الف- قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی در حوزه مدیریت و فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد..
قلمرو مکانی
دراین تحقیق جامعه آماری نمونه ایی از افراد ساکن روستاهای زاهدان که از خدمات الکترونیک استفاده می کنند و بصورت نمونه تعداد ۱۰۵نفر می باشند.
قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی در این تحقیق بازه سالهای ابتدای دیماه سال ۱۳۹۱ تا پایان دیماه سال ۱۳۹۲ می باشد.
۱-۸٫تعاریف مفاهیم و واژه های تحقیق
توسعه خدمات الکترونیک: در تعریف آکادمیک‌ تر، این «خدمات الکترونیک» مجموعه خدماتی هستند که با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، درجهت راهبردهای دستیابی به توسعه پایدار و ارتقا سطح کیفیت زندگی بشر در تمام زمینه‌ها، به کارگرفته می‌شوند. شناخت این مفاهیم به ما کمک می‌کند که تعاملات جدید دنیای رسانه را حل کنیم. شکی نیست که مجموعه‌ای از مفاهیم و اصطلاحات جدید وارد حوزه رسانه شده‌اند که شالوده روابط، موضوعات و رویکردهای ژورنالیستی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. (فاضلی،۱۳۸۶)
کاربران روستایی:افرادی که در یک محل با تعدادی محدود در نقطه ایی مشخص زندگی و جهت ارتباطات روزمره الکترونیکی در مکانی خاص که بعنوان دفاتر خدمات الکترونیکی تعرف می شود، از خدمات اینترنتی استفاده می نمایند.(بهرامیان،۱۳۸۶)
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
در این فصل ابتدا به بررسی ادبیات فناوری اطلاعات ایران،خدمات الکترونیکی ،مدلهای خدمات الکترونیکی،مدلهای اطلاع رسانی،تجارت الکترونیک،مدیریت روستایی و توسعه کشاورزی، تاریخچه سرویسهای اینترنتی،مدلهای ttfوutautودر ژایان به پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی پرداخته شده است.
۲-۱-مقدمه
توسعه روستایی بطور مشخص یکی از وجوه مهم فعالیت های توسعه در سراسر جهان است . افز ایش توان وآمادگی مد یران و دست اندرکاران بخش روستا یی بر ای درک پیچیدگی ها ی فزاینده و ارائه راه حل ها ی راهبردی نیازمند اطلاعا ت با یسته و مفید، به منظور گز ینش و اجرا ی بهتر پروژه ها، طرح ها و سیاست ها ی توسعه روستایی می باشد . فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند یک فرصت طلا یی برا ی مد یران روستا یی بمنظورکسب آمادگی و پاسخگویی به چالش ها و تنگناهای روستایی فراهم آورد.با آنکه سکونتگاه های روستایی سهم عمده ای از جمعیت و منابع اقتصادی کشور را در خود دارند، ولی کمتر به نیازها و خواسته های ساکنان این سکونت گاه های کوچک اما مؤثر در تولید اقتصادی توجه شده است .اطلاعات در عرصه کشاورزی و توسعه روستایی نه تنها به عنوان یکی از اصل ی ترین نهاده ها و سرمایه ها تلقی و اثربخشی دیگر منابع تولید و توسعه نیز به شمار می آید . فناوری اطلاعات مهمترین ابزار استراتژیک برای مدیریت صحیح جامعه معاصر به شمار می آید که با سرعت چشم گیری نیز در حال توسعه است. این که در برنامه دولت ۱۰۰۰۰ روستا برای راه اندازی دفاتر فنآوری اطلاعات و ارتباطات در نظر گرفته شده و تاکنون بیش از ۶٠٠٠ دفتر آن به بهره برداری رسیده است . فرایند توسعه فنآوری اطلاعات و ارتباطات در مناطق روستایی دارای پنج مرحله اصلی پیدایش، ارتقاء،تعامل، تراکنش و یکپارچگی است. ایران از سال ١٣٨٢ اولین مرحله در فرایند توسعه این فنآوری را برای جوامع روستایی آغاز کرد.در حال حاضر مراحل پنجگانه، انجام شده و وقت آن رسیده است تا عوامل مؤثر در پذیرش و بکارگیری فنآوری اطلاعات و ارتباطات در بین روستائیان مورد ارزیابی قرار گیرند. همین امر ضرورت و اهمیت این پژوهش را روشن می سازد .(الهامی،۱۳۸۵)

اکنون که پس از چند دهه، مدیریت روستایی در قالب تشکیل شوراهای اسلامی روستا و نهاد و دهیاری عملی شده، به نظر می رسد آموزش و اطلا ع رسانی به شوراهای روستایی و دهیاران، برای توسعه روستایی ضرورتی اجتناب ناپذیر است . علاوه بر آن به دلیل نوپایی نهاد مدیریت روستا همکاری و همفکری مجموعه استاندار ی ها شرطی اساسی برای موفقیت آنها است.رضوانی،۱۳۸۷)
۲-۲٫فناوری اطلا عات ایران در سال های اخیر
برای اشاعه یک نوآوری (فنآوری اطلاعات و ارتباطات روستایی) و رسیدن به مرحله پذیرش و بکارگیری آن، پنج مرحله آگاهی، انگیزش، تصمیم، اجرا و پذیرش باید توسط افراد (روستائیان) در طول یک دوره زمانی معین طی شود تا در نهایت منجر به اشاعه آن نوآوری شود. (بهرامیان، ١٣٨۶ ). در نظریه دانیل لرنر آمده است که تجدد و نوگرایی از راه سه متغیر گسترش سواد، دسترسی به وسایل ارتباط جمعی و افزایش میزان .( مشارکت سیاسی و اقتصادی لازمه دگرگونی است (گرانمایه پور، ١٣٨۵)
بنابر نظریه رابرت چمبرز^۱ توسعه روستایی در هر زمینه ای از جمله فنآوری اطلاعات باید مبتنی بر برنامه ریزی استراتژیک باشد یعنی ساخت آینده دلخواه با درک و ترسیم چشم انداز مطلوب و تعیین چگونگی راه رسیدن به آن مدنظر قرار گیرد. (ازکیا و غفاری، ١٣٨٣ )،
در رابطه با نظریه مقاومت فرهنگی در مقابل فنآوری و نوآوری ها، نظریه واگو، هر چیز تازه ای با مقاومت ومخالفت مواجه می شود ولی در مورد فنآوری اطلاعات و ارتباطات، تغییرات آن قدر سریع بوده که کامپیوتر، ماهواره و … حتی در جامعه روستایی هم با مقاومت (مانند فنآوری های قبلی) روبرو نشده است و روستائیان درک کرده اند که این فنآوری توأم با منافع اجتماعی برای آن هاست (فاضلی، ١٣٨۶)
۲-۳٫ خدمات الکترونیکی
بهترین خدمات الکترونیکی به عنوان هدف رویکرد الکترونیک:
هدف اصلی از رویکردهای موفق خدمات الکترونیکی در سراسر جهان در واقع ارائه خدمات بهتر دولت به کاربر است. به‌عبارتی ارائه خدمات به مشتریان دولت در اولویت است.
خدمات ارائه‌شده توسط دولت را می‌توان به سه گروه زیر تقسیم کرد:
خدمات دولت به شهروند یا خدمات‌G2C : خدمات ارائه‌شده به افراد (از جمله مهاجران)، برای مثال، خدمات اشتغال، اخذ پذیرش دانشگاه و اجازه اقامت
خدمات دولت به کسب‌و‌کار یا‌G2B : خدمات ارائه‌شده به کسب‌وکار، به‌عنوان مثال، ثبت‌نام تجاری، پروانه کار و مجوز رستوران
خدمات دولت به دولت یا خدمات G2G: خدمات ارائه‌شده به سازمان‌های دولتی، از جمله سفارشات پرداخت و ارتقای خدمات کارکنان دولت. این خدمات از دو مورد قبلی متفاوت است؛ زیرا برای کاربران نهایی نیست، اما به‌طور کلی عملکرد دولت را بهتر می‌کند.
مدل‌های مختلف پیاده‌سازی خدمات الکترونیک :
ارائه خدمات بهتر به کاربر، از جنبه‌های مختلف ارزیابی می‌شود و دارای درجه‌بندی مختلفی در سراسر جهان است که با چهار نوع مختلف از مدل‌های خدمات الکترونیک مطابقت دارد.(هدایتی مقدم،۱۳۸۷)
۲-۳-۱٫مدل ارتباط برقرار کردن
- شرح: این مدل در حال حاضر توسط بسیاری از دولت‌ها در سراسر جهان استفاده می‌شود و تنها اطلاعات مربوط به خدمات دولتی به کاربر ارائه می‌شود .
- کانال‌ها: در واقع کاربر می‌تواند به این اطلاعات از طریق کانال‌های مختلف مانند اینترنت پورتال، IVRs‌ها و گوشی‌های تلفن همراه (SMSS) دسترسی داشته باشد و شرح اینکه کدام کانال مناسب‌تر است و از خدمات متفاوت استفاده می‌کند . با توجه به موارد خاصی از پورتال اینترنت، معمولا اطلاعات از طریق پورتال دولت مرکزی در دسترس است، اما امکان دارد وب‌سایت‌های مختلف سازمان‌های دولتی کمتر کاربرپسند باشند.
پیچیدگی/ شرایط‌: از آنجایی که این مدل فقط اطلاعات را یک‌طرفه نمایش می‌دهد، درجه پیچیدگی آن کم است.(احمدی،۱۳۸۲)
۲-۳-۲٫مدل فعال‌کردن ‌
توضیحات: این مدل، علاوه بر ارائه اطلاعات در مورد خدمات مورد نیاز کاربران، برخی از خدمات را که تنها از طریق یک سازمان دولتی ارائه می‌شود به‌صورت الکترونیکی مدیریت می‌شود و تراکنش کاملی از خدمات به‌صورت الکترونیکی به کاربران ارائه می‌شود.
کانال‌ها: شامل کانال‌های مختلف مورد دسترس بوده و انتخاب کانال وابسته به خدمات الکترونیکی است. با توجه به پورتال اینترنت، معمولا خدمات از طریق پورتال اداره خدمات تحویل داده می‌شود، اما می‌تواند برای کاربر از طریق پورتال دولتی مرکزی در دسترس‌تر و راحت‌تر باشد.
پیچیدگی‌ / مورد نیاز: از آنجا که این مدل ممکن است تعامل الکترونیکی دوطرفه‌ای بین دولت و کاربر داشته باشد که شامل مسائل امنیتی وشناسایی است، دارای پیچیدگی بیشتر بوده و به یک توانایی بیشتری برای تغییر داخلی نیاز دارد.(اربابیان،۱۳۸۲)
۲-۳-۳٫مدل ادغام
توضیحات: در این مدل، خدمات یا گروه خدمات، معمولا شامل بیش از یک سازمان دولتی بوده و در سراسر سازمان‌های درگیر یکپارچه است.
کانال‌ها: شامل کانال‌های مختلف بوده و انتخاب کانال‌ها به نوع خدمات وابسته است. با توجه به پورتال اینترنت، خدمات می‌تواند از طریق پورتال دولت مرکزی یا از طریق پورتال‌های مختلف سازمان‌های دولتی ارائه شود.
پیچیدگی/ مورد نیاز: از آنجایی که این مدل در سراسر خدمات سازمان‌های دولتی مختلف، ادغام شده پیچیدگی آن بسیار بالا است و نیاز به توانایی تغییر نه‌تنها در داخل یک سازمان، بلکه در هماهنگی با سایر سازمان‌های دولتی دارد و همچنین به استانداردسازی، یکپارچه‌سازی و اشتراک‌گذاری داده‌ها نیاز دارد.(پهلوانیان،۱۳۸۴)
۲-۳-۴٫مدل رشد
توضیحات: در این مدل، خدمات دولتی با خدمات بخش خصوصی و ترکیبی از هر دو به کاربر ارائه می‌شود.
کانال‌ها‌: مانند سه مدل دیگر، ممکن است شامل انواع کانال‌ها باشد. با توجه به پورتال اینترنت ممکن است خدمات از طریق پورتال دولتی مرکزی یا یک سازمان دولتی ارائه شود.
پیچیدگی/ شرایط: از آنجایی که این مدل ترکیبی از خدمات بخش خصوصی و دولتی است، دارای بالاترین پیچیدگی است و به ادغام داده‌ها، استانداردها و روش‌ها و به‌طور خاص، پذیرش عمومی و سیاسی اهداف کسب‌وکار بخش خصوصی و دولتی نیاز دارد.(احمدی،۱۳۸۲)
ارتباط برقرار کردن: با توجه به اطلاعات ارتباط کاربر در مورد خدمات دولتی مورد نیازشان، هدف باید شامل ارائه این اطلاعات برای همه خدمات دولتی مربوط به سازمان‌های مختلف دولت از طریق (الف) پورتال مرکزی دولت الکترونیک برای ارائه خدمات به کاربران خارجی و (ب) از طریق پورتال اینترانت برای خدمات به کاربران دولتی محدود شده باشد.
فعال کردن: با توجه به توانایی کاربران برای انجام معاملات برای تعدادی از خدمات الکترونیکی، هدف باید قادر به ارائه ۱۵۰ خدمت برتر و مهم‌تر و از طریق پورتال مرکزی و پورتال اینترانت تا پایان دوره ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ باشد.
ادغام: با توجه به ادغام سازمان‌های مختلف، خدمات یا گروهی از خدمات به‌‌طور مشترک ارائه می‌شوند در نتیجه فراهم آوردن امکان دسترسی همه سازمان‌های دولتی به داده‌های مشترک برای اجرای انواع خدمات مورد نیاز ضروری است. این داده‌های به‌اشتراک گذاشته‌شده عبارتند از: