در جهان امروز بیشترین ارزش سازمانی مبتنی بر دارایی های غیر ملموس است. توانایی شناخت و برآورد منبع این ارزش برای سازمان ها مهم و حیاتی است. به منظور توانایی مدیریت سرمایه اجتماعی ما نیازمند شناخت منشاء این دارایی ها و این که چگونه این دارائی ها در سازمان ایجاد می شوند هستیم. بسیار معمول شده است که این سرمایه را تعریف و آن را مطالعه کنند و صاحب نظران زیادی تلاش کرده اند که آن را تعریف و روش های گوناگون برای اندازه گیری آن ارائه دهند. بسیاری از شرکت ها صرف نظر از اندازه گیری آن به اهمیت سرمایه اجتماعی به عنوان منبع پایدار رقابت و تعالی و مبنایی برای نوآوری و تطبیق پذیری شان اعتراف دارند. در واقع سازمان های مختلف، با مدیریت سرمایه اجتماعی سرو کار دارند. (آشنا،۱۳۸۴)

در چنین فضایی این سوال اساسی قابل طرح است که راز بقاء و موفقیت و تعالی سازمان در بازار رقابتی امروز چیست؟ نگریستن به تعالی سازمانی در چهارچوب ساختارهای اجتماعی راه را برای یک چشم انداز وسیع در خصوص تعالی هموار می سازد. اخیراً سرمایه اجتماعی باعث ایجاد تئوری هایی شده که پایه ایی برای سایر مطالعات مدیریت می‏باشد. اصطلاح سرمایه اجتماعی اساساٌ در مطالعات جامعه شناختی مطرح شد و اهمیت شبکه های قوی ارتباطات را برای بقاء و کارکردهای سازمانی مطرح کرد و توجه به ابعاد اعتماد؛ هنجارها؛ شبکه ها و مشارکت (اقدام جمعی) را در چنین جوامعی ضروری ساخت. در این زمینه نظریه‏های مختلفی مطرح شد و پژوهشگران ابعاد گوناگون موضوع را بررسی و ارتباط آن را با سایر مسایل و موضوع‏های اجتماعی مطالعه کردند. (قلیج لی، ۱۳۸۷)
بسیاری از نظریه پردازان حوزه مدیریت و سازمان بر این موضوع اتفاق نظر دارند که سازمان هایی که دارای سطح بالایی از سرمایه اجتماعی هستند احتمالاٌ از سازمان هایی که سطح پایین تری از سرمایه اجتماعی دارند موفق ترند. (شیروانی،۱۳۸۳)
در جهان تجاری امروز بیشترین ارزش سازمانی مبتنی بر دارایی های غیرملموس است. توانایی برای شناخت و برآورد منبع این ارزش برای سازمانها مهم و حیاتی است، به منظور توانایی برای مدیریت سرمایه اجتماعی ما نیازمند شناخت منشاء آن و چگونگی ایجاد این دارایی ها در سازمان، هستیم. در واقع سازمان ها و شرکت های گوناگون با مدیریت تعالی سازمان و ارزیابی سرمایه اجتماعی سرو کار دارند. (مقیمی،۱۳۸۹)
سرمایه اجتماعی به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد،که با خلق اعتماد، مشارکت، هنجارها و باورهای دینی موجب تحقق اهداف به طور اثربخش می شود وسبب دستیابی سازمان به سرآمدی و تعالی در ارائه خدمات می شود.
بیان رابطه مستقیم در اینجا بدین معناست که با کاهش یا افزایش سرمایه اجتماعی، تعالی سازمانی نیز کاهش یا افزایش می یابد. سازمانی که دارای سرمایه اجتماعی خوب باشد می تواند تأثیر شگرفی در کیفیت ارائه خدمات داشته باشد و در مقایسه با دیگر سازمان ها به تعالی و سرآمدی بیشتری دست یابد. برعکس سازمانی که در آن سرمایه اجتماعی در سطح مطلوبی وجود نداشته باشد مشارکت و اعتماد بیشتر نخواهد بود و پایین بودن این مؤلفه ها سبب خواهد شد که اعضای سازمان و بخش های سازمانی به دنبال تحقق اهداف فردی و بخشی واحد مربوطه خواهند بود و از کلی نگری در قالب اهداف کلان، مأموریت ها و رسالت سازمان غافل خواهند ماند و در نتیجه تحقق سرآمدی و تعالی سازمانی ممکن و میسر نخواهد بود. (مقیمی، ۱۳۸۹)
بنابراین ضرورت کار از این موضوع ناشی می شود که سازمان های دولتی از جمله دانشگاه تربیت مدرس نیز برای دستیابی به تعالی سازمانی نیازمند بررسی و توجه بیشتر به سرمایه اجتماعی و بررسی و ارائه مدلی در این خصوص را پیدا کند.
بررسی رابطه تعالی سازمانی و سرمایه اجتماعی در ایران موضوعی می باشد که قبلا” نیز مورد توجه محققان قرار گرفته است. اطلاعات و دانش موجود در این خصوص عمدتاٌ ناشی از پژوهش هایی است که به طور وسیع در جوامع علمی خارج از کشور در حوزه های مختلف اجتماعی و سازمانی انجام شده است که این موضوع نیز ضرورت توجه و تحقیق بیشتر در این خصوص را می طلبد. (فصیحی، امان الله، اسلام و سرمایه داری با رویکرد اسلامی، ۱۳۸۹ص:۱۴)
۱-۶ مدل تحقیق:
مدل یا چارچوب مفهومی، الگویی است که پژوهشگر براساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مسأله مهم تشخیص داده شده آن، نظریه پردازی می کند این نظریه می تواند ضرورتاً نظریه پژوهشگرا ن باشد و به طور منطقی از نتایج تحقیقات قبلی پیرامون مسأله نشأت گرفته باشد، (خاکی، ۱۳۸۴). با این وجود، پژوهش میدانی و پیمایشی مستلزم نقشه ذهنی و مدل مفهومی است که درقالب ابزار تحلیلی مناسب، متغیرها و روابط بین آنها را ترسیم می نماید.
مدل مفهومی تحقیق حاضر را به صورت زیر می توان ترسیم نمود:
که در این مدل پژوهشگر با مطالعه میدانی وطرح پرسشنامه و با بهره گرفتن از روش های جدید تحلیل آماری رابطه بین سرمایه اجتماعی و تعالی سازمانی را خواهد سنجید.
۱-۷ فرضیه‏ها یا سؤال‏های تحقیق(بیان روابط بین متغیرهای مورد مطالعه):
فرضیه اصلی:

• • • • 1. 1. بین سرمایه اجتماعی و تعالی سازمانی در دانشگاه تربیت مدرس، رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.

         

         

     

     

فرضیه های فرعی:
۱-۷-۲ بین بعد ساختاری و تعالی سازمانی در دانشگاه تربیت مدرس، رابطه مثبت وجود دارد.
۱-۷-۳ بین بعد شناختی و تعالی سازمانی در دانشگاه تربیت مدرس، رابطه مثبت وجود دارد.
۱-۷-۴ بین بعد رابطه ای و تعالی سازمانی در دانشگاه تربیت مدرس، رابطه مثبت وجود دارد.
۱-۸ روش تحقیق:
روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی و بطور اخص از نوع همبستگی می باشد. در تحقیق همبستگی، محقق به دنبال کشف و بررسی روابط بین عوامل و شرایط خاص یا نوعی رفتار که قبلا وجود داشته یا رخ داده، از طریق مطالعه نتایج حاصل از آن ها است. هدف از روش تحقیق همبستگی، یافتن روابط علت و معلولی می باشد. زیرا مدل تحقیق مدلی علّی است و محقق به دنبال کشف روابط علی و مدل سازی مناسب در جامعه مورد بررسی است. که از طریق معادله های ساختاری آزمون می گردد.
۱-۹ جامعه آماری مورد مطالعه:
جامعه عبارت است ازهمه اعضای واقعی یا فرضی که علاقه مند تعمیم یافته های پژوهش به آن ها است(دلاور،۱۳۷۶). جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان دانشگاه تربیت مدرس درپردیس مرکزی و ۴ واحدهای تابعه ( واحد بین الملل – مرکز پارک علم و فناوری – مرکز مطالعات حقوقی – مرکز مطالعات مدیریت) می باشند.
با توجه به فرمول جامعه محدود و تعداد پرسنل دانشگاه تربیت مدرس، جامعه آماری این تحقیق ۴۳۵ نفر شامل کارکنان رسمی،پیمانی،قراردادی در سطوح مختلف مدیران که شامل (مدیر، مدیر کل، معاون، مدیر گروه، رئیس اداره، رئیس گروه،کارشناس مسئول، کارشناس، و کارمندان دیپلم می باشد. تعداد نمونه جهت تکمیل پرسشنامه ۱۶۰ نفر می شود.
۱-۱۰ بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری(در صورت نمونه گیری)
با توجه به اینکه تعداد کارکنان دانشگاه تربیت مدرس در بخش های مختلف محدود می باشد در این تحقیق، از فرمول جامعه محدود برای تعیین حجم نمونه استفاده خواهدشد:

که درآن:
P: برآورد نسبت صفت متغیر؛ ۰٫ ۵ = P
Z: متغیر نرمال واحد متناظر با سطح اطمینان ۹۵ درصد؛ ۱٫ ۹۶ = z_a/2
ε:مقدار اشتباه مجاز ؛ ۰۸/۰ ε=
N = تعداد جامعه آماری؛
۱-۱۱ قلمرو تحقیق (موضوعی- زمانی- مکانی):
۱-۱۱-۱ قلمرو موضوعی: رفتار سازمانی.
۱-۱۱-۲ قلمرو مکانی: دانشگاه تربیت مدرس.
۱-۱۱-۳ قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق مقطعی می باشد. زیرا دریک زمان مشخص پرسش نامه ها توزیع و جمع آوری می شود. فرایند تحقیق حاضر در سال۹۲ از خرداد تا دی ماه انجام ی شود.
۱-۱۲ روش و ابزار گردآوری داده ها