-
- جارو علفی بی برگ Bromus scoparius L.
-
- چمن Schismus arabicu Nees
-
- خار زرد Carthamus Oxioconthus
-
- خارشتر Alhagicamelorum
-
- رملیک Ziziphus nummularia
-
- سازوی شلاقی Juncus inflexus L
-
- شیرین بیان Glycyrrhiza glabra
-
- کنار Ziziphus spina
-
- کهورک ProsopisStephaniana
-
- گلرنگCarthamus oxyacantha
-
- لویی Typhaaustralis
-
- نی وحشیPhragmites. Australis
۳-۲ رژیمهای رطوبتی و حرارتی خاک
از ویژگیهای مهم خاک که در تکوین فرآیندهای خاکسازی و رشد و نمو گیاه مؤثر می باشد رژیمهای حرارتی و رطوبتی خاک است.
۳-۲-۱ رژیم حرارتی خاک) (Soil Temperature Regimes
درجه حرارت یکی از فاکتورهای مهم در جوانه زدن، رشد و تکمیل سیکل زندگی گیاهان است. معمولا از ۵ درجه سانتیگراد کمتر هیچگونه فعالیت فیزیولوژیکی در گیاهان صورت نمی گیرد و یا به بیان دیگر ادامه فعالیت حیاتی جهت اکثر گیاهان زراعی متوقف می گردد و از این نظر است که در مقطعی از خاک که درجه حرارت کمتر از ۵ درجه سانتیگراد باشد آن لایه به عنوان سخت لایه حرارتی (Thermal pan)محسوب می گردد. چون درجه حرارت خاک رابطه نزدیک با درجه حرارت روزانه، ساعات روز، ایام شب و غیره دارد و امکان اندازه گیری آن در زمان های مختلف به منظور دست یابی به تغییرات آن مقدور نمی باشد، لذا با توجه به بررسیها و تحقیقات انجام شده به این نتیجه رسید اند که عمق ۵۰ سانتیمتری از سطح خاک را که کمتر دستخوش تغییرات حرارتی قرار می گیرد، ملاک مقایسه قرار داده و درجه حرارت خاک را در آن عمق اندازه گیری نمایند.
جهت دستیابی به معیار مورد نظر درجه حرارت خاک را در زمان های مختلف و در عمق یاد شده اندازه گیری و ارقام حاصله را در تعیین و تقسیم بندی رژیم های حرارتی خاک ملاک مقایسه قرار می دهند. از طرف دیگر با مقایسه اعداد و ارقام بدست آمده معلوم شده است در نقاطی که این تحقیقات انجام نشده می توان به متوسط درجه حرارت سالیانه هوا بر حسب سانتیگراد یک درجه اضافه و رقم بدست آمده را در مشخص کردن نوع رژیم حرارتی خاک بکار برد.
بطور کلی رژیم های مختلف با اسامی پرجلیک(Pergelic)، کرائیک (Cryic)، فریجید (Frigid)، مزیک (Mesic) ، ترمیک(Thermic) و هایپرترمیک (Hypertermic) عنوان شده که هر یک تعریفی مخصوص بخود دارد.
در منطقه مورد مطالعه با توجه به آمار آب و هوایی مربوط به میانگین درجه حرارت سالیانه، ۲۴ درجه سانتیگراد است. با افزایش یک واحد به این میزان، میانگین درجه حرارت سالیانه خاک در عمق ۵۰ سانتی متری بدست خواهد آمد که بر اساس آن رژیم حرارتی خاک منطقه Hyperthermic تعیین می گردد. در این رژیم حرارتی، اختلاف بین میانگین تابستانه و زمستانه درجه حرارت خاک نیز بیش از ۵ درجه سانتیگراد و در عمق ۵۰ سانتیمتری از سطح خاک یا لایه محدود کننده سنگی یا شبه سنگی، متوسط درجه حرارت سالانه خاک ۲۲ درجه سانتیگراد یا بیشتر می باشد.
۳-۲-۲ رژیم رطوبتی خاک (Soil Moisture Regimes)
جهت مقایسه رژیم رطوبتی خاک ها، بخشی از خاک به نام مقطع کنترل رطوبتی خاک در نظر گرفته می شود. این مقطع قسمت بالایی آن تا عمقی از خاک است که ۵/۲ سانتیمتر آب پس از ۲۴ ساعت در خاک نفوذ می کند. قسمت پایینی آن حدی است که ۵/۷ سانتیمتر آب پس از ۴۸ ساعت در آن نفوذ می کند.
بر اساس وجود یا عدم وجود آب زیرزمینی یا قدرت نگهداری آب توسط خاک و مرطوب یا خشک بودن بخش کنترل رطوبتی خاک و با توجه به میانگین درجه حرارت سالانه هوا، انواع رژیم های رطوبتی Ustic, Udic , Xeric , Aridicو Aquic وجود دارد. با توجه به موارد فوق و مطالعات صحرایی و نقشه رژیم های حرارتی و رطوبتی خاک ایران (موسسه آب و خاک ) ارائه شده توسط موسسه تحقیقات آب و خاک اراضی مورد مطالعه دارای رژیمهای رطوبتی Ustic می باشد.
۳-۲-۳-۱ رژیم رطوبتی یوستیک (Ustic Moisture Regime )
در رژیم یوستیک (از کلمه یونانی Ustus به معنی burnt ) میانگین درجه حرارت سالیانه خاک C°۲۲ یا بیشتر است. اگر میانگین اختلاف درجه حرارت خاک در تابستان و زمستان C°۵ یا بیشتر در عمق cm 50 باشد، بخش کنترل رطوبتی خاک در بخشی یا همه قسمتها برای ۹۰ روز تجمعی یا بیشتر در اغلب سالها خشک است. اما در همه مقطع کنترل برای بیشتر از نیمی از زمانی که درجه حرارت خاک بیشتر از C°۵ در عمق cm50 است، خاک خشک نیست. همچنین طی ۴۵ روز پیوسته از ماه های تابستان مقطع کنترل رطوبتی خاک خشک نیست.
۳-۴ روش های ارزیابی کیفی تناسب اراضی و استفاده از GIS جهت پهنه بندی زیرکلاس اراضی
روش به کار رفته در ارزیابی خاک های منطقه مورد مطالعه روش پارامتریک بود(گیوی، ۱۳۷۶؛ سایس، ۱۹۸۵). در این روش، یک درجه بندی کمّی به هر مشخصه زمین تعلق گرفت. شاخصهای اقلیم و زمین، با بهره گرفتن از درجات اختصاص یافته به هر ویژگی اقلیم یا زمین به کمک روش زیر محاسبه گردید:
۳-۴-۱ روش استوری[۴۳]
در این روش شاخص از رابطه زیر بدست می آید.
I: شاخص سر زمین
C,B,A و… درجات اختصاصی داده شده به مشخصه های مختلف مورد استفاده در ارزیابی می باشند.
۳-۴-۲ روش ریشه دوم[۴۴]
این روش نیز مانند روش استوری است، اما دقت آن از نظر محاسبات آماری بیشتر است. محاسبه بر اساس رابطه زیر می باشد:
I: مقدار شاخص سرزمین، Rmin: درجه حداقل و A، B و… سایر درجات می باشند.
۳-۴-۳ روش کالوگیرو[۴۵]
در روش کلوگیرو مجموعه خصوصیات خاکی و شاخص های بدست آمده در سه دسته شاخص های فیزیکی، شیمیایی و رطوبتی تحت عنوان فاکتور های A، B، C طبقه بندی شده است(Kalogirou,2002).در این تحقیق با اعمال تاثیر درجه اقلیم بر روی روش پیشنهادی کلوگیرو، ده شاخص خاک به علاوه یک شاخص اقلیمی در سه دسته به روش زیر طبقه بندی شده است:
-
- دسته اول(A) فاکتورهای خصوصیات فیزیکی خاک: شامل بافت و ساختمان خاک، درصد سنگریزه سطحی خاک و عمق خاک.
-
- دسته دوم(B) فاکتور خصوصیات حاصلخیزی و شیمیایی خاک: شامل PH خاک، درصد OC و میزان CEC خاک و درصد گچ و آهک خاک.
-
- دسته سوم© فاکتورهای خصوصیات شوری و قلیالیت خاک: شامل میزان EC و میزان ESP خاک.
در ادامه امتیازات هر دسته براساس میانگین حسابی درجه محدودیت ویژگی های حاضر در آن به دست می آید. سپس با بهره گرفتن از معادله زیر شاخص سرزمین محاسبه می گردد.
سپس به وسیله جدول ۳-۴ کلاس تناسب کلی تعیین شد.
جدول (۳-۲)راهنمای تعیین کلاس تناسب کلی زمین
شاخص | کلاسهای تناسب |