منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………………………..۱۱۲
ضمائم و پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………۱۲۰
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱- تحلیل بی تفاوتی در نظریه مرتن ۳۲
نمودار ۲-۱- الگوی نظری مرتن و تبیین بی تفاوتی اجتماعی ۳۳
جدول:۲ـ۲ـ چهار چوب نظری پژوهش ۶۱
نمودار۲ـ۲ـ مدل تحلیلی بی رمقی اجتماعی ۶۲
جدول : ۲ـ۳ـ جدول پایایی ۶۸
جدول: ۴-۱- توزیع فراوانی پاسخگویان با توجه به متغیرهای زمینه ای ۸۱
جدول شماره۴-۲- توزیع پاسخگویان بر اساس متغیرهای مستقل ۸۳
جدول شماره۴-۳- توزیع پاسخگویان براساس متغیر وابسته ۸۴
جدول شماره۴-۴- وضعیت نرمالیتی داده ها براساس ازمون آزمون کولموگروف - اسمیروف ۸۵
جدول شماره ۴-۵-آزمون رابطه متغیر مستقل محرومیت نسبی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۶
جدول ۴-۶- آزمون رابطه متغیر مستقل محرومیت عاطفی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۶
جدول شماره ۴-۷-آزمون رابطه متغیر مستقل محرومیت ادراکی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۷
جدول شماره ۴-۸- آزمون رابطه متغیر مستقل پایگاه اجتماعی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۷
جدول شماره ۴-۹- آزمون رابطه متغیر مستقل بیگانگی اجتماعی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۸
جدول شماره ۴-۱۰-آزمون رابطه متغیر مستقل عدالت اجتماعی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۸
جدول شماره۴-۱۱- آزمون رابطه متغیر مستقل عدالت توزیعی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۹
جدول شماره۴-۱۲- آزمون رابطه متغیر مستقل عدالت رویه ای با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۸۹
جدول شماره ۴-۱۳-آزمون رابطه متغیر مستقل عدالت تعاملی با متغیر وابسته بی رمقی اجتماعی ۹۰
جدول شماره ۴-۱۴-میانگین بی رمقی اجتماعی بر اساس جنس ۹۰
جدول شماره ۴-۱۵-آزمون بی رمقی اجتماعی معلمان بر اساس جنس ۹۰
جدول شماره ۴-۱۶- میانگین بی رمقی اجتماعی معلمان بر اساس وضع تأهل ۹۱
جدول شماره ۴-۱۷- آزمون بی رمقی اجتماعی معلمان بر اساس وضعیت تأهل ۹۱
جدول شماره ۴-۱۸- میزان بی رمقی اجتماعی معلمان بر اساس سابقه کاری آنان متفاوت است. ۹۲
جدول شماره ۴-۱۹- آزمون بی رمقی اجتماعی معلمان بر اساس سابقه کاری ۹۲
جدول شماره ۴-۲۰- میانگین بی رمقی اجتماعی معلمان بر اساس رشته تحصیلی معلمان ۹۳
جدول شماره ۴-۲۱- آزمون بی رمقی اجتماعی معلمان بر اساس رشته تحصیلی معلمان ۹۳
جدول شماره ۴-۲۲- آزمون تحلیل رگرسیونی عوامل موثر بر بی رمقی اجتماعی معلمان ۹۴
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۲-۱- الگوی نظری مرتن و تبیین بی تفاوتی اجتماعی ۳۳
نمودار۲ـ۲ـ مدل تحلیلی بی رمقی اجتماعی ۶۲
فصل اول
کلیات تحقیق
۱ـ۱ـ مقدمه
در میان نهادها و ساختارهای اجتماعی، نهاد آموزش و پرورش، اولویت و اهمیت بیشتری دارد و در درون این نهاد، اولویت اول باید به معلمان تعلق بگیرد.چون کارگزاران اصلی تعلیم و تربیت معلمان هستند و تحقق اهداف متعالی نظام تعلیم و تربیت با واسطه معلمان صورت می گیرد(مهر محمدی، ۱۳۷۹؛ نقل از آرام، ۱۳۹۰: ۷۸).آموزش و پرورش در درجه اول مهارت ها و نگرش های لازم را برای رشد و توسعه موجب می شود و در درجه دوم قابلیت های لازم را برای سازگاری و انعطاف در برابری رویکردهای جدید و درگیر شدن با تغییرات تکنولوژی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی فراهم سازد.
امروزه در بین جامعه شناسان و صاحب نظران مباحث توسعه، کمتر کسی است که به اهمیت نقش معلمان و آموزش و پرورش نپرداخته باشد.اغلب صاحب نظران و متفکران مسائل تربیتی و آموزش بر این نظرند که معلمان، بزرگ ترین و مهم ترین عامل مؤثر در جریان تعلیم و تربیت هستند بنابراین بیهوده نیست که گفته شود شالوده و اساس یک سیستم آموزشی موفق را معلمان تشکیل می دهند. اولین قدم در جهت رسیدن به کادر آموزشی موفق، درک عواملی است که بر کیفیت فعالیت معلمان مؤثر است. یکی از این عوامل رضایت شغلی است. کسانی که رضایت داشته باشند، کار خود را بهتر انجام می دهند. در مشاغلی مانند شغل معلمی که فرد شاغل ارتباط تنگاتنگی با گیرندگان خدمت دارند، فشارهای زیادی به شخص ارائه کننده خدمت وارد می شود و از این رو شخص دچار تحلیل رفتگی شغلی(بی رمقی) مینماید.
در این مطالعه برآنیم تا عوامل اجتماعی مؤثر بر بی رمقی احتماعی معلمان شهر یاسوج را مورد واکاوی قرار دهیم.
۱ـ۲ـ بیان مسئله
بررسی و سنجش میزان و منشأ و پدیداری آسیب شناختی جامعه، و وقوف علمی نسبت به میزان گستره و علل آنها، از مسائل با اهمیت جامعه شناسان در یک قرن اخیر بوده است؛ این قاعده عام، در مورد کشور ایران که مصداق بارزی از یک جامعه در حال عبور از مظاهر سنت به اشکال مدرن است، و در این گذر تاریخی با حوادث و مسائل گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی روبرو بوده و هست، مشهودتر به نظر می رسد.
برخی از محققان ایرانی معتقدند جوامع موسوم به “جهان سوم"، نظیر ایران در شرایط آنومیک، به صورت حاد یا مزمن به سر میبرند و به تعبیر امیل دورکیم، این وضعیت آنومیک اغلب در فرایند گذار شتابان از جامعه پیش مدرن به مدرن و در نتیجه جریانهای نوسازی پدید می آید؛ وضعیت پیچیدهای که با بیهنجاری یا ضعف هنجاری و تعارض همراه است.(صداقتی فر، ۱۳۹۰: ۶)
بیرمقی نوعی از خود بیگانگی است که ناشی از عوامل استرس آفرینی است که خود این عوامل ریشه در ساختارهای اجتماعی جامعه و ساختارهای سازمانی مدرسه دارندو به همین دلیل، جامعه شناسان برای کاهش احساس بیرمقی، به تغییرات ساختاری و سازمانی توجه دارند(دورکین،۱۹۹۷؛ نقل از شارع پور، ۱۳۸۶). مسلش تحلیلرفتگی(بی رمقی) را دارای سه بعد فرسودگی[۱]، بی تفاوتی[۲](یا بیشخصیتی) و احساس عدم کارایی[۳] میداند. فرسودگی، احساس خستگی و درماندگی شدید در اثر کار زیاد میباشد، بی تفاوتی نگرش سرد و منفعلانه به کار است، به طوری که فرد علاقه خود را نسبت به کار از دست داده و روز به روز کار برای او بیمعنا میگردد. در عدم کارایی فرد احساس می کند که شایستگی لازم برای انجام کارهایش را نداشته و نمیتواند کارهای خود را در سازمان به درستی به اتمام برساند(اسچوفل و باکر، ۲۰۰۴). فشار روانی شدید ناشی از ماهیت، نوع و یا وضعیت نامناسب کار، به پیدایش حالتی در کارکنان منجر می شود که تحلیل رفتگی یا بی رمقی نامیده شده است. فرویدنبرگ(۱۳۸۰) اعتقاد دارد که تحلیل رفتگی و بی رمقی، کاهش یافتن انرژی است. تحلیل رفتگی، وازدگی و درماندگی در برابر تقاضایی بیش از حدی است که هم فرد ممکن است بر خود اعمال کند و هم از بیرون می تواند بر فرد اعمال شده باشد که در نتیجه انرژی فرد و سازکارهای تطابق و منابع و نیروی داخلی او را تخلیه می کند.این پدیده یک حالت احساسی است که با ازدیاد