ائتلافهای استراتژیک برای توقف و کم کردن ریسک، مکانیزم جذابی هستند زیرا هیچکدام از اعضا به تنهایی تمام ریسک را تحمل نخواهد کرد. در صورت ائتلاف، یافتن راهها و مسیرهای جدید پروازی به مراتب کمتر مخاطرهآمیز خواهد شد و وجود راههای مطمئن بیشتر باعث استحکام بازار ایرلاین میشود.
اقتصاد مقیاس، دامنه و یادگیری[۳۷]
اقتصاد مقیاس جایی است که متوسط هزینه بر واحد خروجی همزمان با افزایش سطح خروجی، کاهش یابد. شواهد نشان میدهد که هزینهی واحد ایرلاین ها همزمان با موقعی که آنها شبکهی خود را گسترش میدهند، تا حد زیادی سقوط نمیکند، جذب ترافیک بیشتر، هزینهها را بیشتر کاهش میدهد تا گسترش شبکه.
اقتصاد دامنه زمانی رخ میدهد که هزینه تولید دو محصول یا بیشتر به طور مشترک، کمتر از هزینه تولید هر یک به تنهایی باشد. اگر اعضای ائتلاف شبکههای موجود خود را باهم ادغام کنند در آن صورت میتوانند برای بازارهای جدید سرویس دهند و هزینههای بازار میتواند میان آنها تقسیم شود که این کار به تثبیت موقعیت آنها در بازار کمک میکند.
تعداد زیادی از محققین اعتقاددارند که مهمترین محرک ایجاد ائتلاف، سودی است که از اقتصاد یادگیری به دست میآید. تازهواردان به ائتلاف ممکن است دارای اطلاعات یا منابعی باشند که بتواند باعث پیروزی ایرلاین در رقابت شود.
دسترسی به داراییها، منابع و شایستگی
منبع خاص، تواناییها یا بیکفایتی یا عدم تعادل در یک مجموعه را میتوان با همکاری کردن با شریکی که در این صفتها دارای توانایی است، جبران کرد. چارچوب قانونی حقوق دو طرفه[۳۸]و حقوق فرود آمدن و تراکم در یک فرودگاه خاص، بدان معناست که توانایی ایرلاین ها در انجام دادن پروازها در مسیرهای فرودگاههای متراکم نقش بسیار مهمی در ایجاد ائتلاف دارد.
رقابت قالب[۳۹]
ائتلافهای استراتژیک ابزارهایی در اختیار شرکتها قرار میدهند که آنها میتوانند با وصل شدن به شرکتهای رقیب به عنوان متحد، از تلاش آنها برای مقابله به مثل کردن، جلوگیری کنند. پس ائتلافهای استراتژیک میتوانند اقدامهای دفاعی مناسبی برای کاستن رقابت میان شرکتها باشند. متناوباً شکل دادن ائتلاف میتواند به شرکتها این توانایی را بدهد که با بهره گرفتن از تواناییهای هم به رقبای مشترک حمله کنند.
۲-۸-۲ فرموله کردن گزینهها برای توسعهی استراتژیک
برای مشخص کردن روشی که به وسیلهی آن پیشرفت استراتژیک باید اتفاق بیفتد، مدیران سازمانی مجبورند از میان سه راه زیر یکی را انتخاب کنند.
پیشرفت به طور ارگانیک و اساسی[۴۰]
ادغام و یا به دست آوردن شرکتهای دیگر
ایجاد یکی از حالات آرایشهای مشترک[۴۱]
۲-۸-۳ پیادهسازی ائتلاف استراتژیک
انتخاب شریک[۴۲]
دلایل متعددی ممکن است برای اجرای موفقیتآمیز ائتلاف استراتژیک در نظر گرفته شود، ولی محققین زیادی تاکید بر اهمیت انتخاب شریک در این فرایند دارند. برای انتخاب شریک مناسب مدکف[۴۳]( ۱۹۹۷) چهار عامل را بیان کرده است.
اولین معیار این است که شریک باید گنجایش انجام دادن نقش مربوط به خود در ائتلاف را داشته باشد. معیار دوم مربوط است به سازگاری شرکا از لحاظ فرهنگی و عملیاتی. سومین معیار این است که شرکا باید در مقابل ریسک، قادر به نشان دادن تعهد برابر نسبت به ائتلاف باشند. معیار چهارم مربوط به کنترل ائتلاف است و اینکه آیا به اثربخش بودن ائتلاف کمک میکند یا خیر.
در زمینهی ائتلافهای استراتژیک ایرلاین ها میتوان اینگونه استدلال کرد که معیار پنجمی نیز وجود خواهد داشت که آن تناسب جغرافیایی[۴۴] شرکاست. از شکل دادن ائتلاف با ایرلاین هایی که باهم تداخل بازاری[۴۵] داریم (به جز در مرزها)، باید دوری کرد.
ساختار و دامنهی ائتلاف[۴۶]
زمان و تلاش قابلتوجهی ممکن است در توسعهی ساختار یک ائتلاف هزینه شود. ماهیت منحصربهفرد و محیط عملکرد خاص ایرلاین تاکید میکند که ائتلاف باید حول نیازهای متنوع ساخته شود. مکلر و کارناولی[۴۷](۱۹۹۹) تصمیمات را در پنج دسته گروهبندی میکنند. بازاریابی[۴۸]، تولیدات و سرویس[۴۹]، تکنولوژی سیستمهای کامپیوتری[۵۰]، تجهیزات[۵۱] و تدارکات[۵۲].
۲-۸-۴ ارزیابی عملکرد ائتلاف
ارزیابی عملکرد ائتلاف کار بسیار پیچیدهای خواهد بود. این وضعیت اکثراً به خاطر وجود عملکرد نامتقارن[۵۳] پیچیده است. محققان تلاشهای زیادی برای رسیدن به عملکرد ائتلافها انجام شده است و برای رسیدن به آن به عاملهایی که منجر به پایان دادن به ائتلاف میشود اشاره میکنند. این عاملها شامل: وجود شریک نامتقارن، همپوشانی رقابتی بین شرکا، وجود ارتباطات همزمان دیگر و عوامل درون ائتلافی مانند استقلال از عملیات و انعطافپذیری.
دو عامل مطالعهی عملکرد ائتلافها را محدود میکنند. اولاً، هر اتمام ائتلافی را نمیتوان به عنوان شکست تلقی کرد زیرا بعضی موارد ممکن است به عنوان آرایش انتقالی موقت در نظر گرفته شوند. دوما، وجود هر ائتلاف مداومی را هم نمیتوان به عنوان یک ائتلاف موفق تصور کرد زیرا ممکن است هزینهی خروج از ائتلاف بالا باشد.
در نهایت از چهار معیار زیر که توسط مکلر(۱۹۹۹) ارائه شده است میتوان برای پیشبینی موفقیت ائتلاف استفاده کرد. اول اینکه ائتلاف باید به شرکتکنندگان ارزش اضافه کند. دوم، شرکتکننده توانایی این که از همکاری آموزش ببیند را داشته باشد. سوما اینکه شرکتکننده باید توانایی حفظ شایستگی[۵۴] خود را حتی در صورتی که ائتلاف در چند بازه زمانی انجام شود، داشته باشد. چهارم اینکه شرکتکننده باید انعطافپذیری خود را حفظ کرده و بیش از حد به یک شریک وابسته نباشد.
۲-۹ بحث و گفتوگو
به طور واضح، رشد ائتلافهای استراتژیک ایرلاین ها یکی از اساسیترین پیشرفتهایی است که در سالهای اخیر در صنعت حملونقل هوایی رخ داده است. ایرلاین ها از ترس عقب ماندن در رقابت جهانی، باعجله، به دنبال ایجاد ائتلاف با شرکتهای دیگر هستند و بسیاری از آنها همزمان با اینکه کشف کردن استراتژی های مناسب پیچیدهتر شدهاند، شریک خود را تغییر دادهاند. در بعضی مواقع تشکیل ائتلاف را میتوان به عنوان یک نتیجهی اجتنابناپذیر از چارچوب نظارتی در جایی که صنعت ایرلاین عمل میکند، مشاهده کرد. اکثر مواقع محدودیتهای نظارتی و قانونی از اینکه کل مالکیت ایرلاین ها در اختیار بیگانگان قرار بگیرد، جلوگیری میکند و در نتیجه ائتلافها تنها سازوکار بادوام ورود به بازار، حداقل در کوتاه مدت و میانمدت، خواهند بود.
صنعت ایرلاین، حقیقتاً، با مثالهایی از ائتلافها که شکسته شدهاند و ائتلافهای طراحی شدهای که محقق نشدهاند، بد جلوه داده میشود(برای مثال ائتلاف میان British Airways و US Airways). هرچند، نقش و مشخصات ائتلافهای استراتژیک به تکامل خود ادامه دادهاند. فرنچ[۵۵] (۱۹۹۷) ارزیابیهای اخیر در مورد ائتلافها را اینگونه خلاصه کرده است. در اواخر دهه ۸۰ میلادی ائتلافهای استراتژیک به عنوان راه حل های خامی برای رشد دیده میشدند که از طریق اجتناب از محدودیتهای دو جانبه، عمل میکردند. رکودهای ادواری و شکستهای سنگین در اوایل دهه ۹۰ میلادی توجهات را به سمت بهبود کارایی ائتلاف برد و در نتیجه ایرلاین ها تمرکز بیشتری بر روی انتخاب شریک گذاشتند. اهمیت تناسب استراتژیک[۵۶] بیشتر مورد توجه قرار گرفت یا به عبارت دیگر شریک پیشنهادشده باید دارای فرهنگ، سبک مدیریت و پوشش جغرافیایی[۵۷] سازگار باشد. نتیجتاً ائتلافهای جدید زیادی شکل گرفت و بسیاری از ائتلافها به همکاری خود پایان دادند.
تحقیقات زیادی راجع به نحوهی برقراری رابطهی پایدار بین ایرلاین ها و بالا بردن بهره وری آنها و موضوعاتی در این سبک انجام شده است ولی سؤال کلیدی ای که کمترین توجهات را در تحقیقات اخیر به خود اختصاص داده این است که: این ائتلافها از دید مشتریان و مصرفکنندگان چگونهاند و چگونه یک ائتلاف میتواند از دید آنها موفق باشد؟.
مصرفکننده هم میتواند از شکلگیری ائتلاف بهرهمند شود. با شکلگیری ائتلاف و استفاده از شبکهی ایرلاین های دیگر، مصرفکننده در انتخاب مقصد و نحوهی رسیدن به آن با گزینههای بیشتری روبه رو میشود. برنامهریزی هماهنگ بین شرکا زمان پرواز را بین مقصدها پایین میآورد.
منافع مصرفکنندگان شامل موارد زیر میشود
چک شدن یک مرحلهای برای مسافران
ادغام برنامههای پروازی مکرر
امکانات سالن فرودگاه به اشتراک گذاشته میشود
بهبود ترتیبات حملونقل زمینی
۲-۹-۱ تأثیر ائتلاف بر میزان کرایهها
در نهایت، یک سؤال بیجواب باقی میماند: آیا مصرفکنندگان به خاطر ایجاد ائتلاف، باید تغییرات در میزان کرایهها را هم بپذیرند. اگر شرکتهای حامل روی تمام فعالیتهای خود همکاری کنند، چه انگیزهای برای رقابت در قیمت وجود دارد؟
در اواسط دهه ۹۰ میلادی KLM و Northwest ادعا کردند که ائتلاف آنها ترافیک جدیدی ایجاد کرده[۵۸] و تأثیر کاهندهای بر میزان کرایهها خواهد داشت، درحالیکه در مقابل ادعای آنها، بعضی از مدارک مستقل نشان میداد که افزایش کرایهها در ایرلاین های اروپایی که به ائتلاف پیوستهاند در مقایسه با آنهایی که نپیوستهاند، بیشتر است. همچنین چندین مطالعه[۵۹] به روشنی بیان میکنند که محدود کردن تعداد پروازها در یک مسیر، که معمولاً در ائتلاف رخ میدهد[۶۰]، منجر به افزایش کرایهها میشود.
قاعدتاً باید اینگونه باشد که ائتلاف ایرلاین ها به دلیل افزایش بهره وری و کاهش هزینهها، کرایهها را کاهش دهد. در مقابل، به خاطر اینکه ائتلاف ایرلاین ها به بهتر شدن نحوهی جابهجایی و هماهنگ شدن پروازها کمک میکند، مسافران حاضر به پرداخت بیشتر برای دریافت خدمات بهتر خواهند بود. به خاطر همین موارد است که تأثیر واقعی ائتلاف بر روی کرایهها معلوم نیست.
مدل تحلیلی زو و همکارانش (۲۰۱۱)[۶۱] نشان میدهد که ۱) اگر ایرلاین ها متعهد شوند که فقط قیمتها را به صورت تعاونی تنظیم کنند، بدون ارائه کردن هیچگونه سرویس اضافی دیگر، باید در میزان کرایهها کاهش را شاهد باشیم. ۲) کاهش در میزان کرایهها افزایش مییابد مادامی که اقتصاد تراکم ترافیک[۶۲] قوی تر شود. ۳) اگر ائتلاف خدمات اتصال خود را بهبود بخشد، نتیجتاً تقاضای بیشتری را ایجاد میکند. در این صورت قیمت تعادلی کرایهها نسبت به حالتی که ائتلاف نباشد، افزایش خواهد یافت. و بنابراین ۴) تأثیر کلی ائتلاف بر روی میزان کرایهها به قدرت نسبی این اثرات جبرانی، وابسته است. البته زو با مشاهدات تجربی و تجزیه و تحلیل کردن آنها، نظرات و تحلیل خود را تأیید کرده است.
۲-۹-۲ نتیجه
در نهایت تعدادی از روندهای مربوط به ائتلافهای ایرلاین ها که قابلتشخیصاند، در زیر نوشته شده است.
تعداد ایرلاین هایی که به دنبال ایجاد ائتلاف هستند رو به افزایش است.
ایجاد ائتلافهای جدید و رقابت با غولهای فعلی در صنعت حملونقل هوایی کاری بسیار سخت شده است
ایرلاین های کشورهایی که از ائتلافهای بزرگ فعلی خارج هستند به شدت درگیر ساختن و یا وارد شدن به یک ائتلاف هستند
توجه کم به حقوق مصرفکنندگان در ایجاد ائتلافها باعث به وجود آمدن تحقیقات شدید در مورد تأثیرات ائتلاف بر روی حقوق مصرفکننده شده است.
رقابت میان ائتلافها در حال افزایش است.
پروژه های پژوهشی درباره امکان سنجی پیوستن ایران ایر به ائتلاف های بین المللی ...