j=1,2,3,…,n
j=1,2,3,…,n
در این مدل کمترین مقدار حد بالای مجموع موزون خروجیها حداکثر میگردد.
3-5-3- مدل پیشنهادی شماره 3
در برخی از مطالعات انجام گرفته در زمینه تحلیل پوششی دادهها وزنهای مشترک، محققین با در نظر گرفتن نقطه ایدهآل و یا ایدهآل منفی به محاسبه کارایی واحدهای تصمیم گیری اقدام نموده اند و رتبه بندی کاملی از واحدها ارائه دادهاند. از جمله این مطالعات، مقاله سان و همکاران (2013) میباشد، که دو مدل را برای ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیری ارائه میدهند. در مدل اول با در نظر گرفتن یک واحد ایدهآل و برابر با بودن کارایی واحد ایدهآل با یک، فاصله سایر واحدها را از واحد ایدهآل حداقل می کنند واحد ایدهآل را واحدی تعریف می کنند از حداقل ورودی ها استفاده می کند و حداکثر خروجیها را تولید می کند.
Xi min =min {xi1, xi2, …, xin} i=1, 2 …, m ورودی iام واحد ایدهآل
yr max =max {yr1, yr2, …, yrn} r=1, 2 …, sورودی rام واحد ایدهآل
Xi max =max {xi1, xi2, …, xin} i=1, 2 …, mورودی iام واحد ایدهآل منفی
yr min =min {yr1, yr2, …, yrn} r=1, 2 …, sورودی rام واحد ایدهآل منفی
در این مدل تابع هدف برابر با است با حداقل کردن اختلاف مجموع موزون ورودیهای واحد ایدهآل با مجموع موزون ورودیهای واحدهای تصمیم گیری به اضافه اختلاف مجموع موزون خروجیهای واحد ایدهآل با مجموع موزون خروجیهای هر یک از واحدهای تصمیم گیری. تابع هدف مدل ارائه شده توسط سان و همکاران بصورت رابطه تعریف می شود:
رابطه 3-8
آنها در مدل دوم خود، یک واحد ایدهآل منفی تعریف مینمایند که عکس واحد ایدهآل است یعنی از بیشترین ورودی ها به کمترین خروجیها میرسد. در این مدل نیز کارایی واحد ایدهآل منفی برابر با یک فرض می شود و فاصله سایر واحدهای تصمیم گیری از این واحد حداقل می شود. در این مدل محدودیتی در نظر گرفته می شود که اجازه نمیدهد کارایی هر یک از واحدها از عدد یک کمتر شود. تابع هدف این مدل بصورت رابطه 3-9 تعریف می شود:
رابطه 3-9
همانطور که مشاهده می شود در اینگونه مدلها هدف حداقل سازی فاصله از نقطه ایدهآل و یا نقطه ایدهآل منفی میباشد.
در مدلی که در این قسمت ارائه می شود، با در نظر گرفتن واحد ایدهآل و ایدهآل منفی که به همان صورتی که سان و همکاران تعریف کرده اند، تعریف می شود، بطور همزمان فاصله واحدهای تصمیم گیری از واحد ایدهآل حداقل و از واحد ایدهآل منفی حداکثر می شود همچنین هدف دیگری با حداکثر سازی کارایی واحد ایدهآل منفی در نظر گرفته می شود.
به عبارت دیگر در این مدل فاصله هریک از واحدها از خط گذرنده از واحدهای ایدهآل و ایدهآل منفی در دستگاه محورهای مختصات به ترتیب حداقل و حداکثر میگردد.
قبل از بیان مدل، مفهوم فاصله نقطه از خط در زیر بیان می شود.
نقطه M به مختصات (p0,q0) و خط L با معادله Ap+Bq+c=0 را در نظر گرفته. فاصله نقطه M تا خط L برابر با اندازه پاره خطی است که از نقطه M بر خط L عمود می شود (شکل 3-39) و از رابطه 3-10 محاسبه می شود
(p0,q0)M•
d
L
شکل 3-3-فاصله نقطه از خط k نقطه از خط
d=
رابطه 3-10
در تحلیل پوششی دادهها به ازای هر واحد تصمیم گیری میتوان نقطهای متناظر با آن در صفحه مختصات که محور افقی آن مجموع موزون ورودی ها و محور عمودی آن مجموع موزون خروجیها میباشد در نظر گرفت. به گونه ای که مجموع موزون ورودیهای هر واحد معرف فاصله از مبدأ در محور افقی و مجموع موزون خروجیهای آن نیز معرف فاصله از مبدأ در محور عمودی است. بطور کلی مختصات هر واحد تصمیم گیری در صفحه مختصات، بصورت رابطه 3-11 تعریف میگردد:
DMUj( , )
رابطه 3-11
j=1,2,3,…,n
در شکل (3-4) نقاط IDMU و ADMU به ترتیب با مختصات ( ,) و ( ) بیانگر واحد ایدهآل واحد ایدهآل منفی میباشند و نقاط A، B، C وD نیز نشان دهنده واحدهای تحت بررسی است که مختصات آنها نیز عبارتست از: j=1,2,…n ( ).
همانطور گفته شده در این مدل، مجموع فاصله هریک از واحدهای تصمیم گیری از خطوط گذرنده از مبدأ مختصات و نقطه واحد ایدهآل (IDMU) واحد ایدهآل منفی(ADMU) به ترتیب حداقل و حداکثر میگردد. در شکل 3-4 نیم خط OL از نقطه ایدهآل میگذرد، شیب این خط به علت آنکه واحد IDMU به عنوان یک واحد کارا در نظر گرفته شده است و مجموع موزون ورودی ها و خروجیهای این واحد با هم برابرند، برابر با یک میباشد و dij فاصله واحد تصمیم گیری jام از این خط (اندازه پاره خط عمود از مکان واحد jام تا خط ایدهآل)، و نیم خط OF از نقطه ایدهآل منفی میگذرد و daj فاصله واحد jام تا خط OF را نشان میدهد.
برای محاسبه فاصله هر یک از واحدها از خطوط نیاز است که معادله هر یک از خطها مشخص باشد. از آنجایی که برای هر دو خط مختصات دو نقطه واقع بر آن (مبدأ مختصات و مختصات واحد ایدهآل برای خط OF و مبدأ مختصات و مختصات واحد ایدهآل منفی برای خط OF) در دسترس است لذا با داشتن دو نقطه معلوم برای هر یک از خطوط معادلات آنها بصورت زیر بدست می آید:
معادله خط OL:
O= (0,0) و , ) IDMU= (
===1شیب خط
رابطه 3-13
رابطه 3-12
معادله خط OL: q-0=1*(p-0) q=p p-q=0 نیمساز ربع اول
که در رابطه 3-13
و
j=1,2,3,…,n
میباشد.
معادله خط OF:
O= (0,0) و , ) ADMU= (
==1شیب خط
معادله خط OF: q-0=*(p-0) q=
رابطه 3-14