۵-۱. میزان دارایی­ های مشهود
این متغیر از طریق نسبت جمع اموال، ماشین­آلات و تجهیزات به جمع دارایی­ ها محاسبه می­ شود.(جاواخادزه ,۲۰۱۳)
۶-۱. نوسان سود
این متغیر از طریق انحراف معیار نسبت سود قبل از بهره و مالیات به جمع دارایی­ ها در طول دوره تحقیق اندازه ­گیری می­ شود.(جاواخادزه ,۲۰۱۳)
۷-۱. نوسان بازده سهام
این متغیر عبارتست از ریسک بازده سهام شرکت که با بهره گرفتن از انحراف معیار سالانه بازده ماهیانه سهام طی سال مالی اندازه ­گیری می­ شود. منظور از بازده، مجموعه مزایایی است که در طول دوره (ماه) به سهام تعلق می­گیرد، و نسبت به قیمت ابتدای هر دوره محاسبه می­گردد. بازده سرمایه ­گذاری در سهام عادی در این تحقیق و در یک دوره معین با توجه به قیمت­های اول و آخر دوره و منافع حاصل از مالکیت و افزایش سرمایه شرکت و از رابطه زیر محاسبه گردیده است (راعی، ۱۳۸۳).
که در آن :
: نشان دهنده بازده سهام i در دوره t ، : قیمت سهام i در دوره t، : سود تقسیمی سهام i در دوره t، M: آورده نقدی صاحبان سهام و : نسبت افزایش سرمایه شرکت i در دوره t می­باشد.
۸-۱. گردش سهام
میانگین سالانه نسبت حجم معاملات ماهانه به جمع سهام صادر شده.(جاواخادزه,۲۰۱۳)
۹-۱. میزان رقابت در بازار محصولات هر صنعت
یکی دیگر از متغیرهای مستقل تحقیق، میزان رقابت در بازار محصولات صنعت می­باشد، برای اندازه ­گیری این متغیر از شاخص تمرکز هرفیندال (HHI) استفاده می­ شود. شاخص تمرکز هرفیندال (شاخص HHI) میزان رقابت بین شرکت­های حاضر در یک صنعت را نشان می­دهد. چنانچه تعداد شرکت­های حاضر در صنعت، متعدد و هر شرکت سهم کوچکی در بازار محصولات آن صنعت داشته باشد، گفته می­ شود که آن صنعت دارای رقابت شدیدی در بازار محصولات است. بنابراین هر چه شاخص H کوچکتر باشد نشان دهنده وجود شرکت­های رقیب متعدد و نشان دهنده وجود رقابت شدیدتری در بازار محصولات صنعت مورد نظر است. هر چه این شاخص بزرگتر باشد نشان دهنده آن است که تعداد شرکت­های کمی بر بازار محصولات آن صنعت حکم­فرما بوده و رقابت اندکی وجود دارد. شاخص مذکور به شرح زیر اندازه ­گیری می­ شود.

که در آن
: سهم بازار شرکت i در صنعت j و در سال مالی t می­باشد. سهم بازار شرکت در هر سال از تقسیم فروش خالص شرکت بر فروش خالص صنعتی که شرکت در آن فعالیت می­ کند، حاصل می­ شود.(جاواخادزه,۲۰۱۳)
۱-۷-۳- روش تحقیق
برای آزمون فرضیات تحقیق نخست با بهره گرفتن از آمار توصیفی متغیرهای تحقیق، شرکت­های نمونه را بر اساس هر یک از متغیرهای مستقل تحقیق به گروه ­های چهارگانه (بر اساس چارک­ متغیرها) تقسیم ­بندی کرده و سپس با بهره گرفتن از آزمون مقایسه میانگین، به مقایسه میانگین هموارسازی سود تقسیمی در میان گروه ­های مختلف پرداخته می­ شود (جاواخادزه، ۲۰۱۳). سپس با بهره گرفتن از مدل­های رگرسیونی چندگانه زیر مجدداً فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار خواهد گرفت تا مبنای منطقی جهت اظهار نظر در خصوص تایید یا رد فرضیات تحقیق فراهم آید (جاواخادزه، ۲۰۱۳).
در مدل­های فوق:
: معیار سنجش هموارسازی سود تقسیمی است که بر اساس مدل­های لاینتنر (۱۹۵۶) و لیری و میشلی (۲۰۱۱) اندازه ­گیری می­ شود.
: نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری شرکت
: میزان وجوه نقد نگهداری شده که از طریق نسبت وجوه نقد به جمع دارایی­ ها، تعریف عملیاتی می­ شود.
: سطح تقسیم سود شرکت است و بر اساس نسبت سود تقسیمی به سود خالص مورد اندازه ­گیری قرار می­گیرد.
: جریانات نقد آزاد که از طریق نسبت سود عملیاتی به جمع دارایی­ ها محاسبه می­ شود.
: نسبت دارایی­ های مشهود (اموال، ماشین­آلات و تجهیزات) به جمع دارایی­ ها
: نوسان در سود شرکت است که بر اساس انحراف معیار سود قبل از بهره و مالیات شرکت در دوره تحقیق، تعریف عملیاتی می­ شود.
: این متغیر که بیانگر میزان نوسان در بازده سهام شرکت است بر اساس انحراف معیار سالانه بازده ماهانه سهام اندازه ­گیری می­ شود.
: این متغیر بیانگر گردش سهام شرکت طی سال است که بر اساس میانگین سالانه نسبت حجم معاملات ماهانه به جمع سهام صادر شده، مورد سنجش قرار می­گیرد.
: این متغیر که نشان دهنده سن شرکت می­باشد از طریق لگاریتم طبیعی تعداد سال­های پذیرش شرکت در بورس اوراق بهادار تهران اندازه ­گیری می­ شود.
: اندازه شرکت که از طریق لگاریتم طبیعی جمع دارایی­ های شرکت در پایان دوره مورد اندازه ­گیری قرار می­گیرد.
: شاخص اندازه ­گیری سطح رقابت در هر صنعت است که بر اساس شاخص تمرکز هرفیندال محاسبه می­ شود، هرچه مقدار این شاخص کوچکتر باشد نشان دهنده سطح رقابت بالاتری در آن صنعت است.
: این متغیر که نشان دهنده نوسان در بازده سهام هر صنعت است از طریق انحراف معیار سالانه بازده ماهانه شرکت­های حاضر در هر صنعت محاسبه می­گردد.
از آنجائی که از دو مدل (معیار) برای سنجش هموارسازی سود تقسیمی استفاده می­ شود، مدل­های تحقیق بر اساس هر یک از معیارهای سنجش هموارسازی سود تقسیمی مورد ارزیابی قرار می­گیرند.

جنبه­ های جدید و نوآوری تحقیق
پژوهش حاضر به آزمون تجربی هموارسازی سود تقسیمی در قالب دو تئوری نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکت­های ایرانی می ­پردازد و برخلاف پژوهش­های پیشین که به بررسی سیاست­های تقسیم سود، عوامل مؤثر بر تقسیم سود و تأثیر تقسیم سود بر قیمت­های سهام در بورس پرداخته اند، پژوهش حاضر ضمن در نظر داشتن موارد قبلی به بررسی دلایل و شرایط وقوع هموارسازی سود در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است که در نوع خود جدید بوده و در ایران سابقه نداشته است. از دیگر سو مدل­های مورد استفاده جهت اثبات فرضیات تحقیق نیز تاکنون در تحقیقات داخلی به کار گرفته نشده است که از این حیث نیز جدید می­باشد.

کاربرد نتایج تحقیق
مدیران شرکت­ها، سرمایه ­گذاران، محققین، پژوهشگران و دانشجویان از بهره­وران اصلی این پژوهش خواهند بود.
۱-۱۰-ساختارکلی تحقیق
در فصل اول کلیات تحقیق ارائه شد. مقدمه، بیان مسأله، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، قلمرو تحقیق، فرضیه ­ها و تعریف عملیاتی متغیرها، مورد بررسی قرار گرفت.
در فصل دوم ضمن بیان مقدمه، مفاهیم نظری تحقیق تشریح و تبیین می­ شود. در ادامه با مروری بر ادبیات تحقیق، پژوهش­هایی که پیرامون موضوع تحقیق صورت گرفته است، مورد بررسی قرار می­گیرد.
در فصل سوم ابتدا قلمرو زمانی تحقیق، فرضیه ­ها و متغیرهای تحقیق تشریح می­گردد. سپس به بیان روش انجام تحقیق، جامعه و نمونه آماری پرداخته و درنهایت روش گردآوری اطلاعات و تجزیه وتحلیل داده ­ها و آزمون سؤالات ارائه می­گردد.
فصل چهارم به تجزیه و تحلیل نتایج اختصاص یافته است. چگونگی طبقه ­بندی اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن­ها از طریق بکارگیری روش­ها و مدل­های آماری مورد استفاده، اشاره شده و در نهایت نتایج آزمون فرضیه ­ها ارائه می­ شود.
در فصل پنجم خلاصه تحقیق بیان می­ شود و نتیجه ­گیری و بررسی تطبیقی یافته­ ها ارائه می­گردد. در پایان این بخش محدودیت­های تحقیق، پیشنهادها و زمینه ­های تحقیقات آتی ارائه می­ شود. پیوست­های تحقیق شامل اطلاعات استفاده شده، منابع مآخذ و سایر جداول پیوست ارائه می­ شود.
فصل دوم:
مبانی نظری و
پیشینه تحقیق
۲ـ ۱ـ مقدمه
تصمیم شرکت در مورد اینکه چه میزان سود می‌تواند به عنوان سود تقسیمی پرداخت شود و چه میزانی می‌تواند انباشته شود موضوع تصمیم‌گیری در مورد سیاست تقسیم سود می‌باشد. در عمل هر شرکتی سیاست تقسیم سود مربوط به خود را دارد. شرکت‌ها از سود تقسیمی به عنوان مکانیزمی برای علامت‌دهی اطلاعات در مورد چشم‌انداز‌های رشد و ثبات شرکت به استفاده کنندگان بیرونی استفاده می‌کنند. برای تهیه گزارشهای مالی به روش نوین، سود به عنوان شاخصی از عملکرد شرکت موردتوجه قرار می‌گیرد. سودهای گذشته و الگوهای تقسیم سود پیش‌فرض، نقش مهمی را دراطلاعات فراهم شده بوسیله تغییر در سیاست تقسیم سود ایفا می‌کنند. هدف‌های اصلی گزارشگری سود عبارتند از:
الف ـ استفاده از سود به عنوان معیار سنجش کارایی مدیریت،
ب ـ استفاده از سود تاریخی برای پیش‌بینی آینده شرکت و یا سود قابل تقسیم در آینده و