جهت وزش بادها در ماه های سردسال درجنوب به طرف شما و در ماه های گرم سال از شمال به جنوب می باشد.
آب و هوای شهر لنگرود تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله ارتفاعات، سلسله جبال البرز، نزدیکی به دریای خزر و وزش بادهای محلی، جابجایی توده هوای شمالی و غربی و. . . قرار دارد و زمره نواحی دارای اقلیم مرطوب ومعتدل می باشد.
- بافت و معماری
شهرلنگرود به لحاظ قدمت وسابقه تاریخی وقدیمی خود دارای بافت شهری ارزشمند می باشد که هم اکنون جدای از کلیت بافت، بناها و آثارارزشمند تاریخی و هنری را درخود جای داده است ودرحال حاضراین منطقه فضاهای مرکزی شهررا شامل می شود که بافت قدیم شهر نیز جزوآن است.
مجموعه بافت قدیم شامل بازار، مسجد جامع، محلات مسکونی و مراکز محله ها از طریق گذرهای اصلی از یک سو و محور ارزشمند طبیعی رودخانه از سوی دیگر می باشد که محله های اصلی شهر به نام های راه پشته، فشکالی محله، دباغ محله و بازار در دو سوی رودخانه و در امتداد آن چیده شده اند و با یک مفصل ارتباطی تاریخی به نام پل خشتی به یکدیگر متصل شده اند.
استان گیلان با توجه به اقلیم متغیر و بارندگی فراوان همواره از نظر شرایط آسایشی بخصوص در فصول سرد سال و با فرارسیدن فرابار سیبری به سمت شمال کشور دچار مشکل بوده و گرمایش فضاهای آموزشی و مشکلات متعدد این فضاها از نظر پرتی دما، نورگیری و غیره، یکی از مشکلات اساسی آموزش پرورش استان گیلان بوده است. شهر لنگرود نیز در شرق استان گیلان و در شهرستان لنگرود از این امر مستثنی نبوده و فضاهای آموزشی و فرهنگی این شهر از نظر گرمایش و سرمایش با توجه به شرایط اقلیمی منطقه ساخته نشده و همواره این فضاها با مصرف بیش از حد انرژی روبرو بوده و از نظر طراحی دارای مشکل می باشند.
معماری بومی اینگونه مناطق که بیشتر کرانه های دریای خزر و دامنه های شمالی کوه های البرز را شامل می شود بطور کلی از ویژگی های زیر برخوردار می باشند :
برای محافظت ساختمان از رطوبت زیاد نسبتاً دائمی، ساختمان ها بر روی پایه های چوبی ساخته شده اند. اما در دامنه کوه ها که رطوبت کمتر است معمولاً خانه ها بر روی پایه هایی از سنگ و گل و در پاره‎ای موارد به روی چوب بنا گردیده اند. به منظور حفاظت اتاق ها از باران، بالکن های عریض و سرپوشیده ای در اطراف اتاق ها ایجاد گردیده است. این فضاها در روستاها در بسیاری از ماه های سال برای استراحت، کار و در پاره ای موارد برای نگهداری محصولات کشاورزی مورداستفاده قرار می گیرند.
- اکثر ساختمان ها با مصالح دارای حداقل ظرفیت حرارتی بنا گردیده اند و در صورت استفاده از مصالح ساختمانی سنگین ضخامت دیوارهای آن در حداقل ممکن نگاهداشته شده است. استفاده از مصالح ساختمانی سبک در این مناطق بسیار منطقی است.
هنگامی که نوسان دمای روزانه کم است ذخیره حرارت هیچگونه استفاده ای نداشته و علاوه بر این مصالح ساختمانی سنگین تا حدود زیادی از سودمندی تهویه و کوران که یکی از ضروریات در این منطقه است می کاهد. بطور کلی ساختمان های دارای پلان های گسترده و باز بودن فضای اطراف و بیشتر اشکال هندسی، طویل و باریک هستند، به منظور بهره گیری حداکثر در ایجاد تهویه طبیعی در داخل اتاق ها با بهره گرفتن از وزش باد، جهت استقرار ساختمان ها عموماً با توجه به جهت وزش نسیم باد دریا انتخاب شده‎اند. در مناطقی که وزش باد شدید و طولانی است معمولاً قسمت های رو به باد ساختمان ها کاملاً بسته هستند.
- از نظر سازمان یابی بناها بطور کلی به منظور استفاده هر چه بیشتر از جریان هوا و همچنین به دلیل فراوانی آب ارزان بودن قیمت زمین در روستاها ساختمان ها عمدتاً غیرمتمرکز و پراکنده می باشند.
- به دلیل وجود بارندگی زیاد در این منطقه بام ها شیب دار بوده و اکثراً شیب شان تند است.
۵-۲- نتیجه گیری
با توجه به نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که انتخاب مصالح همساز با اقلیم این ویژگی را خواهد داشت که از کم شدن مقاومت مصالح در برابر عناصر اقلیمی خصوصا بارش و باد جلوگیری کند.
۵-۳- بررسی سوالات و فرضیات تحقیق
با توجه به سوال تحقیق بر سبک خانه های قدیمی همساز با اقلیم بوده الان سعی نشده که همساز باشد ولی به علت عوامل اقتصادی و وجود راه های ارتباطی با دیگر نقاط استان تیپ خانه ها یا شکل خانه ها شبیه به همه مسکن هایی که در اکثر مناطق استفاده می شود طراحی شده است. در نتیجه معماری شهرلنگرود تا حدود زیادی متاثر از عناصر اقلیمی بوده ولی همساز با اقلیم نبوده است.
۱- حتی المقدور از پیش بینی پنجره های شرقی، غربی خودداری گردد و در صورت ضرورت می بایست این پنجره ها افقی یعنی نسبت ارتفاع به عرضشان کم باشد.
۲- سقف ساختمانها حتی الامکان از چهارجهت دارای شیب کمی باشند تا آب باران به سرعت و راحتی از روی سقف تخلیه شود.
۳- استفاده از پنجره های بزرگتری در دیوارهای جنوبی ساختمان نسبت به دیوارهای دیگر جهت استفاده از نور خورشید.
۴- به علت وجود بارش زیاد در این منطقه و برخورد آن به سطح ساختمان و دیوارها از طریق ترکهایی به عرض ۵/۰ mm و بیشتر وارد ساختمان شده و باعث از بین رفتن مصالح و نمای ساختان می شود به همین دلیل برای مقابله با نفوذ بارش در داخل دیوارها بهتر است مصالح را تغییر بدهیم مثلا سعی شود در نمای ساختمان از سنگ یا فلز استفاده شود استفاده از سنگ هایی که دارای سطح صاف هستند مانند سنگ مرمر یا استفاده از مصالح جدید مانند کامپوزیت و برای پنجره ها بهتر است از پنجره های دوجداره عایق دار استفاده شود تا از نفوذ باران به داخل ساختمان جلوگیری به عمل آید و همینطور استفاده از سایبان برای پنجره برای جلوگیری از نفوذ بارش از راه پنجره به داخل ساختمان و عدم استفاده پنجره در نمای باز.