جو سازمانی

شکل شماره (۲-۱۱) : تاثیرات سازمانی و خارج از سازمان بر جو سازمانی
منبع : ( فیلد و آبلسون۱۹۸۲ و فورنهام ۱۹۹۷) به نقل از : (لوفسترام ، ۲۰۰۵، ۶۲)
۲-۳-مرور پژوهش های تحقیقاتی
با بررسی پیشینه تحقیقاتی انجام شده در رابطه با سبک های تفکر و جو سازمانی، از منابع داخلی و خارجی ، تحقیقات اندکی در منابع داخلی در زمینه سبک های تفکر با بررسی شناختی سبک های تفکر شناسایی گردیده است ولی در منابع لاتین تحقیقاتی هر چند اندک مشاهده شده است که با توجه به تحقیقات اندک انجام شده در این زمینه ، سعی شده است که با بیان تحقیقات مشابه آن ، موضوع جدید تری را با ابعاد بیان شده در فصل اول ، این رابطه بررسی گیرد. در این تحقیق از چندین تحقیق مشابه برای نوشتن آن استفاده گردیده است، که به دو دسته تحقیقات داخلی و خارجی تقسیم بندی می شود.

تحقیقات داخلی
۱- ۱) امامی پور(۱۳۸۰) در تحقیقی به بررسی رابطه سبک های تفکر مدیران با انجام وظایف مدیریتی آنان پرداخته است . در این تحقیق از پرسشنامه سبک تفکر استرنبرگ – واکنر بر روی ۸۱۰ نفر شامل ۵۰۰ دانش آموز و ۳۱۰ دانشجو ی دختر و پسر در مقاطع تحصیلی مختلف و آزمون خلاقیت تصویری تورنس بر روی ۴۴۱ نفر از همان دانش آموزان استفاده کرده است . داده های حاصل از این پژوهش نیز توسط آزمون های تحلیل واریانس چند متغیری و رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . نتایجی که از داده ها حاصل گشته است را می توان در بندهای ذیل بیان نمود :
بین سبک تفکر دختران و پسران در مقاطع تحصیلی گوناگون تفاوت وجود دارد.
بین سبک های تفکر در گروه های سنی گوناگون تفاوت هایی وجود دارد.
بین سبک های تفکر و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.
بین سبک های تفکر و خلاقیت رابطه معنی داری وجود دارد.
بین سبک های تفکر در دختران و پسران تفاوت وجود دارد.
۱-۱) امیرخانی (۱۳۸۱) در تحقیقی به بررسی رابطه بین سبک های تفکر معلمان و دانش آموزان و تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه و همچنین کلیه معلمان این مقطع در شهرستان کرج تشکیل می دهند که از این تعداد ۴۰ معلم و ۴۰۰ دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار سنجش مورد استفاده برای این تحقیق شامل دو پرسشنامه است که یکی از پرسشنامه ها برای اندازه گیری سبک تفکر معلمان و پرسشنامه دیگر به منظور سنجش سبک تفکر دانش آموزان تهیه شده است. با بررسی داده های حاصل از این پرسشنامه ها، نتایج ذیل حاصل شده است:
سبک تفکر معلم و دانش آموز، در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر ندارد.
تعامل سبک تفکر و معلم و دانش آموز رابطه معناداری با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند.
۱- ۲) سروری (۱۳۸۱)، در تحقیقی به بررسی رابطه طبقه اجتماعی و سبک تفکر دانش آموزان دوره متوسطه منطقه ۱۰ شهر تهران انجام داده است. یافته های این پژوهش عبارتنداز :
جنسیت بر سبک تفکر تاثیری ندارد.
بین طبقه اجتماعی و سبک تفکر رابطه معنادار وجود ندارد.
تعامل جنسیت و طبقه اجتماعی با سبک تفکر رابطه معناداری ندارد.
۱- ۳) مهدوی راد (۱۳۸۱) در تحقیقی به بررسی رابطه سبک های تفکر با خلاقیت پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پایه ی سوم متوسطه رشته هنر منطقه ۲ تهران تشکیل می دهد که از بین آنها ۱۰۰ نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و به پرسشنامه های سبک های تفکر و خلاقیت پاسخ دادند. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که سبک تفکر قانون گذارانه بیشترین همبستگی را با خلاقیت دارد و سبک تفکر اجرایی کمترین همبستگی را با خلاقیت دارد.
۱- ۳) رحمتی(۱۳۸۴) در تحقیقی به بررسی رابطه سبک تفکر مدیران و جو سازمانی با بهره وری کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهر تهران در سال ۱۳۸۴ پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران و کارمندان ادارات آموزش و پرورش مناطق ۱۹ گانه شهر تهران را تشکیل داده است که تعداد آنها ۶۰۰ نفر است. نمونه گیری استفاده شده در این تحقیق، نمونه گیری تصادفی است که از این طریق مناطق ۱،۲،۵،۷،۸ انتخاب شده اند. حجم نمونه شامل ۱۲۰ مدیر و ۳۶۰ نفر از کارمندان ادارات آموزش و پرورش شهر تهران است که ابزار مورد استفاده در سبک تفکر را پرسشنامه ۵۶ سوالی استرنبرگ( ۷ مولفه از سبک تفکر را مورد سنجش قرار می دهد) و نیز برای جو سازمانی از پرسشنامه سوسمان دیپ و برای سنجش بهره وری از پرسشنامه محقق ساز استفاده شده است که نتایج ذیل از آن حاصل گشت:
بین سبک تفکر جزیی نگر و مولفه رویه ها از ابعاد جو سازمانی با بهره وری رابطه معنی داری وجود دارد.
بین ۷ سبک تفکر مدیران و جو سازمانی با بهره وری کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد که این به شکلی است که بین سبک تفکر جزیی نگر با بهره وری همبستگی منفی دارد.
۱- ۳) حسین زاده (۱۳۸۴) در تحقیقی به بررسی رابطه کارآفرینی مدیران و جو سازمانی با عملکرد دبیران مدارس متوسطه شهر اهواز در سال تحصیلی ۸۴-۸۳ ﭘرداخته است . جامعه تحقیق ،۱۲۹آموزشگاه دخترانه و ﭘسرانه شامل مدارس متوسطه روزانه دولتی ،هنرستان ها و مراکز ﭘیش دانشگاهی شهر اهواز است. چون از روش نمونه گیری خاصی استفاده نشد، بنابراین ﭘرسشنامه ها جهت تمام مدارس ارسال شد که تعداد ۱۰۹ ﭘرسشنامه کارآفرینی و عملکرد دبیران (مربوط به مدیران ) و به همان نسبت تعداد ۳۱۴ ﭘرسشنامه جو سازمانی (مربوط به دبیران) بازگشت داده شد . برای آزمون فرضیه های اصلی از ضریب همبستگی ﭘیرسون و رگرسیون چند متغیره و برای فرضیه های فرعی از tگروه های مستقل و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. فرضیه اصلی ﭘژوهش که عبارت بود از رابطه کارآفرینی مدیران و جو سازمانی مدارس با عملکرد دبیران ﭘس از تجزیه و تحلیل اطلاعات و مشخص کردن رابطه میان متغیرهای ﭘیش بین و متغیرملاک و استفاده از رگرسیون چند متغیره مشخص شد که رابطه معنی دار است . این معنی داری مربوط به وجود رابطه بین جو سازمانی و عملکرد است و متغیر ﭘیش بین دوم (کارآفرینی) با عملکرد رابطه معنی دارنبوده است . در این مطالعه بین جو سازمانی مدارس دخترانه و ﭘسرانه تفاوت معنی داری وجود دارد.. بدین ترتیب که دبیران زن از جو سازمانی مدارسشان بیشتر اظهار رضایت کرده اند. نیز مشخص شد که بین جو سازمانی دبیران دارای سوابق مختلف شغلی تفاوت معنی داری وجود دارد . یعنی دبیرانی که سابقه خدمتی آنها ۱-۵ سال بوده است از جو سازمانی بیشتر اظهار رضایت کرده اند.
۱- ۴) نورشاهی(۱۳۸۵) در تحقیقی به بررسی رابطه شیوه تفکر و سبک‌ رهبری روسای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی شهر تهران پرداخته است. هدف از این مطالعه بررسی رابطه شیوه تفکر و سبک رهبری رؤسای دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی است، در این پژوهش ۳۰ نفر رؤسای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی مستقر در شهر تهران و ۱۰۲ نفر از همکاران مستقیم ایشان مورد مطالعه قرار گرفته اند به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه فهرست سبک شناختی (آخرین ویراست) و پرسشنامه چند عاملی رهبری ویراست سوم استفاده شده است. به طور کلی یافته های پژوهشی ضرورت تقویت ابعاد ملاحظه فردی و برانگیزندگی ذهنی و نیز توجه به تقویت تفکر کل گرا – شهودی را در میان رؤسای دانشگاه های مورد مطالعه نشان داده است.
۱- ۵) رنجبر (۱۳۸۷) در تحقیقی به بررسی رابطه بین جو سازمانی و رضایت شغلی کارکنان اداره کل تامین اجتماعی استان قم پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان اداره کل تامین اجتماعی استان قم تشکیل داده اند. بر اساس نتیجه حاصله بین جو سازمانی و رضایت شغلی رابطه وجود دارد و ضریب همبستگی بین این دو ۳۶۱/۰ بدست آمد، همچنین تمامی مولفه های جو سازمانی بجز دو مولفه « مکانیزم های مفید» و« نگرش به تغییر» با «رضایت شغلی» همبستگی دارند. بیشترین همبستگی مربوط به ارتباط «رهبری» و «رضایت شغلی» و ضعیف ترین ارتباط بدست آمده مربوط به ارتباط «ساختار» با «رضایت شغلی» می باشد. براساس نتایج بدست آمده از آزمون «فریدمن» در ارتباط با متغیر« جو سازمانی» وضعیت دو مولفه «توجه به هدف» و «رهبری» یکسان بوده و نسبت به سایر مولفه ها مطلوبتر است و در بین پنج مولفه دیگر وضعیت مولفه های «نگرش به تغییر»، «ساختار» و «مکانیزم های مفید» بهتر از دو مولفه دیگر و نهایتاً وضعیت دو مولفه «توجه به پاداش» و «توجه به ارتباطات» یکسان بوده و نسبت به سایر مولفه ها نامطلوبتر می باشد . همچنین در ارتباط با متغیر «رضایت شغلی» سه مولفه «ماهیت کار»، «سرپرستان» و «همکاران» یکسان بود و نسبت به سایر مولفه ها مطلوبتر است و در بین دو مولفه دیگر وضعیت مولفه «درآمد» بهتر از مولفه «ارتقاء » می باشد.
۱- ۶) امیدوار و چاری(۱۳۸۸) در تحقیقی به بررسی بررسی رابطه سبک های تفکر و راهبردهای مقابله با استرس در دانشجویان دانشگاه شیراز پرداخته اند. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ی دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که از بین آنها ۵۰ دختر و ۵۰ پسر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به عنوان نمونه پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفتند. با انجام این پژوهش، نتایج زیر حاصل گشته است:
سبک تفکر قانون گذار، از بین رو ش های مقابله با استرس فقط با روش مقابله اجتماعی، رابطه منفی و معنی دار دارد.
سبک تفکر قضاوتگر از بین روش های مقابله با استرس با روش مقابله مسأله مدار، رابطه مثبت و معنی دار و با راهبرد مقابله ای متمرکز بر عواطف، رابطه منفی دارد و با بقیه روش های مقابله ای، رابطه ای ندارد.
سبک تفکر درون گرا از بین رو ش های مقابله با استرس تنها با روش مقابله ای حمایت اجتماعی رابطه منفی و معنی دار دارد.
سبک تفکر برون گرا از بین روش های مقابله با استرس تنها با راهبرد مقابله شناختی ، رابطه مثبت و معنی دار دارد .
سبک تفکر محافظه کار از بین روش های مقابله با استرس تنها با راهبرد مقابله شناختی ، رابطه مثبت و معنی دار دارد .

تحقیقات خارجی
۲-۱) مک کلان^[۱۷۸] و گریتی^[۱۷۹] (۱۹۹۵) در پژوهشی به بررسی اثر فرهنگ سازمانی و سبک تفکر بر ایجاد تکنولوژی آموزشی در تجارت و صنعت پرداختندکه حاصل آن ، رسیدن نتایج زیر بود:
فرهنگ سازمانی به طور معناداری برای استفاده از تکنولوژی تاثیر دارد.
روش های فردی ، سن و تجربه، بر اتخاذ تکنولوژی اثر چندانی ندارد.
۲-۲) هیبلر^[۱۸۰] (۱۹۹۵) در تحقیقی با عنوان بررسی رابطه جو سازمانی با نقش سازمانی ، سلسله مراتب و ساختار سازمانی دریافت که عوامل فوق ، شاخص های هستند که جو سازمانی را برآورد می نمایند و با عملکرد شغلی ، رضایت شغلی و بهره وری ارتباط مستقیم و معنی داری دارد.
۲-۳) گریگورنکو و استرنبرگ^[۱۸۱] (۱۹۹۷) رابطه بین سبک های تفکر و عملکرد تحصیلی ۱۹۹ دانش آموز (۱۴۶ دختر و ۵۳ نفر) با دامنه سنی ۱۶ ـ ۱۳ را مورد بررسی قرار دادند. در این پژوهش از آزمون توانایی های سه وجهی استرنبرگ، پرسشنامه سبک های تفکر و مجموعه تکالیف سبک های تفکر استفاده کردند. برای محاسبه عملکرد تحصیلی شش مقیاس «تحلیلی، خلاق، عملیف تکالیف خانگی، امتحان و پروژه نهائی» را به کار گرفتند.
همبستگی بین نمرات عملکرد تحصیلی و توانایی های سه وجهی و سبک های تفکر محاسبه شد. مؤلفه تحلیلی توانایی های سه وجهی یا شش مقیاس عملکرد تحصیلی رابطه معنی دار نشان داد. در مورد رابطه سبک های تفکر با عملکرد تحصیلی یافته ها به شرح زیر است:
سبک قضایی با تمام مقیاس های عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنی دار داشته است.
سبک قانون گذارانه با مقیاس های پروژه نهایی، تحلیلی و خلاق رابطه مثبت معنی دار نشان داد.
سبک اجرایی با مقیاس های پروژه نهایی، تحلیلی و خلاق رابطه معنی دار داشته است.
سبک آزادمنشانه با مقیاس های پروژه نهایی رابطه معنی دار داشته است.