نوع ممدانی و اصیلیان (Mamdani & Assilian - FIS): روش ممدانی برای سیستم های استنتاج فازی در سال ۱۹۷۵ توسط ابراهیم ممدانی در راستای کنترل یک ماشین بخار ابداع شد و برای کنترل ترکیب یک موتور بخار و بویلر، با بهره گرفتن از ترکیب قواعد کنترل زبانی که در تجربیات عملگرهای انسانی وجود دارد، به کار گرفته شد. این روش از جمله اولین تئوری های فازی مربوط به سیستم های کنترلی می باشد. در استنتاج Mamdani توابع عضویت خروجی مجموعه فازی، باید غیر فازی گردد. این امر ممکن بوده و در بسیاری از موارد بهینه تر از استفاده از یک تابع عضویت خروجی (که تحت عنوان تابع عضویت خروجی یگانه شناخته می شود) می باشد.

نوع سوگنو (Takagi-Sugeno-Kang - TSK-FIS): روش سوگنو که برای سیستم های استنتاج فازی در سال ۱۹۸۵معرفی گردید. این روش در بسیاری از موارد شبیه روش ممدانی است. لیکن مهم ترین تفاوت این دو روش در خروجی آنها است، به طوری که در سیستم ممدانی خروجی بصورت یک مجموعه فازی است که باید دِفازی شوند ولی در سیستم سوگنو خروجی بصورت خطی یا ثابت است (MATLAB user’s guide, 2006).
در خصوص انواع روش های استنتاج فازی باید گفت که روش استنتاج فازی Mamdani رایج ترین متدولوژی فازی می باشد. این روش با کاهش محاسبات مورد نیاز، کارایی فرایند غیر فازی سازی را افزایش می دهد. روش های مختلفی برای فازی زدایی خروجی ها در سیستم استنتاج فازی ممدانی وجود دارد که هر روش دارای مزایا و معایب خاص خود می باشد. از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نصف ماکزیمم (middle of maximum)
نیمساز (bisector)
مرکز ثقل (centroid)
میانگین مقدار ماکزیمم مجموعه خروجی (Mean of maximum: MOM)
بزرگترین ماکزیمم (largest of maximum: LOM)
کوچکترین ماکزیمم (smallest of maximum: SOM) (رجبی و همکاران، ۱۳۸۸).
همان طور که پیشتر اشاره گردید، اولین گام در ساخت سیستم استنتاج فازی تعیین متغیرهای ورودی و خروجی پژوهش می باشد. بدین منظور در ابتدا زیر مجموعه های متغیرها از مجموعه گزینه های ممکن و توصیف هر گزینه با حداقل اطلاعات مورد نیاز (که بیانگر مناسب بودن آن به عنوان بهترین گزینه می باشد) شناسایی می گردند. سپس بر اساس حداقل اطلاعات فراهم شده برای گزینه ها، انتخاب از میان آن ها بر اساس نظرات افراد خبره صورت می گیرد. این فرایند که به آن غربال سازی فازی گویند، یک فرایند دو مرحله ای است؛ در مرحله اول از هر فرد خبره خواسته می شود تا علاوه بر وزن دهی به معیارهای مختلف، ارزیابی خود را از هر گزینه ارائه دهد. این ارزیابی شامل رتبه بندی گزینه ها بر اساس معیارهای مختلف می باشد. نمره گزینه ها توسط هر فرد خبره محاسبه می شود. در مرحله دوم، ارزیابی فردی افراد خبره با یکدیگر ترکیب می شوند تا یک ارزش واحد برای هر گزینه به دست آید. این ارزیابی واحد می تواند به عنوان راهنما در فرایند پژوهش برای بدنه پژوهش مورد استفاده قرار گیرد. همچنین لازم است یک تابع اجماع نظر جهت شناسایی امتیاز قابل قبول هر گزینه از ترکیب نظرات افراد خبره ایجاد گردد (کزازی و همکاران، ۱۳۸۹). بر این اساس، در ادامه پژوهش حاضر با بهره گرفتن از کلیه آن چه که تاکنون گفته شد، اقدام به ایجاد سیستم استنتاج فازی برای دست یابی به اهداف پژوهش می شود.

خلاصه فصل
با توجه به مباحث فوق، در این مرحله از پژوهش حاضر، تمرکز بر توسعه مجموعه های فازی و توابع عضویت سیستم استنباط فازی می باشد که می تواند برای ارزیابی موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان مورد استفاده قرار گیرد. دسترسی به مجموعه ای از توابع عضویت فازی از پیش تعریف شده می تواند بینشی در مورد چگونگی توسعه محدودیت های اولیه و مورد نیاز سیستم های فازی پیش از استفاده از منطق فازی در فرایند ارزیابی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان فراهم نماید. بر این اساس مجموعه شاخص های اصلی ارزیابی پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان فازی سازی شده اند. از طریق فازی سازی عوامل بحرانی ارزیابی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان و تعریف مجموعه های فازی، ورودی اصلی سیستم استنباط فازی پژوهش حاضر ایجاد می گردد. به منظور در نظر گرفتن ارزیابی های کیفی انسانی در مورد موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان، اعداد فازی با تابع عضویت مربوطه خود تعریف شده اند که در فصل های بعدی به آن ها به تفصیل پرداخته خواهد شد. در این راستا نرم افزار MATLAB به منظور تحلیل داده ها و طراحی سیستم استنتاج فازی به منظور ارزیابی میزان موفقیت سازمان ها از پیاده سازی سیستم های مدیریت منابع سازمان مورد استفاده قرار گرفته است. این نرم افزار محیطی مناسب برای انجام عملیات های ریاضی، ایجاد محیط های ویژوال و برنامه نویسی آسان را فراهم کرده است. در این نرم افزار تلاش بر آن است که مسائل ریاضی و راه حل های آنها به همان صورتی که در ریاضیات رایج دانشگاهی وجود دارد، ارائه شوند. این نرم افزار در حوزه های متعددی نظیر ریاضیات و محاسبات، ساخت و پیاده سازی الگوریتم های ریاضی، مدلسازی، شبیه سازی و تحلیل مدل، آنالیز، استخراج مشخصه های آماری، رسم و نمایش داده و رسم گراف ها و منحنی های دو بعدی و سه بعدی، منحنی های آماری مورد استفاده قرار گیرد. شمای کلی طراحی سیستم استنتاج فازی پژوهش حاضر که با بهره گرفتن از این نرم افزار ساخته می شود، در شکل زیر نمایش داده شده است.
شکل ۲-۲) شمای کلی طراحی سیستم استنتاج فازی
فصل سوم:
روش اجرایی تحقیق
در این فصل گام های اجرای
ی روش تحقیق و روش شناسی تحقیق شامل روش و نوع تحقیق، جامعه و نمونه آماری، روش های نمونه گیری و جمع آوری داده ها، ابزار اندازه گیری و روش های سنجش ابزار به تفصیل بیان شده است.

مقدمه
تحقیق تلاشی منظم، سازمان یافته، متکی به داده ها، نقادانه و علمی برای بررسی مساله ای خاص است که نیازمند یک راه حل بوده و شامل گام هایی است که برای دست یابی به پاسخ مساله مورد نظر پیموده می شود. نخستین گام در تحقیق عبارت است از آگاهی بر زمینه های مشکل آفرین و شناسایی مساله و مشکلی که نیاز به بررسی و اصلاح دارد. تحقیق عبارت است از فرایندی که پژوهشگر می کوشد تا بدان وسیله پیچیدگی های روابط متقابل بین افراد را بهتر درک کند. پژوهشگر با بهره گرفتن از روش های منظم و سیستماتیک درباره کنش ها و واکنش ها اطلاعاتی را جمع آوری می کند، درباره معنی یا مفهوم آن ها می اندیشد، به نتیجه هایی می رسد، آن ها را ارزیابی می کند و سرانجام این نتایج یا دستاوردها را ارائه می دهد. برای دست یابی به هدف انجام تحقیق، باید جستجوی شناخت یا روش شناسی تحقیق به صورت درست انجام گردد. بر این اساس مجموعه فرایندها، روش ها و ابزارهایی که برای حل مساله یا مشکل طی می شود، روش تحقیق نامیده می شود. روش تحقیق مستلزم گام ها، مراحل و یا مراتب منظم و برنامه ریزی شده ای برای انجام پژوهش است. روش تحقیق اساسی ترین مقوله پژوهش است. چنانچه روش متناسبی با موضوع پژوهش انتخاب شود، کار تحقیق سریع تر و مطمئن تر انجام می شود (سکاران، ۱۳۸۱). بنابراین انتخاب روش تحقیق و تأکید بر علمی بودن آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

روش تحقیق
به طور کلی روش‌های تحقیق در علوم رفتاری را می‌توان با توجه به دو ملاک هدف تحقیق و نحوه گردآوری داده‌ها تقسیم کرد. از نظر هدف روش تحقیق به روش های بنیادی، کاربردی و تحقیق و توسعه تقسیم بندی می شود. همچنین تحقیق از لحاظ نحوه گردآوری داده‌ها به روش های توصیفی (غیر آزمایشی) و آزمایشی تقسیم بندی می شود (بازرگان، ۱۳۸۶). پژوهش های توصیفی جهت توصیف کردن پدیده مورد بررسی مورد استفاده قرار می گیرد و داده ها را بگونه ای معنا دار ارائه می هد تا بتوان از آن ها در شناخت ویژگی های یک گروه در موقعیت مورد مطالعه و کمک به تفکر نظام گرا درباره یک وضعیت استفاده نمود (سکاران، ۱۳۸۱). در واقع روش های توصیفی مشتمل بر مطالعه واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع است که در آن محقق به کشف عقاید، افکار، ادراکات و ترجیحات افراد می پردازد تا « آنچه هست » را بدون دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و شرایط موجود را توصیف، تحلیل و تفسیر نماید. یکی از انواع روش های تحقیق توصیفی، تحقیق پیمایشی است که جهت پاسخ به سوال های پژوهشی نظیر چگونگی ماهیت شرایط موجود، رابطه میان رویدادها و چگونگی وضعیت موجود مورد استفاده قرار می گیرد (بازرگان، ۱۳۸۶). در تحقیقات توصیفی می توان جامعه مورد مطالعه را از طریق پیمایشی تحت بررسی و آزمون قرار داد. پیمایش توصیفی به توصیف پدیده های خاص در محیطی معین می پردازد، جهت آزمون نظریه ها و پاسخ گویی به پرسش های پژوهش به کار می رود و شامل توصیف و نتیجه گیری است.
بر این اساس روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش حاضر بر حسب هدف تحقیق از نوع کاربردی و بر حسب نوع داده ها از نوع پیمایشی می باشد.

متغیرهای تحقیق
در یک تحقیق برای پاسخ دادن به سئوال‌های تحقیق و یا آزمون فرضیه‌ها، تشخیص متغیرها امر ضروری است. در این تحقیق دو نوع متغیر در نظر گرفته شده است.
الف) متغیر مستقل: یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری را می‌پذیرد تا تاثیرش بر روی متغیر دیگر (متغیر وابسته) مشاهده شود.
ب) متغیر وابسته: متغیری است که تغییرات آن تحت تأثیر متغیر مستقل قرار می‌گیرد (بازرگان، ۱۳۸۶)
در تحقیق حاضر، متغیرهای مستقل، شاخص های سنجش موفقیت پیاده سازی سیستم مدیریت منابع سازمان هستند که با مطالعه عمیق و گسترده ادبیات موضوع استخراج شده و در جدول زیر خلاصه شده است. متغیر وابسته نیز میزان موفقیت استقرار سیستم برنامه ریزی منابع سازمان می باشد.
جدول ۳-۱) متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش