*انحراف استاندارد نسبی به دست آمده از ۳ بار تکرار آزمایش
۴-۲-۱-۲- انتخاب نوع حلال استخراجی
یکی از مهم­ترین مراحل بهینه سازی در روش­های استخراج انتخاب حلال استخراج کننده مناسب است که نوع آن باید مورد بررسی قرار بگیرد و بهینه شود [۸۱].
در این مطالعه اثر هر کدام از حلال­های، آب، متانول، استونیتریل و دی متیل سولفوکسید مورد بررسی قرار گرفت شکل (۲-۵). از بین این حلال­ها بیشترین میزان جذب برای آب بدست آمد. که در توجیح این امر می­توان این گونه توضیح داد که حلال­های استفاده شده به دلیل قطبیت کمتر و ثابت دی الکتریک پایین تر از آب باعث کاهش راندمان استخراج می­شوند چون قطبیت و ثابت دی الکتریک پایین تر حلال باعث افزایش بیشتر در CMC و کاهش مقدار سورفکتانت در فاز غنی از سورفکتانت می­ شود. در نتیجه کارایی استخراج کاهش می­یابد [۸۰]. لذا آب به عنوان حلال استخراجی مناسب برای ادامه آزمایش انتخاب شد. داده های حاصل در جدول (۲-۶) نشان داده شده است.

شکل (۲-۵). تاثیر نوع حلال بر کارایی استخراج سانست یلو. شرایط استخراج: حجم نمونه آبی، ۱۰ میلی لیتر؛ غلظت سورفکتانت، ۵/۱ درصد (وزنی/ حجمی)؛ ۵/۵pH=؛ غلظت سانست یلو، ۵ میلی گرم بر لیتر؛ درصد نمک، ۱۰ درصد (وزنی/ حجمی) ؛ دما، ۶۰ درجه سانتیگراد.
جدول (۲-۶). تاثیر نوع حلال بر کارایی استخراج سانست یلو
نوع حلال میزان جذب انحراف استاندارد نسبی (درصد)*
آب ۳۹۹۷/۰ ۲/۳
استونیتریل ۰۸۵۷/۰ ۶/۴
دی متیل سولفوکسید ۰۶۶۵/۰ ۸/۶ متانول ۰۴۲۶/۰ ۹/۶
*انحراف استاندارد نسبی به دست آمده از ۳ بار تکرار آزمایش
۴-۲-۲- بهینه­سازی پارامتر­ها با روش باکس بنکن
۴-۲-۲-۱- طراحی آزمایش
در این روش دامنه متغیرها نظیرغلظت تریتون ۱۱۴-X، غلظت نمک،pH و دما پس از مشخص شدن به ترتیب به صورت ۱- ،۰ و ۱+ کدگذاری می­ شود که در جدول (۲-۷) نشان داده شده است و سپس این کد­ها با هم تر کیب می­ شود و حدود ۳۰ آزمایش بدست می ­آید و سپس میزان جذب بدست آمده از هر آزمایش تعیین می­ شود که در جدول (۲-۸) زیر آورده شده است.