(سید جوادین ، ۱۳۸۶: ۱۷۱)
نظریه نیازهای زیستی، تعلق و رشد – تئوری ERG آلدرفر
این نظریه تفاوت ها و شباهت های زیادی با نظریه سلسله مراتب نیازها دارد. ولی از بسیاری جهات تئوری ERG تئوری سلسله مراتب نیازها را کامل و اصلاح کرده است.
نیازهای زیستی نیازهایی هستند که برای بقا ابتدایی انسان لازم هستند و تقریبا هم سطح نیازهای زیستی و امنیتی مازلو می باشند. آلدرفر عقیده دارد که در هر زمان بیش از یک نیاز موجب انگیزه در فرد می شود. در این نظریه مطرح می شود که هر فرد بر اساس حالت های احساسی و عاطفی ، ارزش های آموخته شده و خواسته خود، به بروز نیاز می پردازد.
تفاوت عمده تئوری ERG با تئوری مازلو در این است که تئوری ERG دارای یک جزء ناکامی – برگشت و یک جزء رضایت – پیشرفت است. بر اساس این فرایند رضایت – پیشرفت بعد از ارضاء یک طبقه از نیازهای شخص به سطح دیگر ارتقاء پیدا می کند (تئوری مازلو و آلدرفر تا اینجا توافق دارند) مازلو عقیده دارد که فرد آنقدر در طبقه بعدی می ماند تا نیازهایش ارضاء شود. ولی آلدرفر عقیده دارد فردی که در ارضاء نیازهای سطح بالاتر ناکام مانده است در نهایت به سطح قبلی نیازهای خود باز می گردد. (گریفین و مورهد[۱۰۰] ، ۱۳۸۰: ۹۷).
نظریه سطوح مختلف زندگی
گریوز در این نظریه مدعی است که آدمیان در مراحل مختلف حیات قرار دارند. آدمی در هر مرحله رفتارهایی ارائه می دهد که به همان سطوح اختصاص دارد. کسی که در یک سطح از حیات قرار دارد، نمی تواند افرادی را که در سطوح بالاتری قرار دارند، درک کند. گریوز بر این باور است که اکثر مردم در سطح نیاز زیستی قرار دارند. در هر جامعه ای ممکن است عده ای در سطح نیازهای اجتماعی قرار داشته باشند. و برخی از افراد در سطحی قرار گرفته اند که نیازهای خودشکوفایی در آنها اوج می یابد. از نظر گریوز رفتن از یک مرحله حیات به مرحله دیگر نیاز به یک تحول درونی را می طلبد. وی مراحل حیات را در رابطه با جوامع مختلف در شکل شماره(۲-۳) زیر نشان میدهد (سید جوادین، ۱۳۸۶، ۱۶۳).
جدول ۲-۳): ترکیب نیاز در مراحل مختلف سطوح زندگی
نیازها | شدت نیاز اجتماعی | شدت نیاز خودیابی | شدت نیاز زیستی |
خودشکوفایی | |||
احترام | |||
اجتماعی | |||
ایمنی | |||
زیستی | |||
وضیعت مردم | کشورهای توسعه یافته | کشورهای در حال توسعه | اکثر مردم ملل |
(سید جوادین ، ۱۳۸۶، ۱۶۴)
نظریه های نیازهای سه گانه مک کللند